Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, ekonomi konularını açıklayan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, oligopoller ve karteller hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, oligopollerin tanımı ve özellikleriyle başlayıp, kartellerin nasıl oluştuğunu açıklamaktadır. OPEC örneği üzerinden kartellerin nasıl çalıştığı anlatılmakta, ardından Coca-Cola-Pepsi rekabeti, Boeing-Airbus uçak üreticileri, havayolları ve kredi kartı servis sağlayıcıları gibi farklı oligopol piyasaları incelenmektedir. Video, kamu otoritesinin oligopol piyasalarında oynadığı rol ve tam rekabet koşullarına yaklaşmanın önemi hakkında bilgilerle sonlanmaktadır.
- 00:01Oligopol Kavramı ve Özellikleri
- Oligopol kelimesi Latinceden gelmekte olup "oligo" birkaç, "poli" satıcı anlamına gelmektedir.
- Oligopoller koordine olurlarsa monopoller gibi davranabilir veya az sayıda olsa bile tam rekabet ortamını oluşturabilirler.
- Oligopoller arasında koordine hareket etmeleri pek çok ülkede kanuni olarak yasak olup, bu durumda kurumlar kartel olarak adlandırılır.
- 01:47OPEC Örneği
- OPEC (Organization of Petroleum Exporting Countries), petrol ihraç eden ülkeler organizasyonudur ve 12 üyesi dünya petrol rezervlerinin %79'unu kontrol eder.
- OPEC üyeleri petrol üretiminin yaklaşık %44'ünü sağlar ve üretimi sınırlandırarak petrol fiyatının kendi istedikleri yerde oluşmasını sağlarlar.
- OPEC üyeleri ülkeler olduğu için bu kurumun herhangi bir ülkenin hukuk düzenine tabi olmadığı için serbest rekabeti engellediği için legal olmasa da yasal olarak sorun yaratmaz.
- 04:18Kartellerde Disiplin Sorunu
- Kartellerde disiplini sağlamak oldukça güç olup, bir üye gizlice daha fazla üretim yaparak diğer üyelerin sınırlı üretim yapmasından kaynaklanan yüksek fiyattan avantaj sağlayabilir.
- OPEC açıkça koordine olarak tekel gücüne ulaşmaya çalışan bir örnektir.
- Oligopollerin büyük kısmında üreticiler arasında kıyasıya rekabet yaşanır.
- 04:55Diopol Örnekleri
- Coca-Cola ve Pepsi firmaları şekerli su pazarında kıyasıya rekabet eden diopol örneğidir.
- Boeing ve Airbus, ticari uçak piyasasında kıyasıya rekabet eden diopol örneğidir.
- Havayolları neredeyse tam rekabet koşullarını sergiler, fiyat bilgisi şeffaftır ve rakipler birbirlerinin yaptıklarını izlerler.
- 07:35Diğer Oligopol Örnekleri ve Kamu Otoritesi
- Kredi kartı servis sağlayıcıları (Visa, Mastercard ve American Express) oligopol piyasasına örnektir.
- Oligopol piyasalarında rakiplerin gizlice aralarında anlaşarak üretimi sınırlandırmaları ve fiyatı yükseltmeleri bir olasılıktır.
- Kamu otoritesi düzenli kontrollerle rakiplerin bu tarz anlaşmalar yapmasını engeller ve çoğu devlet piyasadaki firmaları mümkün olduğunca tam rekabet koşullarına yaklaştırmaya çalışır.