Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin öğrencilere yönelik hazırladığı eğitim dersidir. Öğretmen, metinlerin sınıflandırılması konusunu anlatmaktadır.
- Ders, metinlerin edebi metinler ve öğretici metinler olarak sınıflandırılmasıyla başlayıp, her iki kategorinin özelliklerini detaylı şekilde açıklamaktadır. Edebi metinler (destan, halk hikayesi, masal, fabl, öykü, roman, tiyatro) ve öğretici metinler (tarihi, felsefi, bilimsel, gazete çevresinde gelişen ve kişisel hayatı konu alan metinler) hakkında bilgiler verilmektedir. Dersin sonunda, Çanakkale Savaşı hakkında bir düzyazı ve Mehmet Akif Ersoy'un şiirinden bir bölüm karşılaştırılarak konu, yazılış amaçları, gerçeklik, dilin işlevleri ve metin türü bakımından incelenmektedir.
- 00:12Metinlerin Tanımı ve Sınıflandırılması
- Metin, belirli iletişim bağlamında bir ya da birden çok kişi tarafından sözlü ya da yazılı olarak üretilen anlamlı yapılardır.
- Metinler, gerçeklikle ilişkilerine, dilin işlevlerine, anlatım türlerine ve yazılış amaçlarına göre sınıflandırılır.
- Metinler genel olarak öğretici metinler ve edebi metinler olmak üzere iki grupta incelenmektedir.
- 02:23Sanatsal Metinler
- Sanatsal metinler iki grupta incelenir: coşku ve heyecanı dile getiren metinler (şiirler) ve olay çevresinde meydana gelen metinler.
- Olay çevresinde oluşan metinler anlatmaya bağlı metinler (fabllar, masal, destan, halk hikayeleri, mesnevi, manzum hikaye, hikaye ve roman) ve göstermeye bağlı metinler (modern tiyatro, geleneksel Türk tiyatrosu) olarak ikiye ayrılır.
- Sanatsal metinler (edebi metinler veya kurmaca metinler) destan, halk hikayesi, masal, fabl, öykü, roman, tiyatro gibi türlerdir ve anlatılanların bir kısmının hiçbir gerçeklik temeli yoktur.
- 04:26Sanatsal Metinlerin Özellikleri
- Kurmaca metinlerin varlık nedeni okuru bilgilendirmek değil, onu kendi kurduğu bir dünyanın içine çekerek dar yaşam alanının dışına çıkarmak ve başkalarının yaşamına ortak etmek, eğlendirmek ve yaşantılarını zenginleştirmektir.
- Sanatsal metinler estetik zevk görmek ve heyecan uyandırmak amacıyla yazılmaktadır ve gerçek hayattaki gerçekliği kurgulayarak, ona eklemlemeler ve çıkarmalar yaparak kuzuya durmaktadır.
- Kurmaca metinlerde yazarın neyi anlattığından çok nasıl anlattığına önem verilmektedir ve edebi metinlerde dilin şiirsel ve sanatsal işlevi ile kullanılmaktadır.
- 07:09Öğretici Metinler
- Öğretici metinler okuyucuya bir şeyler öğretmeyi amaçlayan metinlerdir ve gerçek yaşamdan kaynaklanan (mektup, biyografi, otobiyografi, anı, röportaj, haber yazısı, gezi yazısı) ve düşünce boyutlu (makale, deneme, fıkra, eleştiri) olmak üzere ikiye ayrılır.
- Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılmaktadır ve üslup kaygısıyla hareket edilmez, özlü, duru, yalın, açık ve akıcı bir anlatım kullanılması gerekmektedir.
- Öğretici metinlerde açıklayıcı, tartışmacı anlatıma ağırlık verilir ve genellikle giriş, gelişme ve sonuç planı uygulanarak metinler oluşturulmaktadır.
- 08:57Örnek Metinlerin Karşılaştırılması
- İki metin karşılaştırılmıştır: biri düzyazı (Çanakkale Savaşı hakkında bilgi veren bir metin) ve diğeri şiir (Mehmet Akif Ersoy'un Çanakkale Şehitleri'nden bir bölüm).
- Konu olarak her iki metin de Çanakkale Savaşı'ndan bahsetmektedir.
- Yazılış amaçları olarak birinci metin bilgi vermek amacıyla, ikinci metin ise duyguları estetik bir biçimde okur aktarmak amacıyla yazılmıştır.
- Dilin işlevleri yönüyle birinci metinde dilin göndergesel işlevde, ikinci metinde ise dilin sanatsal işlevde kullanıldığı görülmektedir.
- Metin türleri olarak birinci metin öğretici, ikinci metin ise sanatsal bir metin olarak sınıflandırılmıştır.