Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Hukukun Temel Kavramları" ders kitabının yedinci ünitesindeki özel hukukun dalları bölümünü anlatan bir eğitim içeriğidir.
- Video, özel hukukun beş temel dalını detaylı olarak ele almaktadır: medeni hukuk, borçlar hukuku, iş hukuku, ticaret hukuku ve devletler özel hukuku. Her bir dal için temel kavramlar, ilgili yasalar ve önemli konular açıklanmaktadır. Medeni hukuk, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile; borçlar hukuku, 4857 sayılı İş Kanunu ile; iş hukuku, alt işverenlik ve toplu iş hukuku gibi konularla; ticaret hukuku, ticari işletme ve ticaret sicili ile; devletler özel hukuku ise 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun ile ele alınmaktadır.
- 00:09Özel Hukukun Dalları
- Program, Hukukun Temel Kavramları ders kitabının yedinci ünitesinde yer alan özel hukukun dalları bölümüyle başlayacak.
- Özel hukukun dalları arasında medeni hukuk, borçlar hukuku, iş hukuku, ticaret hukuku ve devletler özel hukuku bulunmaktadır.
- 00:28Medeni Hukuk
- Medeni hukuk, gerçek ya da tüzel kişilerin toplumsal ilişkilerinde ön plana çıkan haklarını konu alır ve temeli Roma hukukunda Roma vatandaşlarına tanınan özel hukuka dayalıdır.
- Medeni hukukun başlangıç kısmını oluşturan ilk yedi maddesinde temel ilkelere yer verilmiştir ve bu ilkeler hukukun hemen her alanında küçük değişikliklerle uygulanmaktadır.
- 1926 tarihli eski medeni kanun 2001 yılında yerini 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'na bırakmıştır ve yasa toplam dört kitaptan (kişiler hukuku, aile hukuku, eşya hukuku ve miras hukuku) oluşmaktadır.
- 01:33Borçlar Hukuku
- Borçlar hukuku, kişiler arasındaki borç ilişkisini konu alır ve borcun kaynağı kural olarak kanun, sözleşme ya da hukuka aykırı fiil olabilir.
- Türk Borçlar Kanunu iki temel bölümden oluşur: genel hükümler (borçlar hukukunun genel ilkeleri) ve özel hükümler (çeşitli sözleşme tipleri ve onlara özgü hükümler).
- Sözleşmenin kuruluşu tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirlerine uygun olarak açıklamalarıyla gerçekleşir, irade açıklaması açık veya örtülü olabilir ve sözleşmenin geçerliliği kanunda aksi öngörülmedikçe hiçbir şekle bağlı değildir.
- 02:59İş Hukuku
- İş hukuku, çalışma yaşamına ilişkin kuralları ele alıp inceleyen, hem özel hukuk hem de kamu hukuku karakteri taşıyan bir alandır.
- Bireysel iş hukuku 4857 sayılı İş Kanunu'nu temel alır ve iş hukukunun en temel özelliği bir özel hukuk sözleşmesi olan hizmet sözleşmesi ile taraflardan birinin korunmasını amaçlamasıdır.
- İş hukukunun temel konularından biri alt işverenliktir; asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.
- 04:06Toplu İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku
- İş hukukunun diğer bir bölümünü oluşturan toplu iş hukuku, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile düzenlenmektedir ve işçilerin anayasadan kaynaklanan örgütlenme hakkını güvence altına almaktadır.
- Sosyal güvenlik hukuku, muhatap aldığı kitle itibariyle Türkiye'nin kapsamı en geniş hukuk dalı durumundadır ve temel yasası 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'dur.
- Sosyal Güvenlik Kanunu'nun amacı, sosyal sigortalarla genel sağlık sigortası bakımından kişileri güvence altına almak, bu sigortalardan yararlanacak kişileri ve sağlanacak hakları belirlemektir.
- 05:27Ticaret Hukuku
- Ticaret hukuku, bir ticari işletmeyi ilgilendiren işlem ve fiilleri konu almaktadır ve ticari işletme, şirketler hukuku, deniz ticareti, kıymetli evrak taşıma işleri ve sigorta olmak üzere altı bölümden oluşur.
- Ticaret Kanunu'nda düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiiller ticari iş kabul edilir ve ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan, faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletmedir.
- Ticaret hukukunun temel surelerinden biri tacirdir; bir ticari işletmeyi kısmen de olsa kendi adına işleten kişiye tacir denir ve esnaf ise ekonomik faaliyeti sermayesinden fazla, bedeni çalışmasına dayanan ve geliri çıkarılacak kararnamede gösterilen sınırı aşmayan ve sanat veya ticaretle uğraşan kişidir.
- 06:56Ticaret Sicili ve Devletler Özel Hukuku
- Ticari işletmelerin kayıtlı olduğu ticaret sicili, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın gözetim ve denetiminde, ticaret ve sanayi odaları veya ticaret odaları bünyesinde kurulacak ticaret sicili müdürlükleri tarafından tutulur.
- Devletler özel hukuku, farklı vatandaşlığa sahip kişiler arasındaki özel hukuk ilişkilerini konu alır ve konuya temel oluşturan çeşitli yasalar bulunmaktadır.
- Devletler özel hukukunun temel konularından birisi kanunlar ihtilafıdır; ehliyet konusunda hak ve fiil ehliyeti ilgilinin milli hukukuna tabidir ve milli hukukuna göre ehliyetsiz olan bir kişi, işlemin yapıldığı ülke hukukuna göre ehil ise yaptığı hukuki işlemle bağlıdır.