Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının müzik prodüksiyonunda reverb efektinin ne olduğunu, tarihçesini ve kullanımını anlattığı kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
- Video, reverb'in temel kavramlarını açıklayarak başlıyor ve ardından farklı reverb türlerini (analog, dijital, algoritmik, convolution) detaylı şekilde inceliyor. İçerik, reverb parametrelerinin (early reflections, late reflections, predelay, duration, density, wet/dry) anlatımını, Logic Pro gibi müzik prodüksiyon yazılımlarında reverb kullanımını ve impulse response kütüphanelerinin nasıl kullanılacağını gösteriyor.
- Video ayrıca reverb'ün müzik parçalarındaki etkisini göstermek için çeşitli örnekler sunuyor ve auxillary kanallarda reverb kullanımı, convolution reverb'lerin (Space Designer) özellikleri ve filtre ayarları gibi ileri düzey teknikleri de açıklıyor. Beat dosyasının impulse response olarak kullanılması gibi yaratıcı kullanım alanları da gösterilmektedir.
- Reverb Tanıtımı
- Video, reverb'in tanımı, tarihçesi, çeşitleri, kullanım alanları ve parametreleri hakkında bilgi verecek.
- Reverb, yankı anlamına gelen bir kelime olup, ses kaynağının etrafındaki nesnelere çarparak yansıması ve bu yansımaların dinleyiciye ulaşmasıdır.
- Müzik prodüksiyonunda reverb, doğal etki almak, sese üç boyutlu nefes almak, enstrümanların mix içindeki konumlarını belirtmek ve sese renk katmak için kullanılır.
- 02:41Reverb'ün Tarihçesi
- Ortaçağ'da müziğin dini amaçlarla büyük, zengin reverblü mekanlarda (katedral, kilise) icra edildiği için dinleyiciler bu hissi alışkın hale gelmiştir.
- 1960-1970'lere gelindiğinde, büyük konserler ve rock festivalleri dinleyicilerin müzik dinleme alışkanlıklarını etkilemiş, kayıtlarda da benzer reverb hissiyatı aranmıştır.
- Günümüzde elektronik müzik yaygınlaşmış ve dinleyiciler müzik dinleme alışkanlıklarını daha küçük alanlara taşımıştır, bu da daha kuru bir mix alışkanlığına yol açmıştır.
- 06:04Reverb Çeşitleri
- Reverb iki çeşide ayrılır: analog ve dijital reverb.
- Dijital devrimden önce müzik stüdyoları, echo chamber adı verilen özel odalar inşa ederek reverb problemine çözüm getirmişlerdir.
- 1930'larda spring reverb ortaya çıkmış, bu reverb yaylar içeren bir tank kullanır ve ses sinyali yaylara verildiğinde değişkenlik göstererek doğala yakın sonuçlar elde edilir.
- 09:29Spring Reverb Kullanımı
- Spring reverb özellikle gitarlarda, özellikle reggae dob tarzı müziklerde ve synthesizer'ların içerisinde kullanılır.
- Spring reverb, tellerin titreşimini ve metalik tel yapısını korur.
- Spring reverb yaratıcı bir çözüm olmasına rağmen, stüdyoların kullandığı büyük eko chamberların yerine geçememiş, sadece elektro gitarlar ve bazı enstrümanların içerisine monte edilebilmiş.
- 11:21Play Reverb Tarihi ve Özellikleri
- 1950'lerin ortalarında EMT firması ilk olarak Play Reverb çözümünü piyasaya sürmüş ve EMT 140 modeli bir efsane haline gelmiştir.
- Play Reverb, echo chamber'ların yerini alabilecek potansiyelde bir cihazdır ve günümüze kadar büyük stüdyolarda kullanılmaya devam etmektedir.
- Yaklaşık 1,5-2 metre uzunluğunda ve 1,5-2 metre genişliğinde, 2,5 metre civarında yüksekliğinde dikdörtgen bir panel şeklinde olan Play Reverb, metal plaka ve fiberglass malzemeden yapılmıştır.
- 12:29Play Reverb Cihazının Yapısı ve Çalışma Prensibi
- Metal plakanın önüne konulan fiberglass malzeme, metal plakaya yaklaştırılıp uzaklaştırılarak reverbün süresi ayarlanabilmektedir.
- Cihaz içerisinde ses sinyali gönderen bir araç ve levhada yarattığı titreşimleri toplayan mikrofonlar bulunmakta, bu şekilde reverb mix'e gönderilir.
- Cihazlar stüdyonun bir köşesine konulup kullanılmaktadır.
- 13:29Play Reverb Plugin'leri ve Kullanımı
- Arturia'nın Reverb Plate 140 modeli, EMT 140 modelinin emülasyonu olarak kullanılmaktadır ve özellikle vokallerde harika sonuçlar vermektedir.
- Play Reverb'ün kullanım alanları daha çok davul gibi vurmalı çalgılar ve ağırlıklı olarak vokal olarak kabul edilmektedir.
- Play Reverb, mat bir sound verirken tiz sesleri vurgulamakla birlikte parlatmadığı için aşırı ajitasyon sorunu yaşanmamaktadır.
- 16:57Modern Reverb Çeşitleri
- Dijital devrimle birlikte reverb de dijital hale gelmiş ve dijital reverb'ler ikiye ayrılıp, analog cihazları taklit eden pluginler ortaya çıkmıştır.
- Algoritmik reverbler, analog cihazların emülasyonları olarak başlayıp, daha sonra doğal hayatta oluşturamayacağımız odalar ve ortamlar yaratmaya başlamıştır.
- Dijital müzik prodüksiyonunda neredeyse tamamen algoritmik reverbler kullanılmaktadır.
- 19:00Reverb'in Üç Bölümü
- Reverb'in üç bölümünden ilki direct sound'tur, ses kaynağından çıkıp hiçbir yere çarpıp yansıma yapmadan doğrudan dinleyicinin kulağına gelen ses.
- İkinci bölüm early reflections'tir, ses kaynağından çıktıktan sonra sadece tek bir yere çarparak dinleyiciye ulaşan yansımalar.
- Üçüncü bölüm late reflections veya reverb'ün kuyruğu olarak adlandırılır, ses kaynağından çıktıktan sonra birçok farklı yere çarparak reverb'ün en sonu olarak insan kulağına gelen bölüm.
- 21:38Reverb Görselleştiricisi ve Reflection Türleri
- Görselleştiricide görülen noktaların büyüklükleri ve şekilleri değişiyor; büyük olanlar early reflections (erken yansımalar), küçük olanlar late reflections (geç yansımalar) olarak adlandırılıyor.
- Dijital reverb'de yansıma yoğunluğu düşük olurken, analog reverb'de yansımlar farklı yönlere dağılır ve reverb'ün tadını değiştirir.
- Farklı reverb profilleri (dark room, dance, smooth space, vocal hole, airy, strange room, bloomy) farklı alan emülasyonları sunar ve kendi zevkinize göre seçilebilir.
- 25:24Damping EQ ve Reverb Parametreleri
- Damping EQ, gerçek bir EQ değil, hangi frekansların reverb'ten ne kadar etkilenmesini istediğimizi belirlememize yarayan bir araçtır.
- Atak parametresi, reverb'ün ne kadar hızlı bir şekilde pik noktasına çıkacağına karar verir; yüksek atak transient sesleri reverb'e daha çok girmeye, düşük atak ise daha yumuşak bir girdi sağlar.
- Drive ve wet ayarları, kuru sinyal ve tamamen reverbli sinyal arasında dengelenirken, size (oda büyüklüğü) ayarı arttıkça reverb'ün uzunluğu ve genişliği artar.
- 28:38Reverb Ayarları ve Etkileri
- Predelay ayarı, reverb'ün devreye girmeden önceki gecikmeyi belirler ve tempoya bağlı olarak ayarlanabilir; vokal gibi enstrümanlarda düşük tutulurken, davul gibi ritmik öğelerde daha yüksek değerler kullanılır.
- Dikey parametresi reverb'ün uzunluğunu belirler ve saniye cinsinden ayarlanabilir.
- Freeze özelliği, reverb'ü dondurarak ilginç efektler elde etmeye yarar.
- 31:11Distance ve Details Ayarları
- Distance parametresi, odanın büyüklüğünü belirler; yüzde yüz iken odanın en ucunda dinleyici, diğer ucunda ses kaynağı durur.
- Distance'ı artırınca late reflections (reverb'ün kuyruğu) yoğunlaşırken, azaltınca early reflections daha belirgin hale gelir.
- Details bölümünde standart bir ekolayzer bulunur ve reverb'e ekolayzer uygulayarak istenmeyen frekansları kesip, artırıp azaltma imkanı sunar.
- 32:47Quality ve Modülasyon
- Quality ayarı (low, high, ultra) reverb'ün ses kalitesini belirler; low quality grity (gridli) bir ses verirken, ultra kalite tertemiz bir reverb sunar.
- Modülasyon bölümü, reverb'ün daha doğal ve hareketli duyulmasını sağlar.
- Modülasyon bölümünde sinüs dalgası, squarewave'e yakın dalga ve white noise'a benzeyen dalga modelleri bulunur ve bu dalga modelleri reverb'ü titreştirerek modülasyon oluşturur.
- 35:26Reverb Ayarları
- Modülasyon hızını düşük tutup derinliği ortalama bir değere getirerek daha doğal ve hareketli bir reverb sonucu elde edebilirsiniz.
- Early late ayarı, early ve late reflections ların oranını belirler; en yukarıda sadece late reflections duyulurken, en aşağıda early reflections ile genişlik (stereo panorama) sağlanır.
- Genişlik ayarı stereo sesi mono'ya dönüştürebilir veya panoramayı geliştirebilir, ancak bass frekansları ağırlıklı sinyallerde faz problemleri yaşamanızı sağlayabilir.
- 36:47Mono Maker ve Reverb Kullanımı
- Mono maker özelliği, belirli bir frekans sınırı (örneğin 200 Hz) altındaki bass frekansları mono tutarken, üstündeki frekansları stereo'ya çevirir.
- Reverb'ü doğrudan kanalın içerisine yerleştirmek yerine, auxillary channel kullanmak daha kontrol edilebilir bir yöntemdir.
- Auxillary channel'a gönderilen sinyal, reverb eklenirken kuru sinyal hiçbir zaman dahil edilmez, tamamen reverblü sinyal üzerinde işlem yapılır.
- 39:24Reverb Üzerinde Ek İşlemler
- Reverb kanalına ekolayzır veya kompresör gibi ek plugin'ler eklenebilir.
- Side chain ile ana sinyal (kuru sinyal) konuşurken reverb'ü kompresörle hafif kısarak, sinyal sustuğunda reverb'ü eski haline getirerek çamurlaşma hissiyatını önleyebilirsiniz.
- Bu yöntem, reverblü sinyal ile kuru sinyal arasında ayrım sağlayarak daha dinamik bir ses deneyimi sunar.
- 40:59Dijital Reverb Çeşitleri
- Algoritmik reverb dışında convolution reverb denilen başka bir dijital reverb çeşidi de vardır.
- Convolution reverb'lerde, özel mikrofonlar ve hoparlörler kullanılarak odaların reverb tepkileri kaydedilir ve dijitale aktarılır.
- Bu olaya impulse response denir ve convolution reverb'ün esas güç kaynağıdır; kütüphanesi ne kadar zenginse o kadar kullanışlıdır.
- 42:55Space Designer ve Impulse Response
- Logic'teki Space Designer, convolution reverb'ün güçlü bir örneğidir ve zengin bir impulse response kütüphanesi içerir.
- Convolution reverb'lerde impulse response'lar wav dosyaları olarak saklanır ve bu dosyalar sadece oda reverb olarak değil, davul beat kayıtları gibi farklı kayıtlar da olabilir.
- Space Designer'da impulse response'ların uzunluğu gösterilir ve volume envelop ile reverb'ün ses seviyesi, atak süresi gibi özellikleri ayarlanabilir.
- 45:28Filter Envelop Özellikleri
- Filter envelop bölümü, reverb'ün frekans yapısını değiştirmek için kullanılır.
- Bu zarf yukarıdan aşağı doğru frekans sıralamasını gösterir; en üstte 20.000 Hz, en altta 20 Hz bulunur.
- Filtre zarfı ile reverb'ün başlangıç frekansı belirlenir ve ilerledikçe frekans yapısı değiştirilebilir.
- 46:23Reverb Ayarları ve Özellikleri
- Filtre ayarlaması yapılabilir ve "Reset Selected Envelop" veya "Reset All Envelops" ile tüm envelop ayarları sıfırlanabilir.
- Output EQ ayarları yapılabilir veya sıfırlanabilir, bu Chromework'deki output EQ ile aynıdır.
- Latency Compensation özelliği, yoğun CPU gerektiren pluginlerin kayıt sırasında gecikme sorununu çözmek için kullanılabilir, ancak bu özellik açıkken plugin'in verimliliği azalabilir.
- 47:15Volume Compensation ve Görsel Ayarlar
- Volume Compensation genellikle otomatik olarak açık olup, impulse response ve işlenen sinyalin yüksekliklerini eşleştirmek için kullanılır.
- "Show Baiser Handles" seçeneği, noktaları göstererek ayar yaparken işleri kolaylaştırır.
- Quality bölümü, nostaljik veya kirli bir reverb efekti için düşük kalite seçenekleri sunar.
- 48:18Impulse Response Ayarları
- IR Offset (Impulse Response Offset), impulse response'ın başından itibaren belirli bir milisaniye kesmek için kullanılır.
- Offset ayarı artırıldıkça reverb'ün uzunluğu kısalır, maksimum seviyeye getirildiğinde reverb'ün son noktasına ulaşılır.
- Input bölümünde paralel, seri ve crossover gibi farklı girdi seçenekleri bulunur, genellikle paralel kullanmak tercih edilir.
- 50:00Reverb Uzunluğu ve Genişlik Ayarları
- Length (uzunluk) ayarı, reverb'ün uzunluğunu ayarlar ve impulse response görselinde de bu değişiklik görülebilir.
- Size ayarı, reverb'ün genişliğini ve uzunluğunu değiştirir, büyüttükçe kalite kaybına neden olabilir.
- Reverse özelliği, impulse response'ı tamamen tersine çevirir.
- 51:33Stereo Genişliği ve Sentezleme
- Crossover bölümünde frekansları (low, mid, high) birbirinden ayırarak genişlik değişiklikleri yapılabilir.
- Low frekansı yüksek sinyallerde faz problemleri yaşamamak için low spread'i azaltmak faydalıdır.
- Synthesis ayarı ile impulse response'ı sıfırdan sentezleyebilir, density envelop ile impulse response şekli tamamen değiştirilebilir.
- 54:04Yaratıcı Kullanım Alanları
- Convolution reverb'lerin dışarıdan üçüncü parti impulse response yükleme özelliği vardır.
- Beat gibi ses dosyaları impulse response olarak kullanılabilir, bu durumda reverb yerine arpejator gibi bir etki elde edilebilir.
- Bu özellikler sayesinde farklı ses etkileri yaratmak mümkündür.