Buradasın
Organik Kimya Dersi: Karboksilik Asitler, Yağ Asitleri ve Esterler
youtube.com/watch?v=cLKUz77poecYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin "Kimya Akabe" platformunda sunduğu organik kimya dersinin son bölümüdür. Eğitimci, Anıl ve Ahmet adlı iki kişinin kamera arkasında çalıştığını belirtmektedir.
- Video, karbonhid bileşiklerden karboksilik asitler, yağ asitleri ve esterler konularını kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde karboksilik asitlerin genel özellikleri, sınıflandırılması ve adlandırma kuralları anlatılırken, ikinci bölümde yağ asitleri, sabunlaşma tepkimeleri ve çeşitli karboksilik asitlerin özellikleri incelenmektedir. Son bölümde ise esterlerin yapısı, adlandırma kuralları ve kullanım alanları (lanoline, bal mumu gibi) açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca karboksilik asitlerin fiziksel özellikleri, kaynama noktaları ve dimerleşme kavramı gibi detaylar da yer almaktadır. Öğretmen, organik kimya konusunun sınavlarda adlandırmalar ve kullanım alanları üzerinde durulması gerektiğini vurgulamaktadır.
- 00:08Organik Kimya Son Videosu
- Organik kimyanın son videosu çekiliyor ve kameranın arkasında Anıl ve Ahmet'in katkıları için teşekkür ediliyor.
- Videoların altındaki slaytların PDF'lerini indirmenin tavsiye edildiği, bu sayede derslerin daha avantajlı ve hızlı dinlenebileceği belirtiliyor.
- Videolarda Milli Eğitim'in yayınlamış olduğu programa göre sınavda çıkacak konuların kazanımları anlatıldığı vurgulanıyor.
- 01:50Karboksilik Asitler
- Karboksilik asitler RCOOH veya COOH fonksiyonel grubunu içerir ve genel formülü CnH2nO2'dir.
- Karboksilik asitler sulu çözeltisine H+ iyonu vererek asitlik özelliğini sağlar.
- Karboksilik asitler mono karboksilik asit (bir tane karboksilik asit grubu), poli karboksilik asit (birden fazla karboksilik asit grubu), aminoasit (amino grubu ile bağlanmış) ve hidroksi karboksilik asit (hidroksit grubu ile bağlanmış) olarak sınıflandırılır.
- 05:00Karboksilik Asitlerin Adlandırılması
- Karboksilik asitlerin adlandırılması için önce karbon zincirinin adı söylenir, sonra "oik" eklenir.
- Formik asit (metanoik asit) özel adı vardır ve yaygın kullanım adı karınca asididir.
- Asetik asit (etanoik asit) yaygın kullanım adı sirke asididir.
- 07:11Bağlı Gruplar ve Aromatik Karboksilik Asitler
- Bağlı gruplar varsa, en uzun karbon zinciri seçilir ve bağlı gruplar alfabetik sıraya göre yazılır.
- Benzoik asit, benzo halkasına bir tane karboksilik asit ucu bağlandığında oluşur.
- Aminoasitler, karboksilik asit içeren moleküllerde amino grubu bağlandığında oluşur ve biyolojide kullanılır.
- 09:59Yağ Asitleri
- Yağ asitleri çift karbon sayılı ve düz zincirli olan moleküllerdir.
- Yağ asitleri doymamış ve doymuş olarak ikiye ayrılır; doymamış yağ asitlerinde karbon atomları arasında ikili bağ vardır.
- Doymamış yağ asitleri bitkisel yağlarda (ayçiçek yağı, mısır yağı, badem yağı) ve balıklarda (omega 3, omega 6) bulunur, vücutta kolesterol dengesini sağlar.
- 12:07Doymuş Yağ Asitleri ve Sabunlaşma
- Doymuş yağlar genelde hayvansal yağ asitleridir ve genel formülü CnH2nO2'dir.
- Doymamış yağlar hidrojenle doyurulduğunda doymuş yağ asitlerine dönüşür.
- Sabunlaşma tepkimesinde yağ (tri-stearat) sodyum hidroksit ile tepkimeye sokulduğunda sodyum stearat (katı sabun) ve gliserin elde edilir.
- 13:39Sabun ve Karboksilik Asitler
- Gliserin, kremlerde kayganlaşmayı ve nem tutucu özelliği sağlayan bir maddedir.
- Sodyum hidroksit kullanıldığında sodyum sabunu, potasyum hidroksit kullanıldığında ise sıvı sabun (Arap sabunu) elde edilir.
- Evde kullanılan lavabo açıcılar sodyum hidroksittir ve yağ ile birlikte kullanıldığında sabun oluşur.
- 14:46Karboksilik Asitlerin Fiziksel Özellikleri
- Karboksilik asitler hidrojen içermez ve molekülleri arasında dimerleşme (iki hidrojen bağ) oluşturur.
- Dimerleşme, karboksilik asitlerin kaynama noktasını ve sudaki çözünürlüğünü artırır.
- Aynı karbon sayılı moleküller arasında kaynama noktaları sıralaması: karboksilik asitler > alkoller > ketonlar > eterler > alkanlar.
- 16:39Karboksilik Asitlerin Kullanım Alanları
- Formik asit (karınca asidi) lokal anestezi, boya ve gıda sanayisinde kullanılır.
- Asetik asit (sirke asidi) kireç sökme, gıda düzenleyici olarak ve gıda bozulmadan saklanması için kullanılır.
- Salisilik asit aspirin yapımında kullanılır ve gıda sanayisinde koruyucu madde olarak kullanılır.
- 18:38Diğer Karboksilik Asitler
- Fitalik asit biberon, emzik, plastik oyuncak yapımında ve şampuanlarda kullanılır.
- Sitrik asit limon içerisinde bulunur, malik asit ise elmanın içerisinde bulunur.
- Folik asit DNA eşleşmelerinde kullanılır, hücre bölünmesine yardımcı olur ve hamilelik durumlarında eksikliği sıklıkla görülür.
- 19:57Butirik Asit ve Esterler
- Butirik asit tereyağının içerisinde bulunan bir yağ asididir.
- Esterler, fonksiyonel grubu -COO- olan polar moleküllerdir.
- Karboksilik asit ve alkol arasındaki tepkime esterleşme olarak adlandırılır ve bu tepkimeler kondenzasyon tepkimesi olarak da bilinir.
- 23:03Esterlerin Adlandırılması
- Esterlerin adlandırılması için oksijene bağlı radikal grubun adı öncelikle yazılır.
- Kalan grubun karbon atom sayısına göre adlandırma yapılır (etanoat, propanoat, propiyonat vb.).
- Özel adlandırma şekilleri vardır: asetik asit metil esteri, propiyonik asit metil esteri, propiyonik asit fenil esteri gibi.
- 26:51Esnelerin Kullanım Alanları
- Lanoline, açık renkte, merhem kıvamlı ve hafif kokulu bir esnedir.
- Lanoline koyundan elde edilir ve kozmetik kremler, el traş kremleri ve tüy dökücü kremlerde kullanılır.
- Bal mumu, ana maddesi alkol ve yağ asidi olan, kendine has kokusu olan bir esnedir.
- 27:55Bal Mumu ve Diğer Esnelerin Özellikleri
- Bal mumu cilt nemlendiricilerinde temizleyici olarak kullanılır ve A vitamini açısından zengindir.
- Bal mumu bazı çam çeşitlerinden ve tropikal ağaçlardan elde edilir.
- Bal mumu parfüm sanayisinde, tıpta, öksürük kesmede ve boğaz ağrısı tedavisinde kullanılır.
- 28:25Organik Kimya Dersi Kapanışı
- Siyah ekran, organik kimyanın bittiğini göstermektedir.
- Organik kimya uzun bir konu olup, her yıl sisteme göre üç ya da dört soru gelmektedir.
- Adlandırmalara ve kullanım alanlarına dikkat edilmesi gerekmektedir.