Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Yiyeceğin Serüveni" adlı belgesel serisinin bu bölümünde, Adana'daki bir yağ üretim tesisinde mısırözü yağının üretim süreci adım adım gösterilmektedir. Videoda bir sunucu ve fabrika çalışanları yer almaktadır.
- Video, mısır'ın tarihsel önemi ve mısırözü yağının özellikleri hakkında bilgiler vererek başlıyor, ardından ham yağ tesisinde boşaltım, eleme, kırma, şartlandırma, pullama, pişirme, presleme, ekstreksiyon, filtreleme ve rafinasyon aşamalarını detaylı şekilde anlatıyor. Son bölümde ise rafine tesisinde serbest yağ asitlerinin uzaklaştırılması, ağartma, vinterizasyon ve deodorizasyon süreçleri ile dolum tesisinde yağların şişelere doldurulması gösteriliyor.
- Videoda ayrıca mısırözü yağının kan kolesterol seviyesini düzenlemeye yardımcı olduğu bilimsel çalışmalarla desteklenen bilgisi ve mısır özünden biyobozunur poşet üretim süreci de açıklanmaktadır. Video, mısır yağı üretiminin yanı sıra çevre dostu üretim yöntemleri hakkında da bilgiler sunmaktadır.
- 00:18Mısır ve Mısır Özü Yağı Hakkında Genel Bilgiler
- Mısır, 10 bin yıl öncesine dayanan, dünya tarihinin en eski buğdaygiller familyasından biridir ve haşlanarak, kızartılarak, mısır unu veya mısır gevreği yapılarak tüketilebilir.
- Mısır özü yağı, 235 derece sıcaklığa kadar dayanabilme özelliği sayesinde kızartmaların vazgeçilmezi olan bir besin ve enerji kaynağıdır.
- Mısır nişastası için üretilen mısırdan, nişasta takviye yöntemleri alındıktan sonra kalan yüksek yağlı ham materyal olan mısır özü, ham mısır yağı ve rafine mısır yağı olarak üretilir.
- 01:41Mısır Özü Yağının Özellikleri
- Bir mısır tanesinin %7'si mısır özü yağı, %14'ü kabuk ve kepek, %6'sı gluten, %73'ü nişasta oluşturur.
- Mısır yağında yaklaşık 20.000 ppm (yüzde 2) bitkisel sterol bulunur ve günlük 8 gram bitkisel sterol alındığında kan kolesterol seviyesini düzenler.
- Mısır yağı çok yüksek bitkisel sterol içermektedir ve bitkisel steroller kan kolesterol seviyesinin düzenlemesine yardımcı olur.
- 03:42Mısır Özü Yağının Üretim Süreci
- Türkiye, rafine mısır yağında sektöre yön veren ve lider konumundaki ülkedir; bu tesiste mısır'ın %100'ü kullanılarak üretilen yağ, dünyanın 100'den fazla ülkeye dağılıyor.
- Mısır özleri, yağa dönüşme serüveninde lift adı verilen boşaltım istasyonundan başlayarak, eleme işlemlerine tabi tutulur ve konveyör sistemi ile büyük silolara alınır.
- Silolar, özlerin üretim sürecine dahil olana kadar bekleyecekleri depolama alanıdır ve tartım işlemi için tumba kantarına taşınır.
- 06:13Mısır Özü Yağının İşleme Aşamaları
- Mısır özleri kırma makinesine gelerek çift silindirli bir kırıcı sayesinde 2-3 parçaya ayrılır, bu işlemin amacı özü parçalayarak içerisinde bulunan yağ moleküllerine daha kolay ulaşılmasını sağlamaktır.
- Şartlandırma bölümünde özler 60 santigrat derece sıcaklığa maruz bırakılarak yumuşatılır, bu sayede içerisindeki yağ moleküllerinin çıkışı kolaylaşır.
- Pullama aşamasında öz parçaları silindir mekanizmasına sokularak ezilir, yüzey alanı genişleyerek levha şeklini alır ve yağ hücrelerine daha kolay ulaşabilmek için 90 santigrat derece sıcaklığa maruz bırakılır.
- 08:34Pres ve Ekstreksiyon Aşamaları
- Pres makinesinde mekanik bir basınçla karşılaşan özler, vidalı bir sıkıştırma sistemi ile ezilerek içlerinde bulunan yağ molekülleri serbest bırakılır.
- Pres işleminden sonra sıvı bileşen tortulu yağ (ham mısırözü yağı), katı bileşen ise yağlı kek olarak adlandırılan öz posası olarak ayrılır.
- Presle mekanik sıkıştırma aşamasında bir mısır özünden alabilecek yağ oranı en fazla yarısı kadardır; örneğin ortalama %40 yağlı bir mısırözü tanesi pres işleminden geçirildikten sonra yağın ortalama yarısı alınır.
- 11:51Rafinasyon Aşaması
- Elde edilen ham yağın içeriğinde tortu, serbest yağ asiti, fosfor, renk pigmentleri ve ağır metaller gibi istenmeyen maddeler bulunmaktadır.
- Rafinasyon tesisinin ilk basamağı nötralizasyondur; ham yağların yemeklik yağ olarak tüketilebilmeleri için öncelikle serbest yağ asitlerinden kurtulmaları gerekir.
- Nötralizasyon merkezinde yağ içerisinde bulunan serbest yağ asitleri parçalanırken, fosfor miktarı düzenlenir ve yağ devax tanklarında soğuk suyla yıkanarak tortuların tamamen elenmesi sağlanır.
- 13:09Mısırözü Yağının Rafinasyonu
- Ham yağın yemeklik yağ olarak kullanılabilmesi için serbest yağ asitleri ve ağır metaller seperatör makinesinde merkezkaç kuvveti etkisiyle yağdan arındırılır ve bu kısım som stok olarak adlandırılır.
- Yıkama sırasında ıslanan yağ kurutma tankına alınarak nem değeri düşürülür ve rafinasyonun ikinci adımı olan ağartma tankı için hazır hale getirilir.
- Ağartma aşamasında ağartma toprağı (bir çeşit kil) kullanılarak yağın renk pigmenti belirlenir ve isteğe bağlı olarak toprak miktarı artırılarak yağın rengi birkaç ton açılabilir.
- 15:04Vinterizasyon ve Deodalizasyon
- Vinterizasyon ünitesinde yağın içinde bulunan mumsu maddeler (vak) soğukta belirgin hale gelir ve perlit toprağı eklenerek bu maddeler çökerek yağın berraklığı sağlanır.
- Perlitin eklenmesinin amacı, yağın kış şartlarında bulanıklık veren vaks (mumsu maddeler) almasını sağlamaktır ve yağ kış koşullarında sıkı zeytinyağı gibi bembeyaz bir hal alır.
- Deodalizasyon ünitesinde kapalı ortamda yüksek sıcaklıkta ve yüksek vakumla yağdaki olumsuz tat ve kokular ortadan kaldırılır, bu işlem özellikle mısır ve ayçiçek yağında dört aşamayla uygulanır.
- 17:34Kalite Kontrolü ve Dolum
- Rafinasyon sonrası yağdan numune alınarak laboratuvarda çeşitli testlerle kontrol edilir ve eğitimli personeller aracılığıyla saat başı tat ve koku analizleri yapılır.
- Kalite yönetim tarafından uygunluk verilen yağ stok tanklarına alınır ve dolum hatlarına çekildiğinde tekrar analize tabi tutulur.
- Mısır yağı, bağışıklığı güçlendiren E vitamini ve doğal antioksidan bakımından zengin olup, çoklu doymamış yağ asidi içerdiği için birçok yağ çeşidine göre daha doğal, besleyici ve sağlıklı bir yağdır.
- 18:36Dolum Tesisinde İşlemler
- Mısır yağı dolum ünitesine ulaştığında, önce şişeler ters çevrilip içlerine basınçlı hava verilerek temizlenir ve dakikada 240 şişe bu şekilde temizlenip dolum için banda bırakılır.
- Fabrikanın dolum tesisinde beş adet dolum hattı bulunmaktadır ve bir litrelik mısırözü yağı dolumu yapılan hatta 24 adet enjektör bulunmakta, saatte 14.500 adet şişe dolumu gerçekleşebiliyor.
- Dolum sonrası şişelere son kullanma tarihleri basılır ve mısırözü yağı tüketicilerle buluşmak üzere hazır olur.
- 20:27GDO ve Biyobozunur Ürünler
- GDO (Genetik Değiştirilmiş Organizma) ürünlerin genetik yapısının modifiye edilmesi ve bozulmalara karşı dayanıklı hale getirilmesi için kullanılır, ancak Türkiye'de insan gıdası olarak tüketilmek üzere GDO'lu ürün ithalatı veya üretimi yasaktır.
- Mısırözü yağı taşınacağı poşetler, modifiye nişastalardan elde edilen biyopolimerlerle üretilir ve bu biyoplastik ürünler çevre kirliliğinin önüne geçilmesinde önemli rol oynar.
- Biyobozunur poşetler, topraktaki mikroorganizmalar, güneş ışığı ve nem kullanarak 90 gün içerisinde toprağa gübre olarak dönüşür ve zararlı atık bırakmadan toprağa geri döner.
- 23:24Biyoplastik Üretim Süreci
- Nişasta ekstrüder makinesinde 12 farklı biyobozunur bileşenle karışarak biyobozunur hammadde haline dönüşür ve sıcaklığın etkisiyle eriten, karıştıran ve istenilen basınçla kullanıma uygun olacak şekle sokan ekstrüderden spagetti gibi çıkan bu şey biyobozunur polimer olarak adlandırılır.
- Biyoplastik üreticisi olmak için yaklaşık bir yıllık bir sertifikasyon ve analiz süreci geçmek gerekir, bu analiz şu an için Avrupa'daki laboratuvarlarda yapılıyor.
- Boncuklar poşet üretimi için hazneye boşaltılır, yüksek sıcaklıktan geçerek eriyik hale dönüşür, hava kompresörüne girip şişirilir ve yatay silindirlerin arasından geçerek incelip ön ve arka olacak şekilde birleşerek son formuna kavuşur.
- 26:04Mısır Özünden Yapılan Ürünler
- Mısır özünden yapılan ürünlerin yıkanıp kurutulduğu bilgisi edinildi.
- Mısır özünden sabun yapılıp yapılamayacağı araştırıldı.
- Mısır özünden yapılan ürünlerin kendine has tat ve kokusunun uçurulduğu bilgisi paylaşıldı.
- Bir saatte kaç şişe yağ doldurulabildiği ve mısır'dan nasıl poşet yapıldığı gibi bilgiler edinildi.