Buradasın
Osmanlı Türkçesi ve Türkçe Dilbilgisi Dersi: Kalın ve İnce Karşılıkları
youtube.com/watch?v=-JxB7WdXx5oYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TRT ekranlarında yayınlanan Osmanlı Türkçesi derslerinin ikinci bölümü olup, bir eğitmen tarafından sunulan eğitim içeriğidir. İlk bölümde tek eğitmen, ikinci bölümde ise iki kişi arasında diyalog şeklinde sunulmaktadır.
- Video, Osmanlı Türkçesi ve Türkçe dilbilgisinde kalın ve ince karşılığı olan harfleri detaylı şekilde incelemektedir. Hı, kaf, kef, ray, g, sat ve tığ harflerinin kalın ve ince sesler için nasıl kullanıldığı, isim ve fiil eklerinde bu harflerin kullanımı, ince sesli ve yumuşak telaffuzlu kelimelerde kullanımı gibi kurallar örneklerle açıklanmaktadır.
- İçerikte ayrıca, içinde kalın s ve t sesleri bulunduran kelimelerde ilk harf telaffuzu yeteri kadar kalınlaştırdığında ikinci harf için ince karşılığı olan sin veya t harfinin tercih edilmesi gibi özel durumlar da ele alınmaktadır.
- 00:24Osmanlı Türkçesi Derslerinin Devamı
- Osmanlı Türkçesi derslerinin ikinci bölümünde temel kuralların detayları ve ayrıntıları işleniyor.
- Osmanlı Türkçesinde birbirine benzeyen ses itibariyle harfler var, bazıları kalın sesler için, bazıları ince sesler için kullanılıyor.
- 00:54Kalın ve İnce Karşılığı Olan Harfler
- Hı, kaf, kef, ray ve g harfleri birbirine yakın olmasına rağmen, hı, kaf ve gayn harfleri kalın sesler (a, ı, o, u) için, kef ve ray harfleri ince sesler (e, i, ö, ü) için kullanılıyor.
- Sat harfi Türkçe kelimelerde kalın ses sesinin karşılığı olarak kullanılır ve kalın sesli kelimelerin her hecesinde kullanılır.
- Sat harfi sakin okunduğu hecelerde de kullanılır, yani kendisine bir harfin bağlandığı hecelerde.
- 06:10Sat Harfinin Özel Kullanımları
- Aynı kelimede iki kalın s sesleri için sin harfi kullanılır, ilk hecede sat yeterli olduğundan ikinci s sesi için sin yazılır.
- Sat harfinin mükerreren kullanıldığı kelimeler de vardır, örneğin "sars" ve "sus" kelimelerinde.
- 08:30Tığ Harfi ve Kullanımları
- Tığ harfi Türkçe kelimelerde kalın t ve d sesinin karşılığı olarak kullanılır ve genellikle ilk hecelerde kullanılır.
- Bazı şehir isimlerinde ve içinde ince sesli harf bulunduran yabancı kelimelerin ilk harfleri hariç herhangi bir hecesinde kalın t sesi olarak kullanılır.
- T harfi istisnalar haricinde sakin hecelerde kullanılmaz, ancak bazı istisnalarda (not, atlas, bulut, ahlat) tığ kullanılır.
- 14:08Tığ Harfinin Özel Kullanımları
- Aynı kelimede ikinci kalın sesler için tığ harfi kullanılır, ikinci s sesi için kalın da olsa tığ değil te kullanılır.
- Tığ harfi kalın d sesi olarak genellikle içerisinde o veya a sesi bulunan ilk hecelerde kullanılır.
- Aynı kelimede ikinci kalın de sesleri için dal harfi kullanılır.
- 16:38Sat ve T Harflerinin Kullanım Kuralları
- Sat ve t harfleri hiçbir isim veya fiil ekinde kullanılmaz.
- İçinde ince sesli, yumuşak telaffuzlu bir harf bulunan kelimelerde de sat ve t harfleri kullanılmaz (örneğin: patates, triko, asansör, santral, sardalya).
- İçinde kalın s ve t sesleri bulunduran bir kelimede ilk harf telaffuzu yeteri kadar kalınlaştırdığından ikinci harf için ince karşılığı olan sin veya t harfi kullanılır (örneğin: sataşmak, satış, sıtma, yastık, tas, tosun, taslak tasma).
- 19:51Programın Özeti
- Programda kalın ve ince karşılığı olan harfler karşılaştırmalı olarak ve detaylı bir şekilde incelenmiştir.