Buradasın
Morgan Kütüphanesi'nde "Kitapta Marvels: Hayal Eden Ortaçağ Dünyası" Sergisi
youtube.com/watch?v=whRzy2tdT2wYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Morgan Kütüphanesi'nde düzenlenen "Kitapta Marvels: Hayal Eden Ortaçağ Dünyası" sergisinin tanıtımını yapan akademik bir sunum formatındadır. Sunumda serginin küratörü Josh, Kaliforniya State Üniversitesi'nden Asa Simon Mitman ve Yale Üniversitesi'nden Travis Sade gibi uzmanlar yer almaktadır.
- Video, 15. yüzyılda Fransa'da yazılmış "Kitapta Marvels" adlı nadir resimli rehberin tanıtımıyla başlayıp, Ortaçağ'da dünya ve kültürlerin nasıl hayal edildiğini incelemektedir. Sunum, Avrupa ve İslam dünyasındaki farklı perspektifleri, "marvel" kavramının tarihsel gelişimini, Orta Çağ dünya haritalarını ve "wondrous varlıklar" kavramını ele almaktadır.
- Sunumda ayrıca İslam ve Hıristiyan dünya haritalarının karşılaştırılması, "finger of astonishment" (parmak şaşkınlığı) kavramı, "Book of Felicity" ve "Tarikei Dunya" gibi eserler üzerinden İslam dünyasındaki talismanik ve divinatory bilgiler incelenmektedir. Sunum, farklı kültürler arasındaki etkileşimleri, Pygmies, Gog ve Magog gibi karakterlerin farklı kültürlerdeki temsillerini ve Doğu-Batı arasındaki değişim modellerini ele almaktadır.
- Kitap Marvels Sergisi Tanıtımı
- Sergi, Kitap Marvels: Hayal Edilen Ortaçağ Dünyası adlı sergi, Morgan Müzesi'nde Mayıs 25'e kadar devam etmektedir.
- Sergi, 56 bölgelik bir dünya rehberi olan Kitap Marvels'i odak noktası alarak, bu rehberin 15. yüzyılda Fransa'da bir bilinmeyen yazar tarafından yazıldığını ve sadece dört kopyasının kaldığını göstermektedir.
- Kitap Marvels, inanılmaz hikayeler, canavarlar, insan kurbanları, büyük salyangozlar ve devler gibi fictitious anlatımlarla hem eğitici hem de etkileyici bir şekilde ortaçağ okuyucularını etkilemiştir.
- 01:19Sergideki Miniatureler ve Haritalar
- Her konum için eşlik eden miniatureler, hikayeleri görsel olarak canlandırarak ziyaretçilere kolayca anlaşılır bir şekilde sunmaktadır.
- Sergide, Kitap Marvels'in iki kopyası sergilenmektedir: biri Morgan Kütüphanesi'nden, diğeri ise Los Angeles'taki J. Paul Getty Müzesi'nden.
- Sergi, Kitap Marvels'i, ortaçağ görselleştirmeleri, aydınlatılmış dergiler, seyahat yazıları ve ortaçağ haritaları bağlamında sunmaktadır.
- 02:32Ortaçağ Bilgi Kaynakları
- Ortaçağ bilgisi, empirik gözlemler yerine, eski yazarların metinlerine dayanmaktaydı ve bu metinler, Kitap Marvels'teki hikayelerin temel kaynağıydı.
- Sergide, 15. yüzyıl Flemenk bir dergiden Çin ve 12. yüzyıl İngiliz bir kitaptan Arabistan'da cinnarın hasat edilmesi gibi görüntüler sergilenmektedir.
- Marco Polo ve John Mandeville gibi seyahatçilerin eserleri, ortaçağda yabancı kültürleri ve maceraları keşfetme konusunda önemli kaynaklar olarak kullanılmıştır.
- 03:40Serginin Diğer Önemli Bölümleri
- Serginin en dikkat çekici özelliklerinden biri, Morgan Kütüphanesi'nden 13., 14. ve 15. yüzyıllardan üç önemli ortaçağ haritasının sergilenmesidir.
- QR kodlar, ziyaretçilere haritaların dijital versiyonlarına erişim sağlar ve bu haritalar İngilizce olarak etiketlenmiştir.
- Sergide, Osmanlı bir kitap, bir Pers ansiklopedisi ve Nizami'nin "Alexander'ın Hikayesi" gibi farklı kültürlerden gelen eserler de sergilenmektedir.
- 04:37Serginin Sonu ve Konuşmacılar
- Sergi, ortaçağda "marvels" kavramının Avrupa'nın diğer kültürleri algılama biçimini nasıl şekillendirdiğini gösteren bir koda sahiptir.
- Sergi, ziyaretçilerin yabancı kültürleri nasıl hayal ettiğini ve ortaçağ Avrupalıların diğer kültürler hakkında ne düşündüklerini anlamalarına yardımcı olmaktadır.
- Sergi, Kitap Marvels'in, bu maceraları yaratan insanlar hakkında daha fazla bilgi verdiğini vurgulamaktadır.
- 05:32Konuşmacılar Tanıtımı
- Program, ortaçağ Avrupa ve İslam dünyasında paralel geleneklerle dünyayı hayal etme konusunu ele alacaktır.
- İlk konuşmacı, Asa Simon Mittman, California State University, Chico'da sanat ve sanat tarihi profesörüdür ve monstrosity ve marjinalite konularında birçok kitap ve makale yazmıştır.
- İkinci konuşmacı, Travis Sade, Yale Üniversitesi'nde dini bilimler bölümünün başkanıdır ve İslam, entelektüel ve kültürel tarih üzerine çalışmalar yapmaktadır.
- 07:15Asa Simon Mittman'ın Sunumu
- Asa Simon Mittman, ortaçağ dünyasında dünyayı hayal etme konusunu, özellikle Avrupa Hıristiyan imajı ve İslam dünyası haritası üzerinden ele alacaktır.
- Sunumda, ortaçağ insanlarının fenomenleri nasıl algıladıkları ve hayal ettikleri, özellikle uzak bölgelerdeki fenomenler hakkında düşünceleri incelenecektir.
- Sunumda, ortaçağ dünyasında dünyayı hayal etme konusunda iki farklı harita incelenecektir: basit görünen "to map" ve daha detaylı olan "mappa mundi" (dünya örtüsü).
- 11:04İslam ve Hıristiyan Haritalarının Karşılaştırılması
- İslam haritalarında dünya güneyde toplanırken, Hıristiyan haritalarında Akdeniz ve Avrupa daha öne çıkar.
- İslam haritasında Asya ve Afrika arasında derin bir bağlantı vurgulanırken, Hıristiyan haritasında Kudüs merkezi bir konumda yer alır.
- Hıristiyan haritasında dünya daha az kapsamlı olup, Akdeniz, Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Afrika'ya odaklanırken, İslam haritasında Afrika ve Orta Doğu arasında daha fazla bağlantı görülür.
- 13:12İngiltere Haritası ve İçeriği
- İngiltere haritası 13. yüzyılın ortasında yapılmış olup, muhtemelen bir kraliyet patronu için hazırlanmış ve kraliyet ailesi tarafından sahiplenmiş.
- Haritada İngiltere çok küçük bir şekilde gösterilirken, Kudüs merkezi konumda yer alır ve apekste Bahçe-i Eden'de Adam ve Havva figürleri bulunur.
- Haritada zaman ve coğrafya birlikte gösterilir; Kırmızı Deniz'in kırmızı renkle gösterilmesi, İsrail'in Mısır'dan kaçışını simgeler.
- 15:13Haritanın Üst Kısmı ve Coğrafya Anlayışı
- Haritanın üst kısmında İsa'nın nimbus halo ile gösterildiği ve elinde aynı haritayı tuttuğu bir resim bulunur.
- Haritada yeryüzü merkezde, İsa yukarıda ve alt kısımda iki dragon bulunur, bu da yeryüzü, cennet ve cehennem dinamikini simgeler.
- Ortaçağ'da coğrafya çok önemliydi ve St. Augustine, yeryüzünü "büyük kitap" olarak tanımlayarak, yeryüzünün içindeki unsurların Tanrı'nın ilahi planını yansıttığını savunmuştur.
- 17:13Haritadaki Wondrous Beings
- Haritanın güney kenarında Afrika'nın en uzak kısmında, farklı kültürlerde yaygın olan wondrous beings (wondrous varlıklar) bulunur.
- Bu wondrous beings, İslam dünyasında, Ortaçağ Çin ve Japon kaynaklarında da görülen, insanlık hakkında farklı ve garip anlayışları yansıtan bir gruptur.
- Bu varlıklar, yeryüzünün en uzak kısmında, diğer dünyada yer alır ve bir tür "diğerlik" oluşturur.
- 18:19Wonder ve Marvel Kavramları
- Ortaçağ'da bu varlıkları karşılamak için "monster" yerine "wonder" (Latin'de mirabella, Eski İngilizce'de wor, Eski Fransızca'da mervel) gibi kavramlar kullanılır.
- Wonder ve marvel, etkileşim ve yanıt olarak tanımlanır; bir şeyin kendiliğinden wondrous olmadığı, sadece bir bakış açısıyla wondrous hale geldiği vurgulanır.
- St. Augustine'a göre, bu varlıklar Tanrı'nın genel yeniden dirilişini göstermek için işaretler ve peygamberlik olarak görülür.
- 20:37Wonder Kategorileri
- Wonder'lar iki ana kategoriye ayrılır: prodigal doğumlar (tek bir olay) ve gruplar (reprodüksiyon).
- Prodigal doğumlar arasında iki dil ve dört kulakla doğan bir domuz bulunur ve bu tür olaylar belirli olaylarla ilişkilendirilir.
- Gruplar arasında pan oti (büyük kulaklı insanlar) ve diğer vahşi insanlar yer alır; bu varlıklar genellikle üreme yeteneğine sahiptir ve John Mandeville'in "Dünyanın Hikayesi" adlı eserinde de vurgulanmıştır.
- 23:14Kitapta Marvels ve Farklı Yaratıklar
- Kitapta Marvels, farklı düşünceler ve dünya görüşlerinin bir araya geldiği bir görüntüdür.
- Kitapta etiyopya'yı temsil eden bir sayfada, phoenix, dragon ve basilisk gibi wondrous yaratıklar bulunur.
- Troglodytes, vahşi insanlar ve başsız insanlar gibi insan benzeri varlıklar kitapta yer alır.
- 25:09Farklılık ve Karşılaştırma
- Bu farklı yaratıklar, Avrupa izleyicilerine farklılık ve diğerlik sunar.
- Kitapta, Müslümanların köpek idolü olarak gösterilmesi, İslam'ı demonize etmek için kullanılmıştır.
- Bu yaratıklar, Avrupa Hıristiyan izleyicisinin farklı bir Avrupa Hıristiyan'ı olarak düşündüğü bir imajı oluşturmak için kullanılmıştır.
- 27:38Haritalar ve Marvels
- Katalan haritası, 14. yüzyılda Mallorca'da üretilmiş ve Müslümanlar, Yahudiler ve Hıristiyanların bir araya geldiği bir alan olarak temsil edilmiştir.
- Haritada Çin'de küçük insanlar ve cranes arasındaki mücadele gibi garip hikayeler bulunur.
- Bu hikayeler, John Mandeville'in kitabında, antik Roma'da ve İslam kaynaklarında da benzer şekilde anlatılır.
- 30:29Marvels ve Değişim
- Carolin Walker Bena'nın 1997 makalesinde, John Mandeville'in kitaplarındaki barnacle geese ve vegetal lamb gibi garip hikayeler anlatılır.
- Batı ve Doğu arasındaki marvels, karşılıklı olarak anlaşılabilir ve değiştirilebilir bir şekilde temsil edilir.
- Piri Reis'in Osmanlı haritasında, Brezilya'da başsız yaratıklar gibi garip varlıklar bulunur.
- 33:05Deniz ve Marvels
- Denizde, deniz yaratığı olarak görülen bir adanın aslında bir deniz yaratığı olduğu hikayesi, antik Roma'dan başlayarak tüm Avrupa'ya yayılmıştır.
- Bu hikayeler, Hıristiyanlar, Müslümanlar ve Yahudiler arasında bir iletişim aracı olarak kullanılmıştır.
- Alexander Romance'da, Gog ve Magog gibi eschatolojik figürler, Alexander tarafından hapsedilmiş ve saçlı, yarı barbar varlıklar olarak temsil edilmiştir.
- 35:54Finger of Astonishment ve Wonder
- Finger of astonishment (finger of bewilderment veya perplexity), Persîan tartışmalarda önemli bir unsurdur ve bir tüccarın ağzına doğru uzatılan parmak olarak gösterilir.
- Bu parmak, görsel ve fiziksel bir şekilde şaşkınlık ve merakı ifade eder, sadece tüccarlar değil, Alexander Büyük de bu görsel repertuarın bir parçasıdır.
- Alexander Büyük, Mağara Kehosro'nun ateşinin asla söndürülmediği yerde, şaşkınlık ve merak içinde bulunur.
- 37:04İmparatorluk ve Kitap Toplama
- Alexander Büyük'ün imparator olarak dünyayı sadece fetihle değil, aynı zamanda hesap ve toplama ile de etkileşime girdiği paradigma, birçok imparator için önemlidir.
- Bu paradigma sadece elit düzeyde değil, imparatorluk kitap yapımı, kitap toplama, kartografi ve kozmoloji alanlarında da görülür.
- "Kitap Felicitesi" adlı eser, Sultan Murad III tarafından 16. yüzyılın sonunda emredilmiş ve sergideki bir örnektir.
- 38:04Kitap Felicitesi ve İçeriği
- Kitap Felicitesi, bir saray görevlisi olan Suudi tarafından üretilmiş ve divinasyon, talismanlar ve merak verici hikayelerle doludur.
- Kitapta Alexander Büyük'ün karanlık bir ülkeyi ziyaret ettiği ve orada talismanik ve tıbbi özelliklere sahip bir dünya bulduğu hikayeler bulunmaktadır.
- Kitapta Gog ve Magog'un duvarını koruyan otomatik varlıklar ve İslam'da hem inanılan hem de inanılmayan jinn (demonik güçler) temsil edilmektedir.
- 40:12Kitabın Amacı ve Yeni Dünya
- Kitap Felicitesi, dünyayı pratik amaçlar için kullanma ve doğal dünyadaki özel özelliklerin keşfedilmesi ve kullanılması üzerine odaklanmaktadır.
- Sultan Murad III, aynı zamanda "Tarih-i Yeni Dünya" adlı bir eserin de çevirisini emretmiştir.
- Osmanlılar, sadece Akdeniz ve Hint Okyanusu'nda değil, aynı zamanda Atlantik'te de keşifler yapmak için dikkatli olup, en son bilgileri takip etmektedir.
- 41:44Yeni Dünya Haritası ve Avrupa Kartografyası
- Haritada güney genellikle kuzey (üst) olarak gösterilmiştir ve Güney Amerika, Orta Amerika ve Kuzey Amerika'yı içermektedir.
- Kitapta, merman gibi garip yaratıkların yaşadığı yerler gibi detaylar bulunmaktadır.
- Osmanlılar, Avrupa'daki yeni dünya keşifleri ve coğrafya hesaplarına uygun şekilde hareket etmektedir.
- 42:54İslam'da Wonder ve Rarity
- İslam dünyasında, John Mandeville ve Marco Polo gibi yazarların eserleri Arapça, Farsça, Türkçe ve Urdu'da yaygın olarak dolaşmıştır.
- Bu yazarlar, doğal dünyayı anlamak için "wonder" (mucize) ve "rarity" (nadirlik) kavramlarını kullanmıştır.
- Bu kategoriler sadece uzak ülkelerdeki garip insanlar değil, aynı zamanda yakın çevredeki garip ve tuhaf şeyler (yağmurlar, mıknatıslar, amber) hakkında da kullanılmıştır.