Buradasın

Meslek Seçiminde Aile Etkisi ve Çocukların Kariyer Yolculuğu

youtube.com/watch?v=_9myt6Zcrv0

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

"Akla Takılanlar" adlı programda sunucu Açelya Akkoyunlu, İstanbul Kültür Üniversitesi çocuk gelişimi programı öğretim görevlisi Eylem Tuncay, klinik psikolog Fundem Ece Kaykaç, kariyer danışmanı Nur Erdem Özeren ve avukat-komedyen Miray Akovagil gibi uzmanlar meslek seçimi konusunda sohbet etmektedir.
Program, meslek seçiminde aile etkisinin tüm yönlerini ele almaktadır. Çocukların meslek seçim sürecini üç aşamada inceleyen konuşmacılar, çocukların kendi isteklerine göre meslek seçmelerinin önemini vurgulamakta ve ailelerin çocuklarını kendi hayallerinin bir parçası olarak görmelerinin etkilerini tartışmaktadır. Ayrıca, doğru meslek seçimi için "kendini tanımak, hedef belirlemek ve meslek araştırması yapmak" gibi temel adımlar açıklanmaktadır.
Programda Türkiye'deki üniversite sistemi, meslek kategorizasyonları ve aile baskısı altında yapılan meslek seçimlerinin psikolojik etkileri de ele alınmaktadır. Konuşmacılar, ailelerin çocuklarının kendi kararlarını almasına izin vermesi gerektiğini, disiplinler arası bakış açısının önemini ve kurslara gitmeden önce deneme dersi almanın faydalarını vurgulamaktadır. Program, sokak röportajları ve izleyici soruları yanıtlanmasıyla zenginleştirilmiştir.

00:10Programın Tanıtımı: Açelya Akkoyunlu moderatörlüğünde "Akla Takılanlar" programında meslek seçiminde aile etkisi konusu ele alınacak.
Konuklar arasında İstanbul Kültür Üniversitesi çocuk gelişimi programı öğretim görevlisi Eylem Tuncay, klinik psikolog Fundem Ece Kaykaç, kariyer danışmanı Nur Erdem Özeren ve avukat-komedyen Miray Akovagil yer alıyor.
Programda çocukların mesleği seçerken hangi yollardan geçtikleri ve ailelerin nasıl davranması gerektiği konuları ele alınacak.
01:31Miray Akovagil'in Kariyer Yolculuğu: Miray Akovagil İstanbul Hukuk'tan mezun olup hukuk bürosunda çalışırken oyunculuk ve stand-up komedyiyle ilgilenmeye başladı.
Bir arkadaşının stand-up gösterisini izlerken kendini sahneye çıkmak isteyen buldu ve üç yıldır gülmeyi ve güldürmeyi öğreniyor.
Avukatlık mesleği sahnede olmasına kattığı birçok şey olduğunu belirtiyor.
04:18Kariyer Seçiminde Önemli Noktalar: Kariyer danışmanı Nur Erdem Özeren, üniversite öğrencilerinin kendilerini üç-dört dakikada anlatabilecek kadar tanımadıklarını belirtiyor.
Kariyer planlamasının kendini tanıma aşamasından başladığını ve öğrencilerin gelecekte kendilerini nerede göreceklerini sorgulamaları gerektiğini vurguluyor.
Öğrencilerin genellikle hayalindeki ev ve aile hayatı yerine gerçek bir kariyer hedefi belirlemediklerini gözlemliyor.
05:24Ailelerin Rolü ve Garanti İllüzyonu: Eylem Tuncay, ailelerin çocuklarının bir birey olduğunu ve karar verme hakkının onlara ait olduğunu vurguluyor.
Çocukların kendilerini tanıma konusunda yeterince özgür bırakılmadığını, testlere boğulduklarını ve ailelerin hayallerinin parçası olmadıklarını belirtiyor.
Ailelerin "garanti" mesleklerini (avukat, doktor) tercih etmelerinin, aslında garanti olmadığını ve bu mesleklerin de mutluluk garantisi olmadığını açıklıyor.
09:36Çocuklarda Meslek Seçimi Süreci: Çocuklar oyunlarda doktor, avukat gibi meslekler oynamakta ve bunları ailedeki rol modellerinden ve çevresindeki yetişkinlerden öğrenmektedir.
Aileler genellikle çocukların bu oyunları sevmesini desteklerken, aslında çocuklar meslekleri tanımak için bu oyunları oynamaktadır.
Çocuklar büyüdükçe neden-sonuç ilişkisini anlamaya başlayarak meslekleri daha iyi tanımaya ve seçmeye başlarlar.
10:28Mesleki Olgunluk Süreci: Mesleki olgunluk süreci, çocukların meslekleri tanımaları ve meslek seçimlerini yapmaları için önemli bir süreçtir.
Bu süreci etkileyen faktörler arasında aile, çevre ve okul bulunmaktadır.
Mesleki olgunluk süreci liseye kadar devam eder ve üniversite sınavına kadar uzanır.
12:16Meslek Seçiminde Kararsızlık: Çocuklarda meslek seçiminde kararsızlık olabilir; bazı çocuklar kendilerini meslek seçiminde koyabilirken, bazıları koyamayabilir.
Bazı çocuklar rol modellerine hayranlık duyarak, o kişiden mesleği alıp kendilerini o meslekte bağdaştırabilirler.
Çocuklar genellikle "küçüklüklerinden beri" belirli bir meslek istediklerini söylerken, o mesleği gerçekten ne kadar iyi tanıdıklarını bilmezler.
14:01Meslek Seçiminde Kararlılık ve Kararsızlık: Kararlı olanlar mesleği seçtiklerini zannederken, kararsız olanlar aradıkları garantili mesleği bulmak için doğru yoldan gitmezler.
Kararsız olanların yolunda gitmesi gereken adımlar: kendini tanı, hedef belirle ve meslekleri araştır.
Kendini tanımadan meslek ararsanız sana uygun olmayan mesleği yaparsınız, hedef belirlemeden meslek seçerseniz hedefinize gitmekte işine yaramayacak bir meslek seçersiniz.
15:18Meslek Seçiminde Eksiklikler: Meslek seçiminde en büyük handikaplar ailede ve toplumda bulunmaktadır.
Toplum genellikle sayısal bölüm mesleklerini tercih eder ve sözel bölümleri aşağılamaktadır.
İçe dönüklük ve içe kapanıklık karıştırılırken, aslında içe dönüklük üretici bir özellik olup içe kapanıklık değildir.
16:51Meslek ve Hobi İlişkisi: Farklı mesleklerde çalışan insanlar aslında benzer amaçlara hizmet edebilirler.
Voleybolcu olmanın verdiği keyif (takım çalışması, sahnede olmak gibi) başka bir meslekten de alınabilir.
Farklı meslekleri yapıyor gibi görünen insanlar aynı amaca hizmet edebilirler.
17:39Meslek Seçiminde Aile Etkisi: Çocukların mesleklerin arkasındaki hedefleri anlamaları ve neden o mesleği tercih ettiklerini sorgulamaları gerekiyor.
Ailelerin çocuklarını kendi uzantısı olarak görmeleri ve onları kendilerini gerçekleştirmeye yönlendirmeleri önemli.
Ailelerin çocuklarına çok yüksek beklentiler koyması, çocukları stres altına alabilir ve istemedikleri meslekleri seçmeye zorlayabilir.
19:26Meslek Seçiminde Kişisel Gerçekleşme: Kendini gerçekleştirmek meslek seçiminde çok önemli bir faktör.
Çocukların meslek seçimlerini kendi tercihleriyle yapmaları ve rol modelleri alarak deneyimler edinmeleri gerekir.
Meslek seçiminde sadece para kazanma düşüncesiyle hareket etmek, ilk yıllarda çok fazla istifa edenlerin oluşmasına neden olabilir.
21:31Başarılı Meslek Yolculuğu Örnekleri: Konuşmacı, annesinin konservatuara gitmesine izin vermemesine rağmen hukuk mezun olduktan sonra komedi yaparak iki mesleği birleştirip başarı elde ettiğini anlatıyor.
Avukatlık deneyimi, komedyenlikte kullandığı disiplin, üslup ve çalışma kabiliyetini geliştirmiş.
Konuşmacı, arkadaşlarının mesleklerinden memnun olmadığını ve kendisinin ise hem avukatlık hem de komedyenlikten mutlu olduğunu belirtiyor.
24:03Meslek Seçiminde Kişisel Deneyimler: Konuşmacı, oyunculuk eğitimi aldıysa da sadece sahne yerine televizyonda çalışmayı tercih ettiğini ve ikisini de yapabildiğini anlatıyor.
Sokak röportajında kişiler, kendi istedikleri işi yaptıklarını veya ailelerinin yönlendirmesine rağmen istedikleri işi yaptıklarını belirtiyor.
Bazı aileler çocuklarının istediği mesleği yapmasını istiyor, bazıları ise çocuklarının kendi tercihlerine göre meslek seçmesini destekliyor.
27:07Meslek Seçiminde Öneriler: Meslek seçiminin hayatın yarısını oluşturacağı için çok önemlidir.
Çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına göre sürekli değişen tercihlerini izlemeleri ve kendilerini bulana kadar karar vermeleri gerekir.
Ailelerin çocuklarının görüşlerine inanması ve onların kendi tercihlerine göre meslek seçmesine izin vermesi önemlidir.
28:14Meslek Seçimindeki Hatalar: Meslekleri yanlış kaynaklardan öğreniyoruz; mesleği yapanlardan değil akademisyenler ve üniversite öğrencilerinden öğreniyoruz.
Mesleği öğreten kişiye sormak doğru değil, mesleği yapan kişiden öğrenmek gerekiyor.
Üniversite mühendisliği profesörü, inşaat mühendisliği mesleğini sahada deneyimlenmeden doğru bir şekilde anlatamaz.
29:19Üniversite Sınavı İstatistikleri: Türkiye'de her yıl yaklaşık iki buçuk milyon kişi üniversite sınavına giriyor, ancak bir milyon kontenjan var ve yaklaşık dokuz yüz bin kişi üniversiteye giriyor.
Yedi yüz bin civarında daha önce üniversiteye girmiş ve kayıt yaptırmış kişi tekrar sınava giriyor.
Üniversiteye girenlerin en az yüzde sekseni pişman oluyor, girdiği üniversiteden veya bölümden memnun değil.
30:19İş Garantisi Arayışı ve Sonuçları: İş garantisi arayışı sonucunda işini sevmeyerek yapan avukatlar ve diğer meslek insanları ortaya çıkıyor.
Uçak kazası gibi olaylar, iş garantisi olsun diye seçilen mesleklerde eğitim alanların hataları nedeniyle yaşanıyor.
Artan üniversite kontenjanları ve iş garantisi arayışı, mesleklerin doğru şekilde seçilmemesine yol açıyor.
31:30Aile Etkisi ve Meslek Seçimi: Ailenin tutumu meslek seçiminde çok önemli; ailenin baskısı çocuğu farklı bir kanala itebilir.
Tekrar sınava girenler veya yatay geçiş yapanlar, genellikle aile baskısı nedeniyle yanlış bölümlere girmiş kişilerdir.
Bu durum, çocukta başarısızlık duygusu, becerisizlik duygusu ve kendi istediği hedeflerde yer alamama hissi yaratıyor.
32:24Aile Mesleği ve Benlik Sorunları: Ailenin seçtiği mesleği ya da babanın mesleğini devam ettirmek zorunda kalan kişilerin benlikleri etkileniyor.
İstemediği mesleği yapmakta olan kişi, kendi hayatını yaşamadığını hissediyor ve bu durum depresyon gibi sorunlara yol açabiliyor.
Aile şirketlerinde çalışanlar, kendi fikirlerini ortaya koymakta zorlanıyor ve kararlılıkları daha düşük olabiliyor.
34:49Özel Üniversiteler ve Meslek Seçimi: Özel üniversitelerde ilk yıllarda farklı bölümlere geçiş imkanı tanındı, öğrenciler bir sene deneyimledikten sonra başka bölüme geçebiliyorlar.
Çocuklar meslekleri tanımıyor ve meslek seçiminde fiziksel dokunma gibi detaylar nedeniyle pişman olabiliyorlar.
Ailelerin çocuklarına izin vermesi ve meslek kategorizasyonlarını anlaması önemli; her meslek için eşit saygı gösterilmeli.
39:06Babanın Mesleki Hayatı ve Etkileri: Konuşmacı, avukatlık yanında komedyenlik yapmanın sebebinin, babasının mesleğini zorunlu olarak yapmak zorunda kalması ve bunun sonucunda yaşadığı mutsuzluk olduğunu belirtiyor.
Babasının Almanya'da mimarlık okuduğu, müzik, resim ve dans yetenekleri olduğu halde, dedesinin "ocak başına gel" emri üzerine mesleğini bırakmak zorunda kaldığını anlatıyor.
Babasının bu zorunlu kararın sonucunda kendini motive edemediğini ve konuşmacının bu durumdan çok sinirlendiğini, ancak sonra babasının dedesine kafa tutabilirdiğini anladığını ifade ediyor.
40:16Motivasyon ve Hayat Düşüncesi: Konuşmacı, babasının ölümünün kendisine itici bir güç olduğunu ve babasının yapamadığı şeyi kendisinin yapacağını kararlılıkla belirtiyor.
Doğduğumuz gün ölümü hak ettiğimiz bilgisinin önemli olduğunu ve bu bilgiyi kabullenerek avantaja çevirmeyi başardığını söylüyor.
Yorulmak yerine mutsuz olmak istediğini ve depresif potansiyeli olan bir kafası olduğu için, boş zamanlarını doldurmak için sürekli çalıştığını ifade ediyor.
41:32Disiplin ve Gelişim: Konuşmacı, yorgun ama tamamlanmış hissederek uyuyabilmek için çok ciddi bir disiplin oturttuğunu, sabah ritüelini ve düzenli spor programını sürdürdüğünü belirtiyor.
Bu değişim ve disiplin kurma sürecinin 21 yaşında başladığını, kendisine göre çok geç olduğunu düşündüğünü söylüyor.
Gelişim sürecinin bitmediğini, yaşta olmamasına rağmen şarkı söyleme kursuna tekrar başladığını ve bunu yapmak istediğini vurguluyor.
42:35Eğitim ve Yetenekler Üzerine Görüşler: Konuşmacı, öğrencilerin her dersden yüz not alması beklenmesinin doğru olmadığını, herkesin farklı yeteneklere sahip olduğunu ve bu yeteneklerin fark edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Ailelerin çocuklarının yüz not almasıyla mutlu olacağını zannettiğini, ancak bu durumun aslında evdeki stresi yansıttığını ve çocuklarda akran zorbalığı gibi sorunlara yol açabileceğini söylüyor.
Ders başarısında düşüşün sadece ders başarısıyla ilgili olmayıp, evdeki sorunların yansıması olabileceğini ve ailelerin bunu fark etmeleri gerektiğini vurguluyor.
45:14Ailelerin Çocuklarla İletişimindeki Sorunlar: Konuşmacı, ailelerin çocuklarının randevularını kendilerinin alıp, çocuklara karar verme konusunda müdahale ettiğini belirtiyor.
Anne babalar genellikle çocuklarının iyiliğini istese de, doğru kararları verme konusunda zorlanıyorlar, özellikle genç iletişimde.
Lise döneminde aileler çocuklarıyla iletişim konusunda geri çekiliyor veya başa çıkamıyor, meslek seçiminde çocukları evde bırakıp kendileri karar veriyorlar.
47:16Statü Beklentisi ve Meslek Seçimi: Ailelerin çocuklarının meslek seçimlerinde statü beklentisi olduğu belirtiliyor, örneğin "doktora yapıyor" gibi ifadeler tercih ediliyor.
Gençlerin genellikle oyunculuk, sahne sanatları, spor gibi hayalleri var ve bu konularda destek alınması gerekiyor.
Psikoloji gibi disiplinlerin sahne sanatları gibi mesleklerle birlikte tercih edilmesi öneriliyor çünkü birbirini besleyebilirler.
50:43Mesleklerin Değişimi ve Kurslar: İş garantili olduğu düşünülen meslekler yavaş yavaş iş garantisinden uzaklaşıyor, örneğin avukatlık beş yıl içinde iki katına çıkacak.
Çocukların dinlenmesi çok önemli, ancak aileler genellikle çocuklarını dinlemiyor.
Kurslara gitmeden önce deneme dersi almak öneriliyor, ailelerin çocukları zorla kurslara göndermemesi ve eğitmenlerin toplumsal bilinçli olması gerektiği vurgulanıyor.
52:55İşletmecilere Tavsiyeler: İşletmecilere, müşterileri zorla mecbur tutmak yerine memnuniyetli hissettirmeleri tavsiye ediliyor.
Memnuniyetli müşteriler en iyi iletişim ve satış pazarlama taktiğidir, zorlamalarla işletmelere zarar verilir.
Bedava deneme kursları açarak memnuniyetle gelenlerin sayısı ve müşteri sayısı artırılabilir.
53:44Aile ve Çocuk İlişkisi: Aileler çocuklara kariyer ve meslek seçiminde ciddi bütçeler ayırıyor ve yılların biriktirdiği deneyimle yaklaşıyorlar.
Bazı aileler çocuklarının isteklerine dikkat etmeden sosyal medyada gördükleri aktiviteleri takip ederek çocuklarını çok yükleyebiliyor.
Çocuklar okul, antrenman ve kurslarla aşırı yorulduğunda hiçbir şey yapmak istemeyen kişiler haline gelebiliyor.
56:13Meslek Yolculuğunun Başlangıcı: Çocukların meslek yolculuğu okul seçimiyle başlıyor ve hedef belirleniyor.
Meslek yolculuğu ailenin sosyo-kültürel seviyesiyle başlıyor ve bitiyor.
Ailelerin kendi kültürel seviyelerini yükseltmesi, çocuklarının geleceği için daha önemli olabilir.
57:34Çocuk Yetiştirme Tavsiyeleri: Herkesin Türkiye Cumhuriyeti'nin başbakanı veya büyük şirketin yöneticisi olmasına ihtiyaç yoktur.
Evlat yetiştirmenin doktorlukla veya avukatlıkla alakası yoktur, küçük şehirlerde bile mutlu ve saygın olunabilir.
Önce insan olmak, adil, şefkat dolu ve faydacı olmak için çaba göstermek gerekir, gerisi teslim olunmalıdır.

Meslek Seçiminde Aile Etkisi ve Çocukların Kariyer Yolculuğu

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir