Buradasın
Mustafa Kemal'in Eğitim Hayatı ve Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Askerlik
youtube.com/watch?v=t3_HgIGhtckYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Mustafa Kemal'in çocukluk ve gençlik yıllarındaki eğitim hayatı ile Osmanlı İmparatorluğu'ndaki askeri durumu anlatan bir tarih anlatımıdır. Anlatımda Mustafa Kemal'in ailesi (babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde, kız kardeşi Makbule), öğretmenleri ve arkadaşları (Ömer Naci) gibi karakterler yer almaktadır.
- Video, Mustafa Kemal'in eğitim yolculuğunu kronolojik olarak ele alarak, ilk eğitimini aldığı Şemsi Efendi Mektebi'den başlayıp, Askeri Rüştiye, Manastır Askeri İdadisi ve Harbiye'ye kadar olan süreci anlatmaktadır. Aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'ndaki askeri durum, itidal kaybı ve ordunun iç çatışmaları da detaylı şekilde incelenmektedir.
- Anlatımda Mustafa Kemal'in eğitim hayatındaki önemli dönüm noktaları, özellikle Manastır Askeri İdadisi'ndeki deneyimleri, Namık Kemal'in vatan ve hürriyet edebiyatının ona etkisi ve dönemin askeri eğitim sistemi hakkında bilgiler sunulmaktadır. Ayrıca Ali Rıza Efendi'nin hayat hikâyesi, ölümü ve bunun aile üzerindeki etkisi de anlatımda önemli bir yer tutmaktadır.
- Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Askeri Durum
- Osmanlı İmparatorluğu hem itibarını hem de dışarıya karşı itibarını kaybetmekteydi.
- Teçhizatsız ve parasız ordu birlikleri, Rumeli, Doğu Anadolu, Suriye, Yemen ve diğer bölgelerde eşkiya kovalamak, çetelerle çarpışmak ve isyanları bastırmak için verimsiz mücadeleler içinde eriyip gidiyordu.
- İstanbul ve Rumeli şehirlerinde askeri öğrenim yolunu tutan Türk çocukları için askerlik, şan ve şeref ailesi içinde yıldızlarla parlayan bir kahramanlık tacı gibi görünüyordu.
- 00:37Askeri Sistemin Çalkantıları
- Ordu'da zabitler aylar ay maaş alamaz ve kalelerde, tabyalarda yıllar yılı çürütülürlerdi.
- Saray çevresindeki saltanat mensuplarının çocuklarına küçük yaşlardan itibaren askeri rütbeler ve nişanlar yağdırılırdı.
- Bu havadan kazanılmış süsler, figüranlık yapmak veya cariyeleri satın almak için kullanılırdı.
- 01:13Gerçek Askerlerin Durumu
- Yemen, Avran, Kürdistan dağlarında ve Arap çöllerinde isyanlar ve ayaklanmalar peşinde aç, susuz ve maaşsız sürünen hakiki subaylar, milletin öz ve fedai çocuklarıydı.
- Bu subaylar hiçbir karşılık beklemeden, mideleri boş olsa da çocukluk çağlarının şan ve şeref duygularıyla doyurarak değerlerini kaybetmeye çalışırlardı.
- Mustafa Kemal'in okuduğu askeri rüştiye mektebi ile diğer sivil orta mektepler arasında ders programı ve öğretim bakımından pek fark yoktu.
- 02:01Askeri Rüştiyelerin Eğitim Ortamı
- Askeri rüştiyelerde eğitim idari askerlerin elindeydi ve hocalar kadrosu askerlerden oluşuyordu.
- Bu mekteplere gelen subay hocalar ordunun havasını getirir, disiplin sert ve asker ceydiydi.
- Çocuklar askerce sıralara girmeyi, nizama uymayı ve askerce düşünüp cevaplar vermeyi öğrenirlerdi.
- 02:53Hocaların Etkisi ve Vatan Kavramı
- Öğretmenlerin çoğunluğu kışlalardan, cephelerden gelen hamiyetli subaylar olup, derslerde ve belli etmeden çocuklara vatan sevgisini anlatmaya çalışırlardı.
- Vatan kelimesi o devirlerde yasaktı çünkü Namık Kemal'in getirdiği anlamda kullanılırdı ve Namık Kemal sürgündeydi.
- Mithatpaşa 1908 İhtilali'nden 10 yıl önce zindanda boğdurulmuş, ancak 1902'de Osmanlı Terakki ve İttihat Cemiyeti kurulmuştu.
- 04:16Mustafa'nın Askeri Rüştiyesi Deneyimi
- Mustafa'nın annesi Zübeyde oğlunun rüştiyesine çok bağlıydı ve orada iyi anlayışlı hocalar buldu.
- Aritmetik öğretmeni Yüzbaşı Mustafa, Mustafa'nın adını Mustafa Kemal olarak değiştirdi ve bu isim seçilişi çok yerindeydi.
- Mustafa hem derslerinde ileriydi hem de sınıf çavuşu olmuştu, bu pozisyon o zaman bir nevi sınıf temsilciliğiydi.
- 07:41Zübeyde'nin Yeniden Evliliği
- Genç yaşta dul kalan Zübeyde, Mustafa'nın askeri mektebe girişinden sonra kızı Makbule ile evinde koruyucusuz kalmıştı.
- Zübeyde'nin dul aylığı iki mecidiyeden (40 kuruş) ibaretti ve bu parayla çocuklarını okutması imkansızdı.
- Zübeyde'nin yeni eşi Ragıp Efendi küçük bir memurdu ve kendisinden başka dört çocuğu daha vardı.
- 09:51Mustafa'nın Evinden Ayrılışı
- Mustafa Kemal annesinin evlenmeyi hoş görmedi ve evi terk etti, uzak akrabasından olma Rukiye Hanım'ın yanına sığındı.
- Mustafa Kemal annesini uzun zaman aramadı ve yeni hayatında ziyaret etmedi, annesine karşı kırgınlığı ve üvey babasına karşı kini içini yemişti.
- Askeri rüştiye mektebi bittiğinde, hocalarının tavsiyesiyle Manastır Askeri İdadisi'ne girdi.
- 12:27Mustafa'nın Yeni Yaşamı
- Mustafa Kemal'in annesinin ikinci evliliği ve kendisinin yeni aile içinde kalmayı reddetmesi, duygulu bir çocuğun ruhunda hayal kırıklığı yarattı.
- Bu durum Mustafa'nın nefsine olan inancını artırdı ve onlara göstereceği başarılarla kendini topladı.
- İlk vatan heyecanı olan Selanik'ten Manastır İdadisi'ne gidişi, onun doğduğu şehirden tahsil için ilk ayrılışı oldu.
- 14:16Askeri İdadilerin Özellikleri
- Askeri idadiler yatılı askeri okullardı ve bugünkü askeri liselere eşit olup, programları oldukça yüklüydü.
- Askeri idadiler ordu merkezlerinde kurulur ve gayeleri harp okullarına öğrenci hazırlamaktı.
- Bu okullarda tam bir askeri disiplin ve ordu havası eserdi, memleketin yarınki ordu kadrosu burada birbirlerini tanır ve karşılaşırdı.
- 15:28Manastır Askeri İdadisi'nin Özellikleri
- Manastır Askeri İdadisi, tüm askeri idadiler arasında nispeten en hür ve memleket meselelerine karşı en çok ilgili olanıydı.
- Manastır, Batı Makedonya'da bir ordu ve vilayet merkeziydi, Makedonya ise en aktif azınlıklarla, en uyanık subayların bulunduğu alandı.
- Avrupa Türkiye'sinde azınlıklar 19. asrın başlarından beri kaynaşmaya başlamış, istiklal savaşlarına girmiş ve bazı bölgelerde özgür devletler kurulmuştu.
- 16:281908 Türk-Yunan Harbi ve Manastır İdadisi
- 1908 Türk-Yunan Harbi, Mustafa Kemal'in Manastır İdadisinde öğrenci bulunduğu sırada patladı ve mektepteki havayı daha da dalgalandırdı.
- Harbin gelişmesi, tahminleri ve sonuçlarının değerlendirilmesi mektepte çeşitli tartışmalara yol açıyordu.
- Mustafa Kemal, matematik sevgisi yanında edebiyata da sarılmış, iyi söz söylemeye heves eden ve çalışkan bir öğrenciydi.
- 17:27Askeri İdadilerde Öğrenci Grupları
- Askeri idadilerde öğrenciler başlıca üç gruba toplanırdı: ezberciler, asıl çalışkanlar ve kabadayılık heves edenler.
- Ezberciler çok şey vaat etmez, şahsiyetleri zayıftır ama çalışkan görünmek isterlerdi.
- Asıl çalışkanlar bilerek, anlayarak yetişmek ve şahsiyetlerini teşkil etmek çabası içindedirler.
- 18:37Askeri Mekteplerde Dayak Töreni
- Askeri mekteplerde ceza olarak meydan dayağı uygulanırdı ve bu törenlerde öğrenciler mektep avlusunda saf bağlardı.
- Dayak yiyecek cezalı ortaya çağırılırdı, ceketinin düğmelerini açıp kendini yüzükoyun ve lenseye atardı.
- İki subay ceza hükmünde yazılı sayıda olmak üzere cezalının kaba etlerine değnekle vururlardı, sonra cezalı hiçbir şey olmamış gibi yerinden fırlar, selam verir ve yerine giderdi.
- 20:20Askeri Mekteplerde Eğitimin Önemi
- Askeri mekteplerde pek aşırı gitmeyen kabadayı ve külhan beylerin tasfiyelerine gidilmemesi, ileride cesur ve iddialı insanlar olabilecekleri düşüncesinden ileri gelse gerek.
- Ordunun ve devletinde kaderinde söz sahibi olan şahsiyetler daha çok çalışkan öğrencilerden yetişmişlerdir.
- Bu öğrencilerin hemen hepsi kurmaydır ve harp okulundan sonra kurmay akademilerinde seçilirler.
- 21:231908 Türk-Yunan Harbi ve Sonuçları
- 1908 Türk-Yunan Harbi kısa sürdü ve bir saray harbi oldu çünkü II. Abdülhamit, harbin yönetimi işlerini kendi sarayında topladı.
- Yunanlılar yenildi, Türkler Yunanistan'a girdi ve Milano Muharebesi, Abdül Ezel Paşa'nın şehit olması mektepte akıştı.
- Sulh manasında hem Girit'te hem Yunanlılar kazançlı çıktı, hem de Teselya Yunanlılara bağlandı.
- 22:56Mustafa Kemal'in Manastır İdadisi Arkadaşları
- Mustafa Kemal'in Selanik Askeri Rüştiyesi'nden beri hayat boyu arkadaşlıkları devam eden kişiler arasında Salih Bozok, Nuri Conker, Fuat Bulca ve İsmail Hakkı Kavalalı bulunmaktadır.
- Manastır Askeri İdadisi'nde ise Ömer Naci ile kendisine etkileri olan bir dostluk kurmuştur.
- Ömer Naci, 1908 ihtilali sonrası hatiplerden biri olmuş, askerlikten ayrılarak parti ve rejimin ateşli bir sözcüsü olarak mitinglerde nutuklar vermiştir.
- 24:05Ömer Naci ve Mustafa Kemal Arasındaki İlişki
- Ömer Naci, Manastır İdadisi'nde Mustafa Kemal'in yakın arkadaşı olmuş ve ona edebiyat ve hitabet aşkını aşılamıştır.
- Mustafa Kemal bir ölçüsüz heyecan adamı olmadığı için, Ömer Naci'nin kendisindeki etkilerini pek büyütmemek gerekir.
- Namık Kemal'i Mustafa Kemal'e tanıtan herhalde Ömer Naci'dir.
- 24:37Namık Kemal'in Etkisi
- Namık Kemal'in vatan şiirleri ve yasak sayılan tiyatro eserleri, ileride bir dava gidecek olan her mektepli, özellikle asker öğrenciler için şarttı.
- Mustafa Kemal için Manastır İdadisi'nde yeni bir düşünce ve görüş ufku açılmıştır.
- Bu safa, Namık Kemal edebiyatı ve Hürriyet Şehidi Mithat Paşa'nın hatırasından ibaret olan Osmanlı Terakki ve İttihat Cemiyeti'nin Paris ve İstanbul'da geliştiği sıralara rastlar.
- 25:58Mustafa Kemal'in Manastır İdadisi Dönemi
- Mustafa Kemal Manastır Askeri İdadisi'nde artık yalnız bir Osmanlı değil, Namık Kemal havasında bir vatansever ve hürriyetçi olmuştur.
- Bu şahsiyet ve yön tayin edici gelişmesi, onun hayat yolunu izlerken önemli bir olay olarak belirtilebilir.
- Namık Kemal, klasik Osmanlı yahut divan edebiyatına bağlı son Osmanlı divan şairlerinden biridir.
- 27:17Namık Kemal'in Edebiyatı ve Anlayışı
- 1860'ların başlarında başlayan Genç Osmanlılar hareketine karışınca, 1867-1880 yılları arasındaki mücadeleli hayatı, Avrupa'ya kaçışı, memlekete dönüşü ve sürgünlüğü sırasındaki ruhi değişiklikleri onu vatan ve hürriyet edebiyatına önder kıldı.
- Namık Kemal tabiatıyla milliyetçi değildi, Osmanlıcaydı ve vatanı Osmanlı idi.
- Osmanlı mülkünde Türk milliyetçiliği ancak 1908 ihtilalinden sonra ve Balkan Harbinden önce bir cereyan olarak belirmeye başlamıştır.
- 28:24Mustafa Kemal'in Aile İlişkileri
- Harbiye'de Mustafa Kemal'in Manastır Askeri İdadisi'ndeki öğrencilik hayatı 14-17 yaşları arasına rastlar.
- Selanik'ten ayrılırken annesine karşı gönül kırıklığı devam etmesi mümkün olan küçük Mustafa Kemal, Manastır İdadisinde annesi ile mektuplaşmıştır.
- Üvey babası Ragıp Efendi'den iyi kalpli, duygulu ve değerli bir insan olduğu görülünce, Mustafa Kemal ile arasında iyi bir dostluk kurulmuştur.
- 29:25Harbiye Dönemi
- 1898 yazında Manastır İdadisini bitiren Mustafa Kemal, 17-18 yaşında kendine güvenen, yetişmek ve ilerlemek ihtirası olan, okumaya hevesli, düşünmeyi seven bir harp okulu namzeli olmuştur.
- 1899'da İstanbul'da bir harbiyeli olmuştur ve harbiye'ye giriş tarihi 13 Mart 1899 olarak gösterilir.
- İstanbul'da tıbbiye, harbiye, mühendishane, mülkiye ve hukuk mektepleri yüksek tahsilin dört köşesiydi.
- 30:23Harbiye'deki Eğitim ve Hayat
- Mustafa Kemal harbiye'yi zaten Manastır İdadisinde etkisi altında kaldığı hürriyet fikirleri ve memleket meselelerine karşı ilgilerle gelmiştir.
- Harbiye hem onu bir subay olarak hazırlayacak, hem de vatan ve hürriyet duygularını geliştirerek istibdat idaresine karşı bir asi olarak yetiştirmiştir.
- Mustafa Kemal daha sonraları harbiye'deki hayatından bahsederken, ilk ders yılı kendini pek toparlayamadığını, derslere anlamadığını ve zamanını gençlik hayalleriyle geçirdiğini, ancak imtihan hazırlıkları başlayınca kitaplara sarıldığını anlatır.
- 31:12Harbiye'deki Edebiyat Hayatı
- İki sınıfa geçerken kendi kısmında dördüncü ve 460 mevcutlu bütün sınıfta yirmi olmuştur.
- Güzel yazı yazmak ve güzel söz söylemek hevesi de gelişmiştir.
- Harbiye'nin ortada kalan avlusuyla teneffüshaneleri ve bazen de paydos zamanlarında sınıflar meraklılar arasında güzel söz söylemek yarışlarının sahneleri olmuştur.
- 32:19Harbiye'deki Kitap ve Bilgi Durumu
- Harbiye'de öğrencilere açık bir kitaplığı mevcut değildi ve dışarıdan mektebe kitap taşımak, özellikle olur olmaz kitaplar sokmak yasaktı.
- Osmanlı Türkiye'sinin Türkçe olarak basılmış kitap hazinesi oldukça sınırlıydı.
- Tüm gazete, dergi ve kitap yayınları sansüre tabiydi, vatan meselelerinden, dış olayların nedenlerinden, siyasi, sosyal, iktisadi konulardan bahsedilemezdi.
- 44:55Ali Rıza Efendi'nin Ticaret Hayatı
- Ali Rıza Efendi'nin kereste işleri eşkıyalara maruz kalmış, mallarına el konulmuş ve sevkiyatlar durdurulmuştur.
- Ali Rıza Efendi, eşkıyaların tehditlerine rağmen kendini kanunlarla korumaya çalışmış ve Selanik'te Asayiş İşleri'ne başvurmuştur.
- Hükümetin Olimpos ormanlarını yakma kararı yerine, eşkıyaların kendileriyle uğraşan Ali Rıza Efendi'nin kereste stoklarını yakması sonucunda Ali Rıza Efendi kereste işini kaybetmiştir.
- 47:02Ali Rıza Efendi'nin Son Yılları
- Ali Rıza Efendi, kereste işini kaybettikten sonra tuz ticareti yapmaya çalışmış ancak bu işte de başarısız olmuş ve tuzları erimiş veya elden çıkaramamıştır.
- İşlerinin kötü gitmesi üzerine içkiye düşmüş, hastalık tutmuş ve üç sene süren mihnetli bir süreçten sonra kırk yedi yaşlarında vefat etmiştir.
- Zübeyde, dul kaldığında yirmi yedi yaşında ve iki mecidiye (kırk kuruş) dul maaşıyla üç çocukla Ahmet Subaşı Mahallesi'nde boş bir evde kalmıştır.
- 48:58Ali Rıza Efendi'nin Aile Hayatı
- Ali Rıza Efendi, güzel ve genç Zübeyde ile evlenmiş ancak ona hayallerini doyuracak bir hayat yaşatamamıştır.
- Evlendikten sonra Zübeyde'yi ailesinin Yenikapı'daki evlerinde barındırmış ancak onu rahat ettirememiştir.
- Mustafa'nın ilk çocukluk hayatının sefalet değilse bile sefalete yakın şartlar içinde geçtiği, ancak evinde geçimsizlik ve tedirginlik görmediği belirtilmiştir.
- 51:12Ali Rıza Efendi'nin Vefatından Sonra
- Ali Rıza Efendi'nin erken ölüşünden sonra ailesi için dayanak olacak bir ev sağlamış olmasının büyük önemine sahip olmuştur.
- Ali Rıza Efendi, ticaret teşebbüslerinin başarısız olması üzerine en küçük bir iş ve memuriyet için kapı kapı dolaşmak zorunda kalmıştır.
- İşsizlik, hastalık ve tüm imkanların kayboluşu sonucunda Ali Rıza Efendi'nin ıstırabı tamamlanmıştır.
- 52:37Mustafa'nın Eğitim Hayatı
- Mustafa mektep ve okuma konusunda istekliyken, Ali Rıza Efendi'nin ölümünden önce karı-koca arasında eğitim konusunda bir anlaşmazlık yaşanmıştır.
- Zübeyde, oğlunu sarıklı hocaların mekteplerine vererek ileride sarıklı bir hoca veya alim olmasını istemiştir.
- Ali Rıza Efendi ise oğluna muntazam bir tahsil yaptırmak, ona yüksek tahsil dereceleri sağlamak istemiştir.
- 55:39Mustafa'nın Mektebe Kaydı
- Hülasa Zübeyde, oğlu Mustafa'yı dualar ve ilahilerle mahallenin eski mektebine kaydettirmek istiyordu, ancak Ali Rıza Efendi oğlunu yeni açılan ve yeni usullerle dersler gösteren Şemsi Efendi Mektebine yazdırmak istiyordu.
- Mustafa'nın babası, annesinin isteğini yerine getirmek için önce oğlunu eski mektebe kaydettirdi, ardından birkaç gün sonra oğlunu yeni usullü Şemsi Efendi Mektebine geçirdi.
- Mustafa'nın mektebe başlaması, ilkokul hayatında hem şanslı hem kabiliyetli bir çocuk olduğu anlamına geliyordu.
- 59:22Şemsi Efendi Mektebi
- Şemsi Efendi Mektebi, devletin idare ettiği az sayıdaki mekteplerden biri olup, yeni fikirli ve müteşebbis kişiler tarafından açılan özel okullardan biriydi.
- O sıralarda Selanik'te Şemsi Efendi'nin şahsiyeti popüler ve itibarlıydı, bu nedenle mektebi sadece "Şemsi Efendi Mektebi" olarak anılırdı.
- Mustafa, Şemsi Efendi Mektebi'nde derslerine meraklı ve çalışkan bir çocuktu, ancak ilkokulda bir kaligrafi hocasıyla yaşadığı bir isyan olayı dışında üzücü hiçbir hatırası yoktu.
- 1:01:41Mustafa'nın Selanik'ten Ayrılışı
- Mustafa'nın ilk mektep tahsilini tamamlamadan babası Ali Rıza Efendi öldü, bu durumda anne ve çocuklar Selanik'te yaşayamaz hale geldi.
- Mustafa'nın dayısı Hüseyin Ağa, onları kendi çalıştığı çiftliğe götürdü ve Mustafa orta mektebi daha sonra Selanik'e dönünce imtihanla girebildi.
- Mustafa'nın orta mektebe girişi, babasının ölümünden sonra kendi karar ve müdahalesiyle çözülen ikinci düğümü oluşturdu.
- 1:02:28Hüseyin Ağa ve Rapla Çiftliği
- Ali Rıza Efendi'nin ölümüyle dul kalan Zübeyde, uzak üvey dayısı Hüseyin Ağa'nın çalıştığı Rapla çiftliğine sığınmak zorunda kaldı.
- Rapla çiftliği Selanikli Katipzadelere ait olup, çiftliklerin çoğu çiftlik sahipleri tarafından değil, adamları tarafından idare edilirdi.
- Zübeyde ve çocukları, şehir hayatına alışmış ve Mustafa'nın tahsilinin kesilmesiyle sıkıntılı ve karanlık bir gelecek bekleyen bir durumda çiftliğe yerleşti.
- 1:05:36Mustafa'nın Çiftlik Hayatı
- Mustafa'nın dayısı ona bostan veya bakla tarlası gibi yerleri bekletip kargaları kovalamasını istemiş, bu işi her çocuk için eğlenceli bulmuş.
- Mustafa'nın çiftlikte yapabileceği belirli bir işi yoktu ve okuma yetişme imkanı da bulunmuyordu.
- Mustafa'nın tahsilatı çatallaştı, okumak istese de Rapla çiftliğinde bu imkan sağlanamıyordu.
- 1:07:40Selanik'e Taşınma
- Mustafa'nın annesi mektepsiz kaldığını endişe etmeye başlayınca, Selanik'te bulunan teyzesinin yanına gitmeme ve mektebe devam etmeme karar verildi.
- Mustafa'nın gerçi bir üvey teyzesi ve halası vardı ancak bu kişilerle sıcak bir ilişki kuramamıştı.
- Zübeyde Rapla çiftliğinden ayrılmak ve Selanik'e dönmek zorunda kalmış, Mustafa o sırada Selanik'te Mülkiye Rüştiyesi'ne kaydolmuştu.
- 1:08:58Eğitim Sistemi ve Rüştiyeler
- Türkiye'de çağdaş bilgiler veren mekteplerin açılışı 1839'da başlayan Tanzimat hareketinden sonra başlamıştır.
- Rüştiye orta mekteptir, Mülkiye Rüştiyeleri sivil orta mektepler, Askeri Rüştiyeler ise askeri idadilere ve harp okullarına öğrenci veren askeri ortaokullardır.
- Rüştiyeler umumiyetle üç sınıflık, idadiler ise dört sınıflık olup, idadiler Anadolu ve Rumeli'de 1895'ten itibaren kurulmaya başlanmıştır.
- 1:10:33Mustafa'nın Mektep Deneyimi
- Selanik Mülkiye Rüştiyesi'nde Mustafa'ya sınıfta bir arkadaşıyla dalaştığı için kötü muamele eden, onu aşırı derecede döven Kaymak Hafız adlı bir hocası olmuştur.
- Mustafa, sarı saçlı, mavi gözlü, pembe yüzlü, hakarete tahammül etmeyen, ciddi ve haysiyetli bir çocuktur.
- Mustafa'nın annesi ve babaannesi okumasına taraftar görünmediği için mektepten alındı ve Mülkiye Rüştiyesi'ni bir daha dönmemek üzere bıraktı.
- 1:12:23Askerlik Yolu
- Mustafa'nın hayatında bir dönüm noktası oldu ve ona asıl mesleğini seçmek ve bulmak yolunu açtı, bu meslek askerlikte küçük asker.
- Eski Türkiye'de ilmiye (sarıklı din ve dini hukuk mesleği) dışında meslekler ikiye ayrılırdı: mülkiye (sivil idari meslekler) ve askeriye (ordu hizmetine hedef tutan).
- Askeriye mesleğine iki yoldan gelinirdi: mekteplilik (askeri okullardan yetişerek orduya katılan subaylar) ve alaylılık (erlik ve astsubaylık yollarından gelen subaylar).
- 1:14:07Mustafa'nın Askerlik Kararı
- Mustafa ders yılbaşında askeri rüştiye imtihanlarına girdi ve parlak bir başarı kazandı, bu kararını kendisi verdi.
- Mustafa'nın annesi Zübeyde askerlikten korkuyordu, biricik oğlunun harplerde ölebileceğini düşünür ve bundan ürkerdi.
- Mustafa'nın hatıralarına göre, komşusu Binbaşı Kadri Bey'in askeri mektep elbiseleri giyen oğlu Ahmet'i görünce ben de böyle elbiseler giymeye hevesleniyordum, böylece annesine sezdirmeden kendi kendine askeri rüştiye imtihan verdi.
- 1:16:54Osmanlı Rumeli'sinde Askerlik Aşkı
- Askerlik ve subay olmak, Osmanlı İmparatorluğu'nun son devrinde, özellikle Osmanlı Rumeli'sinde yaşayan Türk çocukların büyük aşkıydı.
- Rumeli'nin asker merkezlerinde yaşayan çocuklar sabahları talim boruları, asker mızıkaları ve süvarilerin nal sesleriyle uyanırdı.
- Çocukların rüyaları, oyunları ve evlerdeki gece toplantılarında askerlik hikayeleri, harp hatıraları ve eşkiya takipleri konusu olurdu.
- 1:18:01Askerlik Üniforması ve Kılıç
- Sokakların ziyneti askerdi, özellikle asker mekteplerinin çocukları renkli üniformaları ve kılıçlarıyla diğer çocuklardan ayrılırdı.
- Kılıç, gururun ve şerefin tartışma kabul etmez belgesiydi ve kılıç taşımaya hak kazanan gençler için dünya kılıcın etrafında dönerdi.
- Mustafa'nın babası Ali Rıza Efendi'nin 1877 harbinde kuşandığı kılıç, Mustafa'nın beşiğinin başucuna asılıp onun beşinciğinde oynanmıştır.
- 1:19:17Askeri Rüştiye Okulu
- Askeri Rüştiye okulunun çocukları kendilerini ordunun bir parçası sayarlardı ve askerlik hiyerarşisinde ilk rütbeyi kazandıktan sonra ordu sınıflarına katılacaklardı.
- Bu çocuklar imparatorluğun uçsuz bucaksız serhatlerini, sınır boylarını keşfetme fırsatı bulacaklardı.
- Osmanlı İmparatorluğu'nda askerliğin kanunu, daima hareket, savaş ve kumanda kanunu, Askeri Rüştiye'nin kapısından başlardı.
- 1:21:27Askeri Üniforma
- Askeri üniforma Askeri Rüştiye sınıflarından başlardı, göğsü kapalı, iri düğmeli, parlak pantolonlu, kırmızı zırhlı lacivert elbiseler giyilirdi.
- Çeşitli büklümler ve kıvrımlarla süslenen mavi şeritler, öğrencinin sınıfına göre değişen işaretlerdi.
- Bu üniforma, Askeri Rüştiye çocuklarını diğer mekteplilerden ayırdı ve onların mektep dışı davranışlarında damgasını vurdu.
- 1:22:28Mustafa'nın Askeri Rüştiye Hayatı
- Mustafa Askeri Rüştiye'ye girdiğinde daha ciddi ve ağırbaşlı bir hal aldı.
- Zübeyde, Mustafa'yı yeni mektep elbisesiyle ilk defa görünce kendini tutamadı ve onu bağrına basmak istedi.
- Mustafa'nın annesi, oğlunun seçtiği yolun belirlediği mesleğe karşı içinde emniyet ve gurur hissetti.
- 1:25:10Osmanlı İmparatorluğu'nun Durumu
- Mustafa askerlik yolunu tutarken, o devirde ordu tam bir çöküntü içindeydi ve Sultan Abdülhamit döneminde İmparatorluk tarihinin en perişan günlerini yaşıyordu.
- Abdülhamit'in siyaseti çatışmaları uyuşturmak, olayları örtbas etmek ve çöküntüyü görmemezlikten gelmeydi.
- İmparatorluk içinde idare bitmişti, ordu çökmüştü, hazine takırdamıştı ve devlet resmen iflas etmişti.