Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan istatistik veya ölçme değerlendirme dersidir. Eğitimci, ölçme düzeyleri konusunu detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Videoda öncelikle sınıflama ölçeği tanıtılarak, hiyerarşi ve üstünlük olmadığı, sadece gruplama işlemleri yapıldığı açıklanmaktadır. Ardından sıralama ölçeği ele alınarak, hiyerarşi ve üstünlük olduğu ancak miktar bilgisi sağlamadığı vurgulanmaktadır. Eğitimci, her iki ölçek türünü örneklerle (öğrenci boy sıralaması, sınav puanları, beden numaraları, ayakkabı numaraları, Likert ölçekleri) karşılaştırmakta ve sıralama ölçeğinin özellikleri hakkında bilgi vermektedir.
- Eğitmen, dersin sonunda öğrencilerin konuyu daha iyi anlamaları için bir tablo hazırlamayı planladığını belirtmektedir. Ayrıca sıralama ölçeğinin medyan hesaplanabildiği, ancak sıra farklı korelasyonun hesaplanamadığı gibi istatistiksel özellikler de videoda ele alınmaktadır.
- 00:14Sınıflama ve Sıralama Ölçekleri Arasındaki Fark
- Sınıflama ölçeğinde hiyerarşi ve üstünlük yoktur, sadece sembolik işlemler, adlandırma ve gruplama yapılır.
- Sıralama ölçeğinde ise nesnelerin bir özelliğe sahip oluş miktarlarına göre derecelenmesi yapılır ve hiyerarşi, üstünlük devreye girer.
- Sıralama ölçeğinde kimin kimden daha uzun, daha kısa, daha başarılı olduğu bilinir ancak ne kadar üstün olduğu bilinmez.
- 03:13Sıralama Ölçeğinin Özellikleri
- Sıralama ölçeğinde matematiksel ve miktarsal anlamda sayı kullanılmaz, sadece sözel ve sembolik ifadeler kullanılır.
- Örneğin öğrencileri boy sırasına dizmek, en yüksek sınav puanlarını sıralamak gibi durumlarda kimin kimden üstün olduğu bilinir ancak ne kadar üstün olduğu bilinmez.
- Sınıflama ve sıralama ölçekleri kaba ölçeklerdir çünkü miktar bilgisi vermezler, aradaki fark sadece sınıflamada hiyerarşi olmadığından oluşur.
- 10:08Sıralama Ölçeğine Uygun Örnekler
- Sertlik sırasına dizilen elementler (platin, altın, gümüş) arasında kimin kimden daha sert olduğu bilinir ancak ne kadar sert olduğu bilinmez.
- Hocaların yakışıklılık sırasına dizilmesi, rütbeler (çavuş, onbaşı, erdem) ve akademik ünvanlar (profesör, doçent, doktor) arasında kimin kimden üstün olduğu bilinir.
- Beden ölçüleri gibi durumlarda da kimin kimden daha uzun veya daha kısa olduğu bilinir ancak ne kadar uzun veya kısa olduğu bilinmez.
- 14:35Sıralama Ölçeği ve Özellikleri
- Sıralama ölçeğinde (ordinal) X-Large, Large, Medium, Small ve X-Small gibi terimler kullanılır, ancak bu terimlerin arasındaki farklar belirtilmez.
- Ayakkabı numaraları gibi sembolik sayılar kullanılır, bu sayılar miktar anlamına gelmez sadece sıralama sağlar.
- Likert ölçeklerinde (katılıyorum, biraz katılıyorum, çok az katılıyorum, katılmıyorum) insanlar birbirinden farklı derecelerde katılmaktadır, ancak ne kadar farklı olduğu belirtilmez.
- 17:32Ham Puanların Özel Durumu
- Ham puanlar sayısal olmasına rağmen sıralama düzeyinde bilgi verir, bu özel durum KPSS'de çıkmamıştır.
- Ham puanlar üzerinde işlem yapılmamış, normal dağılım eğrisine oturtulmamış gerçek puanlardır.
- Ham puanlı bir öğrencinin diğerinden üstün olması, daha fazla soru çözdüğünü gösterir ancak aradaki farkı doğru göstermez.
- 21:05Sıralama Ölçeğinin Özellikleri
- Sıralama ölçeğinde başlangıç noktaları değişkendir ve birimleri yoktur.
- Kullanılan sayılar matematiksel değil, derecesel (ordinal) anlamı taşır.
- Ardışık sıralar arası fark belli değildir, miktar bilgisi olmadığı için eşit aralıklı sıralamalı ölçek yoktur.
- 25:23Sıralama Ölçeğinin Matematiksel Özellikleri
- Sıralama ölçeği geçişlilik ve asimetriklik (simetriklik yok) özelliğine sahiptir.
- Sıralama ölçeğinde A>B ve B>C ise A>C geçerlidir (geçişlilik).
- Sıralama ölçeğinden elde edilen sonuçlarla sınıflama ölçeğindeki işlemler (sayma, mod, yüzdelik) yapılabildiği gibi medyan (ortanca) da bulunabilir.
- 28:56Sıralama Ölçeğinde Korelasyon
- Sıralama farklı korelasyonun nasıl hesaplandığını bu ünite için görmeyeceğiz, ancak böyle bir hesaplama yapılabileceğini bilmeniz yeterlidir.
- Sıralama farklı korelasyon, öğrencilerin ilk sınava girdikleri sıralarla ikinci sınava girdikleri sıralar arasındaki benzerliği ölçer.
- Sıralama ölçeği, sınıflama ölçekteki hesaplamaların yanı sıra toplamda beş tane hesaplamanın yapılabilmesine imkan tanır.
- 31:03Sınıflama ve Sıralama Ölçeklerinin Farkları
- Sınıflama ölçekte hiyerarşi yoktur, örneğin lise türleri arasında (Anadolu Lisesi, Fen Lisesi) hiyerarşi kurulamaz.
- Sıralama ölçekte hiyerarşi vardır ve "daha üstündür", "en üstündür" gibi ifadeler kullanılabilir.
- Sınıflama ölçekte matematiksel miktar anlamında sayı yoktur, ancak sıralama ölçekte hiyerarşik ifadeler kullanılabilir.