Buradasın
Osmanlı İmparatorluğu'nun Son Dönemleri ve Balkan Savaşları Dersi
youtube.com/watch?v=7Hu9h96efoMYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan İnkılap Tarihi dersi formatındadır. Öğretmen, öğrencilere Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerindeki önemli olayları anlatmaktadır.
- Video, İkinci Meşrutiyet'in ilanı ve Otuzbir Mart Vakası ile başlayıp, Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı'na kadar olan tarihsel süreci kapsamaktadır. İçerikte Mustafa Kemal'in bu süreçteki rolü, İttihat ve Terakki'nin siyasi gelişmeleri ve Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak kayıpları detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Ders, Osmanlı'nın Kuzey Afrika'daki son toprak parçasını kaybetmesi, Balkan Savaşları'nda tüm cephelerde yenilmesi ve sonrasında yaşanan siyasi gelişmeleri (Arnavutluk'un bağımsızlığını kazanması, Babı Ali Baskını, Üç Paşalar Dönemi) hakkında bilgiler sunmaktadır. Ayrıca Londra Antlaşması, Bükreş Antlaşması ve İstanbul-Atina Antlaşmaları gibi önemli diplomatik belgelerin içeriği de anlatılmaktadır.
- 00:19İnkılap Tarihi Ünitesi Tanıtımı
- İnkılap tarihi ünitesi, 20. yüzyıl Osmanlı, ikinci meşrutiyet, 31 Mart vakası, Trablusgarp ve Balkan savaşları ile Birinci Dünya Savaşı konularını içermektedir.
- İkinci meşrutiyet, İkinci Abdülhamit döneminde İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin etkin çabaları neticesinde ilan edilmiştir.
- Birinci meşrutiyet ilanında Jön Türkler etkili olmuşken, ikinci meşrutiyet ilanında İttihat ve Terakki Cemiyeti etkili olmuştur.
- 01:30İkinci Meşrutiyetin İlanı
- İkinci meşrutiyet ilanının sebepleri arasında Osmanlı'nın dağılmasını engellemek, azınlık isyanlarını engellemek ve Avrupalı devletlerin Osmanlı'nın içişlerine müdahalesini engellemek bulunmaktadır.
- İkinci meşrutiyetin ilanında en önemli gelişme Reval görüşmeleridir.
- Reval görüşmelerinde İngiliz Kralı Edward ile Rus Çarı Nikola, Osmanlı'yı paylaşmak konusunda anlaştılar ve bu paylaşım planından Alman istihbaratı sayesinde İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önderlerinden Enver ve Niyazi Beylerin haberi oldu.
- 03:33Meşrutiyetin İlanı ve Anayasal Değişiklikler
- Enver ve Niyazi Beyler, meşrutiyeti yeniden ilan ettirmek için Makedonya'da bir isyan çıkarttılar ve baskılara dayanamayan İkinci Abdülhamit meşrutiyeti yeniden ilan etmek zorunda kaldı.
- Meşrutiyetin ilanı Türkiye'de belli bir süre Milli Bayramı olarak kutlanmıştır.
- 1909'da Kanuni Esasi değişikliklerinde padişahın meclisi açma ve kapama yetkisi sınırlandırıldı, sürgün ve sansür yetkisi kaldırıldı, hükümet padişaha karşı sorumluydu ve parti ve dernek kurmak yasallaştı.
- 06:00Çok Partili Hayata Geçiş
- İkinci meşrutiyet döneminde 1909 Kanuni Esasi değişikliklerindeki parti ve dernek kurmanın yasallaşmasıyla Türk siyasi tarihinde ilk kez çok partili hayata geçirilmiştir.
- İttihat ve Terakki, İddai Muhammedi Fırkası, Fedakaran-ı Millet Fırkası, Ahrar Fırkası, Osmanlı Sosyalist Fırkası, Osmanlı Demokrasi Fırkası, Mutedil Hürriyetperveran Fırkası, Hürriyet ve İtilaf Fırkası gibi partiler kurulmuştur.
- Çeldirici sorularda Atatürk dönemindeki partiler (Cumhuriyet Halk Fırkası, Serbest Cumhuriyet Fırkası, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası) ve 1946'dan sonra kurulan partiler (Demokrat Parti, Millet Partisi, Milli Kalkınma Partisi) verilmemelidir.
- 09:0531 Mart Vakası
- 31 Mart vakası, Türk siyasi tarihinde anayasal düzene, rejime karşı çıkan ilk isyandır ve eski rejime (mutlak monarşiye) dönme isteği vardır.
- İsyanı kışkırtanlar arasında İngilizler, Ahrar Fırkası, medrese öğrencileri, ordu içindeki Avcı Taburları, Volkan ve Serbestliği gazeteleri bulunmaktadır.
- İsyan, Serbestliği gazetesinin yazarlarından Hasan Fehmi'nin öldürülmesiyle başlamış ve İstanbul karmamış orman bir hal almıştır.
- 11:10İsyanın Bastırılması
- İkinci Abdülhamit isyanı bastırmak da isteksiz davranmıştır çünkü isyan başarıya ulaşırsa meclis ortadan kalkar ve padişah tek başına kalır.
- Abdülhamit'in isteksizliği yüzünden isyanı Selanik'ten yola çıkan İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne bağlı Harekat Ordusu bastırmıştır.
- Harekat Ordusunun başında Mahmut Şevket Paşa vardır ve kurmay başkanı olarak yüzbaşı Mustafa Kemal'i tarih sahnesinde ilk kez görülmüştür.
- 12:3531 Mart Vakası ve İkinci Meşrutiyet Dönemi
- 31 Mart Vakası sonucunda İkinci Abdülhamid tahttan indirilmiş, bu Osmanlı tarihinde meclis kararıyla tahttan indirilen ilk padişah olmuştur.
- İkinci Meşrutiyet dönemi 1908-1918 yılları arasında gerçekleşmiş olup, bu dönemde iç ve dış politikada birçok gelişme yaşanmıştır.
- İkinci Meşrutiyet döneminde dış politikada yaşanan önemli olaylar arasında Bulgaristan'ın bağımsızlığını ilan etmesi, Bosna ve Girit'in işgal edilmesi bulunmaktadır.
- 15:29Trablusgarp Savaşı'nın Nedenleri
- 20. yüzyılda siyasi birliğini daha geç tamamlayan Almanya ve İtalya, diğer emperyalist devletlerle rekabet etmek için Trablusgarp'a saldırmıştır.
- Trablusgarp Savaşı'nın temel nedeni İtalya'nın hammadde ve pazar arayışıdır, yan etkenler ise bölgeye yakınlığı, Habeşistan yenilgisinin intikamını almak istemesi ve Avrupalı devletlerin onay vermesidir.
- Osmanlı, Trablusgarp'a hem karadan hem denizden asker gönderememiştir; Mısır İngiliz işgalinde olduğu için karadan, donanmasının yetersizliği nedeniyle denizden asker gönderememiştir.
- 18:01Gönüllü İttihatçı Subaylar ve Savaşın Sonuçları
- Osmanlı, Trablusgarp'a Ali Fethi Bey, Enver Bey, Nuri Bey, Neşet Bey, Ali Çetinkaya ve Mustafa Kemal gibi genç gönüllü İttihatçı subayları kimliklerini değiştirerek göndermiştir.
- Enver Bey Bingazi bölgesinde, Mustafa Kemal ise Derne ve Tobruk'ta gazeteci Şerif Bey kimliğinde savaşmıştır; Mustafa Kemal'in tarihte sömürgeciliğe karşı vermiş olduğu ilk savaş Trablusgarp Savaşı'dır.
- İtalya, Osmanlı'yı barışa zorlamak için Rodos ve Oniki Ada'yı işgal etmiş, Boğazları abluka altına almış ve Beyrut Limanı'ndaki Osmanlı filosuna saldırmıştır.
- 20:23Uşi Antlaşması ve Sonuçları
- Trablusgarp Savaşı'nı kapatan Uşi Antlaşması'na göre Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya verilmiş, bu Osmanlı'nın Kuzey Afrika'da kaybettiği son toprak parçası olmuştur.
- Osmanlı artık üç kıtada toprağı olan bir imparatorluk olma özelliğini yitirmiştir.
- Rodos ve Oniki Ada geçici olarak İtalya'ya verilmiş, bu Balkan Savaşları sırasında olası bir Yunan işgaline karşı yapılmıştır.
- Trablusgarp halkı dini yönden halifeye bağlı kalacak, Trablusgarp'ın borçlarını İtalya ödeyecek ve kapitülasyonların kaldırılması konusunda İtalya Osmanlı'ya yardım edecekti.
- Dünya tarihinde ilk uçak Trablusgarp Savaşı'nda kullanılmıştır.
- 24:51Birinci Balkan Savaşı'nın Nedenleri ve Sonuçları
- Birinci Balkan Savaşı'nın temel nedeni Osmanlı'yı Balkanlardan atmaktı ve Rusya'nın panslavizm politikası üzerinden Balkan uluslarını Osmanlı'ya karşı kışkırtması etkilidir.
- Savaş Sırbistan, Bulgaristan, Yunanistan ve Karadağ gibi Osmanlı'dan bağımsızlığını almış devletlerin saldırısıyla başladı ve Osmanlı tüm cephelerde yenildi.
- Osmanlı'nın yenilmesinin nedenleri arasında orduya siyasetin karışması, savaş öncesi bölgedeki orduların terhis edilmesi, Arap Yarımadası'ndaki Vahhabi ayaklanması ve ulaşım, teşhisat, haberleşme eksiklikleri bulunmaktadır.
- 28:27Londra Antlaşması ve Savaş Sonrası Gelişmeler
- Birinci Balkan Savaşı'nı bitiren antlaşma Londra Antlaşması'dır ve bu antlaşmaya göre Osmanlı Doğu Trakya'yı (Edirne ve Kırklareli) kaybetti.
- Savaş sırasında 1912 yılında İttihat Terakki Cemiyeti'nin zorbalık yaptığı "sopalı seçimler" yapıldı ve İttihat ve Terakki'ye karşı Hürriyet ve İtilaf hareketi oluştu.
- Birinci Balkan Savaşı sonrası Arnavutluk bağımsızlığını kazandı ve Osmanlı'dan ayrılan son devlet oldu; Osmanlı'da azınlık noktasında ilk isyan Sırplar, ilk ayrılan Yunanlılar, son ayrılan ise Arnavutluk oldu.
- 31:05Babı Ali Baskını ve Üç Paşalar Dönemi
- Babı Ali Baskını, Birinci Balkan Savaşı'ndaki toprak kayıplarını bahane eden İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin yapmış olduğu bir hükümet darbesidir.
- Babı Ali Baskını ile Kamil Paşa hükümeti devrilip Mahmut Şevket Paşa hükümeti kuruldu ve ordunun siyasete müdahale etmesi üzerine Mustafa Kemal İttihat ve Terakki'den ayrıldı.
- Babı Ali Baskını ile başlayan sürece "Üç Paşalar Dönemi" denir ve bu dönem Talat, Enver ve Cemal Paşa'dan oluşur; Birinci Dünya Savaşı'nın sonu Suriye-Filistin yenilgisine kadar devam eder.
- 34:45İkinci Balkan Savaşı
- Bulgaristan, Birinci Balkan Savaşı'nda çok fazla toprak kazandı ve bu durum diğer Balkan devletlerini rahatsız etti.
- İkinci Balkan Savaşı'nda Osmanlı yerine Romanya savaşa katıldı çünkü Bulgaristan'ın fazla toprak kazanması Romanya'yı rahatsız etmişti.
- İkinci Balkan Savaşı Bükreş Antlaşması ile sonlandı.
- 36:35Balkan Savaşları Sonrası Anlaşmalar
- Savaştan sonra üç anlaşma yapıldı: İstanbul Anlaşması, Bulgaristan ile yapılan İstanbul Antlaşması ve Yunanistan ile yapılan Atina Antlaşması.
- İstanbul Antlaşması'nda Edirne ve Kırklareli (Doğu Trakya) geri alındı, sınır Meriç Nehri olarak değişti ve günümüz batı sınırı büyük ölçüde bu anlaşmayla çizildi.
- Atina Antlaşması'nda Ege adaları, Girit, Yanya, Selanik, Makedonya ve Batı Trakya kaybedildi.
- 38:17Balkan Savaşlarında Önemli Kişiler
- Balkan Savaşlarında Hamidiye Kahramanı olarak Rauf Orbay, Edirne Fatihi olarak Enver Paşa ve Edirne Müdafii olarak Deli Şükrü Paşa önemli isimlerdi.
- Mustafa Kemal Balkan Savaşlarında Bolayır Komutanlığı ve Akdeniz Boğazı Birleşik Kuvvetler Komutanlığı olarak görev yaptı.