Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Geniş Özet Serisi"nin dokuzuncu bölümü olup, özel eğitim ve rehberlik konusunu ele alan bir eğitim dersidir.
- Video, Jean-Jacques Rousseau'nun eğitim anlayışından başlayarak eğitim sürecinin üç ana alanını (öğretim, yönetim ve öğrenci kişilik hizmetleri) detaylı şekilde incelemektedir. Öğrenci kişilik hizmetlerinin beş alt kategorisi (sağlık hizmetleri, sosyal yardım hizmetleri, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, özel eğitim ve özel yetiştirme hizmetleri, sosyal-kültürel hizmetler) açıklanmaktadır. Ayrıca rehberliğin ortaya çıkmasını gerektiren koşullar, rehberlik modelleri, psikolojik danışma ve rehberlikte yanlış anlayışlar, rehberlik hizmetleri ve işlevleri (oryantasyon, bireyi tanıma, bilgi toplama ve yayma, yönlendirme ve yerleştirme, izleme, müşavirlik, araştırma ve değerlendirme, çevre ve veli ile ilişkiler) ve PDR modelleri (hizmetler modeli, süreç modeli, görevler modeli ve kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik programları modeli) ele alınmaktadır.
- 00:11Jean-Jacques Rousseau ve Eğitim Anlayışı
- Aydınlanma çağı düşünürü Jean-Jacques Rousseau, "Eğitim Üzerine" adlı eserinde ideal doğacı natüralist eğitim anlayışını dile getirmiştir.
- Rousseau, çocuğun fizyolojik ve psikolojik tabiatının tanınarak eğitimin ona uygun biçimde düzenlenmesi gerektiğini savunmuştur.
- Konu merkezli eğitim anlayışı yerine öğrenci merkezli bir eğitim anlayışının kullanılması gerektiğini öne sürmüş ve öğretmenlerin önce çocuğu tanımakla işe başlamaları gerektiğini belirtmiştir.
- 00:54Eğitim Sürecinin Üç Ana Alanı
- Eğitim sürecinde üç ana alan vardır: öğretim, yönetim ve öğrenci kişilik hizmetleri.
- Öğretim, okul örgütünün en geniş boyutudur ve akademik öğrenme ile ilgili tüm bilgi ve becerilerin kazandırılması bu alan içine girer.
- Yönetim, eğitim sürecinin fonksiyonlarını yerine getirebilmesi ve öğrenci kişilik hizmetlerinin sunulması için gerekli olan liderliğin alınması ile ilgilidir.
- Öğrenci kişilik hizmetleri, öğretim ve yönetim hizmetlerinin dışında kalan ve öğrencinin kişilik gelişim ihtiyaçlarını karşılamaya dönük tüm yardım hizmetleridir.
- 01:42Öğrenci Kişilik Hizmetleri
- Öğrenci kişilik hizmetleri beşe ayrılır: sağlık hizmetleri, sosyal yardım hizmetleri, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, özel eğitim ve özel yetiştirme hizmetleri, sosyal-kültürel hizmetler.
- Sağlık hizmetleri, öğrencilerin sağlıklarını korumak ve olası sağlık sorunlarını önlemek amacıyla teşhis, sevk, önlemler, sağlık eğitimi ve ilaç sağlama gibi faaliyetlerden oluşur.
- Sosyal yardım hizmetleri, öğrencilere ekonomik yardımlardan yararlanma, barınma, kredi, burs, yiyecek, giyecek ve ulaşım gibi ihtiyaçları temin etmeyi amaçlar.
- Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, bireyi kendini anlaması, çevredeki olanakları tanıması ve doğru kararlar vererek özünü gerçekleştirebilmesi için yapılan sistematik ve profesyonel bir yardım sürecidir.
- Özel eğitim ve özel yetiştirme hizmetleri, özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere özel yetiştirilmiş personel ile uygun ortamlarda sürdürülen hizmetlerdir.
- Sosyal-kültürel hizmetler genellikle öğrencilere kendilerini sınayabilecekleri ortamlar sunar ve eğitsel kollar öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda yapabilecekleri şeyleri gösterir.
- 03:11Rehberliğin Ortaya Çıkmasını Gerektiren Koşullar
- Rehberliğin ortaya çıkmasını gerektiren koşullar arasında meslek seçiminin zorlaşması, bireysel farkların eğitimde dikkate alınma zorunluluğu ve ilerlemeci eğitim anlayışının benimsenmesi bulunmaktadır.
- Demokratik toplumlarda bireylere tanınan seçme özgürlüğü ve demokratik yaşamın karar verme gücüne sahip bireyler gerektirmesi de rehberliğin ortaya çıkmasını etkilemiştir.
- Eğitimde bireyin duygusal yönlerine verilen önemin giderek artması, psikometride gelişmeler ve akıl sağlığına verilen önemin artması da rehberliğin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
- Rehberlik faaliyetleri geçmişten günümüze 1900-1920 arasında meslek seçimi ve işe yerleştirme, 1930-1960 arasında okula uyum, 1960'tan günümüze ise kişisel gelişim ağırlıklı olarak yürütülmektedir.
- 04:06Rehberlik Modelleri
- Porses modeli, kişilerin mesleki seçim süreçlerine yardımcı olmak ve mesleki rehberlik etmektir.
- Özellik faktör modeli (klinik model), öğrencilerin ayrıntılı incelenmesini ve tanınmasını gerektiren, çok sayıda ölçme aracının geliştirilmesine katkıda bulunan bir modeldir.
- Rehberliği eğitim süreci ile karşılaştıran model, rehberliği diğer konular gibi eğitim sürecinde öğretilecek bir konu olarak görür ve rehberlik için eğitim programlarının içinde ders saati ayrılmasına katkıda bulunmuştur.
- Rehberliği karar verme sürecine yardım olarak gören model, rehberliğin kişilerin karar aşamasında yararlanacağı bir hizmet olarak görür ancak bu rehberliğin süreklilik ilkesi ile çelişmektedir.
- Gelişimsel (kapsamlı) rehberlik modeli en güncel yaklaşımdır, gelişim süreklidir ve rehberlik de bu süreci destekleyen bir modeldir.
- 05:17Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Yanlış Anlayışlar
- Rehberlik, psikolojik danışma (RPD) yardımı bireye tek yönlü olarak doğrudan doğruya yapılan bir yardım değildir.
- RPD yardımının temelinde bireye acımak, onu kayırmak veya her sıkıntıya düştüğünde bireye kanat germek gibi bir anlayış yoktur.
- RPD bireyin sadece duygusal yanı ile ilgilenmez ve kullanılan bütün yöntem ve teknikler amaç değil, sadece araçtır.
- RPD yardımı akademik bir öğrenme konusu ya da ders değildir ve rehberlik bir disiplin görevi değildir.
- Rehberlik yargılamaz ve ceza vermez, RPD yardımı her türlü problemi hemen çözebilecek sihirli bir güce sahip değildir.
- 06:16Rehberlik Hizmetleri ve İşlevleri
- Psikolojik danışma hizmetleri rehberliğin özünü oluşturur ve rehberlik hizmetlerinin anlaşılabilmesi ancak psikolojik danışma hizmetlerinin anlaşılmasıyla mümkündür.
- Psikolojik danışma, bireyin karar verme ve problem çözme ihtiyaçlarını karşılayarak gelişim ve uyumunu sürdürmesine yardımcı olmak amacıyla bireyle yüz yüze kurulan psikolojik yardım ilişkisidir.
- Oryantasyon hizmetleri, öğrencilerin okula ve yakın çevresine uyumlarını ve böylece öğrencilerin eğitim hizmetlerinden en etkili bir şekilde yararlanmalarını amaçlayan hizmetlerdir.
- Bireyi tanıma, rehberlik işlevinin tüm diğer etkinliklerin bir şekilde ilişkilendiği temelidir.
- Bilgi toplama ve yayma etkinlikleri, öğrencilerin kendilerine uygun eğitsel ve mesleki tercihler yapmalarına yardım etmeye yöneliktir.
- Yerleştirme çalışmaları okul içi veya okul dışı olarak sınıflanabilir ve eğitsel, mesleki ve sosyal olmak üzere üç gruba ayrılır.
- İzleme çalışmaları, yerleştirme ve yönetme çalışmalarının amacına ulaşıp ulaşmadığı veya öğrencilere kazandırdıkları konusunda çalışmalar yapılmasıdır.
- Müşavirlik, dolaylı yollardan öğrencilere sunulan hizmetlerdir ve diğer hizmetlerden farklı olarak öğrencilere değil, okuldaki diğer personele yöneliktir.
- Araştırma ve değerlendirme, bireylere hizmet verecek olan bir servisin gerçekçi ve etkili olma çabası olarak değerlendirilmelidir.
- Çevre ve veli ile ilişkiler, okuldaki çalışmaların etkinliğini korumak için çevrenin desteğini almak gerekir.
- 08:41PDR Modelleri
- Hizmetler modeli, psikolojik danışmanların etkinliklerini oryantasyon, bireyi tanıma, bilgi verme, psikolojik danışma, yerleştirme ve izleme biçiminde altı kategoride ele almıştır.
- Süreç modeli, psikolojik danışma hizmetinin klinik ve tropatik yönünü vurgulamış, psikolojik danışmanların psikolojik danışma, müşavirlik ve koordinasyon rollerini üstlenmişlerdir.
- Görevler modeli, psikolojik danışmanların görevlerini basitçe listelenmiştir ve bu görevler fazla sayıdadır.
- Kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik programları modeli, geleneksel modellere bir tepki olarak, kurumsal temelini gelişimsel rehberlik yaklaşımından almıştır ve bireyin gelişimsel ihtiyaçları ön plandadır.