• Buradasın

    Osmanlı İmparatorluğu'nun 15. Yüzyıl Sonu ve 16. Yüzyıl Başındaki Tarihi Gelişmeleri

    youtube.com/watch?v=5BkuhVKCIuw

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihini anlatan eğitim içerikli bir belgesel formatındadır. Fatih Sultan Mehmet'in ölümünden sonra tahta çıkan Sultan II. Bayezid, kardeşi Şehzade Cem, Şehzade Selim, Şehzade Ahmed, Şah İsmail, Kemal Reis ve Piri Reis gibi önemli tarihi karakterler anlatılmaktadır.
    • Video, 1481'de Fatih Sultan Mehmet'in ölümünden sonra başlayan taht mücadelesini, Osmanlı-Memlük savaşlarını, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki genişlemesini ve son olarak Şehzade Selim'in tahta çıkışını kronolojik olarak ele almaktadır. Anlatım, II. Bayezid'in saltanatı, Memlük Devleti ile olan savaşlar, Endülüs'teki durum, Safevi Devleti'nin yükselişi ve son olarak 1512'de Selim'in tahta çıkışına kadar uzanmaktadır.
    • Videoda ayrıca Osmanlı Devleti'nin İspanya, Lehistan, Venedik ve diğer Avrupa devletleriyle olan savaşları, Kemal Reis'in deniz seferleri, Modon Kuşatması ve Şehzade Selim'in Anadolu'daki nüfuzunu artırmaya yönelik girişimleri gibi önemli tarihsel olaylar da detaylı şekilde anlatılmaktadır.
    00:37Fatih Sultan Mehmed'in Vefatı ve Tahta Mücadelesi
    • 1481 yılında Fatih Sultan Mehmed'in vefatı, tahta kimin çıkacağı konusunda bir sorun doğurdu.
    • Amasya'da sancak beyi olan Bayezid ve Konya'da sancak beyi olan Cem, iki şehzade tahta adaydı.
    • Fatih'in kanunname'sinde taht savaşı yaşanmaması için karındaşını katletmek serbesttir maddesi vardı, ancak iki şehzade de sultan olacak şekilde iyi eğitim almıştı.
    01:45Bayezid'in Tahta Çıkışı ve Cem'in Ayaklanması
    • Sultan Mehmed'in ölüm haberi iki şehzadeye gönderilmişti, ancak Cem'e geç ulaştı.
    • İstanbul'da Karamanlı Mehmet Paşa'nın şehzade Cem taraftarı olması üzerine yeniçeriler ayaklanıp onu öldürdüler ve Bayezid'in oğlu Korkut'u tahta çıkardılar.
    • Bayezid İstanbul'a geldiğinde, Fatih Sultan Mehmed'in Fatih Camii'ne defnedildi ve Cem, abisinin saltanatını kabul etmeyerek Bursa üzerine hareket etti.
    04:02Cem'in Taht Mücadelesi ve Mısır'a Sığınması
    • Cem, Bursa'ya girerek kendi adına hutbe okuttu ve Bayezid'e devleti ikiye bölmeyi teklif etti.
    • İki kardeş Yenişehir Ovası'nda meydan muharebesi yaptılar, Cem yenilince Konya'da barınamayarak Mısır Sultanı'na sığınmak üzere Kahire'ye yöneldi.
    • Cem Kahire'de sekiz ay kaldı, taht mücadelesine girişmekten vazgeçtiyse de yine Kahire'ye geldiğinde tahtta hak sahibi olduğunu hatırlatıldı ve Anadolu'ya geçti.
    06:16Cem'in Avrupa'ya Getirilmesi
    • Cem Konya'ya geldiğinde kendisine yüz çevrildi, Ankara'da da istediği gibi alamayınca Rodos Adası'na yöneldi.
    • Şövalyeler sözleri bozup Cem'i esir ettiler ve Fransızlara teslim ettiler.
    • Cem 34 gün gemi yolculuğu yapan sonra Nantes şehrine geldi ve 6 yıl 4 ay sürecek ilk esareti başladı, böylece Osmanlı iç meselesi uluslararası bir boyuta taşındı.
    08:12II. Bayezid'in Avrupa Seferleri
    • II. Bayezid 1483 yılında Avrupa ülkelerinin gözünü korkutmak için bir sefer ilan etti ve ordusunun başında Edirne, Filibe, Sofya üzerinden Belgrad yakınlarına kadar geldi.
    • 1484 yılında Boğdan üzerine sefer gerçekleştirdi ve Akkerman ve Kili kalelerini ele geçirdi, böylece Kırım ile Osmanlı toprakları arasında karadan bir bağlantı kuruldu.
    • Avrupa'ya sefer yaparken, Avrupalılar için Cem Osmanlılara karşı kullanılabilecek bir tehditti, bu yüzden seferlerinde sorunlar yaşadı.
    10:09Osmanlı-Memlük Savaşları
    • 1485 yılının en önemli olayı tarihte ilk defa Osmanlı ve Memlüklerin çatışmalarına başlaması oldu.
    • İlk olaylar hacıların hac yolunda saldırıya uğraması ve su kuyuları probleminden iki devlet mektuplaşmaya başladılar.
    • Memlükler, Güney Hindistan Sultanı Mahmud Şah'ın Bayezid'e yolladığı hediyelere el koydukları için savaşın ilk kıvılcımlarını tetikledi.
    11:32Savaşın Devamı ve Sulh
    • Karagöz Mehmed Paşa, Memlüklere tabi olan Ramazanoğlu topraklarına girdi ve Tarsus'u ele geçirdi.
    • Memlük askerleri Osmanlı Devleti'ne bağlı Dulkadir topraklarına hücum etti ve güçlü komutan Özbek Bey, Kayseri Sancakbeyi Yakup Bey'in birliklerini bozarak geri attı.
    • 1486 yılında Hersekzade Ahmed Paşa, Çukurova'ya girince Özbek Bey'in ordusuna mağlup oldu ve esir düştü, Kahire'ye götürülen Ahmed Paşa, sulh için aracılık etmesi için serbest bırakıldı.
    13:36Osmanlı-Memlük Savaşının Sonrası
    • 1487 yılında Osmanlılar yine Tarsus'u ele geçirmeye muvaffak oldular.
    • 1488 yılında Papa, Şehzade Cem'in Roma'ya getirilmesini istedi ve Cem'i Hıristiyan olması için büyük uğraşlar verdi, ancak Cem dinini değiştirmedi.
    • Memlükler, Osmanlıların Adana'yı ele geçirmesine karşı Özbek Bey yeni bir askeri harekat başlattı, Adana'yı kuşatma altına aldı ve 7 ay dayanan şehri ele geçirdi.
    15:25Memlüklerle Sulh
    • II. Bayezid tüm yaşananlar karşısında öfkelendi ve Memlüklere karşı sefer ilan etti.
    • Memlük Sultanı Kayıtbay ise bu savaşın gerçekleşmesini istemedi ve Tunus Hafsi Sultanı III. Yahya'ya müracaat ederek bu savaşa engel olmasını istedi.
    • Bayezid, Tunus Sultanı'nın mektubu karşısında tevazu gösterdi ve III. Yahya'nın hakemlik yapmasını uygun buldu, iki devlet savaş başlamadan önceki sınırlarına geri döndüler.
    17:14İslam Dünyasının En Sancılı Yılları
    • İslam dünyasının en sancılı yıllarında, Endülüs'te kalan son Müslümanlar varlıklarını korumaya çalışırken, İspanyollar tarihte görülmemiş bir zulüm gerçekleştiriyordu.
    • Granada, İberya Yarımadasında kalan son şehir olarak iki milyon nüfusla varlığını sürdürüyordu, ancak Müslümanlar görüldükleri yerde öldürülürken, göç etmelerine bile izin verilmiyordu.
    • İspanyol donanması, Fas'a ve Cezayir'e geçmeye çalışan Müslümanların gemilerini batırırken, birçok Müslüman dininden dolayı diri diri yakılmıştı.
    18:02Osmanlı Devleti'nin Müdahalesi
    • İspanya'daki Müslümanlar, Sultan II. Bayezid'e elçiler göndererek durumlarını anlattılar ve II. Bayezid, Türk denizcisi Kemal Reis'i imdadına gönderdi.
    • 1487 yılında Osmanlı Devleti resmen İspanyollara savaş ilan etti ve Türkler ile İspanyollar arasında asırlarca süreceği savaş başladı.
    • Kemal Reis, Kerbe, Malta, Sicilya, Sardunya, Korsika ve Balear adalarını şiddetle vurdu, İspanya sularına gelen Türk donanması tüm İspanya sahillerini ağır top atışına tuttu.
    19:59Granada'nın Düşüşü ve Osmanlı Müdahalesi
    • 1492 yılında Granada düştü, şehirde hiç görülmemiş türden katliam gerçekleşti ve Sultan XI. Muhammed Fas'a kaçtı.
    • Binlerce Müslüman Arap İspanya sahillerine hücum etti, Osmanlı donanması arkadan gelen düşmanı top atışına tutarak sahile yaklaştırmadı.
    • Granada'nın düşüşüyle yüzbinlerce Müslüman diri diri ateşlerde yakıldı, Türk donanması ise İspanyol denizinde mümkün oldukça Müslümanları Fas ve Cezayir'e taşıdı.
    20:52II. Bayezid'in Belgrad Seferi
    • 10 Mart 1492 günü Sultan II. Bayezid Belgrad seferi ilan etti, ordusuyla Edirne üzerinden Rumeli topraklarına yürüdü.
    • Sofya'ya gelen Osmanlı ordusu ikiye bölündü, Süleyman Paşa Belgrad üzerine yürürken II. Bayezid Arnavutluk'a doğru geldi.
    • Arnavutluk'ta bir Şii fedai tarafından suikast girişimi olduysa da sonuçsuz kaldı, II. Bayezid Arnavutluk halkını daha sıkı bir şekilde Osmanlı Devleti'ne bağladı.
    21:49Osmanlı Seferleri ve Başarıları
    • Belgrad kuşatmasını sürdüren Süleyman Paşa şehri ele geçiremedi, bu şehir II. Murad ve Fatih dönemlerinde de kuşatılmış ancak başarı sağlanamamıştı.
    • Bosna Sancakbeyi Yakup Paşa, sekizbin akıncı ile birlikte Avusturya topraklarına kadar ilerleyerek bu topraklarda at koşturmuştu.
    • Dönüşte karşısına kırkbin kişilik düzenli bir Macar ordusu çıktı, akıncı askerlerinin hızlı taarruzu netice verdi ve kendilerinden beş kat kuvvetli düşmanı mağlup ettiler.
    23:08Osmanlı-Lehistan Savaşı
    • 1498 yılında Osmanlı-Lehistan savaşı patlak verdi, Lehistan Osmanlı Devleti'ne bağlı Boğdan içlerine saldırma cüretinde bulunduğunda Padişah Rumeli ordularını sefere memur etti.
    • Silistre Sancakbeyi kırk bin akıncıyı alarak hududu geçti, bu denli büyük bir akın tertibi Osmanlı tarihinde ilk defa görülmüştü.
    • 1498 yılının bahar ve sonbahar aylarında Lehistan topraklarına iki kez akın yapıldı, özellikle birinci akınında Yaroslav, Liviv, Lublin, Radom ve Varşova şehirleri Osmanlı akıncılarının saldırılarına maruz kaldı.
    24:21Osmanlı Akınları ve Avrupa'nın Tepkisi
    • Osmanlı askeri ilk defa bu kadar kuzeye gitmişti, Baltık Denizi'ne ikiyüzyirmi km kadar yaklaşıldı.
    • Lehistan ve Litvanya'nın Osmanlı karşısında bu kadar aciz kalması Avrupa devletlerini korkuttu, bu sebepten Venedik ve Macaristan Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti.
    • Venedik ve Macaristan'ın savaş ilanı akıncıları Adriyatik kıyılarına yöneltti, İskender Paşa kontrolündeki Osmanlı atlıları Adriyatik kıyılarından ilerledi.
    26:00Deniz Savaşları ve Osmanlı Başarıları
    • Kemal Reis, Rodos donanması ile deniz savaşı tutuştu ve Rodos donanmasını neredeyse tamamen yaktı.
    • II. Bayezid, dördüncü seferini ilan etti, ordusuyla Vardar Yenicesine geldi ve Küçük Davut Paşa'yı İnebahtı üzerine sefere memur etti.
    • Osmanlı donanması Kemal Reis önderliğinde Venedik donanması karşıladı, "Spaina Deniz Savaşı" olarak tarihe geçen muharebede Osmanlılar ilk açık deniz savaşı'nı kazandılar.
    29:12Mora Yarımadası Seferi
    • II. Bayezid, Edirne'de birkaç ay dinlendikten sonra 7 Nisan 1500 tarihinde beşinci seferine çıktı, ordusuyla bizzat Mora Yarımadası'na ilerledi.
    • Sultan II. Bayezid, Mora Yarımadası'ndaki Moon'u kuşatma altına aldı, Venedik'in Mora'da Moon'dan başka Navarin, Milona, Fener, Koron, Kale ve üsleri vardı.
    • 10 Ağustos 1500 günü padişahın komuta ettiği Moon'u düşürdü, hemen ardından diğer kale ve üsler de Osmanlıların eline geçti, böylece Venedik'in Mora'da hiçbir varlığı kalmadı.
    31:27Venedik ile Barış Antlaşması
    • 1502 yılında Osmanlı Devleti ile baş edemeyeceğini anlayan Venedik, barış istedi ve elçilerini İstanbul'a gönderdi.
    • Otuzbir maddelik İstanbul Antlaşması imzalandı, Venedik Osmanlı Devleti'nin yaptığı tüm fetihleri tanırken, sadece Kefalonya adası Venedik'e bırakıldı.
    • Batıda Osmanlı Devleti Hıristiyan devletleri on yıl içerisinde dize getirirken, devletin doğusunda Osmanlıların en büyük düşmanı olacak Safevi Devleti kuruluyordu.
    33:52Safevilerin Yükselişi ve Osmanlı İlişkileri
    • Şii inancına sahip Safevilerin başa geçmesi, Osmanlılar ile Memlükleri yakınlaştırdı ve bu iki Sünni devlet yeni bir din savaşının yaşanmasını istemiyordu.
    • Şehzade Selim, Trabzon'da sancakbeyi olarak bu gelişmeleri yakından takip ediyordu.
    • Şah İsmail, Osmanlı Devleti'ni yıkabilirse geri kalan Türk devletlerinin daha kolay bir lokma olacağını düşünerek hareket ediyordu.
    34:59Şah İsmail ve Şehzade Selim Arasındaki Çatışmalar
    • 1507 yılında Şah İsmail, Dulkadiroğlu'nun kızını istemiş, Dulkadiroğlu'nun kızını vermeyince sefere girişti ve Osmanlı toprağı olan Kayseri'den geçerek Dulkadir topraklarına girdi.
    • Şehzade Selim, dayısı Bozkurt Bey'e yapılan bu hareketi kabul etmedi ve Şah İsmail'in toplarının Erzincan'da olduğunu öğrenince buraya bir sancak seferi düzenledi.
    • İki Bayezid, Şah İsmail'in herhangi bir sınır ihlaline karşı yüz binden fazla Anadolu askerini Safevi sınırlarına ayırdı ve Selim'in seferlerini engelledi.
    36:45Şehzade Selim'in Gürcistan Seferleri
    • Trabzon sancakbeyi Şehzade Selim, devletin kaybettiği otoriteyi doğuda sağlayabilmek için Memnunsuzluk gösteren Osmanlı topraklarındaki birliklere Gürcüler üzerine akınlar tertip etti.
    • Rumeli ve Anadolu'dan çok sayıda er, Şehzade Selim ile akınlara çıkmak üzere Trabzon'a geldi ve Gürcistan üzerine üç defa sefer yapıldı.
    • Ele geçirilen ganimetin beşte biri devlet hazinesine aktarılması gerekirken, bu payı da gaziler arasında bölüştürerek kendisine etkili bir konuşma yaptı ve Anadolu ve Rumeli'de birçok beyi ve askeri kendi nüfuzuna aldı.
    38:35Şehzade Selim'in Taht Mücadelesi Planları
    • Şehzade Selim, oğlu Süleyman'ın sancağa çıkma yaşının geldiğini söyleyerek payitahtta bir mektup gönderdi ve Süleyman Şebinkarahisar sancağına gönderildi.
    • Şehzade Ahmed, yeğeni Süleyman'ın kendisine engel olacağını düşünerek onu farklı sancağa aldırdı.
    • Şehzade Selim, Kırım Hanı Mengli Giray'ın kızı Ayşe Hafsa Sultan ile evliydi ve Kırım'da destekleneceği kesindi.
    39:42Taht Mücadelesi Hazırlıkları
    • İki Bayezid'in sağlık durumu kötüleşti ve devlet işlerinden el çekti, vezirler devlet yönetmeye başladı ancak bu dönemde Osmanlı yönetimi başarılı bir idare sağlayamadı.
    • İki Bayezid devletin başına Şehzade Ahmed'i geçirmeyi planlıyordu, bazı devlet adamları da Ahmed'i desteklerken asker Şehzade Selim'den yanaydı.
    • Şehzade Selim, payitahtta oğlu Süleyman'ı görmek için Kefe'ye gideceğini bildiren bir mektup yazdı ve izin verilmeden Kefe'ye geldi.
    40:41Şehzade Selim'in İstanbul'a Yolculuğu
    • Şehzade Ahmed taraftarı devlet adamları, Şehzade Selim'in Rumeli'ye geçmesinin kanuni kadim'e aykırı olduğunu ve büyük karışıklıklara sebep olacağını belirtti.
    • Şehzade Selim'e elçi gönderildi ve trabzon'a dönmesi veya Anadolu'da istediği bir sancağa atlanabilmesi teklif edildi.
    • Mengli Giray, Şehzade Ahmed'in isteğine rağmen kardeşini himaye etmemesi için ikna olunamadı ve Şehzade Selim'e engel olmaya hakkının olmadığını söyledi.
    42:53Kızılbaş İsyanı ve Sonuçları
    • Anadolu'nun güneyinde Kızılbaşlar tarafından isyan başlatıldı ve Şah İsmail'in adamları Antalya başta olmak üzere Anadolu'yu yangın yerine çevirdiler.
    • Şii yapılan bu isyan neticesinde Anadolu'da çok sayıda Sünni Müslüman şehit edildi.
    • Şah kulu öldürülerek isyan bastırıldıysa da birçok devlet adamı, yönetici ve asker şehit düştü.
    44:11Şehzade Selim'in Babasıyla İlişkisi
    • Şehzade Selim, babası II. Bayezid'e görüşmek istediğini bildirdiğinde, babası ona izin vermediğini ve diğer kardeşlerin de aynı isteği yapabileceğini belirtti.
    • Şehzade Selim, Edirne'ye ilerlerken devlet erkanına elçi göndererek memleketin durumunu anlattı.
    • Şehzade Selim'in karşıtları Rumeli Beylerbeyi Hasan Paşa'yı göndermiş, ancak Hasan Paşa savaşmadan Edirne'ye geri dönmüştü.
    45:13Şehzade Selim ve II. Bayezid'in Karşılaşması
    • II. Bayezid, Şehzade Selim'in ordugahına gitmeyi uygun bulmuş ve karşılaştıklarında Selim'e Semendire sancağı verilirken, sultanın sağlığında hiçbir şehzadenin diğerine tercih edilmeyeceği sözü alınmıştı.
    • Şehzade Selim, Semendre'ye gitme emrini alsa da, Anadolu'daki Şahkulu isyanının bitmesi için Filibe yakınlarında beklemeye devam etti.
    • Şehzade Ahmed ise Asiler Kızılbaşların peşinden giderken yarı yolda kovalamayı bırakıp Amasya'ya dönmüştü.
    46:20II. Bayezid'in Tahttan Çekilme Fikri
    • Vezir-i Azam Hadım Ali Paşa'nın Şahkulu isyanında şehit olması ve Şehzade Şehenzah'ın vefatı II. Bayezid'i derinden etkilemişti.
    • II. Bayezid, tahttan çekilmek istediğini divan toplantısında açıkladı ve divan üyeleri Şehzade Ahmed'in hükümdar olmasını istedi.
    • II. Bayezid, oğlu Şehzade Ahmed'i bir mektupla tahta davet etti.
    46:51Şehzade Selim'in Tahta Yürüşü
    • Şehzade Selim, kendisine verilen sözün yerine getirilmemesi üzerine 40 bin kişiyle babasının üzerine yürüdü ve Çorlu'da II. Bayezid ile çarpıştı.
    • Savaşta Şehzade Selim yenilerek geri çekilmek zorunda kaldı ve II. Bayezid, Şehzade Ahmed'in derhal Payitahta gelmesini emretti.
    • Şehzade Ahmed İstanbul'a gelerek Osmanlı tahtına oturdu, ancak yeniçeriler onun sultan seçilmesine karşı çıktılar.
    47:52Yeniçeri İsyanı ve Selim'in Tahta Çıkışı
    • Yeniçeriler, Payitahtı talan ederek devlet adamlarının evlerini bastı ve "Şehzade Selim'i başımızda görmek isteriz" diye naralar attılar.
    • Yeniçeri isyanının bastırılamaması üzerine Sultan Ahmed anadolu'ya geri gönderildi ve devlet adamları Korkut'u tahta davet etti.
    • II. Bayezid, yaşanan olumsuzluklar üzerine mecburen Şehzade Selim'i İstanbul'a davet etmek zorunda kaldı.
    48:53Selim'in Tahta Çıkışı ve II. Bayezid'in Vefatı
    • Şehzade Selim İstanbul'a geldiğinde, II. Bayezid tahttan çekilmek yerine Safeviler üzerindeki seferde serdar tayin etmek istediğini bildirdi.
    • Bazı devlet adamlarının da Şehzade Selim'i tahta geçirme isteği dillenince II. Bayezid tahttan feragat etmek zorunda kaldı.
    • 23 Mayıs 1512 günü Şehzade Selim'in tahta geçiş töreni gerçekleşti ve Osmanlıların dokuzuncu Sultanı Yavuz Sultan Selim oldu.
    49:43II. Bayezid'in Son Yılları
    • II. Bayezid, ömrünün geri kalanını Dimetoka Sarayında geçirmek üzere yola çıktı.
    • Çorlu yakınlarına geldiğinde hastalığı arttı ve 26 Mayıs 1512 günü 64 yaşında vefat etti.
    • Şehzade Ahmed'in elinden yazılan mektupta ve dönemin tarihçilerinin kayıtlarına göre II. Bayezid hastalığının artmasıyla eceli ile öldüğü bildirilirken, bazı kaynaklarda da zehirlendiği söylenmektedir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor