Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Eyüp adlı öğrencisiyle birlikte Osmanlı Devleti Kültür ve Medeniyeti ünitesini anlattığı kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, konuyu detaylı bir şekilde anlatmak yerine önemli kısımları vurgulayarak ve bazı yerleri atlayarak anlatmayı amaçlamaktadır.
- Video, Osmanlı Devleti'nin kültür ve medeniyetinin oluşumundan başlayarak devlet yönetimi, merkez teşkilatı, eyalet sistemi, hukuk sistemi, kadın görevleri, millet sistemi, vakıf teşkilatı, askeri yapısı, toprak yönetimi, eğitim sistemi, ekonomik sistemi ve mimari özellikleri gibi konuları ele almaktadır. Video yaklaşık bir buçuk saat sürmekte ve son bölümde soru çözümleriyle devam etmektedir.
- Videoda ayrıca Osmanlı Devleti'nin önemli şahsiyetleri (Hazerfen Ahmet Çelebi, Lagari Hasan Çelebi, Naima Efendi, Ahmet Cevdet Paşa), dönemin önemli bilim insanları (Davudu Kayseri, Molla Fenari, Akşemsettin, Sabuncuoğlu Şerafettin, Ali Kuşçu, Piri Reis, Seyyidi Ali Reis, Taktin Er-Raşit, Evliya Çelebi ve Katip Çelebi) ve Osmanlı sanatlarını (hat, minyatür, nakkaşlık, resim, tezhip, müzik, çinicilik, telkari, vitra, maden işlemeciliği, heykel, ahşap işlemeciliği, ciltçilik, ebru) detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Osmanlı Devleti Kültür ve Medeniyeti Giriş
- Osmanlı Devleti Kültür ve Medeniyeti ünitesi zor bir ünite olup, mümkün olduğunca detaylı anlatılacaktır.
- Ünite, Orta Asya Türk gelenekleri, İslam'ın getirdiği şeri hukuk esasları ve fethettiği bölgelerdeki esasların etkisiyle oluşmuştur.
- Fethettiği bölgelerde "istimalet politikası" uygulanarak halka hoşgörülü davranılmıştır.
- 02:09Osmanlı Devleti'nin Sembolleri ve Ünvanları
- Osmanlı Devleti'nin sembolleri arasında nöbet (davul), hükümdar şemsiyesi, hilat, kiraz, hutbe ve ot bulunmaktadır.
- Bey, gazi, sultan, rum padişah, han ve hüdavendigar gibi ünvanlar Osmanlı Devleti'nde kullanılmıştır.
- Sultan ünvanını Osmanlı Devleti'nde kullanan ilk hükümdar Orhan Bey olmuştur.
- 03:19Hükümdarın Görevleri ve Veraset Değişiklikleri
- Hükümdarın görevleri arasında ordunun başında sefere çıkmak, yazılı emir vermek, müsaadere sistemi uygulamak ve Divan-ı Humayuna başkanlık etmek bulunmaktadır.
- Veraset değişiklikleri: Osman Bey döneminde ülke hanedanın ortak malıdır, Birinci Murat döneminde baba ve oğulların ortak malıdır, Fatih Sultan Mehmet döneminde sadece hükümdarı malıdır.
- Sultan I. Ahmet döneminde ekber ve erşat sistemi uygulanmış, ancak bu sonucunda tecrübesiz ve psikolojisi bozuk devlet adamları yetişmeye başlamıştır.
- 06:41Şehzade Eğitimi ve Başkentler
- Şehzadelerin eğitimine yedi yaşında başlanır, on iki yaşında ise sancağı gönderilir ve yanlarında lala (eğitmen) bulunur.
- Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde merkezleri sırasıyla Karacahisar, Bilecik, İznik, Bursa ve Edirne'dir.
- Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethedince başkent İstanbul olmuştur ve Osmanlı Devleti yıkılana kadar burada kalmıştır.
- 08:45Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu ve Sarayları
- Osmanlı Devleti Bitinya bölgesinde kurulmuştur, bu bölge Kocaeli, Sakarya, Bilecik, Bursa, İznik, Düzce, Yalova, Bolu ve Zonguldak'ın bulunduğu bölgedir.
- Önemli saraylar arasında Bursa Bey Sarayı (Orhan Bey döneminde), Topkapı Sarayı (Fatih Sultan Mehmet döneminde), İshak Paşa Sarayı (Doğubeyazıt'ta, alttan ısıtmalı), Dolmabahçe Sarayı ve Yıldız Sarayı bulunmaktadır.
- Topkapı Sarayı'nın bölümleri birun (dış), enderun (iç) ve harem (kız/yasak) olarak adlandırılır; birun'da yabancı elçiler kabul edilir ve divan toplantıları yapılır, enderun'da devşirme devlet adamları yetiştirilir.
- 11:53Harem Hakkında Gerçekler
- Harem, genellikle padişahın her gece bir kadınla beraber olduğu bir yer olarak düşünülür, ancak aslında bir okul gibidir.
- Harem'de padişahın ailesi (karı, kız, çocuk) yaşar ve padişah, vezirler, sadrazamlar gibi üst düzey devlet adamları harem'den evlenirler.
- Osmanlı padişahları her gece bir kadınla beraber olmaz, sadece evlenirler.
- 13:36Divan-ı Hümayun
- Divan-ı Hümayun, Orhan Bey döneminde kurulmuş bir danışma meclisidir ve son söz padişaha aittir.
- Fatih Sultan Mehmet'e kadar divan padişah tarafından başkanlık edilirken, Fatih'ten sonra sadrazam başkanlık etmiştir.
- Divan-ı Hümayun'da alınan kararlara herkes itiraz edebilir ve bu kararlar "mühimme defteri"ne yazılır.
- 15:57Divan-ı Hümayun Üyeleri
- Padişah, Fatih'e kadar divan başkanlığını yaparken, Fatih'ten sonra katılmamıştır.
- Sadrazam, padişah sefere çıkmadığı zaman ordunun başında sefere çıkar ve "serdar-ı ekrem" unvanıyla görev yapar.
- Kubbealtı vezirleri günümüzün bakanlığına denk gelir ve Osmanlı Devleti'nin ilk veziri Alaaddin Paşa'dır.
- 16:45Vezirlerin Görevleri
- Defterdar, Osmanlı Devleti'nde mali işlerle ilgilenir.
- Kazasker, günümüzün milli eğitim bakanı ve adalet bakanı görevlerini üstlenir, kadı ve müderris atamalarını yapar.
- Reisülküttap, 17. yüzyıldan itibaren dışişleri bakanlığı görevine getirilmiştir.
- 18:26Diğer Önemli Görevler
- Kaptan-ı Derya, divanın doğal üyesi değil, gerektiği zaman katılır ve Osmanlı'da deniz kuvvetleri komutanıdır.
- Yeniçeri Ağası, bugünkü İstanbul emniyet müdürüne denk gelir ve merkezi koruyan merkez ordusudur.
- Şeyhülislam, dini işlerden sorumludur ve şeri hukukun başındaki isimdir; Osmanlı Devleti'ndeki ilk şeyhülislam Molla Fenari'dir.
- 19:28Eyalet Sistemi
- Osmanlı'da eyaletler salyaneli (maaşlı) ve salyanesiz olmak üzere ikiye ayrılır.
- Salyaneli eyaletlerde devlet memurlarına maaş verilirken, salyanesiz eyaletlerde tımar sistemi uygulanır.
- Merkeze uzak eyaletlerde (örneğin Mısır) iltizam usulü ile vergi toplanır; devlet vergi toplama hakkını mültezimlere verir ve onlar topladıkları vergiden devlete bir kısmını öder.
- 22:23Osmanlı İmparatorluğu'nun Eyaletleri
- Kuzey Afrika bölgesi (Mısır, Bağdat, Tunus, Cezayir, Habeşistan, Yemen, Trablusgarp) ve Türkiye'nin Akdeniz'in altı (Halep, Şam, Suriye, Sivas, Anadolu, Musul, Irak, Karaman, Kıbrıs, Erzurum, Urfa, Bosna, Kars) salyaneli (tımar sistemi) uygulanmıştır.
- İmtiyazlı eyaletler (Eflak, Boğdan, Kırım, Erdel ve Hicaz) vergi ve asker vermez, çünkü Hicaz kutsal topraklardır (Mekke, Medine, Taif ve Hayber).
- 24:02Osmanlı Devleti'nin Hukuk Sistemi
- Tanzimat öncesi hukuk sisteminde şeri mahkemeler Müslümanların ve Müslümanlarla gayrimüslimlerin arasındaki davalara, konsolosluk mahkemeleri Fransız tüccarların davalarına, cemaat mahkemeleri ise gayrimüslimlerin kendi aralarındaki aile ve miras hukuku davalarına bakardı.
- Tanzimat döneminde şeri ticaret mahkemesi ve nizamiye (karma) mahkemeler kurulmuştur.
- Kadı, Osmanlı Devleti'nin hukukun en önemli temsilcisidir, adli, idari ve belediye işlerine bakar, noterlik yapar, esnaf ve loncaları denetler, fiyat kontrolü yapar ve evlilikleri deftere işler.
- 26:25Osmanlı Devleti'nin Sosyal Hayatı
- Osmanlı Devleti'nde millet sistemi vardır; halk zengin, fakir, sağcı-solcu olarak değil, Müslüman-gayrimüslim olarak sınıflandırılır.
- Hacca gidenlerin uğurlanması amacıyla "surre alayları" düzenlenir ve Osmanlı Devleti kutsal topraklara hediyeler gönderir.
- Osmanlı Devleti'nde ilk vakıf teşkilatı Orhan Bey döneminde kurulmuştur; vakfedilen topraklara vakıf toprağı, vakfedilen toprağa mevkuf, malını vakıf için bağışlayan kişiye ise sıyıga denir.
- 28:06Osmanlı Devleti'nin Sosyal Kurumları
- Darülaceze, kimsesiz, çocuklu çocuklar, engelli ve muhtaç vatandaşların barındığı yerlerdir.
- Darüşşafaka, o dönemde çocuk yurtlarıdır ve günümüzde eğitim kurumlarına dönüşmüştür.
- Darüleytam (yetim yurdu), Hamidiye Etfal (çocuk hastanesi), Hilal-i Ahmer (bugünkü Kızılay) ve Himaye-i Etfal (çocuk esirgeme kurumu) önemli sosyal kurumlardır.
- 29:36Osmanlı Devleti'nin Yönetici Kesimi
- Yönetici kesim üç gruba ayrılır: Seyfiye (kılıç tutan yöneticiler), İlmiye (ilim yapan yöneticiler) ve Kalemiye (memur yöneticiler).
- Seyfiye grubunda vezir-i azam (sadrazam), yeniçeri ağası, kaptanı derya, tımarlı sipahi, asker subaşı ve ordu komutanı yer alır.
- İlmiye grubunda şeyhülislam, kazasker, kadı, müderris ve muhit bulunur.
- Kalemiye grubunda nişancı (padişahın imzasını atar, tuğrasını çeker), defterdar (mali işleri yazar), reisi kitap (dışişleri bakanı) yer alır.
- 32:02Osmanlı Devleti'nin Ordusu
- Osmanlı Devleti'nde ordu hazırlanırken Selçuklular, İlhanlılar ve Memlükler gibi devletler örnek alınmıştır.
- İlk düzenli orduyu Orhan Bey kurmuş ve bu ordunun adı yaya ve müsellem ordusudur.
- Birinci Murat Edirne'de kapıkulu ocağını kurmuş ve yeniçeri ocağı bu kapıkulu ocağına bağlı bir ocaktır.
- Kapıkulu ocağı merkez ordusudur, devşirmelerden oluşur (yabancı Hristiyan çocuklardan alınır, devşirilir, Müslümanlaştırılır), akrabası, eşi, dostu ve çocuğu yoktur, sadece devlete bağlıdır.
- 34:03Kapıkulu Askerleri
- Yeniçerilerin geride bırakacak kimsesi yoktur, akrabası, eşi, dostu, çoluğu, çocuğu yoktur.
- Yeniçeri ocağının bozulmasının nedeni içine Türk, karısı, çoluğu çocuğu girmesidir.
- Kapıkulu askerlerinin üç ayda bir aldıkları maaşa ulufe, padişah değişikliklerinde aldıkları para ise cülus bahşişi denir.
- 35:37Kapıkulu Askerlerinin Sınıfları
- Kapıkulu askerleri kendi içinde ikiye ayrılır: kapıkulu piyadeleri ve kapıkulu süvarileri.
- Acemi ocağından yetişen piyadeler daha sonra başarılı olurlarsa yeniçeri, cebeci, topçu, lağımcı, humbaracı veya bostancı olabilirler.
- Kapıkulu süvarileri arasında silahtarlar, sipahiler, sağ garip, sol garip bulunur.
- 38:22Eyalet Askerleri
- Tımarlı sipahiler orduya bedava gelir, devlet bu orduyu tımar sisteminden karşılar.
- Beşliler her beş kişiden bir ailenin beş çocuğundan biri alınarak oluşturulan ordudur, hazretler bekar erkeklerden oluşur.
- Deliler korkutucu kıyafetler giyer, korkutucu makyajlar yapar ve ölümden korkmazlar, yörükler yol açarlar, akıncılar sınır bölgelerinde oturan askerlerdir.
- 40:25Yardımcı Kuvvetler ve Deniz Kuvvetleri
- Osmanlı Devleti egemenliği altında olan devletlerden savaş zamanı asker talep edebilir.
- Osmanlı Devleti ilk donanmasını Karesioğulları Beyliği'nin donanmasını alarak Orhan Bey döneminde kurmuştur.
- Donanmanın başındaki isme kaptan-ı derya, askerleri ise levent denirdi, ilk tersane Orhan Bey zamanında Karamürsel'de açılmıştır.
- 41:52Toprak Yönetimi
- Osmanlı Devleti'nde topraklar ikiye ayrılır: miri toprak (devlete ait) ve mülk toprak (halka ait).
- Müslümanlara ait olan topraklara öşri, gayrimüslimlere ait olan topraklara haracı denir.
- Taşmaklık geliri saray kadınlarına ve padişahın kızlarına ayrılan topraktır, mukata devletin en sevdiği topraktır çünkü geliri doğrudan devlet hazinesine aktarılır.
- 43:11Osmanlı Devleti'ndeki Toprak Sistemleri
- Malikane, devlete karşı üstün hizmet göstermiş kişilere verilen toprak gelirleridir.
- Yurtluk, sınır boylarında görev yapan askerlere giden toprak parçalarıdır.
- Ocaklık, kale muhafızlarına ve tersanelere giden topraklardır.
- Metruk, halkın ortaklaşa kullandığı yayla, otlak gibi topraklardır.
- 44:04Dirlik Toprakları
- Dirlik toprakları, Osmanlı Devleti'nde farklı kademelere ayrılan topraklardır.
- Has geliri yüzbin akçeden fazlaysa padişaha ve Divan-ı Hümayun üyelerine gider.
- Geliri yüzbin akçeden üstünse zeamet, yirmibin akçe ile yüzbin akçe arasındaysa müderris, tabip, öğretmen gibi üst düzey devlet adamlarına gider.
- Geliri yirmibin akçenin altında olanlara tımar toprakları denir ve bu topraklar gariban askere ve memura gider.
- 45:02Çift Hane Sistemi
- Osmanlı Devleti bazen toprakları kiraya verir, bu sisteme çift hane denir.
- Topraklar satılmaz, kiraya verilir çünkü Avrupa'daki feodalite gibi bir rejimin ortaya çıkmasını engellemeye çalışıyor.
- Toprakların kiraya verilmesi, kimin daha çok toprağı olursa ülke yönetiminde daha çok sözü geçer durumunu önlemek için yapılmıştır.
- 45:40Osmanlı Devleti'ndeki Eğitim Sistemi
- Sıbyan mektebi, eğitimin ilk başlangıç noktasıdır ve dört-altı yaşında çocuklar bu mektebe giderler.
- Medreseler, Osmanlı Devleti'ndeki dini eğitim verilen liselerdir.
- Saray eğitimi çok önemlidir; Enderun'da devşirme çocuklar eğitim alır ve ileride üst düzey devlet kademelerine getirilir.
- Harem, kız çocukların eğitim gördüğü okul; Şehzadegan mektebi ise şehzadelerin eğitim aldığı kısımdır.
- 47:04Medreselerin Özellikleri
- Osmanlı Devleti'ndeki ilk medrese Orhan Bey zamanında açılan İznik Orhaniyesidir.
- Osmanlı Devleti'nde medrese atanan ilk müderris Davudu Kayseri'dir.
- Fatih Sultan Mehmet zamanında Sahn-ı Seman medreseleri, Kanuni Sultan Süleyman döneminde ise Süleymaniye medreseleri açılmıştır.
- Medreseyi bitiren kadın muhit müderrisi, hekim, nişancı ve mühendis olabilmektedir.
- 48:03Eğitim Sistemindeki Sınıflandırma
- Eğitime ilk başlayan öğrenci bir softa, bilgilenince danışment, mezun olup öğretmenlere yardımcı olmaya başlayan öğrenciye ise muhit denir.
- Osmanlı Devleti'nde sınıf geçme değil, kitap bitirme sistemi vardır; öğrenci belirli bir kitabı bitirdiğinde hocaya sınav olmak ister ve sınavı geçerse öbür kitaba geçebilir.
- Medreselerin duvarında "Hiçbir kuşağı yüzme, hiçbir balığa uçma öğretilmez" sözü yazılır.
- 50:50Medreselerin Bozulma Nedenleri
- Medreseler çağın gerisinde kaldı, din adamları pozitif bilimlerin gelmesini reddetti.
- Rüşvet ve iltibas arttı, beşik ulemalı sistemi getirildi (alimin çocuğu doğar doğmaz öğretmen maaşı bağlanır).
- Avrupa'nın takip edilememesi ve köylerden kentlere göç yaşanması da eğitimi bozdu.
- 52:10Önemli Bilim İnsanları
- Davudu Kayseri, Osmanlı Devleti'nin ilk müderrisidir.
- Molla Fenari, Osmanlı Devleti'nde ataması yapılan ilk şeyhülislamdır.
- Altı Ade, idrar yolları hastalıklarının tedavisi ile uğraşan önemli bir bilim insanıdır.
- Akşemsettin, Fatih Sultan Mehmet'in hocası ve mikrobiyolojinin babası olarak anılır.
- Şerafettin, Osmanlı Devleti'nin ilk cerrahıdır.
- Ali Kuşçu, Fatih Sultan Mehmet döneminde Ayasofya Medresesi'nin müderrisi olmuş, ayın haritasını çıkarmış ve ayda bir kratere ismi verilmiştir.
- Piri Reis, Yavuz Sultan Süleyman döneminde yaşamış, ilk kez dünya haritasını çizmiş ve Hint deniz seferlerinde donanmasını kaptırdığı için idam edilmiştir.
- Seyyidi Ali Reis, Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşamış, "Biratül Memalik" ve "Kitab'ül Muhit" eserlerinin sahibidir.
- Taktin Er-Raşit, Osmanlı Devleti'nin ilk rasathanesini kurmuştur.
- Evliya Çelebi, "Seyahatnamesi" adlı eserini yazmış ve "Seyahat ya Resulullah" diyerek bütün dünyayı gezmiştir.
- Katip Çelebi (Hacı Kalfa), önemli bir seyyahtır ve en önemli eseri "Cihan Nama"dır.
- 54:34Osmanlı'da Önemli Kişiler
- Hazerfen Ahmet Çelebi, Galata'dan 3358 metre uçarak insanlık tarihinin ilk başarılı uçuşunu gerçekleştirmiştir.
- Lagari Hasan Çelebi, Murat'ın sünnet töreninde kendisine bağlanan roketle uçmuştur.
- Koçi Bey, Dördüncü Murat'a ekonominin bozulmasının nedenlerini anlatan "Koçi Bey Risalesi" ile ünlüdür.
- Naima Efendi, Osmanlı Devleti'nin resmi tarih yazıcısıdır ve eseri "Naima Tarihi"dir.
- Humbaracı Ahmet Paşa (gerçek adı Komple Bon Neval), el bombası üretmiş ve Batı tarzında yeniliklerin başlamasına katkı sağlamıştır.
- Ahmet Cevdet Paşa, "Peygamberler Tarihi" ve "Tarihi Cevdet" adlı eserleri yazmış, ayrıca Meclis-i Ahkam-ı Adliye'nin (Mecelle) yazarıdır.
- 56:16Osmanlı Ekonomisi
- İaşecilik, halkın refahı için piyasada gereken ürünün bulunması ve ucuz fiyata satılması sağlayan sistemdir.
- Gelenekçilik, üretimin geleneksel yöntemlerle yapılmasını savunan ekonomik anlayıştır.
- Fiskalizm, gelirlerin en üstte, giderlerin en altta olması prensibine dayanan bir sistemdir.
- Merkantalizm, 15. ve 16. yüzyıllarda Avrupa'da ortaya çıkan, değerli madeni olan ülkelerin daha çok sözü geçeceği prensibine dayanan sistemdir.
- Nah sistemi, bir ürünün fiyatının gereksiz şekilde artırılmasını engelleyen, devletin fiyatlara müdahale etmesi anlamına gelen bir sistemdir.
- Lonca teşkilatı, ahiliğin Osmanlı'daki adıdır ve gayrimüslimler de bu teşkilata girebilir.
- Derbent teşkilatı, geçitlerin bakım ve onarımını yapan ve vergisini toplayan teşkilattır.
- Gedik hakkı, işyeri açabilmek için gerekli olan ruhsattır.
- Ehl-i ibre, malların kalitesini kontrol eden kişilerdir.
- Muhtesip, çarşı ve pazarları denetleyen belediye görevlisidir.
- 58:28Osmanlı Vergileri
- Öşür, Müslümanlardan alınan bir şeri vergisidir ve bir malın onda biri peşin olarak ödenir.
- Haraç, gayrimüslimlerden alınan bir şeri vergisidir ve bir malın onda ikisi alınır.
- Cizye, gayrimüslimlerin askerlik yapmadıkları karşılığında ödedikleri bedelli askerlik parasıdır.
- Zekat, ticaret yapanların elde ettikleri malın gelirinin kırkta birini vergi olarak vermesidir.
- Anam, küçükbaş hayvanların gelirinden alınan bir örfi vergidir.
- Avarız, olağanüstü durumlarda alınan bir vergidir.
- Bach, pazaryeri vergisidir.
- Çift hane, bir köylünün bir çift öküz sürebilecek kadar tarla verildikten sonra alınan vergidir.
- Çift bozan, iki ya da üç yıl toprağa mazeretsiz şekilde boş bırakıldığında devletin aldığı vergidir.
- Derbent, geçitlerden ve köprülerden alınan vergidir.
- İspenç, gayrimüslimlerin ödediği toprak vergisidir.
- 1:00:30Osmanlı Para Sistemi
- Osman Bey döneminde bakır para (mangır veya akçe) kullanılmıştır.
- Orhan Bey döneminde gümüş para kullanılmıştır.
- Fatih Sultan Mehmet döneminde altın para (sikke) kullanılmıştır.
- Sultan Abdülmecid döneminde kağıt para (kayme) kullanılmaya başlanmıştır.
- Sultan Abdülmecid döneminde demir para (mecidiye) da bastırılmaya başlanmıştır.
- 1:01:25Osmanlı Ekonomisinin Bozulma Nedenleri
- Saray masraflarının artması, rüşvet ve iltimas torpilinin artması, savaşların uzun sürmesi ekonomik bozulmaya neden olmuştur.
- İpek ve baharat yolu gibi önemli ticaret yollarının önem kaybetmesi ekonomik duruma zarar vermiştir.
- Akdeniz ve Karadeniz ticaretinin önem kaybetmesi ekonomik duruma olumsuz etki etmiştir.
- Yabancı devletlere verilen kapitülasyonların artması ekonomik duruma zarar vermiştir.
- Sık sık padişah değişikliği yaşanması ve her padişah değişikliğinde cüs ödemek zorunda olunması ekonomik duruma olumsuz etki etmiştir.
- Tımar sisteminin bozulması ve yerine iltizamın alınması ekonomik duruma zarar vermiştir.
- 1:02:09Osmanlı Bankaları
- Banka Dersaadet, ilk açılan Osmanlı bankasıdır ve Galatalı bankerler tarafından kurulmuştur.
- Bank Osmani, İngilizlerin kurduğu Osmanlı bankasıdır.
- Memleket Sandıkları, çiftliği ucuz kredi vermek için kurulmuş ve daha sonra Ziraat Bankası'na dönüşmüştür.
- Milli Osmanlı Bankası, İhtiyat ve Terakkiçiler tarafından kurulmuştur.
- 1:02:48Osmanlı Mimarisi
- Osmanlı Devleti'nin ilk camisi Hacı Özbek Camii'dir.
- Mimar Sinan, Osmanlı'da akla gelen önemli bir mimardır.
- Mimar Sinan'ın üç seri vardır: çıraklık (Şehzade Camii), kalfalık (Süleymaniye Camii) ve ustalık (Selimiye Camii).
- Selimiye Camii 2011'den beri UNESCO tarafından koruma altındadır.
- 1:03:29Sultanahmet Camii Hikayesi
- Sultan Ahmet, dönemin en önemli mimarlarından Sedefkar Mehmet Ağa'yı çağırıp gelmiş geçmiş en güzel cami yapmasını istemiştir.
- Sedefkar Mehmet Ağa, minarelerin altından yapılmasını isteyen Sultan Ahmet'e, daha az maliyetli bir fikir olarak altı minareli cami yapmayı önermiştir.
- Sultan Ahmet, caminin altı minareli olduğunu öğrenince tepki göstermiş, Sedefkar Mehmet Ağa ise "altından" yerine "altı" anlamış olduğunu söylemiştir.
- 1:05:46Sultanahmet Camii Krizi Çözümü
- Halk büyük tepki göstermiş, Sultan Ahmet'in durumu kötüleşmiştir.
- Sultan Ahmet, minarelerden birini yıktırmak yerine, bir minare daha yaptırmış ve bu minareyi Kabe'ye göndererek Kabe'nin yedi minareli olmasını sağlamıştır.
- 1:06:45Osmanlı Sanatı
- Hat sanatı, güzel yazı yazma sanatıdır ve dönemin en önemli hatçısı Şeyh Hamdullah'dır.
- Minyatür sanatı, bir şeyin küçülterek yapılması ve tasvir edilmesidir; bununla uğraşan kişilere musavvir veya nakkaş denir.
- Fatih Sultan Mehmet döneminde resme önem verilmeye başlanmış, kendi minyatürünü çizdirip devlet dairelerine astırmaya başlamıştır.
- 1:07:49Diğer Osmanlı Sanatları
- Tezhip sanatı, yaldızla süslemek anlamına gelir ve bu sanatla uğraşan kişilere tezhipli denir.
- Osmanlı'da müzik deyince aklımıza gelen en önemli isim İtridir.
- Mehterhane II. Mahmut döneminde kaldırılmış, Mızıkayı Humayun açılmış ve III. Selim "Suzi Dilara" adında bir makam bulmuştur.
- 1:08:33Osmanlı Sanatı ve Diğer Sanatlar
- Çinicilik İstanbul, İznik, Kütahya ve Diyarbakır'da yapılmıştır.
- Telkari, gümüş işlemeciliği; maakari, duvar süsleme; vitra, cam süsleme sanatıdır.
- Maden işlemeciliği, eşyaların özellikle altınla kaplanması işlemidir ve bu işleme tombak adı verilir.
- 1:09:03Osmanlı Sanatı ve Diğer Sanatlar
- Osmanlı'da heykelini yaptıran tek padişah Sultan Abdülaziz'dir.
- Ahşap işlemeciliği, ciltçilik, kitapçılık ve ebru gibi sanatlarda ebruzen adı verilen kişiler vardır.
- 1:09:36Osmanlı Devleti Kültür ve Medeniyeti Soru Çözümleri
- Tımar sistemi, toprağı işleyerek üretimde devamlılığı sağlamak, devletin memur maaşını ödemek, bölgenin güvenliğini sağlamak ve düzenli vergi toplamak amaçlamıştır.
- Müsadere sistemi, kamu görevlilerinin haksız yollarla elde ettikleri gelir veya emn bir kısmı ya da tamamla devlet tarafından el konulmasına denir ve II. Mahmut tarafından kaldırılmıştır.
- İskan siyasetiyle fethedilen yerleri Türkleştirme, boş arazilerin nüfusunu ve tarımını canlandırmak ve ekonomik hareketlenme yaşatmak amaçlanmıştır.
- 1:12:12Osmanlı Devleti Soru Çözümleri
- Ahmet Cevdet Paşa başkanlığı hazırlanan medeni kanunun adı Mecelle'dir.
- Çifthane sisteminde toprağa üç yıl üst üste ekmeyen kişilerden alınan ceza çift bozan vergisidir.
- Fatih Sultan Mehmet döneminin en önemli bilim insanlarından biri olan Akşemseddin, Risale-i Nuriye ve Madde Tül Hayat adlı eserleri kaleme almış ve mikrop teorisini ilk kez bulmuştur.
- 1:13:56Osmanlı Devleti Hakkında Sorular
- Osmanlı Devleti'nde silahların bakım ve onarımdan sorumlu askeri paşa cebecilerdir.
- Osmanlı Devleti ile ilgili çalışmalarıyla tanınmış olan, yirmibeş'ten fazla kitap ve üçyüz'den fazla makale ile ömrünü tarih araştırmalarına harcayan tarihçilerin kutbu Halil İnalcık'tır.
- Osmanlı Devleti'nin ondokuzuncu yüzyıla kadar gayrimüslim güvenliği sağlanması ve askerlikten muaf tutulma karşılığında aldığı vergi haraç, gayrimüslimlerden alınan toprak vergisidir.
- 1:15:36Osmanlı Mimarisi ve Sistemi
- Avrupalıların "Blue Mosque" (Mavi Cami) olarak adlandırdığı, Mimar Sinan'ın öğrencisi Sedefkar Mehmet Ağa tarafından yapılan cami Sultan Ahmet Camii'dir.
- Osmanlı Devleti'nin ülkede yaşayan toplulukları din ve mezhep sınıfına göre örgütlemesine millet sistemi denir.
- Osmanlı ekonomisi eksik rekabet şartlarından dolayı devletin fiyatlara müdahale etmesine "nah kesmek" denir.
- 1:16:53Osmanlı Eğitim ve Ekonomi Sistemi
- Kapan tek bir cins malın satıldığı yerdir.
- Fiskalizm, devletin geliri en yüksek, gideri en düşük tutmaya çalıştığı sistemdir.
- Osmanlı Devleti'nde ilk medrese Bursa'da açılmıştır ve medresenin hocası Müderrisi Davud'u Kayseri'dir.
- 1:17:46Osmanlı Bilim ve Esnaf Sistemi
- Fatih Sultan'ın teklifi üzerine İstanbul'a yerleşip Ayasofya Medrese'nin müderrisini yapan ve ayın bir kriter kraterine kendisinin ismi verilen önemli bilim insanı Ali Kuşçudur.
- Türkiye Selçuklu Devleti'ndeki esnaf teşkilatı olan ahiliğin adı Osmanlı Devleti'nde lonca olmuştur.
- Osmanlı Devleti kültür ve devleti zor bir ünitedir, tekrar etmekte fayda vardır.