Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının akademik çalışmalar için ölçek geliştirme sürecini anlattığı eğitim serisi kapsamında bir ders formatındadır.
- Video, ölçek geliştirme sürecinin tüm aşamalarını adım adım ele almaktadır. İlk olarak ölçek ve anket arasındaki farklar, geçerlilik ve güvenilirlik kavramları açıklanmakta, ardından faktör analizi, güvenirlik analizleri ve doğrulayıcı faktör analizi gibi teknik yöntemler anlatılmaktadır. Son bölümde ise kapsamlı literatür taraması, madde havuzu oluşturma, uzman görüşü alma ve pilot uygulama gibi pratik aşamalar detaylandırılmaktadır.
- Video özellikle tez hazırlayan öğrenciler için faydalı bilgiler içermekte ve bir sonraki bölümde açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılacağını duyurarak sona ermektedir. Pilot uygulamanın en az 15-20 kişi üzerinde yapılması gerektiği ve bu sayede yanlış anlaşılmalar, soruların sıralanışı, cevap seçenekleri ve gereken süre gibi tespitlerin yapılacağı vurgulanmaktadır.
- 00:16Ölçek Geliştirme Serisi Tanıtımı
- Bu video serisi, akademik çalışmalar için önemli olan ölçek geliştirme sürecini adım adım anlatmayı amaçlamaktadır.
- Seride, düşünce aşamasından başlayarak sıfırdan bir ölçek nasıl geliştirilir sorusuna cevap verilecektir.
- Seride ölçek ve anket kavramları, geçerlilik ve güvenirlik gibi temel kavramlar anlatılacak, faktör analizi ve güvenirlik analizleri SPSS ile, doğrulayıcı faktör analizi AMOS programında uygulanacaktır.
- 01:52Ölçek ve Anket Arasındaki Fark
- Anket, belirli bir amaç için birçok bağımsız maddenin sistematik bir düzen içerisinde kullanılması ile bilgi toplama amacı taşır.
- Ölçek ise, bir yapıyı ölçmek için birbiriyle alakalı maddelerin bir araya getirildiği sistematik bir yaklaşım olarak tanımlanır.
- Ölçekte her bir soru ayrı değerlendirilmez, maddelerin hesaplanacak ortalama veya toplam puanları ile bir konudaki bilgi düzeyi, yaklaşım veya psikolojik özellik ölçülmektedir.
- 04:15Ölçeğin Geçerlilik ve Güvenilirlik Özellikleri
- Geçerlilik, bir ölçme aracının ölçmek istediği özelliği araya başka özellikler katmadan, farklı özelliklerle karıştırmadan ölçebilme derecesidir.
- Ölçek geliştirilirken görünüş geçerliliği, kapsam (içerik) geçerliliği, yapı geçerliliği, ölçüt kullanma (yordama) geçerliliği ve uyum geçerliliğine dikkat edilmelidir.
- Yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılarak ölçeğin maddelerinin birbiriyle uyumu ve bir bütün oluşturması tespit edilir, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ise bu yapıyı doğrular.
- 09:24Ölçek Geçerliliği
- Ölçek geçerliliği, benzer bir ölçekle karşılaştırma yaparak tespit edilir; örneğin örgütsel bağlılık ölçeği sonuçları farklı bir ölçekle karşılaştırılarak değerlendirilir.
- Ölçeğin geçerliliği, uygulanan gruba sonraki zamanlarda çalışan performansı ile ilgili bir ölçek uygulanarak, bağlılık ile performans arasındaki ilişki incelenerek test edilebilir.
- Yüksek bağlılık durumunda performansın da yüksek olacağı bilinen bir gerçektir, bu ilişki ölçeğin geçerliliğini doğrular.
- 10:25Güvenirlik Kavramı
- Güvenirlik, bir ölçme aracının ölçmek istediği özelliği hatasız bir biçimde ölçebilme derecesidir.
- Güvenirlik, ölçme aracının defalarca kullanılsa da ölçmek istediği özelliği hatasız bir biçimde ölçebilme derecesidir.
- Bir ölçme aracının güvenilir olabilmesi için test tekrar test yöntemi, eşdeğer testler yöntemi, Kuder-Richardson yöntemi, Krombach alfa yöntemi gibi çeşitli yöntemler kullanılabilir.
- 12:33Güvenirlik Yöntemleri
- Krombach alfa yöntemi, iç tutarlılığın tespitine yönelik en sık kullanılan yöntemdir.
- Madde toplam puan korelasyonu, her bir madde ile ölçeğin toplam puanı arasındaki korelasyonu tespite dayanan bir yöntemdir.
- Alt-yüzde-yirmiyedi-üst-yüzde-yirmiyedi (ayırt edicilik) yöntemi, en üstteki ve en alttaki katılımcıların anlamlı farklılık gösterip göstermediğinin tespiti anlamına gelir.
- 15:14Ölçek Geliştirme Süreci
- Ölçek geliştirme sürecinde öncelikle konuda kapsamlı bir literatür taraması yapılmalı ve madde havuzu oluşturulmalıdır.
- Literatür taraması sırasında ölçme konusunun ne olduğunu, hangi yönlerden oluştuğunu ve yüksek-düşük düzeyde kişilerin hangi özelliklere sahip olduğunu incelemek gerekir.
- Madde havuzu oluşturulduktan sonra, maddeler bir düzene sokularak, cevap seçenekleri eklenerek bir ölçek haline getirilmelidir.
- 18:36Ölçek Geliştirme Son Aşamaları
- Geliştirilen ölçek uzman görüşüne sunulmalı ve danışman hocadan, konu uzmanlarından ve ölçme değerlendirme uzmanlarından görüş alınmalıdır.
- Yabancı bir ölçeği Türkçe'ye çevirdiyseniz, orijinal metni ve Türkçe çevirisini İngilizce'ye ve çeviriye hakim bir dil uzmanına göstermeniz faydalıdır.
- 19:11Ölçek Geliştirme Sürecinde Önemli Aşamalar
- Ölçeği netleştirmeden önce mümkün olduğunca fazla sayıda uzmanın görüş ve önerilerini almalı, ölçeğe son şeklini bunlara göre vermelisiniz.
- Ölçeği büyük bir katılımcı kitlesi üzerinde uygulamadan önce mutlaka küçük bir grup üzerinde (15-20 kişi) pilot uygulama yapmalısınız.
- Pilot uygulama yaparak yanlış anlaşılmalar, soruların sıralanışı, tasarım, cevap seçenekleri ve gereken süre gibi tespitler yapabilirsiniz.
- 19:57Ölçek Geliştirme Son Aşamaları
- Pilot uygulamayı yaptıktan sonra ölçeğin son düzeltmeleri ile birlikte AFA (Açımlayıcı Faktör Analizi) ve DFA gibi analizler öncesindeki son şeklini vermiş olursunuz.
- Bir sonraki videoda bu aşamaya kadar getirilen ölçek maddeleri üzerinde AFA yapılacak.