Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından öğretmenlere yönelik hazırlanmış ölçme değerlendirme konulu eğitim içeriğidir.
- Video, önceki videoda doğru yanlış maddeler üzerinde durduktan sonra eşleştirme maddeleri ve çoktan seçmeli maddelere geçiş yapmaktadır. İlk bölümde eşleştirme maddelerinin tanımı, avantajları, dezavantajları ve yazım kuralları ele alınırken, ikinci bölümde çoktan seçmeli maddelerin temel özellikleri, avantajları, dezavantajları ve türleri detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Videoda eşleştirme maddelerinin sadece hatırlama düzeyini değil, kavrama düzeyini de ölçebildiği gösterilmekte, çoktan seçmeli maddelerin hazırlaması zor ancak puanlaması kolay olduğu, çok sayıda soru sorulabileceği ve güvenilirliği arttığı belirtilmektedir. Ayrıca çoktan seçmeli maddelerin tek doğru cevap isteyen ve en doğru cevabı isteyen maddeler olarak iki ana türü incelenmektedir.
- 00:06Eşleştirme Maddeleri Tanıtımı
- Eşleştirme maddeleri, iki grup halinde verilen ve birbiriyle ilgili olan öğelerin belli bir açıklamaya göre eşleştirilmesini gerektirir.
- Öğretmen iki sütun açar: birinci sütun (A sütunu) öncüller veya maddeler, ikinci sütun (B sütunu) seçenekler veya muhtemel cevaplar olarak adlandırılır.
- Eşleştirme maddeleri için ölçmeye uygun içerikler: icat ve keşiflerle kişiler, önemli olaylarla tarihler, tanımlarla terimler, örnekler, uygulamalar ile kurallar, kavramlarla semboller ve işaretler, eser başlıkları ile yazar veya oyuncular, yabancı kelimeler, Türkçe karşılıkları, kullanım biçimleri ve fonksiyonlarla parçalar ve makineler, nesnelerin isimleriyle şekilleri gibi içeriklerdir.
- 01:41Eşleştirme Maddelerinin Avantajları ve Dezavantajları
- Eşleştirme maddeleri hazırlaması, uygulaması ve puanlaması kolay, kullanışlılık yüksek, çok sayıda soru sorulabilir ve soru sayısı arttırıldığında güvenilirlik ve kapsam geçerliliği artar.
- Sistematik atağa karışma ihtimali pek yok, bu nedenle geçerlilik de artar.
- Dezavantajları: şans başarısı olasılığı vardır, güvenilirliğin azalma riski vardır, iyi yazılmadığı takdirde üst düzey bilişsel özellikleri ölçemez ve analiz düzeyinde değerlendirme basamağında soru sorabilmek çok olanaklı değildir.
- 02:42Eşleştirme Maddelerinin Yazım Kuralları
- Her eşleştirme soru grubunda mutlaka bir yönerge açıklama bulunmalıdır, eşleştirmeye konu olan kapsam belirtilmeli ve eşleştirmenin nasıl yapılması gerektiği ile ilgili bilgi öğrenciye sunulmalıdır.
- Seçeneklerin kullanılıp kullanılmayacağı birden fazla kez kullanım durumu belirtilmelidir ve bir eşleşme takımındaki öncüller ile cevaplar eşit sayıda olmamalıdır.
- Örnek bir yönerge: "Aşağıdaki A sunumunda Türkiye Cumhuriyeti tarihi ile ilgili bazı önemli olaylar, B sunumda ise bu olayların geçtiği yıllar verilmiştir. Bir olayın hangi yılda geçtiğini kararlaştırdıktan sonra o yılın önündeki harfi olayın solundaki boşluğa yazınız."
- 04:02Eşleştirme Maddelerinin Uygulama Şekilleri
- Eşleştirmede ortaokul ve üstü öğretim kademelerinde öncünün başına bir boşluk bırakılabilir ve öğrenciden seçeneğin harfini yazması istenebilir.
- İlkokul düzeyinde öğrencilerden oklar aracılığıyla ya da çizgiler aracılığıyla eşleştirme yapması istenebilir.
- Okul öncesinde veya özel eğitimde eşleştirme şekillerle, resimlerle veya fotoğraflarla yapılabilir ve öğrencilerden oklar veya çizgilerle eşleştirme yapması istenebilir.
- 04:41Eşleştirme Maddelerinin Kapsam ve Yapısı
- Bir eşleştirme maddesinde yer alan öncüller ile seçeneklerin her biri benzeşik yapılardan oluşmalıdır, yani homojen bir kapsamdan geliyor olmalıdır.
- Uzun ifadeler öncül olarak kullanılmalı ve öncüller sütunu sayfanın sol sütununa, cevaplar sütunu ise sayfanın sağ tarafına yerleştirilmelidir.
- Bir eşleştirmeli maddeler grubunda madde sayısının en az altı, en fazla onbeş olması gerektiği yönünde kaynaklar sınırları belirtmekte fakat uygulamada onbeş maddenin olduğu, onbeş öncülün olduğu bir eşleştirme soru takımı kullanışsız olabilir.
- 07:20Eşleştirme Maddelerinin Kullanım Alanları
- Eşleştirme maddeleri, öğrencilerin yalnızca hatırlama düzeyi dışında kavrama düzeyindeki öğrenmelerin de yoklanabileceğine bir örnektir.
- Bir grafik, bir tablo, bir metin, bir harita vererek sadece bilgi basamağında değil, kavrama basamağında, belki bazen uygulama basamağında da soru sorulabileceğine ilişkin bir örnektir.
- Örneğin, bir harita vererek şehirleri ve yeni yıla girdiği tarih ve saatleri yazarak bilgi basamağının ötesinde kavrama basamağında soru sorulabilir.
- 08:39Çoktan Seçmeli Maddeler
- Çoktan seçmeli maddelerde, sorunun çözümünde cevaplama için kaynak teşkil eden kısma öncül denir ve öncül bir grafik, okuma metni, tablo veya harita olabilir.
- Soruyu sorduğumuz kısım (örneğin "aşağıdaki şekillerden hangisine ait olabilir") öncül olsun ya da olmasın madde kökü olarak adlandırılır.
- Doğru yanıt ve verilen seçenekler (şıklar) çoktan seçmeli madde adını oluşturur.
- 09:42Çoktan Seçmeli Maddelerin Temel Özellikleri
- Çoktan seçmeli maddelerin maddeleri hazırlaması zor, puanlaması kolaydır.
- Hazırlaması uzun zaman, bilgi ve tecrübe gerektirir, ancak puanlaması objektiftir ve saniyeler içinde verilebilir.
- Çoktan seçmeli maddeler genellikle bilgi, kavrama ve uygulama basamağında kalır, analiz ve değerlendirme düzeyinde soruların sayısı çok azdır.
- 11:38Çoktan Seçmeli Maddelerin Eleştirileri ve Avantajları
- Sadece çoktan seçmeli maddelerden oluşan testler öğrencinin yaratıcılığını engelleyebilir.
- Çoktan seçmeli maddelere doğru cevabı içinde barındırması nedeniyle puanlara şans başarısı karışma olasılığı vardır.
- Seçenek sayısı arttıkça şans başarısı azalır (2 seçenekte %50, 3 seçenekte %33, 4 seçenekte %25, 5 seçenekte %20).
- 12:44Çoktan Seçmeli Maddelerin Güvenilirliği ve Güvenilirlik Formülleri
- Ölçmede doğru cevaplar seçeneklere eşit dağıtılmalı, aksi takdirde tüm seçenekleri aynı işaretleyen bir öğrenci otomatik olarak yüksek puan alır.
- "Bir çeyrek kuralı" (dört yanlış bir doğruyu götürün) uygulanır, ancak boş bırakma durumuna göre formüller değişir.
- Çok sayıda soru sorulabilir, soru sayısının arttırılması güvenilirliği arttırır ve kapsamdan temsil edici sorular seçilirse kapsam geçerliliği artar.
- 14:06Çoktan Seçmeli Maddelerin Çeldirici Mantığı
- Sistematik atağa karışma ihtimali çok düşüktür, çeldirme mantığı temellidir.
- Bilen bir öğrenci diğer seçenekleri görmesine gerek kalmaksızın doğru cevabı verir, bilmeyen bir öğrenci ise seçenekler arasında kalır.
- Yarım yamalak bilen bir kişiyi biliyor değil, bilmiyor olarak sınıflamak gerekir ve çeldiricinin görevi öğrenciyi en yakın seçeneğe yönlendirmektir.
- 15:13Çoktan Seçmeli Maddelerin Türleri
- Çoktan seçmeli maddeler tek bir doğru cevap isteyen maddeler ve en doğru cevabı isteyen maddeler olarak ikiye ayrılır.
- Tek doğru cevap isteyen maddeler, madde kökü soru kipinde olan maddeler ve madde kökü eksik olan maddeler biçiminde ikiye ayrılır.
- Madde kökü soru kipinde olan maddeler olumlu soru tipinde ve olumsuz soru tipinde olmak üzere ikiye ayrılır.
- 15:55Olumlu ve Olumsuz Soru Kipleri
- Olumlu soru kipinde olan maddelerde cümle soru cümlesi anlam itibariyle olumludur (aşağıdakilerden hangisi güvenilirlikle ilgilidir?).
- Olumsuz soru tipinde olan maddelerde cümle soru cümlesi anlamca olumsuzdur (aşağıdakilerden hangisi güvenilirlikle ilgili değildir?).
- Olumsuz soru kipinde olan maddeler öğrencinin yanlışı soruyoruz anlamına gelir ve öğrenme eksiklerini belirlemek amacıyla çok kullanışlı değildir.
- 17:40Madde Kökü Eksik Maddeler ve En Doğru Cevabı İsteyen Maddeler
- Madde kökü eksik olan maddelerde cümle eksik bırakılır ve öğrencinin seçeneklerden biriyle cümleyi tamamlaması beklenir.
- En doğru cevabı isteyen maddelerde seçeneklerin hepsi doğrudur ama bir tanesi en doğrudur.
- Bu tür maddeler öğrencinin biraz daha zorlandığı ve çok da hoşlanmadığı bir madde türüdür.