Buradasın
Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne Halkçılık ve Milliyetçilik Kavramlarının Değişimi
youtube.com/watch?v=ZXjCCiXbaWIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, araştırmacı yazar Yunus Yılmaz'ın tarih konulu dördüncü eğitim içeriğidir. Konuşmacı, Osmanlı döneminde oluşan halkçılık kavramının nasıl devletçiliğe dönüştüğünü ve Türkiye Cumhuriyeti'nde milliyetçilik anlayışının nasıl geliştiğini anlatmaktadır.
- Video, Osmanlı dönemindeki İslam milliyetçiliği anlayışından başlayarak, Kurtuluş Savaşı sonrası modern Türk milliyetçiliğine geçiş sürecini incelemektedir. Atatürk, Celal Bayar ve İsmet İnönü gibi önemli tarihi şahsiyetlerin bu süreçteki rolleri ele alınmakta ve halkçılık, milliyetçilik ve devletçilik kavramlarının birbirine geçişken olduğu vurgulanmaktadır.
- Konuşmacı, Türkiye Cumhuriyeti'nin halkçılık prensibi üzerinden kurulduğunu, bu prensibin Almanya'daki devletçilik ve Rusya'daki bolşevizm anlayışlarından etkilendiğini açıklamaktadır. Ayrıca, bir sonraki videoda devletçiliğin bir sol ideoloji olduğunu anlatacağını belirtmektedir.
- 00:01Halkçılıktan Devletçiliğe Geçiş
- Araştırmacı yazar Yunus Yılmaz, halkçılığın nasıl devletçiliğe dönüştüğünü anlatacak.
- Osmanlı döneminde oluşan halkçılık kavramının devletçilik kavramına dönüşüm süreci incelenecek.
- Türk Yurdu Cemiyeti'nin 1913 yılında çıkardığı "Doğru Cemiyet" dergisinde halkçılık kavramının işlendiği belirtiliyor.
- 01:43Halk, Millet ve Ulus Kavramları
- Halk, millet ve ulus kavramlarının kökenleri ve anlamları açıklanıyor.
- Yusuf Suresi 37. ayette "kavmi" kelimesi günümüzde nasyonal anlamda millet olarak karşılanırken, aslında din, şeriat ve ideoloji anlamına geliyor.
- Ümmet kelimesi dindaşlar topluluğu anlamına gelirken, millet kelimesi seküler ve daha dünyevi bir toplum anlamına geliyor.
- 03:48Atatürk ve Türk Milliyetçiliği
- Atatürk ve arkadaşları, millet kelimesindeki sıkıntıyı fark ederek Türk milliyetçiliğine daha yakın bir kavram olarak "ulus" kelimesini kullanmaya başlamışlar.
- Osmanlı döneminde Türkçülük politikası modern anlamda devlet politikası olarak işlenmemiş, bu nedenle "İslam", "ümmet", "millet" gibi kavramlar yaygın kullanılmış.
- Cumhuriyet döneminde "ulusçuluk" kelimesiyle "millet" kelimesine karşılık gelmiş ve Atatürk'ün milliyetçiliği Türk milliyetçiliği anlamında değerlendirilmiş.
- 09:17Devletçilik ve Türk Tarihi
- Türklerin tarihinde her zaman devlet kurmuşlar, genellikle bir boy diğer boylara üstünlük sağlayarak otorite kurmuşlar.
- İslamiyet öncesi Türklerin kurduğu devletler, Türk anneannesi ve örfüne göre kurulmuş devletçilik örnekleriydi.
- Halkçılık, milliyetçilik ve devletçilik kavramları birbirine çok yakın ve iç içe geçmiş kavramlardır.
- 10:56Osmanlı Dönemi ve Milliyetçilik
- Osmanlı döneminde Türk kimliği modern ve seküler anlamda anlaşılmamış, Osmanlı bir İslamcı ve Sünni politika izlemiş, şeriatçı İslam milliyetçiliği üzerine bir devlet kurmuştur.
- Fatih Sultan Mehmet Türk milliyetçisi değil, bir imparatorluk devleti kurmak için farklı ırklardan insanları toplamıştır.
- Osmanlı Devleti Aliye (Osmanlı milliyetçiliği) üzerine kurulmuş, bu Osmanlı milleti daha sonra Kurtuluş Savaşı'nda Türkiye Cumhuriyeti'ni kurmuştur.
- 12:30Atatürk ve Yeni Devlet Anlayışı
- Atatürk 1930'lu yıllarda yeni rejim ve devlet ideolojisini anlatmak için bir kitap yazmış, Türk milleti kavramını yeni bir anlama getirmiştir.
- Atatürk, Osmanlı Devleti'nin bir subayı ve İttihat Terakki üyesi olarak hem İslamcı, hem Osmanlı milliyetçisi, hem de Türkçü olmuştu.
- Cumhuriyet rejimi kurulduktan sonra daha seküler bir aşamaya geçilmiş, modern anlamda Türk milliyetçiliği yapılmış, "milliyetçilik" kelimesi yerine "ulus" kelimesi kullanılmıştır.
- 14:40Halkçılık, Milliyetçilik ve Devletçilik
- Halkçılık, milliyetçilik ve devletçilik kavramları birbirine geçiş yapmış, ulus devletçiliği daha seküler ve dünyevi bir kavram üzerine kurulmuştur.
- Atatürk "Türkiye halkı" ifadesini kullanırken, bu bir halkçılık anlayışının yansımasıydı ve Celal Bayar gibi İttihat Terakki üyeleri de halkçılık kavramına sahipti.
- Halkçılık, farklı ırktan ve genetik soydan gelen toplumların birleşmesi anlamında kullanılmış, Osmanlı milleti de kozmopolit bir yapıda farklı topluluklardan oluşmuştu.
- 20:04Atatürk'ün Halkçılık Anlayışı
- Atatürk 1920 yılında yaptığı konuşmada halkçılık kavramını "kuvvetin, kudretin, hakimiyetin doğrudan doğruya halka verilmesi" olarak tanımlamıştır.
- Atatürk'ün milliyetçiliği saldırgan değil, diğer milletlere hürmet ve saygı gösteren bir milliyetçilik anlayışıydı.
- Atatürk, Türk milliyetçiliğinin İslam ümmetçiliğiyle ilişkili olduğunu ve bu anlayışın Bolşevik ilkesiyle çatışmadığını vurgulamıştır.
- 22:38Atatürk'ün Milliyetçilik ve Bolşeviklik İlişkisi
- Atatürk, milliyetçilik ve İslamcılık kavramlarını bir arada ele alırken, milliyetçiliğin daha geniş bir daire çizerek İslamcılık ile birlikte bolşeviklere yaklaştırıldığını belirtiyor.
- Atatürk, "Bolşevik değiliz" diyerek, kurduğu halkçılık anlayışının bolşeviklikle yakın bir ilişkiye sahip olduğunu vurguluyor.
- Milliyetçilik, İslam dini ve İslamcılık tarzı siyaset (Osmanlıcılık, İslam, Türk milliyetçiliği) kavramları iç içe geçiyor.
- 23:42Halkçılık ve Devletçilik İlişkisi
- Halkçılıkta devletçiliğe geçiş anlatımı yapılmakta ve bir sonraki videoda devletçiliğin sol ideoloji olduğu anlatılacak.
- Türk Devleti, yeni kurulan rejimin sol hükümet ve sol devlet anlayışı üzerine kurulduğu belirtiliyor.
- Devletçilik kavramı Almanya'da sosyalistler tarafından oluşturulmuş ve Atatürk ve yakın çevresi bu kavramı benimsemiş.
- 25:35Bolşeviklik ve Marksizm Etkisi
- Bolşeviklik marksizmden etkilenmiş ve Lenin'in sınıflar çatışması teorisine dayanarak kurulmuş bir devlet olarak tanımlanıyor.
- Türkiye'de tüm millet ve tüm halk mağdur ve mağdur olduğu için, marksizmdeki gibi bir halkçılık, milliyetçilik ve devletçilik politikası izleniyor.
- Bu anlayışla emperyalizme ve kapitalizme karşı duruşa gidiliyor.
- 26:56Türkiye Cumhuriyeti'nin Kuruluşu
- Türkiye'de 1920'lerin Eylül ayında yeni bir rejim, yeni bir halk hükümeti ve halk devleti kuruldu.
- Türkiye Cumhuriyeti, halk hükümeti ve meclis hükümeti üzerinden 1920 yılında halkçılık prensibi kabul edilerek kuruldu.
- Halkçılık ve devletçilik birbirine çok yakın kavramlar olup, bunları anlamak için Kemalist rejimi anlamak gerekir.