Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının Osmanlı dönemindeki eğitim sistemi ve hocaların maaş sorunu hakkında bilgi verdiği bir anlatım formatındadır. Konuşmacı, Çemberlitaş'taki Maarif Nezareti binasında gerçekleşen bir olayı anlatmaktadır.
- Video, Tanzimat sonrası Osmanlı'da medrese sisteminin nasıl değiştirildiğini ve bu değişimin İslam'a etkilerini ele alıyor. Konuşmacı, medrese hocalarının maaşlarının azlığından dolayı yürüyüşe geçtiklerini ve Maarif Nezareti'nde Salih Zeki Bey'in (matematik profesörü ve Fatih Şemsi'nin orta tedisat umum müdürü) bu hocaları nasıl ikna ettiğini anlatıyor. Salih Zeki Bey, hocalara basit bir astronomi sorusu sorarak onların fen bilimlerinden uzak olduğunu gösteriyor ve bu sayede hocaları ikna ediyor. Video, Mustafa Kemal'in hazır bir zemin bulduğunu belirterek sona eriyor.
- Osmanlı'da Eğitim Sisteminin Değişimi
- Emrullah Efendi adında sakallı bir Maarif Nazırı, Çemberlitaş'ta Abdülhamid'in türbesinden Beyazıt istikametine giderken ilk bina olan Maarif Nezareti'nde görev yapmıştır.
- Tanzimat'tan sonra İslam'dan iraf başlamış, medreseden medrese, terbiye yerine eğitim, milli eğitim yerine mektebler açılmıştır.
- Medreseden ulumu fendiyeyi (fenni ilimleri) kaldırmış, medreseler sadece din okutacak şekilde düzenlenmiştir.
- 02:06Medreselerin Önemi ve İkilik
- Müslüman alim dini ve dünyevi bütün ilimleri okuyordu, örneğin Ali Kuşçu Fatih devri'nin bir alimi olarak logaritma, sinüs, kosinüs gibi konuları biliyordu.
- Medreseden ulumu fenniye'yi kaldırarak ikilik meydana getirilmiştir.
- Milli tarihimizde ilk mektep, orta mektep, lise ve darülfünun (üniversite) kurulmuştur.
- 03:11Hocaların Maaş Sorunu
- Medreseden mezun olan hocalar rüştüye ve idadi (lise) okullarında din okuturken beşyüz kuruş maaş alırken, fen ilimlerini okutan darülfünun mezunları ikibin kuruş maaş alıyordu.
- Bu durum hoca sınıfının ekonomik bakımdan zayıf olması, ele güne el atması ve itibarsız hale gelmesi için yapılmıştı.
- Hoca itibarsız olunca sözü telsizsiz olacak ve millet dinden uzaklaşacaktı.
- 04:10Hocaların Yürüyüşü ve Salih Zeki Bey'in Müdahalesi
- Hocalar beş kuruş maaş alırken, ulumu fenniye hocalarına iki bin kuruş maaş verildiğini protesto ederek yürüyüşe geçmişlerdir.
- Emrullah Efendi, bu sorunun hükümetin ve meclisin işi olduğunu, kendisinin bunu düzeltemeyeceğini söylemiştir.
- Salih Zeki Bey, matematik profesörü olarak hocaları ikna etmeye çalışmıştır.
- 05:46Salih Zeki Bey'in Hocalara Sorusu
- Salih Zeki Bey, hocaların yürüyüşünü durdurup, idadilerde (liselerde) ulumu diniye okutan hocaların, darülfünun mezunlarına göre daha az maaş aldıklarını sorgulamıştır.
- Hocalar, medreseden aliyyül ala derecesiyle mezun olmuş, mesleğinde mütehassıs adamlar olduklarını belirtmişlerdir.
- Salih Zeki Bey, hocalara "DBB-i Ekber" (büyük ayı) ve "DBB-i Asgar" (küçük ayı) kelimelerini sormuş, ancak hocalar bunları bilememişlerdir.
- 08:38Hocaların Geri Çekilmesi ve Sonuç
- Hocalar, Salih Zeki Bey'in sorusuna cevap veremeyince utandılar ve geri çekilmişlerdir.
- Emrullah Efendi, Salih Zeki Bey'e bu kadar haklı bir dava ile gelen adamları nasıl geri çevirdiğini sormuştur.
- Salih Zeki Bey, hocaların okumadıkları bir ilimden basit bir şey sorduğunu, bilemediklerini ve edepli adamların utandığını söylemiştir.
- Bu olay, Müslüman hak talebinde azze düşmüş ve Müslümanı başkalarına muhtaç olmak için maaşta bire dört farkı yapan bir ihanet cariye olmuş, netice itibariyle Mustafa Kemal hazır bir zemin bulmuştur.