Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan eğitim dersi formatında olup, Divan Edebiyatı ve Klasik Türk Edebiyatı konusunu ele almaktadır.
- Video, Divan Edebiyatı'nın tanımı ve özellikleri ile başlayıp, 13-15. yüzyıllar arasındaki önemli edebi eserleri ve şairleri incelemektedir. İlk bölümde Hüsamettin, Yunus Emre, Aşık Paşa, Şeyh Ahmed Paşa, Necati Bey gibi şairler ele alınırken, ikinci bölümde Baki, Bağdatlı Ruhi, Nabi, Keçecizade İzzet Molla ve Nedim gibi şairler hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda mesnevi, kaside, gazel, naat gibi edebi türler ve bunların özellikleri açıklanmakta, soru-cevap formatında konu pekiştirilmektedir. Ayrıca, Divan Edebiyatı nazım şekillerinin ve türlerinin diğer videoda inceleneceği belirtilmektedir.
- 00:03Divan Edebiyatı Hakkında Bilgiler
- Türkler İslam'ı kabul ettikten sonra İslam uygarlığı etrafında yeni bir edebiyata başlamışlardır ve bu edebiyat saray etrafında geliştiği için divan edebiyatı olarak adlandırılmıştır.
- Divan edebiyatı sadece divan yazılmamıştır, mensur eserler de yazılmıştır ve bu açıdan bakıldığında divan edebiyatı ibarei yeterli gelmemiştir.
- Divan şiirinde anlam çok önde değildir, şekil ve görüntü büyüktür; Tanzimat'a kadar göz için kafiye kullanılmıştır.
- 01:2913-15. Yüzyıl Arasındaki Edebi Eserler
- Hüsamettin'e 13-15. yüzyıl arasındaki edebi eserleri inceleme görevi verilmiştir.
- Baki'nin "Kanuni Mercedes" eseri 16. yüzyılda yazılmıştır ve bu düzlemin içinde değildir.
- Aşık Paşa, Mevlana'nın oğlu ve Mevlevilik tarikatını sistemleştiren kişidir, şiirlerinin genelde Farsça yazmıştır.
- 02:55İri Sultan Vele'd
- İri Sultan Vele'd, Anadolu Türk edebiyatının öncüleri arasında kabul edilir ve gerçek manada Türkçe yazılan ilk kişidir.
- İri Sultan Vele'd'in eserleri arasında "Iptida Name", "Revap Name" ve "Imtihaname" bulunmaktadır.
- 03:42Garip Nağmeci Aşık Paşa
- Garip Nağmeci Aşık Paşa, dönemin idoloğudur ve Türkçe'nin itibar görmediği dönemde Türkçeye çok önem vermiştir.
- Garip Nağmeci Aşık Paşa, sade bir dille hake edicidir ve Türkçeye olan sevgisini "Türk diline kimeste bakmaz idi" şiiriyle dile getirmiştir.
- Garip Nağmeci Aşık Paşa, ünlü garip nağmeci ideolog ve aynı zamanda dilbilimcidir.
- 04:32Ahmedi ve Seyyid Nesimi
- Ahmedi, 14. yüzyılın en önemli divan şairlerindendir ve tasavvuf bilgisi olmasına rağmen daha çok dindışı konularda eserler yazmıştır.
- Ahmedi'nin "İskendername" eseri soru çözdürecek eserdir.
- Seyyid Nesimi, Hurufilik mezhebine mensuptur ve Azeri Türkçesiyle yazmıştır; tasavvuftur ve Fazlullah Hurufi'den etkilenir.
- 05:50Şeyhî
- Şeyhî, 15. yüzyılın ilk yarısındaki en önemli şair olan sanatçıdır ve Türk edebiyatında başarılı bir mesnevi şairidir.
- Şeyhî, mizah ve hiciv türünde önde gelen sanatçılar arasındadır ve "Harname" adlı mesnevisi çok önemlidir.
- Şeyhî, kendinden sonra gelen birçok sanatçıyı etkilemiş, Meşru Kerem kaidesine birçok kişi naziri yazmıştır.
- 06:46Ahmet Paşa
- Ahmet Paşa, Anadolu sahasında klasik Türk şiirinin kurucu şairleri arasındadır.
- Ahmet Paşa, 15. yüzyılın kaside ustasıdır, gazel ustası Necati Bey'dir ve mesnevi ustası Şeyhî'dir.
- Ahmet Paşa, Çelebi Mehmet'in gözünü tedavi eder ve kendisi Toklu köyünün tımarı verilir, tımarın eski sahipleri onu darp eder.
- 07:51Şehî ve Ahmet Paşa
- Şehî, 15. yüzyılın en büyük şairidir ve Şeyhî ve Necati arasında Sultanı Şuara unvanını alır.
- Şehî, arzı kullanma ustalığıyla kendisine kadar gelen şairlerin üstündür ve Nevaye nazireler yazmıştır.
- Şehî, bir iftira sonucu Fatih tarafından zina atılmış, ona yazdığı Kerem kaidesiyle kurtulup Bursa'ya gönderilmiştir.
- 08:48Türk Edebiyatı'ndaki Önemli Şairler
- Türk Edebiyatı Sade Nesli'nin en önemli temsilcilerinden biridir ve "Kabus Name" ile ünlüdür.
- Sinan Paşa, "Tazarru'name" ile süslü nesir'in ilk örneğini veren şairdir ve "Maarif ve Tezkiretür Evliya" ünlüdür.
- Hamdullah Hamdi, "Yusuf ve Züleyha" ve "Kıyafetname" ile bilinen şairdir ve Anadolu sahasındaki ilk hamse sahibidir.
- 10:02Fuzuli'nin Eserleri
- Fuzuli, Hz. Hüseyin'in Kerbela'da şehit edilmesini anlattığı "Maktel" adlı mensur eserdir.
- "Bengübadi" bir mesnevidir ve Türkçe Şah İsmail'in ikinci bahis'in mücadelesini sembolik olarak anlattığı münazara arasındaki Türkçe mesnevidir.
- "Sıhhati Maraz" sağlık, hastalık ve tedaviler ile alakalı Farsça mensur eserdir.
- 11:06Şikayetname ve Su Kasidesi
- Şikayetname, kendisine bağlanan maaşı alamadığı için Nişancı Celalzade'ye şikayet amaçlı yazdığı mektuptur ve hiciv olarak geçer.
- Su kasidesi, suyun insanlık açısından ne kadar önemli olduğunu anlatan 32 beyitlik bir kaidedir.
- Su kasidesi, Hz. Muhammed'i över ve bu yüzden nat türü olarak geçer.
- 11:55Baki Şairi
- Baki, ilmiye sınıfından olup şeyhülislam olmak istemiş ancak ömrü yetmemiştir.
- Baki'nin eserleri şekil bakımından güzeldir, Fuzuli şiiridir, Baki sunidir ve İstanbul Türkçesi ile yazmıştır.
- Baki, divan edebiyatında aruzu en iyi kullanan sanatçıdır ve şiirlerinde din dışı konular, dünyevi aşk ve İstanbul'un doğal manzaralarını işlemiştir.
- 12:33Baki'nin Eserleri
- Baki'nin divan'ı vardır ve rinnane gazelleriyle ünlüdür.
- Baki, Kanuni'nin ölümünü üzerine yazdığı mersiye terkib benttir.
- Baki, Sokullu Mehmet Paşa'nın isteğiyle "Feyza II" ve "Cihat" adlı düzyazı eserlerini dini konulardan anlatmıştır.
- 14:28Bağdatlı Ruhi
- Bağdatlı Ruhi, Osmanlı ordusunda sipahi yapan, Mevlevi tarikatına bağlı bir sanatçıdır.
- En ünlü eseri topsal eleştiri türündeki terkib bence olmuştur ve bu eser üzerine üçyüz kişi nazire yazmıştır.
- Nazire, bir şiirin aynı kafiyede, aynı redifte, aynı vezinde ve aynı konuda takdir edilerek yazılan bir şiirdir.
- 15:33Divan Etkilenmiş
- Divan Etkilenmiş, 17. yüzyıl nesir yazarıdır ve divan edebiyatında süslü nesirin en ünlü temsilcilerinden biridir.
- Peygamber Efendimizin hayatını Mekke-Medine dönemi olarak iki bölümde yazdığı bir eser ve "Habname" isimli rüya tarzında yazdığı süslü nesir'in en önemli örneği olan eseri vardır.
- Nergisi, ilk defa beş tane mensur eseri bir araya getirerek hamse oluşturan kişidir.
- 17:04Nabi
- Nabi, 17. yüzyılın en önemli şairlerindendir ve hikem üslubun kurucusudur.
- Aşika şarap, sevgi konulardan uzak durmuş, toplumsal konular ise sanan şiirler yazmıştır.
- Nabi'nin eserlerinden iki mesnevisi vardır: "Hayriye Mesnevi" (oğluna öğüt verdiği bir mesnevi) ve "Hayrabat" (Halep'te yazdığı bir mesnevi).
- 18:34Keçecizade İzzet Molla
- Keçecizade İzzet Molla, gazelle mesnevi biçiminde şiirler yazan, divan edebiyatının son şairi kabul edilir.
- Eğlenceli ve miza üslubuyla dikkat çeker ve Keşan sürgününde gördüklerini "Mihnet Keşanlanmadır" adlı eserinde anlatmıştır.
- İzzet Molla, Rusya ile savaş konusunda devlet görevlilerine karşı çıkarak önce Keşan'a, sonra Sivas'a sürgüne gönderilmiş ve Sivas'a gitmeden birkaç saat önce vefat etmiştir.
- 20:21Nedim
- Nedim, şiirini didaktik amaç yani kemir sık vardır ve söz sanatlarından uzak durmaya çalışmıştır.
- Nedim, İstanbul'un önemini vurgulayan bir şairdir ve gazelleri ünlüdür.
- Nedim, mahallileşme akımının en önemli temsilcisidir.
- 22:05Tezkirecilik
- Ali Şir Nevai, "Mecalisin Nefs" adlı eseriyle ilk şairler tezkiresini yazmıştır.
- Zeybey Hadbe adlı eseriyle Nevai model alarak Anadolu'daki şairler tezkiresini yazmıştır.
- 20. yüzyılda İbn Mahmud Kemal İnan, "Son Asır Türk Şairleri" adlı eseriyle bu geleneği modern biyografiye doğru taşımıştır.