Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- TV Net'te yayınlanan bu programda, sunucu Faruk Aksoy, şair-yazar Ali Çil ve dinler tarihi uzmanı Dr. Lütfü Özşahin (Lütfü Hoca) birlikte mitoloji, dinler ve Batı medeniyeti hakkında kapsamlı bir sohbet gerçekleştiriyor.
- Program, Üsküdar'ın entelektüel hayatını ele alarak başlıyor ve ardından mitolojinin kaynağı, anlamı ve dinlerle ilişkisi üzerine uzun bir tartışma geliyor. Konuşmacılar, dünya tarihini üç farklı dönem olarak (mitolojik dönem, dinlerin egemen olduğu dönem ve akılın etkisi altına aldığı dönem) inceliyor, Batı medeniyetinin Greko-Romen, Yahudi-Hıristiyan ve İslam kültürlerinden nasıl etkilendiğini tartışıyor ve son olarak Doğu-Batı arasındaki teknolojik farkın nedenlerini analiz ediyor.
- Sohbette ayrıca Sudan'daki darbe olayı, İstanbul'un farklı semtlerinin karakteristik özellikleri, mitolojinin modern toplumda nasıl devam ettiği, Durkheim'in dini anlayışı, totemizm kavramı ve farklı kültürlerdeki dini anlayışların karşılaştırılması gibi konular da ele alınıyor. Konuşmacılar, Doğu'nun geri kalmış durumunun sadece emperyalizme veya Batı'nın hegemonik yapısına bağlanamayacağını, bunun aslında Doğu'nun kendi medeniyet kodlarında bulunan temel çelişkilerle ilgili olduğunu vurguluyorlar.
- 00:15Programın Tanıtımı
- Faruk Aksoy, TV Net'te "Memleketin Gerçek Televizyonu" olarak tanıtılan programda sunuculuk yapıyor.
- Program, her cuma akşamı şair-yazar Ali Çil ile birlikte sunuluyor.
- Bu akşamın konuğu, dinler tarihi uzmanı Dr. Lütfü Özşahin.
- 01:24Üsküdar'ın Entelektüel Çevresi
- Konuşmacılar, Üsküdar'daki entelektüel çevreleri ve Çınaraltı adlı bir yerden bahsediyorlar.
- Çınaraltı, Üsküdar Meydanı'na bakan bir çay ocağıydı ve İstanbul'daki entelektüellerin sık ziyaret ettiği bir yerdi.
- Rahmetli Akif Emre, Yusuf Kaplan, İbrahim Karagül, Şeref Muhafız ve Orhan Kahyaoğlu gibi isimler Çınaraltı'nda görülmüş.
- 03:25Üsküdar'daki Diğer Entelektüel Merkezler
- Üsküdar'daki Yalı adlı yer, stratejik bir konumda ve önemli bir merkezdi.
- Aydın Menderes ve Tansu Çiller gibi siyasetçiler de Yalı'ya uğramıştı.
- Üsküdar'da Çınaraltı ve Yalı gibi yerlerde sert tartışmalar yapılmış, bu tartışmalar reyting rekorları kıracak kadar ilgi çekiciydi.
- 07:44Üsküdar'ın Entelektüel Hayatı ve Siyasi Etkileri
- Üsküdar'daki entelektüel çevreler, özellikle 1988'den itibaren 1994 sürecine kadar yürüttüğü tartışmalar, bugünkü siyasi iktidarın fikri altyapısını oluşturan gençlerin tartışma alanını oluşturdu.
- İran Devrimi, bu dönemde önemli bir tartışma konusu olmuş ve İran'ın entelektüelleri okunmuştu.
- Üsküdar'daki entelektüeller arasında partiye karşı olanlar ve partiye destek verenler arasında farklılıklar vardı.
- 10:34Entelektüellerin Siyasi Yolculuğu
- 1990'lardan 2009'a kadar yaklaşık yirmibeş yıllık bir tecrübeler demeti var.
- Gençken partiye karşı olan radikaller, milli görüşün içinde olanlar şimdi kırk ile elli yaşlarda ve büyük bir kısmı siyasete ve bürokrasiye dahil oldu.
- Entelektüellerin çoğu zaman görüşlerinden vazgeçmeseler bile, hayatın işleyen düzenine uyum sağladı ve yükselmek için siyasete girdi.
- 12:47İstanbul'un Farklı Semtleri
- Üsküdar'daki entelektüeller genellikle İcadiye ve Bulğurlu taraflarında oturan kişilerdir.
- İstanbul'da üç eski semt (Fatih, İb civarı ve Üsküdar) birbirini kıskançlıkla kollamaktadır.
- Üsküdar'dan Kadıköy'e geçiş, Peyami Safa'nın Fatih-Harbiye tramvay'da olduğu gibi bir dünyadan diğerine geçiş gibidir.
- 13:56Üsküdar ve Kadıköy'ün Karşılaştırması
- Üsküdar'da camilerin meydanda bir islami atmosfer ve karşılıklı ezanlar vardır.
- Yeni Valide Camii hem ev duygusu veren hem de büyüklük duygusu uyandıran bir mabettir.
- Kadıköy ise daha seküler bir yer olup, cami bile kaybolmuş durumdadır.
- 15:52İstanbul'un Mimari Kimliği
- Avusturyalı mimar Konrad Loren, İstanbul'u yukarıdan baktığında metastaz yapan kanser hücrelerine benzetmiştir.
- İstanbul'un plansız ve projesiz bir şekilde geliştiği, katlı binaların ahenksiz yapı olduğu belirtilmiştir.
- İstanbul'un toplu olarak bir ruhu olmadığı, ancak bazı semtlerin kendi ruhları olduğu ifade edilmiştir.
- 17:50İstanbul'un Mimari Kimliğinin Değerlendirilmesi
- İstanbul'daki mimari, ne İslam mimarisine ne de Batı mimarisine benzetilebilir.
- İstanbul'da yapılan evler hem Türk-Islam medeniyeti ile hem de Batı ile ilgisi yoktur.
- 1970'lerden 2000'li yıllara kadar İstanbul'da büyük göçler olmuş ve köylerden gelen insanlar mahallelerini düzenlemişlerdir.
- 20:14Sudan Ziyareti
- Konuşmacı Sudan'da iki yıl kaldı ve orada darbe gerçekleşti.
- Sevakin Adası, Osmanlı'nın hac için kullandığı ve stratejik öneme sahip bir limanıydı.
- İngilizler, Sevakin Adası'nın unutulmaması için Port Sudan adını vermişlerdir.
- 21:22Sudan'daki Amerikan Büyükelçiliği ve Türkiye İlişkileri
- Amerikan Büyükelçiliği Sudan'da 250 kişiyle çalışıyor, Türk Büyükelçiliği ise 15-20 kişiyle çalışmaktadır.
- Sudan'da diktatörlük olsa da Amerika orada darbe planlamaktadır.
- Sudan'da büyük bir Türkiye sevgisi var, ancak Çin de etkili bir konumdadır.
- 23:25Sudan'daki Siyasi Gelişmeler
- Siyasal bir okuma yapılınca, Mısır önderliğinde Türkiye'ye karşı yeni bir blok oluşturuluyor.
- Mısır, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan arasında bir işbirliği vardır.
- Sudan'ı çökertmek suretiyle Türkiye'nin oradaki en büyük destek ayağı kırılmıştır.
- 24:00Sudan Darbesi ve Türkiye İlişkileri
- TİKA'nın Sudan'da büyük yatırımlar ve güzel faaliyetler yaptığı belirtiliyor.
- Arap dünyasının Türkiye'ye karşı kullanılmak üzere yeni bir blok oluşturulduğu iddia ediliyor.
- Sudan'daki darbe sonrası Türkiye'nin orada tarım konusunda girişimleri olduğu ve darbe yapanların kısa süre sonra normal şeye geçip Türkiye ile ilişkilerini önemsemesi umuluyor.
- 25:33Amerika'nın Demokrasi Anlayışı
- Amerika'nın dünyanın hiçbir yerinde amacı demokrasi ve insan hakları olmadığı, bunları darbe yapmak için araç olarak kullandığı belirtiliyor.
- 26:02Can Dündar'ın Tweeti ve Vatan Hainliği Tartışması
- Can Dündar'ın Sudan darbesiyle ilgili "bir arkadaşı daha gitti" tweeti eleştiriliyor.
- Türkiye'de yıllarca gazetecilik ve televizyonculuk yapan kişilerin şimdi kaçtığını vatan hainliği tartışması yapılıyor.
- Kemal Tahir'in cezaevinde olduğu ve bununla kıyaslanamayacağı vurgulanıyor.
- 28:14Mitoloji, Din ve Bilim Tartışması
- Konuşmanın mitoloji, din ve bilim başlıkları altında bir uzun hikaye yapacağı belirtiliyor.
- İnsanlık tarihinin üç dönemi olarak mitolojik dönem, dinlerin egemen olduğu dönem ve akıl çağı olarak tanımlanıyor.
- Mitolojinin kaynağı ve anlamı hakkında konuşulacağı belirtiliyor.
- 31:46Mitos ve Din Arasındaki İlişki
- Mitoslar ve din problemi, tarihin en çetin sorularından biridir ve bazen mitoslarla dini birbirinden ayırt etmek zordur.
- Bazı pozitivist ve ateist aydınlar, tüm dinleri (ilahi dinler dahil) mitos olarak görürler.
- Mitos kelimesi Yunanca kökenlidir ve "söylenen söz" anlamına gelen "mit" ve "konuşmak" anlamına gelen "logos" kelimelerinden oluşur.
- 32:54Mitosun Tanımı ve Önemi
- Mitoslar, ilk insanların evren, ölüm, tanrıların doğuşu ve kozmogoni gibi konuları anlatan destansı yazılar ve söylencelerdir.
- Mitolojik inançlar ve topluluklar, dinlerin bahsettiği hakikatlerin dışında kalmış olabilir.
- İnsanlar, dünya ve evrenin nasıl var olduğunu anlamak için kozmogoni ve teogoni sorularını sormuştur.
- 35:45Mitos ve Din Arasındaki Farklar
- Mirsi'ye göre, mitos temel itibariyle kutsal bir öyküyü anlatır ve bu anlatım tarzı insan düşüncesinin imajinasyon ürünüdür.
- Dinlerde, özellikle semavi dinlerde bir peygamber varken, mitoslar daha çok insan düşüncesinin ürünüdür.
- Mitoslar, toplumlar için ahlak, evlenme, ölüm, cinsellik, evren ve yaratılış gibi konulara anlam kazandırır.
- 37:33Mitosların Medeniyetlerdeki Yeri
- Bir inanan için dinin söylemi anlamını yitirirken, entelektüel, filozof veya medeniyet bağlamında mitoslar anlamını yitirmez.
- Kur'an'daki Nuh tufanı gibi hikayeler, Gılgamış destanında da benzer öykülerle karşılaşılır.
- Sümerler en az MÖ 4000'e kadar giderken, dinin dışına taşan mitik öğeler bulunur ve mitosla dinin net çizgilerle ayırt edilmesi zordur.
- 40:23Dinlerin Oluşumu Teorisi
- Bazı pozitivist düşünürler, dinlerin başlangıcında Hz. Adem gibi bir insan olmadığı teorisini savunurken, genel kabul göre Adem ilk peygamberdir ve din böyle başlamıştır.
- Politeizm (çok tanrıcılık), animizm, totemizm, naturizm gibi dinlerin tevhid (tek tanrıcılık) dininin tarihsel süreçte bozulması (dejenere olması) sonucu ortaya çıktığı teorisi vardır.
- Wilhelm Schmidt gibi Avusturyalı bir papaz, Pigme ve Avustralya yerlileri arasında yaşadıktan sonra, bu toplumlarda tek bir Allah'a inandıklarını, tevhid dininin aslında ilk din olduğunu iddia etmiştir.
- 43:30Hinduizm ve Mitoloji
- Hinduizm'de çok sayıda tanrı olsa da, Rigveda ilahisinde "hakimler tanrı'yı çoklu şekilde resmediyorlar ama aslında o birdir" şeklinde bir ifade vardır.
- Mitoloji, özellikle Batı bilimi, kültürü ve sanatının temelinde kullanılır; narsistik, odipus kompleksi, electra kompleksi gibi kavramlar mitolojiden gelmektedir.
- Fobi kavramı, Ares'ün Zeus'u tahttan indirmek için gönderdiği Fobi meleğinden, siren ise batıranlardan gelmektedir.
- 47:38Mitoloji ve Tarih
- Mitoloji kutsalla ilişkilidir, tarih ise çizgisel bir süreçtir ve sürekli gelişme üzerine kuruludur.
- Mitoloji döngüsel hareket eder; eski toplumlarda yeryüzünün yaratılmasını sembolize eden ayinler düzenlenirdi.
- Mitolojide her varlığın yeryüzünde bir temsiliyeti ve ruhu vardır; cansız bir şey yoktur ve her şey konuşkandır.
- 50:16Modern İnsan ve Mitoloji
- Modern insan mitolojiden bütünüyle kopmamıştır; örneğin sevgililer köprü demirlerine anahtar bağlama gibi gelenekler mitolojik kökenlere sahiptir.
- Batılılar doğudaki gelenekleri benimsemiştir; örneğin tepelerde dilek tutanların kullandığı rengarenk bezler ve İstanbul'daki bazı sular gibi.
- 53:01Mitolojinin Günümüze Etkisi
- Batı toplumunda bile kökü mitolojiye varabilecek davranışlar görülmektedir, bu durum köprülerdeki şeylerin bir parçası olarak hala devam etmektedir.
- Modern Batı edebiyatında Yunan mitolojisi büyük bir kütüphaneyi oluşturur ve edebiyatçılar için önemli bir referanstır.
- Mitoloji, günümüzde bile araba tanıtımı ve süperman gibi modern kurgularda tekrar tekrar teşhir edilmektedir.
- 53:53Durkheim'in Dini Anlayışı
- Durkheim, dini hayatın ilkel biçimlerinin Latin Amerika, Afrika, Uzak Doğu ve kutup bölgelerinde de benzer ritüeller ve inançlara sahip olduğunu savunmuştur.
- Durkheim, totemi savunarak ilk kabilelerde totemin kabilenin kolektif ruhunu temsil ettiğini ve hatta toplumun kendine tapındığını söylemiştir.
- Totemistlerde "hiyero-fani" (kutsalın tecellisi) kavramı vardır; putperestler putlara tapınırken, onlarla akrabalık duygusu geliştirirler ve putlar kutsalın tecellisi olarak görülür.
- 56:19İlkel Anlayış ve Din
- "İlkel" tanımı ideolojik bir tanımdır ve Levis tarafından yıktırılmıştır; İslam kültüründe "tevhid" anlayışı vardır ve "ilkel" tanımı yapılmaz.
- İlkel denilen insanın zihninde yine evreni yaratan bir arke (ilk ilke) vardır, isimleri çeşitli olabilir.
- İlk insan soyut olan şeyi çok fazla anlayamaz, putperest zihin Tanrı'yı anlayamaz ve onu müşahhas (belirli) kılmak ister.
- 58:39Mitoslar ve Modern Medeniyet
- Mitoslar günümüzde devam etmektedir; bir araba tanıtımı mitosunun modern tecellisi olarak görülebilir.
- Superman gibi karakterler farklı bir dünyadan eziyete uğramış, sonra bizim gezegenimize gelmiş ve üstün özelliklerini ortaya çıkaran kurtarıcı figürlerdir.
- Mitoslar, bilgiyi insanlara getiren Cebrail gibi figürlerle de ilişkilendirilebilir.
- 1:04:04Mitoloji ve Kutsallık
- Mitolojiler bize insanın yeryüzünde varlığını kutsalla anlamlandırmak dışında bir yol bulamadıklarını gösterir.
- İlk insanlar tanrısız davranmazlar, mitolojiler insanlığın yüz binlerce yıllık serüveninde evrendeki durumlarını tanımlarken basit bir anlayış sunarlar.
- Mitolojiler, gördüğümüz, dokunduğumuz, hissettiğimiz her şeyin canlı olduğunu ve bunların bir var edicisi veya edicileri olduğunu öğretir.
- 1:05:26Mitoloji ve İnsan İlişkisi
- Var olan, varlığını kutsaldan bağımsız olarak açıklamıyor ve kendisini diğer var olana karşı tahakkümkar bir pozisyona getirmiyor.
- İlk insan ayinlerinde mağarada düzenli olarak dizilmiş hayvan kemikleri, ayın ritüeli ile ilgilidir ve eşitsizliğin bozulmasından kaynaklanan mahcubiyeti yansıtır.
- İnsan, hayvanlar ve diğer canlılar karşısındaki üstün pozisyonundan kaynaklanan mahcubiyet duyar ve bu durumu idrak etmezse kendisini tanrılaştırır.
- 1:07:33Prometheus Mitosu ve Batı Düşüncesi
- Hristiyanlık, Yahudilik ve İslam'da insanın bilgiyi Tanrı'dan aldığı ve bu bilgiyi Tanrı'nın arzularına uygun kullanması gerektiği belirtilir.
- Prometheus mitosunda, Prometheus bilgiyi (kutsal ateş) Zeus'tan çalar ve Tanrı'ya karşı isyan ederek kendisini yeryüzünün egemeni olarak ilan eder.
- Batı düşüncesinin Prometheus yanı, Tanrı'yı dışarıda bırakarak yeryüzündeki egemenliği kendi tekeline alarak kibirli bir şekilde davranmaktır.
- 1:11:50Mitoloji ve Modern Toplum
- Mitolojik düşüncenin en önemli özelliği karmaşık ve kaotik olanı düzene sokmak ve bir inanç sistemi meydana getirmektir.
- Günümüzde hem terbiye edildiğimiz dinler hem de bilinçaltımızda ve günlük hayatımızda devam eden mitolojik unsurlarla yaşıyoruz.
- Afrika'daki ilkel kabilelerde cesedin yanına gelen hayvanın ayak izlerine bakarak katili bulma yöntemi, modern parmak izi teknolojisine öncülük eden bir pratiktir.
- 1:16:35Arkaik ve Modern Ritüellerin Karşılaştırılması
- Türklerde düğün merasiminde gelin çadırın çevresine darı serpmek, hem evliliğin hem hayatın bereketli olması anlamına gelir.
- Modern düğünlerde arkaik ritüel (darı serpmek), dini ritüel (nikah kıymak) ve modern ritüel (balayına gitmek) iç içe geçerek devam eder.
- Tarih hiçbir davranışı kolay kolay öldürmez, bastırdığımız ve yok olduğunu zannettiğimiz davranışlar başka biçimlerde yeniden hayatımıza dahil olur.
- 1:18:24Mitoloji ve Arkaik Kültürlerin Direnci
- Mitoloji, arkaik ve şamanik kültürler kolay kolay hayatımızdan çıkmıyor, bu da onların çok dirençli olduğunu gösteriyor.
- Mitolojik öğeler ruhumuzla ve varlığımızla ilişkili olduğu için, bin yıllarca uygulanan farklı terbiye yöntemlerine rağmen hala içimizden geçiyor.
- 1:21:47Batı Medeniyetinin Oluşumu
- Batı uygarlığı Greko-Romen ve Yahudi medeniyetlerinden oluşur, ayrıca Roma geleneği ve hukuki düzlemdeki etkileri de vardır.
- Batı medeniyetini sadece bir kapının içerisinde karıştırılarak inşa edilmiş olarak görmek mümkündür.
- Batı medeniyetini toplu olarak ele almak ve tüm dünya tarihini merkeze alarak açıklamak, eurosantrizm (Avrupa merkezli anlayış) olarak adlandırılır.
- 1:23:07Batı Medeniyetinin Kökenleri
- Yunan medeniyeti, Mısır, Persler, Hintler ve Anadolu'daki Hititlerden bağımsız bir medeniyet değil, bu kültürlerden etkilenmiştir.
- Büyük filozoflar arasında Pisagoras'ın Çin etkisi, Herakleitos'un Pers etkisi ve Anaksagoras'ın Yahudi etkisi bulunmaktadır.
- İkinci yüzyılda yaşamış Numenius, Platon'u "Attika konuşan bir Musa" olarak tanımlamıştır.
- 1:25:39Batı Medeniyetinin Özellikleri
- Yunan filozofları, Mezopotamya bölgesindeki büyük kültür havzasındaki mitosları akıl merkezi bir felsefe etkinliğine dönüştürmüşlerdir.
- Talis'ten itibaren ontolojik (varlık soruşturması) bir soruşturma ortaya çıkmıştır.
- Batı medeniyeti, Yahudi-Hıristiyan geleneğini içselleştirirken, Roma geleneğini de içerir.
- 1:27:08İslam'ın Batı Medeniyetine Katkıları
- Batı medeniyetinin en etkin unsurlarından biri, Müslümanların İslam bilim etkinliğidir.
- Dipnot düşme geleneği, fikri namus ve onu nereden aldığını anlatma geleneği Müslümanlardan gelmektedir.
- Oxford ve Cambridge üniversitelerinde İslam medeniyetinin batıya etkileri açık açık yazılan çalışmalar bulunmaktadır.
- 1:28:44Batı Medeniyetinin Değerlendirilmesi
- Batı medeniyetini anlamak için İslam'ın katkılarını anlayarak tüm dünyadaki bilimleri ve ilimleri değerlendirmek gerekir.
- Batı medeniyetinin insanlık medeniyetine çok şey kattığı ve bizim alabileceğimiz önemli unsurları vardır.
- Yahudi düşünürler ve yazarlar (Kafka, Walter Benjamin) batı medeniyetinde önemli yerlerini almışlardır.
- 1:30:33İslam ve Yahudiliğin Etkileşimi
- İslam'ın yahudilik üzerinde etkisi vardır; örneğin Yahudiliğin amentüsünü yazan İbn Meymun, Selahattin Eyyubi'nin doktoru olup İslam fıkhından ve teorisinden etkilenerek bu eseri yazmıştır.
- İlk dönemlerde İbranice yazılı bir dil olduğu için Müslümanlar yahudilerden etkilenirken, Ortaçağ'da Müslümanlar da yahudileri edebiyat, bilim ve dini anlamda etkilemiştir.
- İslam tasavvufu ile Hindistan'daki mistiklik arasında, İslam düşüncesi ile Yeni Platonculuk arasında, Endülüs yoluyla İslam felsefesi ile Batı arasında geçişkenlikler vardır.
- 1:32:28İslam Felsefesinin Batı Üzerindeki Etkisi
- Ortaçağ'da Hristiyan teolojisinin en büyük filozofu Thomas Akina, İbn Rüşd'de en az ikiyüz atıfta bulunmuştur.
- 13. yüzyılda Paris Psikoposu Temprier, İbn Rüşd'ün eserlerini kilisenin önünde yaktırarak İslam düşüncesinin gençleri etkilemesini önlemeye çalışmıştır.
- Roma İmparatoru Theo, İskenderiye Kütüphanesi'nin yaktırılmasını emretmiştir.
- 1:33:42Mitoloji ve Kültürler Arasındaki İlişki
- İnsanlık, mitolojilerden başlayan geleneklerine ve deneyimlerine, coğrafyasına ve kültürlerine daha fazla sahip çıkıyor.
- Yunus'un mitolojisinde "her şeyin bir canı vardır" ve "her şey bir şeye dönüşebilir" prensipleri vardır.
- Yunus'ta sarı çiçekle konuşma ve bir şeyin başka bir şeye dönüşebilme ihtimali, mitolojik kültürden gelen düşünceyi yansıtmaktadır.
- 1:38:15Batı ve İslam Dünyasının Bilimsel Gelişimi
- Batı'nın üstünlüğü, 16. yüzyıldan sonra Johannes Kepler, Galileo, Tycho Brahe ve Isaac Newton gibi bilim insanlarının yaptığı sıçrama ile gelmiştir.
- Batı, jeosantrik (dünya merkezli) dünya görüşünden heliosantrik (güneş merkezli) dünya görüşüne geçerek teknik ve bilim anlayışına ulaşmıştır.
- 14. ve 15. yüzyıllarda İslam dünyası Batı'dan önde iken, kendilerini tekrar edemeyip kendi modernitesini ve teknolojik anlayışını geliştirememiştir.
- 1:41:38Doğu ve Batı Medeniyetleri Arasındaki Farklar
- Doğu medeniyeti, nesnelerin bir canı olduğuna inanırken, 18. yüzyıldan sonra Batı medeniyeti yeryüzünü ölçülebilir, mekanik ve matematiksel olarak tartan bir uygarlık haline geldi.
- Aydınlanma sonrası Batı'nın evrenle, tabiatla ve diğer canlılarla kurduğu ilişki biçimi değişti ve Doğu kültürünün ürettiği dünya ile Batı'nın ürettiği dünya arasında bir ayrım oluştu.
- İslam dünyası Batı'yı batılı yazarların eserleri üzerinden tanımaya çalışırken, kendini tam olarak tanımadığı için Batı'yı da tam olarak tanımıyor.
- 1:44:54Batı Medeniyetinin Egemenliği ve Dünyadaki Tepkileri
- Batı medeniyetinin egemenliği karşısında tüm dünyada bir aşağılık kompleksi oluştu; Japonya'da gençler batılılara benzemek için ameliyat oluyor, Kore'de edebiyatçılar batı kültürü karşısında intihar ediyor.
- Samuel Huntington gibi düşünürler, Batı'nın dünyaya egemen olması ahlaki veya etik değerlerinden değil, teknolojik üstünlüğü, askeri gücü ve sömürgecilikteki maharetinden kaynaklandığını belirtiyor.
- 18. yüzyıla kadar dünyanın hemen hemen her yerinde aynı paradigmalar geçerliydi, fakat 16. yüzyıldan sonra Batı'da aklın, makineyi ve buharlı makineyi yapan akıl, dünyayı dönüştürdü.
- 1:49:03Batı'nın Egemenliğinin Sonuçları ve Diğer Ülkelerin Tepkileri
- Batı'nın makineye egemen olması basit bir durum değil ve bugün bile dünyanın çoğu ülkesi bu üretim biçimine geçebilmiş değil.
- Osmanlı Padişahı Abdülaziz'in Avrupa seyahatine çıkması gibi, Rusya'nın Büyük Petro'nun da Avrupa seyahatine çıkması ve bilimler akademisi kurması gibi örnekler var.
- İslam tarihinin önemli liderleri (Timur, Hülagü) ilme önem veren ve büyük alimlerle danışan kişilerdi, ancak bu geleneği zamanla terk ettik.
- 1:52:26Geri Kalma Sorunu
- Geri kalmışlık sorunu tamamen emperyalizme veya Batı'nın hegemonik yapısına bağlı değil.
- Göreceli olarak kendi medeniyetimizin kodlarına uygun olarak bir terakki anlayışı geliştiremememizin temel nedenleri, bizim içimizdeki taşıdığımız temel çelişkilerdir.
- 1:53:04Programın Değerlendirmesi
- Lütfü Hoca, katıldığı en güzel programın bu olduğunu belirtiyor.
- Konuşmacı, Doğu'da üretilen ilim ve bilginin kaynaklarının ve tabiata bakışının farklı olduğunu, bu nedenle ilme daha az değer vermenin bir ilişkisi olabileceğini söylüyor.
- Doğu ve Batı'nın evren, insan ve medeniyet anlayışlarının farklı olduğu, bu nedenle ortaya koyulabilecek teknolojik, ilim ve modernite anlayışlarının da farklı olabileceği vurgulanıyor.
- 1:54:40Programın Kapanışı
- Program yöneticisi, izleyicilerin keyifli sohbeti çok beğendiklerini belirtiyor.
- Lütfü Hoca, televizyon programlarına çıkarken meramını ve fikrini rahatça anlayabildiğini, bu programda iyi bir program yönetildiğini söylüyor.
- Program, din, mitoloji, bilim, Üsküdar ahalisi ve sudan oluşan bir uzun hikayeyle noktalanıyor.