Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından üniversite sınavlarına hazırlık amacıyla sunulan Türk edebiyatı dersidir. Eğitimci, Milli Edebiyat Dönemi hakkında kapsamlı bilgiler vermektedir.
- Video, Milli Edebiyat Dönemi'nin hazırlayan dört akım (İslamcilik, Osmanlıcılık, Batıcılık ve Türkçülük) ile başlayıp, şiir, roman, hikaye ve tiyatro alanlarındaki özelliklerini detaylı şekilde ele almaktadır. Şiirde saf şiir anlayışı, sade dil ve hece ölçüsüyle yazılan şiir, halkın yaşayış tarzını anlatan şiir gibi başlıklar incelenmekte, roman ve hikayelerde sade dil kullanımı ve Anadolu'ya yayılma vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca dönemin önemli sanatçıları (Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Haşim, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Mehmet Akif Ersoy, Ömer Seyfettin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay, Reşat Nuri Gültekin, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Ali Canip Yöntem, Mehmet Fuat Köprülü, Ahmet Hikmet Müftüoğlu) hakkında bilgiler verilmekte ve üniversite sınavlarından çıkmış bir soru çözülmektedir.
- 00:13Milli Edebiyat Dönemi Hazırlayan Akımlar
- Milli edebiyat dönemi şiiri, tiyatrosu, roman ve hikayesi hakkında bilgi verilecek.
- Milli edebiyat dönemi hazırlayan akımlar İslamcilik, Osmanlıcılık, Batıcılık ve Türkçülük olmak üzere dört akımdır.
- Bu akımlar Osmanlı Devleti'nin çöküşünü engellemek için yöneticiler tarafından ortaya atılmış siyasi akımlardır.
- 00:42İslamcilik Akımı
- İslamcilik, İslam'ı Müslüman ülkelerde hakim kılmak ve İslam dünyasını birleştirmek için oluşturulan dini, siyasi ve sosyal akımdır.
- İslam ideolojisi 1908'den sonra gelişerek edebiyat alanında Mehmet Akif Ersoy ile en kuvvetli temsilcisini yetiştirmiştir.
- İslamcilik akımının temsilcileri Said Halim Paşa, Şemseddin Günaltay, Şeyhülislam Musa Kazım Efendi ve Hacı Efendi'dir.
- 01:37Osmanlıcılık Akımı
- Osmanlıcılık, Osmanlı Devleti bünyesindeki toplumların din ve mezhebe bakılmaksızın eşit yurttaşlık haklarına sahip olmasını savunan siyasi bir görüştür.
- Osmanlıcılık, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde yaygınlaşan milliyetçilik akımına karşı direnmeyerek etkisini yitirmiştir.
- Osmanlıcılık akımının temsilcileri Jön Türkler ve Yeni Osmanlılar olup, edebiyat alanında Namık Kemal, Ziya Paşa, Agah Efendi ve Ali Suavi'dir.
- 02:23Batıcılık Akımı
- Batıcılık, yıkılmaya başlayan Osmanlı Devleti'ni kurtarmak için Batı'dan bilim, teknik, yönetim biçimini alarak ülkenin gelişmesini sağlamak için ortaya çıkmış siyasi bir akımdır.
- Batıcılığın temelinde idari ve askeri alanda Avrupa'nın seviyesine ancak Avrupalıların gittiği yol izlenerek varılabilir düşüncesi yer almaktadır.
- Batıcılık akımının temsilcileri Tevfik Fikret, Abdullah Cevdet Kılıçzade Hakkı olup, İctihat dergisinde 1904 yılında çıkan İnşaat dergisi bu akımın en mühim yayın organıdır.
- 03:36Türkçülük Akımı
- Türkçülük, Osmanlı bayrağı altında bilinçsizce yaşayan Türkleri milli bir duygu ile bilinçlendirmek ve milliyetini idrak ettirmek amacını taşıyan siyasi akımdır.
- Türkçülükte Türk milletinin ayakta tutabilecek tek güç olduğuna inanılmaktadır.
- Türkçülük akımının temsilcileri Ahmet Vefik Paşa, Şemseddin Sami, Ziya Gökalp, Yusuf Akçura ve Mehmet Emin Yurdakul'dur.
- 04:21Üniversite Sınavı Sorusu
- 2010 LYS sınavında çıkmış bir soruda şairlerin içinde yer aldıkları topluluklar ve savundukları düşünce akımları verilmiştir.
- Ahmet Hamdi Tanpınar Türkçülük, Mehmet Akif Ersoy Genç Kalemler ve Batıcılık, Namık Kemal Encümen-i Şuara ve Osmanlıcılık akımındadır.
- Tevfik Fikret Servet-i Fünun'da eser veren, Batıcılığı savunan, Ziya Gökalp Genç Kalemler dergisine ve Türkçülük akımında olan bir şairdir.
- 05:48Milli Edebiyat Şiirinin Genel Özellikleri
- Genç Kalemler kendilerinden önceki Türk edebiyatını yapaylıkla ve taklitçilikle suçlamış, Fecriati ve Servet-i Fünun'dan farklı olarak Türkçülük ve milliyetçilik düşüncesiyle hareket etmiştir.
- Milli edebiyat şiiri didaktik ve sosyal karakterli bir şiirdir, biçime değil içeriye önem verilmiştir.
- Milli edebiyat dönemi şiirini üç başlık altında toplamak gerekir: saf şiir anlayışı, sade dil ve hece ölçüsüyle yazılan şiir, halkın yaşayış tarzını anlatan şiir.
- 08:03Saf Şiir Anlayışı
- Saf şiir anlayışı, şiirin fikirle değil kelimelerle yazılır düşüncesinden hareket etmiştir.
- Saf şiiri savunanların iki önemli temsilcisi Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Haşim'dir.
- Bu iki şair yeni lisancılardan ayrı bir yol izlemiş, şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmışlardır.
- 08:54Sade Dil ve Hece Ölçüsüyle Yazılan Şiir
- Bu dönemde Türkçülük düşüncesi benimsenmiş, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul ve Beş Hececiler bu anlayışı benimsemişlerdir.
- Bu şiir anlayışına yazılan konular tarih ve milli konulardır.
- Toplum için sanat anlayışı bu şiir anlayışında hakimdir.
- 09:29Halkın Yaşayış Tarzını Anlatan Şiir
- Bu anlayışın temsilcisi Mehmet Akif Ersoy'dur.
- Mehmet Akif Ersoy İslamcilik akımını ve düşüncesini benimsemiş ve en önemli temsilcisidir.
- Tevfik Fikret'te gördüğümüz nazmi nesle yaklaştırma anlayışını Mehmet Akif Ersoy da sürdürmüştür.
- 09:46Milli Edebiyat Dönemi Şiiri
- Mehmet Akif Ersoy, hakikati söyleyen ve hayalle işin olmadığını düşünen bir şairdir.
- Bu düşünce tarzı realizme (gerçekçilik) girer.
- 10:28Milli Edebiyat Dönemi Roman ve Hikayelerin Özellikleri
- Servet-i Fünun ve Fecriati dönemlerine göre, milli edebiyatta toplumun anlayabileceği sade bir dil kullanılmıştır.
- Roman ve hikaye ulusal bir nitelik taşır ve yurdun her köşesinde yaşanmış olaylar ele alınmıştır.
- Yazarların büyük bir bölümü eserlerinin realizmin etkisiyle vermiştir.
- Tanzimat'tan beri devam eden batılılaşma konusu sıkça ele alınmıştır.
- İlk kez bu dönemde kavmi döneme ve Türklerin uzak geçmişine yer verilmeye başlanmıştır.
- Kurtuluş savaşı, Anadolu aşk ve sosyal konular işlenmiştir.
- 12:48Milli Edebiyat Dönemi Tiyatrosu
- 1915'te Paris'te ünlü bir tiyatronun müdürü Pierre Anton tarafından ilk resmi tiyatro olan Darülbeda kurulmuştur.
- Darülbeda'nın amacı oyuncu yetiştirmektir ve günümüzde Güzel Sanatlar Okulu olarak bilinmektedir.
- Modern Türk tiyatronun kurucusu Muhsin Ertuğrul, Darülbeda'da öğretmenlik yapmış ve daha sonra yönetimine getirilmiştir.
- Tiyatroda dil ve üslup doğaldır, sahnelenen oyunların çoğu hafif komedi, istibdat dönemi eleştirileri, sanat yaşamı, sosyal dramlar ve aile dramlarıdır.
- Tiyatro teknik açıdan büyük gelişme gösterememiştir.
- 14:56Milli Edebiyat Dönemi Sanatçıları
- Milli edebiyat dönemi sanatçıları arasında Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Aka Gündüz, Refik Halit Karay, Reşat Nuri Güntekin, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Ali Canip Yöntem, Mehmet Fuat Köprülü, Ahmet Hikmet Müftüoğlu ve Mehmet Emin Yurdakul bulunmaktadır.
- Hamdullah Suphi Tanrıöver'in hitabet tarzı çok güçlüdür ve Cumhuriyet döneminde soyadı kanunu çıktığında Atatürk tarafından soyadı verilmiştir.
- Milli edebiyat dönemi sanatçılarını akılda tutmak için "Özyar Hamam" şeklinde bir kodlama yapılmıştır.