Buradasın

Osmanlı İmparatorluğu'nun Yükseliş Dönemi Tarihi Dersi

youtube.com/watch?v=lwd6KaAeuGo

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan, kamp serisinin yedinci gününde altıncı ünite olarak yer alan Osmanlı İmparatorluğu'nun yükseliş dönemini anlatan kapsamlı bir tarih dersidir.
Video, Fatih Sultan Mehmet döneminde başlayan ve Sokullu Mehmet Paşa'nın ölümüne kadar devam eden Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişini kronolojik olarak ele almaktadır. İçerik, İstanbul'un fethi, Fatih Sultan Mehmet'in Anadolu ve Balkan fetihleri, II. Bayezid dönemi, Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran ve Mercidabık savaşları, Kanuni Sultan Süleyman'ın batı seferleri ve Sokullu Mehmet Paşa'nın projeleri gibi önemli tarihsel olayları kapsamaktadır.
Ders, Osmanlı İmparatorluğu'nun yükseliş dönemi boyunca uygulanan devşirme sistemi, sancak sistemi, cülus bahşişi, müsadere uygulaması, iltizam sistemi ve kapitülasyonlar gibi önemli siyasi ve ekonomik kurumları da detaylı şekilde açıklamaktadır. Ayrıca, Osmanlı'nın Avrupa ve Asya'daki genişlemesi, Akdeniz'in Türk gölü haline gelmesi ve stratejik konumunun güçlendirilmesi gibi konular da ele alınmaktadır.

00:02Osmanlı Devleti'nin Yükselme Dönemi: Video, Osmanlı Devleti'nin yükselme dönemini ele alacak ve Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethi ile başlayacak.
Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi Osman Bey ile başlayıp Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethine kadar giderken, yükselme dönemi İstanbul'un fethiyle başlayıp Sokullu Mehmet Paşa'nın ölümüne kadar devam eder.
01:30İstanbul'un Fethi Nedenleri: İstanbul'un fethi, Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünü sağlamak için yapılmıştır.
Bizans'ın haçlı seferlerine sebep olması ve şehzadeleri kışkırtması da İstanbul'un fethi nedenlerindendir.
Boğazlar ve ipek yoluna hakim olmak, ekonomik, siyasi ve jeopolitik olarak güçlü bir devlet haline gelmek için İstanbul'un fethi yapılmıştır.
Fatih Sultan Mehmet'in en büyük hayallerinden biri İstanbul'u bilim kültür merkezi yapmaktı.
Hz. Muhammed'in "İstanbul'u fetheden ordu ne güzel ordu, onu fethetmeyi başaran komutan ne güzel komutandır" sözleri de İstanbul'un fethi için dini bir neden oluşturmuştur.
03:52İstanbul Kuşatması Hazırlıkları: İstanbul kuşatması için 400 parçalık yeni bir donanma kurulmuş ve Avrupa'daki devletlerle İstanbul'a yardıma gelmeyin diye anlaşmalar yapılmıştır.
İstanbul'un arkasında kalan Silivri ve Vize kaleleri ele geçirilmiş, boğazlarda hareketli kuleler inşa edilmiştir.
Bizans da surları onarmış, grejuva ateşini çoğaltmış ve Avrupalı devletlerden, özellikle Katoliklerden yardım istemiştir.
Grejuva ateşi suda bile yanmaya devam eden bir ateştir ve sadece sirke ve idrarla söndürülebilir.
05:57İstanbul'un Fethi ve Sonuçları: 29 Mayıs 1453'te İstanbul fethedilmiş ve Fatih Sultan Mehmet kendi kızıl elmasına ulaşmıştır.
İstanbul'un fethiyle Osmanlı'nın toprak bütünlüğü sağlanmış, başkent Edirne'den İstanbul'a taşınmış ve kuruluş dönemi sona erip yükselme dönemi başlamıştır.
Devlet imparatorluk haline gelmiş, II. Mehmed'e "Fatih" (fetih yapan) ünvanı verilmiş ve Osmanlı Devleti'nin İslam dünyasındaki saygınlığı artmıştır.
Boğazlar ve ticaret yolları Osmanlı'nın eline geçince ekonomik, siyasi ve jeopolitik önemi artmıştır.
Fatih Sultan Mehmet, Bizans'ın varisi olduğunu iddia ederek "Kayseri Rum" (Roma'nın Sezarı) ünvanını kullanmıştır.
İstanbul'un fethi, Bizans'ın yıkılışı orta çağı bitirip yeni çağı başlatmıştır.
Boğazlar ve ticaret yollarının Osmanlı'nın eline geçmesi, Avrupalı devletlerin vergi vermek istememesi nedeniyle coğrafi keşifleri yapmalarına ve İstanbul'daki bilim insanlarının İtalya'ya gitmesiyle Rönesans'a zemin hazırlamıştır.
10:11Feodalite ve Merkezi Krallıklar: Feodalite (derebeylik rejimi) varsa siyasi birlik yoktur ve merkezi otorite güçlü değildir.
Kavimler göçünden sonra feodalite güçlenmiş ve yayılmıştır.
Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethinde surların yıkılması, Avrupalı krallıkların feodalite rejimindeki surları yıkmalarına ve feodaliteye son vermelerine neden olmuştur.
11:26Fatih Sultan Mehmet'in Hristiyanlarla İlişkisi: Fatih Sultan Mehmet, Ortodoksların ve Gregoryen Ermenilerin başına yeni liderler atadı.
Bu atama sadece Türk hoşgörüsü ve İslam hoşgörüsü için değil, aynı zamanda Hristiyanların birleşmesini engellemek için yapılmıştır.
Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı padişahları arasında en nadide isim olarak nitelendirilmektedir.
13:20Fatih Sultan Mehmet'in Anadolu Fetihleri: Cenevizlilerden Amasra (Çeşm-i Cihan) alındı.
Candaroğullarından Sinop ve Samsun, Karamanoğullarından Konya ve Karaman ele geçirildi.
Karamanoğulları Beyliği'nin tamamen sonu II. Bayezid döneminde gerçekleşmiştir.
14:39Akkoyunlularla Savaş ve Doğu Anadolu: Akkoyunlu Devleti ile Osmanlı arasında bir savaş cereyan etti.
1473 yılında Otlukbeli Savaşı'nda Osmanlı ordusu Akkoyunlu ordusunu yenerek Doğu Anadolu'yu ele geçirdi.
Fatih Sultan Mehmet, bu savaşla "borcumuzu ödedik" diyerek mağrur bir biçimde geldi.
17:01Karadeniz'in Türk Gölü Olması: Trabzon Rum İmparatorluğu toprakları ele geçirildi.
Fatih Sultan Mehmet, Gedik Ahmet Paşa'yı göndererek Kırım'ı da fethetti.
Cenevizlilerden Amasra'nın alınması, Candaroğullarından Sinop ve Samsun'un alınması, Karamanoğullarından Konya ve Karaman'ın alınması, Trabzon İmparatorluğu'nun alınması ve Kırım'ın alınmasıyla Karadeniz Türk gölü haline getirildi.
18:23Anadolu ve Balkan Fetihleri: Candaroğulları, Karamanoğulları ve Trabzon Rum İmparatorluğu'nun alınması Anadolu Türk siyasi birliğine hizmet etmez, ancak Anadolu siyasi birliğine hizmet eder.
Balkanlarda Arnavutluk ve Sırbistan ele geçirildi.
Fatih Sultan Mehmet'in karada kuşatıp alamadığı tek yer Sırbistan'ın başkenti olan Belgrad'dı.
19:52Bosna Savaşı ve Osmanlı'nın Balkanlar'daki Fetihleri: Bosna Savaşı'nda Şerif Patikoviç, Bosna'nın Osmanlı'ya kendi isteğiyle katılan ve toplu olarak İslamiyet'i kabul eden tek millet olduğunu belirtmiştir.
Bosna Savaşı'nda Sırplar ve Hırvatlar Bosna'yı katlederken, Bosnalılar Türk jetlerinin yardıma gelmesini beklemişlerdir.
Fatih Sultan Mehmet döneminde Eflak ve Boğdan fethedilmiş, Drakula olarak bilinen Kazıklı Voyvoda Üç Vlad Tepeş öldürülmüştür.
21:40Bizans'ın Yeniden Diriltilme Umutlarına Son Veren Fetihler: Fatih Sultan Mehmet, Bizans'ın yeniden diriltilme umutlarına son vermek için Trabzon Rum İmparatorluğu ve Mora'yı ele geçirmiştir.
Amasra'nın fethi bu amaçla yapılmamıştır.
Fatih Sultan Mehmet'in Bizans'ın yeniden diriltilme umutlarına son vermek amacıyla yaptığı fetihler Trabzon Rum İmparatorluğu ve Mora'dır.
23:09Denizlerdeki Fetihler: Fatih Sultan Mehmet Ege adalarını, Kırım'ı ve Rodos'u fethetmeye Gedik Ahmet Paşa'yı göndermiştir.
Kırım'ın fethiyle Karadeniz Türk gölü haline gelmiştir.
Fatih Sultan Mehmet'in karada kuşatıp alamadığı tek yer Belgrad, denizde kuşatıp alamadığı tek yer ise Rodos'tur.
24:25Fatih Sultan Mehmet'in Diğer Fetihleri ve Ünvanları: Zenta, Ayamavra, Kefalonya gibi adalar ve Otranto ele geçirilmiştir.
Otranto, Roma'nın fethedilmesi yolunda atılmış bir adımdır ve Roma'ya düzenlenecek seferlerde bir üs konumundadır.
Fatih Sultan Mehmet'in kullandığı ünvanlar Fatih (fetih yapan), Kayser-i Rum (Roma'nın Sezarı), Sultanül Bahreyn ve Hakan-ül Berreyn (iki denizin sultanı ve iki karanın hakanı) anlamındadır.
26:07Fatih Sultan Mehmet'in Kanunnamesi ve Sistemler: Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı Devleti'nin ilk kanunnamesi olan Fatih Kanunnamesini hazırlatmıştır.
Sancak sistemi şehzadelere tecrübe kazandırmak amacıyla padişah çocuklarını sancağa gönderme usulüydü ve Fatih Sultan Mehmet tarafından yasa haline getirilmiştir.
Cülus bahşişi her padişah değişikliğinde padişah tarafından askerlere dağıtılan bahşişti ve ilk kez Yıldırım Bayezid tarafından dağıtılmıştır.
27:15Müsadere ve Türk Aristokrasisinin Egemenliğine Son Verme: Fatih Sultan Mehmet ilk kez müsadere uygulamıştır, yani ferdin malına el koymuştur.
Fatih Sultan Mehmet, Çandarlı Halil Paşa'nın kuşatma planlarını Bizans'a göndermesi ve mal varlığına usulsüzce erişmesi nedeniyle ona müsadere uygulamıştır.
Fatih Sultan Mehmet, Türk aristokrasisinin Osmanlı üzerindeki egemenliğine son veren padişah olmuştur ve Fatih'ten itibaren yabancı kökenli (devşirme kökenli) devlet adamları sadrazam yapılmıştır.
31:08Fatih Sultan Mehmet Dönemi: Devşirmelerin devlet yönetimindeki etkisi artarken, Sahn-ı Seman medreseleri dönemin üniversitesi niteliğinde İstanbul'da açılan ilk medreselerdi.
Tetimme medreseleri, Sahn-ı Seman'a öğrenci hazırlamak için Fatih tarafından kurdurulan medreselerdi.
İltizam sistemi ve müsadere Fatih döneminde ilk kez uygulandı; Fatih, mukata arazilerini iltizam sisteminde kiraya vererek hazinenin nakit para ihtiyacını karşıladı.
32:21Türk Aristokrasisinin Egemenliğine Son Veren Padişah: Türk aristokrasisinin Osmanlı üzerindeki egemenliğine son veren padişah Fatih Sultan Mehmet'ti.
Fatih, merkezi otoritesinin sarsılmaması için devşirme kökenlileri devlet adamı yaptı.
Bu durum, devletin kurucusu olan Türk devlet adamları ile devşirme kökenli devlet adamları arasında çatışma başlattı.
35:33Saltanat Kavgası ve Cem Sultan Olayı: Türk kökenli devlet adamları Cem Sultan'ın başa geçmesini, devşirme kökenli devlet adamları ise II. Bayezid'in başa geçmesini istiyorlardı.
Fatih Sultan Mehmet'in ani vefatı üzerine saltanat kavgası başladı; devşirme kökenli devlet adamları Cem Sultan'a gönderilen haberciyi öldürttü ve II. Bayezid tahta oturdu.
Saltanat mücadelesi nedeniyle Fatih Sultan Mehmet'in cesedi çürümeye başladı ve defni yapılamadı.
37:16II. Bayezid Dönemi: II. Bayezid döneminin en önemli olayı Cem Sultan olayıdır; Cem Sultan tahta geçişini tanımadı ve halkın belli bir kısmını arkasına aldı.
Cem Sultan ile II. Bayezid arasında yapılan savaşı Cem Sultan kaybetti, önce Karamanoğullarına, ardından Memlüklere, Rodos Şövalyelerine, Fransa'ya ve sonunda Papa'nın eline düştü.
Cem Sultan olayı iç sorunken dış sorun haline geldi ve II. Bayezid döneminde Avrupa'ya sefer düzenlemekten kaçınıldı; bu dönem "yükselme içinde duraklama dönemi" olarak bilinir.
39:46Şahkulu İsyanı: Safevi Devleti Şii bir devlet olup başında Şii olan Şah İsmail bulunurken, Osmanlı Sünni bir devlettir.
Şah İsmail, Osmanlı'ya gönderdiği kişileri isyana teşvik ederek "benim kullarımsınız" diyerek örgütlenmesini sağlamıştır.
II. Bayezid döneminde Safevi Devleti'nin kışkırtmalarıyla Osmanlı içerisinde çıkan Şii kökenli isyan Şahkulu İsyanı olarak bilinir.
41:04Şahkulu İsyanının Bastırılması: Şahkulu İsyanı çıkınca II. Bayezid, Şehzade Ahmet ve Korkut isyanı bastıramamıştır.
Yavuz Sultan Selim, şehzadeyken yeniçerileri yanına alarak Şahkulu İsyanını kanlı bir şekilde bastırmıştır.
Yeniçeriler, II. Bayezid döneminde sefere gidemediklerini, Yavuz'un cesur ve yürekli olduğunu söyleyerek onun gibi bir padişaha ihtiyaçları olduğunu belirtmişlerdir.
42:21II. Bayezid Dönemi Fetihleri ve Savaşları: II. Bayezid döneminde Karamanoğulları Beyliğine son verilmiştir.
Memlüklerle ilk çatışmalar Ağaç Ayırı Savaşı olarak bilinen bir çatışmaya dönüşmüştür.
Memlükler Cem Sultan'ın kaçmasına yardım etmiş, bu nedenle II. Bayezid Memlüklere karşı savaşmıştır.
43:28İspanya'daki Müslümanlara ve Yahudilere Yardım: II. Bayezid döneminde İspanya'daki Müslümanlara ve Yahudilere yardım edilmiştir.
Bu Yahudiler günümüzde Türkiye Cumhuriyeti'nde Sefahat Yahudileri olarak yaşamlarını sürdürüyorlar.
Beyazıt Akman'ın "Beyazı Beyazıt" adlı romanı, II. Bayezid döneminde İspanya'da Müslüman ve Yahudilerin Osmanlı'ya getirilmesini konu edinir.
44:31Karıştıran Savaşı: Yavuz Sultan Selim, babasının karşısına geçerek doğudaki Şii tehlikesi üzerine sefer düzenlemesini istemiştir.
II. Bayezid, Yavuz'u huzurundan kovmuş ve ona Trabzon'a sancak vermiştir.
Yavuz, babasının kendisine yeni sancak vermemesine karşı çıkarak, babası II. Bayezid'e karşı savaşa giden Karıştıran Savaşı'nda onu yenmiştir.
48:02Yavuz Sultan Selim'in Safevi Devleti'ne Yolculuğu: Yavuz Sultan Selim, babasının Safevi Devleti'ne sefer düzenlemesini dinlemediği için tebdil-i kıyafet ile derviş kılığına girerek İran'a gitmiştir.
Şah İsmail'in sarayına giden Yavuz, onunla satranç oynamak istediğini söylemiş ve Şah İsmail'i yenmiştir.
Şah İsmail, Yavuz'a okkalı bir tokat atmış, ancak Yavuz sesini çıkarmamıştır çünkü şehzade olduğu ortaya çıkarsa esir alınırdı.
49:33Yavuz Sultan Selim'in Tahta Çıkışı: Karıştıran Savaşı'nda yenilip geri çekilen Yavuz Sultan Selim, babasının vefat etmesiyle tahta çıkmıştır.
Yeniçeri ordusu, Şehzade Ahmet ve Korkut'u İstanbul'a sokmamış ve Yavuz'u beklemiştir.
Yavuz Sultan Selim, 1514 yılında Safevi Devleti'ne karşı savaş hazırlığını başlatmıştır.
50:48Çaldıran Savaşı: 1514 yılında Çaldıran Savaşı'nda Yavuz Sultan Selim'in Osmanlı ordusu, Şah İsmail'in ordusunu mağlup etti.
Şah İsmail, dünyaca ünlü güzel eşi Taçlı Hatun'u savaş meydanında terk ederek kaçtı ve mahlasını "Kıta"dan "Hata"ya değiştirdi.
Yavuz Sultan Selim, Çaldıran Savaşı'nda Şah İsmail'in sarayının önüne geldiğinde, binek taşının altından çıkan bir kese altın göstererek "Ben zaten burayı çok daha önceden fethetmiştim" dedi.
52:30Yavuz Sultan Selim Dönemi: Yavuz Sultan Selim, yeniçeri desteğiyle başa geçti ve sekiz yıla seksen yıllık iş sığdıran padişah olarak bilinir.
1514 Çaldıran, 1515 Turnadağ, 1516 Mercidabık, 1517 Ridaniye savaşları ve Memlüklere son verme gibi başarılar sağladı.
Türk-Islam dünyasının liderliği için bütün seferleri doğuyadır ve Osmanlı halkı, Yavuz Sultan Selim'in babasını bedduasını aldığı için lanetlendiğini ve Hristiyanlarla savaşma şerefine ulaşamadığını düşünmektedir.
53:59Bozoklu Celal İsyanı: Yavuz Sultan Selim döneminde Bozoklu Celal isyanı çıktı, ancak bu isyan çok büyük değildi.
Bu isyan, 17. yüzyılda Anadolu'da çıkan Celali ayaklanmalarının isim babası olmuştur.
17. yüzyıl isyanlarına "Celal gibiler, Celal'e benzeyenler" anlamında Celali isyanları adı verilmiştir.
55:08Turnadağ Savaşı: 1515 Turnadağ Savaşı'nda Osmanlı, Dulkadiroğulları Beyliği'ni mağlup etti.
Dulkadiroğulları Beyliği, Maraş-Elbistan civarında hüküm süren bir beylikti ve Yavuz Sultan Selim'e "Biz Osmanlı'ya bağlı değiliz, Memlüklere bağlıyız" dedi.
Osmanlı'nın Dulkadiroğulları'nı mağlup etmesiyle Anadolu Türk siyasi birliği kesin olarak sağlanmış oldu.
56:19Osmanlı-Memlük İlişkileri: Osmanlı Devleti ile Memlükler arasındaki ilk anlaşmazlıklar Yıldırım Bayezid döneminde Dulkadiroğulları toprakları yüzünden başladı.
Fatih Sultan Mehmet döneminde İstanbul'u fethedince Memlükler tebrik etmedi ve Fatih, Memlük Sultanına "kardeşim" diye hitap etti.
II. Bayezid döneminde Memlükler, Cem Sultan'ın kaçırılmasına yardım etti ve bu dönemde "Ağaç Ayırı Savaşı" adı verilen ilk çatışmalar başladı.
58:00Osmanlı-Memlük Savaşları: 1516 yılında Osmanlı Devleti ile Memlükler (Kölemenler) Mercidabık Savaşı'nda karşı karşıya geldi ve Osmanlı kazandı.
Mercidabık Savaşı'ndan sonra Kudüs, Suriye ve Filistin Osmanlı'ya geçti.
Yavuz Sultan Selim, Memlükleri komple ortadan kaldırmak ve Mısır'ı ele geçirmek için Sina Çölü'nü geçmeyi başardı.
59:19Yavuz Sultan Selim'in Stratejisi: Yavuz Sultan Selim, çölün ortasında atından inip yürümeye başlayarak askerlerinin manevi kuvvetini artırdı.
Askerlerin boş kalmasından endişe eden Selim, dinlence yerlerinde askerlerini düğmelerini söktürüp tekrar diktirerek oyaladı.
1517 yılında Ridaniye Savaşı'nda da Memlükleri yenerek Mısır'ın tamamını Osmanlı'ya geçirdi.
1:01:04Memlük Devleti'nin Yıkılışı: Memlük Devleti tarih sahnesine karıştı ve Venedikliler Kıbrıs için Memlüklere ödedikleri vergiyi artık Osmanlı'ya ödemeye başladılar.
Yavuz Sultan Selim, Memlük Devleti'ni yıkınca Peygamber Efendimiz'in Sakal-ı Şerifi ve Hırka-i Şerifi İstanbul'a getirdi.
Mısır hazinelerinin tamamını Osmanlı'ya getiren Yavuz Sultan Selim, fiskalizm ilkesini en iyi uygulayan Osmanlı padişahı oldu.
1:02:08Halifelik Makamı ve Osmanlı'nın Teokratik Yapısı: Halifelik makamı artık Osmanlı padişahlarına geçti ve ilk halifesi Yavuz Sultan Selim oldu.
Yavuz Sultan Selim'e "Hadım Mü'l-Haremeyni Şerifeyn" (İki Kutsal Merkezin Hizmetkari) ünvanı verildi.
Yavuz Sultan Selim, "Ben iki kutsal merkezin hükümdarın nasıl olabilirim? Ben iki kutsal merkezin ancak hizmetkarı olabilirim" diyerek bu unvanı reddetti.
1:03:19İdris-i Bitlisi ve Kanuni Sultan Süleyman: İdris-i Bitlisi, "Hes Behiç" eserinin çevirisini yaptı ve Osmanlı Devleti devlet adamlığına girdi.
İdris-i Bitlisi, Yavuz döneminde Doğu'da bulunan Kürt aşiretlerinin büyük çoğunluğunun Osmanlı'ya bağlanmasını sağlayan kişi oldu.
Yavuz Sultan Selim, babasının bedduasından kaynaklı olarak Şirpençe hastalığından vefat etti ve yerine 46 yıl tahtta kalan Kanuni Sultan Süleyman geçti.
1:04:33Kanuni Dönemi ve Avrupa İlişkileri: Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı Devleti en parlak dönemini yaşadı.
Kanuni'nin en büyük düşmanı ve rakibi Kutsal Roma Germen İmparatoru Şarlken'di.
Şarlken, Fransa dışında bütün Avrupa'ya miras kalacak kadar şanslı bir imparatordu.
1:06:16Osmanlı'nın Fransa İlişkileri: Şarlken, Fransa'yı ele geçirmek istiyordu ve bu nedenle Fransa ile dost oldu.
Osmanlı Devleti, Fransa'ya bazı kapitülasyonlar ve imtiyazlar vererek diğer Avrupalı devletlerle birleşmesini engellemek istedi.
Osmanlı'nın Fransa ile ilişkilerinin temel amacı, oluşabilecek bir Haçlı birliğini engellemek ve Akdeniz ticaretini canlandırmaktı.
1:07:50Reform Hareketi ve Kanuni Sultan Süleyman: Reform hareketi Yavuz Sultan Selim döneminde başlamış, Avrupa'da Martin Luther'in Vitemberg Kilisesi'ne bildiri asmasıyla Katolikliğe ve skolastik düşünceye karşı başkaldırı başlamıştır.
Martin Luther, İncil'i Almanca'ya çevirerek halkın okumasını sağlamış ve bu sayede Katolik Kilisesi'nin bahsettiği şeylerin İncil'de olmadığını göstermiştir.
Kanuni Sultan Süleyman, Hıristiyan Birliği'nin oluşmasını engellemek için Martin Luther'e el altından maddi destek göndermiş, böylece Hristiyanlar daha da bölünmüştür.
1:10:15Kanuni Dönemi Başlangıcı ve İsyanlar: Kanuni Sultan Süleyman başa geçince, toy bir padişah olarak görülmesi nedeniyle bazı isyanlar çıkmıştır.
Ahmet Paşa isyanı, Kanuni'nin usulsüz bir şekilde Pargalı İbrahim Paşa'yı sadrazam yapması ve Ahmet Paşa'nın sadrazamlık hakkının yenilmesine karşı çıkmasıyla başlamıştır.
Canberdi Gazali isyanı, Memlük Türkü olan Canberdi Gazali'nin Memlük Devletini yeniden canlandırmak için Kanuni'yi toy bir padişah olarak gördüğü için başlamıştır.
1:12:31Kanuni'nin Batı Seferleri: 1521 yılında Kanuni Sultan Süleyman, Fatih Sultan Mehmed'in alamadığı Belgrad'ı fethetmiş, bu da onun halk, ordu ve devlet adamları nazarında değerini yükseltmiştir.
1526 Mohaç Meydan Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Macar İmparatorluğu arasında gerçekleşmiş ve dünyanın görmüş olduğu en kısa süren meydan savaşı olmuştur.
Mohaç Savaşı'nda Osmanlı Devleti kazanmış, Macaristan'ı iki saatte yerle yeksan etmiş ve Macar topraklarını almıştır.
1:15:56Mohaç Savaşı'nın Sonuçları ve Osmanlı'nın Gücü: Mohaç Savaşı'nın asıl sebebi Belgrad'ı almak isteyen Macarlar ve Fransuva'yı esir almış olan Şalken'dir.
Osmanlı, Avrupa'da çiftçilerin gasp edilmesi durumunda asker göndermek yerine sadece yeniçeri kıyafeti göndererek korku yaratmış ve kazanç elde etmiştir.
1529 yılında Kanuni Sultan Süleyman, Avusturya'nın başkenti Viyana'yı kuşatmış, ancak başarısız olmuş, ancak asıl amacı Avusturya'ya gözdağı vermektir.
1:18:34Viyana Kuşatması ve Alman Seferi: Kanuni Sultan Süleyman'ın Viyana'yı almak değil, Viyana'ya gözdağı vermek istediği, ancak kuşatmada başarısız olduğu belirtiliyor.
1532 Alman seferinde Kanuni, Germen topraklarına ilerlerken Şarlken'in karşısına çıkmadığı, çünkü Şarlken'in Mohaç Meydan Savaşı'nda Kanuni'nin imparatorluğu iki saatte yerle yere getirdiği farkında olduğu anlatılıyor.
Kanuni, Şarlken'e mektup yazarak "toprak namustur" diyerek onun toprağında gezindiğini ve Şarlken'in karşısına çıkmamasını istediğini belirtiyor.
1:20:10İstanbul Antlaşması: Şarlken'in kardeşi Avusturya Kralı Ferdinand, Kanuni'ye "güzellik içerisinde yaşayalım" diyerek anlaşma teklif ediyor.
1533 yılında İstanbul Antlaşması (İbrahim Paşa Antlaşması) imzalanıyor ve bu anlaşma Avusturya ile Osmanlı arasında yapılan ilk anlaşmadır.
Antlaşmada Avusturya'nın arşidüğü (kralı) ancak ve ancak Osmanlı'nın sadrazamına denk olabileceği belirtiliyor, bu da Osmanlı'nın protokol üstünlüğünü kurduğunu gösteriyor.
1:22:25Kapitülasyon Antlaşması: 1535 Kapitülasyon Antlaşması (Uhud Atik Antlaşması, İmtiyaz-ı Mahsusa) Osmanlı Devleti ile Fransa arasında imzalanıyor ve Fransa'ya bazı ayrıcalıklar veriliyor.
Bu ayrıcalıkların iki temel sebebi vardı: Akdeniz ticaretini canlandırmak ve oluşabilecek bir Haçlı ittifakını engellemek.
Kanuni, bu anlaşmanın padişahların ömrüyle sınırlı olduğunu belirtiyor, ancak daha sonra her padişah geldiğinde yenileniyor ve sonunda ekonomik tasma haline geliyor.
1:24:25Zigetvar Seferi ve Kanuni'nin Vefatı: Zigetvar seferi Avusturya üzerine düzenlenen bir seferdir ve Kanuni bu sefer sırasında vefat etmiştir.
Kanuni'nin iç organları Macaristan'da bulunan Üzümlü Tepesi'ne gömülmüş, bedeni ise daha sonra İstanbul'a getirilmiş ve orada cenaze namazı kılınmıştır.
Kanuni'nin cenaze namazı üç defa kılınmıştır: Zigetvar seferinde, iç organları gömülünce ve İstanbul'a getirildikten sonra.
1:25:18Doğu Seferleri ve Amasya Antlaşması: Kanuni'nin doğu seferlerinde düşmanı Safeviler'dir ve bu dönemde Irakeyn seferi, Tebriz seferi ve Nahçıvan seferi yapmıştır.
Bu seferler sonucunda 1555 yılında Osmanlı ile Safeviler arasında imzalanan ilk yazılı anlaşma olan Amasya Antlaşması imzalanmıştır.
Amasya Antlaşması'yla Bağdat, Tebriz, Azerbaycan gibi yerler Osmanlı Devleti'ne kalmıştır.
1:26:26Deniz Seferleri ve Barbaros Hayrettin Paşa: Kanuni, Fatih'in alamadığı yerleri almak istemiş ve 1521 yılında Belgrad'ı, 1522 yılında ise Akdeniz'in kilidi olarak bilinen Rodos'u almıştır.
Barbaros Hayrettin Paşa, Osmanlı Devleti'nde divan'a katılmayı başaran ilk kaptan-ı deryadır ve Kanuni ona mektup göndererek Osmanlı donanmasının başına getirilmesini teklif etmiştir.
Barbaros Hayrettin Paşa, Kanuni'ye "Cezayir'i de bize veriyor" diyerek 1538 yılında Preveze Deniz Savaşı'nda Haçlı donanmasını yenerek Osmanlı Devleti'nin Akdeniz'i Türk gölü haline getirmesini sağlamıştır.
1:29:41Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Deniz Savaşları: Akdeniz'in Türk gölü haline gelmesi Kanuni döneminde Preveze Deniz Savaşı'yla olmuştur.
1551 yılında Trablusgarp'ı fetheden kişi bir Kaptan-ı Derya olan Turgut Reis'tir ve Trablusgarp'ın Beylerbeyi olmuştur.
1560 yılında Cerbe Deniz Savaşı'nda Osmanlı Devleti Haçlıları mağlup etmeyi başarıyor ve Akdeniz'deki Türk hakimiyeti güçleniyor.
1:30:40Malta Kuşatması ve Hint Deniz Seferleri: 1565 Malta Kuşatması'nda Turgut Reis şehit düştüğü için kuşatması kaldırılmıştır.
Kanuni'nin karada kuşatıp alamadığı yer Viyana, denizde kuşatıp alamadığı yer ise Malta'dır.
Hint Deniz Seferleri, oradaki Müslümanların yardıma çağrısı ve Portekizlilerin baharat yolu üzerinde egemenlik kurması nedeniyle düzenlenmiştir.
1:31:44Hint Deniz Seferlerine Katılanlar ve Kanuni Dönemi: Hint Deniz Seferlerine Hadım Süleyman Paşa, Piri Reis, Murat Reis ve Seyyidi Ali Reis katılmıştır.
Kanuni Sultan Süleyman dönemi en parlak dönemdir ve 46 yıl tahtta kalmıştır.
Bu dönemde Baki ve Fuzuli Kanuni'ye karşı hicivler yazmışlardır, özellikle Fuzuli'nin "Şikayetnamesi" çok ünlüdür.
1:33:26Sokullu Mehmet Paşa Dönemi: Sokullu Mehmet Paşa üç padişaha sadrazamlık yapmıştır: Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim (Sarı Selim) ve III. Murat.
II. Selim, Kanuni'nin oğlu ve Hürrem Sultan'ın kayırmasıyla başa geçmiştir.
II. Selim ordunun başında sefere gitmeyen ilk Osmanlı padişahıdır ve İstanbul'da vefat eden ilk Osmanlı padişahıdır.
1:34:49Kıbrıs Fethi ve İnebahti Deniz Savaşı: 1571 yılında Kıbrıs'ı fethetmek isteyen II. Selim, Sokullu Mehmet Paşa'nın karşı çıkmasına rağmen Lala Mustafa Paşa komutasında Osmanlı donanması Kıbrıs'ı fethetmiştir.
Kıbrıs'ın fethinden sonra 1571 yılında İnebahti Deniz Savaşı yaşanmış, Osmanlı donanması Haçlılar tarafından yakılmıştır.
Osmanlı donanmasının yakıldığı yerler İnebahtı, Çeşme, Navarin ve Sinop'tur.
1:36:48III. Murad Dönemi: III. Murad döneminde Tunus himaye altına alınmıştır.
Bu dönemde Lehistan (Polonya) himaye altına alınmıştır.
Lehistan'ın himaye altına alınmasıyla Osmanlı'nın sınırları Baltık Denizi'ne dayanmıştır.
1:37:40Osmanlı'nın Fas Fethi: Vadi Seyle Savaşı'nda Osmanlı Devleti Fas'ı ele geçirdi ve sınırı Atlas Okyanusu'na dayandı.
III. Murad döneminde Fas'ın ele geçirilmesiyle Kuzey Afrika'nın fethi tamamlandı.
1:38:20Sokullu Mehmet Paşa'nın Projeleri: Don-Volga Kanalı Projesi, İstanbul'dan çıkan gemilerin Don Nehri ve Volga Nehri arasında kanal aracılığıyla Hazar Denizi'ne ulaşmasını amaçlıyordu.
Bu proje sayesinde İran seferlerinde asker sevkiyatı kolaylaşacak, Orta Asya Türkleri ile bağlantı kurulacak ve Rusya'nın güneye inmesi engellenecekti.
Rus saldırıları sonucu kanal açma çabası yarım kaldı ve Rusya 1852 yılında bu kanalı açtı.
1:40:05Diğer Projeler ve Video Kapanışı: Süveyş Kanalı Projesi, Akdeniz ile Kızıl Nehri birleştirmek ve Akdeniz ticaretini canlandırmayı amaçlıyordu, ancak Fransa ve İngiltere ortak yapımı bir şekilde açtı.
Marmara-Karadeniz Projesi, İstanbul'un ihtiyaçlarını karşılama projesiydi, ancak başarılı olunamadı.
Sokullu Mehmet Paşa'nın ölümüyle yükselme dönemi sona erdi.

Osmanlı İmparatorluğu'nun Yükseliş Dönemi Tarihi Dersi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir