Buradasın

Machiavelli'nin "Prens" Kitabı ve Prenslik Sanatı

youtube.com/watch?v=RrNQH9SkvRI

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Machiavelli'nin "Prens" adlı eserinin içeriğini anlatan eğitici bir ders formatındadır. Konuşmacı, Machiavelli'nin düşüncelerini ve prenslik sanatı hakkındaki önerilerini tarihsel örneklerle açıklamaktadır.
Video, Machiavelli'nin yaşamı ve Floransa'daki Medici ailesi ile başlayıp, prenslik türleri, prenslik edinme ve korunma stratejileri üzerine detaylı bilgiler sunmaktadır. İçerikte Cesare Borgia, Papa Alexander, Fransa Kralı Louis XII, İskender, Hannibal Barca gibi tarihi şahsiyetler üzerinden prenslik kuralları, askerlik stratejileri, halkın yönetimi ve prenslerin davranış kuralları ele alınmaktadır.
Videoda ayrıca paralı askerlerin avantaj ve dezavantajları, kendi askerlerin kullanmanın önemi, cömertlik ve gaddarlık arasındaki dengenin kurulması, halkın sevilmesi ve korkulması gibi prenslik sanatının temel prensipleri örneklerle açıklanmaktadır. İtalya tarihi, Roma İmparatorluğu'nun yıkılışı ve kilise prenslikleri gibi konular da içerikte yer almaktadır.

00:02Machiavelli'nin Dönemi ve İtalya: Machiavelli'nin "Prens" eserini yazdığı dönemde İtalya'da Floransa, Milano, Venedik ve Napoli gibi şehir devletleri bulunuyordu.
İtalya'ya hakim olmak isteyen Fransa, İspanya, Kutsal Roma İmparatorluğu ve Papalık, diğer ülkeleri üzerinde otorite kurmaya çalışıyordu.
Machiavelli Floransa'ya döndüğü yıl İtalya'yı Fransa Kralı VIII. Charles'ın işgali altında bulmuş ve bu olaylar onun yönetime bakış açısını etkilemiş, İtalya'nın birlik olması çağrısının ana nedenini oluşturmuştur.
00:59Medici Ailesi: Medici ailesi Floransa'nın en güçlü ailesiydi ve 13. yüzyılda ticaret ve bankacılık sayesinde servetlerini ve politik güçlerini elde etmişlerdi.
Bu aile Avrupa'nın en güçlü bankasına sahipti ve stratejik evlilikler yaparak pek çok soylu Avrupa ailesine üye olmuştu.
Medici ailesi dört papa (10. Leo, 7. Klement, 4. Pius ve 11. Leon) çıkarmış ve Rönesans'a büyük etkisi olan sanat ve beşeri bilimlere katkıda bulunmuştu.
02:15Lorenzo de Medici: Lorenzo de Medici, ünlü bir sermayeci, politikacı, devlet adamı ve Floransa kentinin Rönesans döneminde fiili hükümdarıydı.
Floransa halkı tarafından "Muhteşem Lorenzo" adıyla bilinen Lorenzo, sanat dünyasına Botticelli ve Michelangelo gibi isimleri kazandırmıştı.
Lorenzo'nun yaşamı Rönesans'ın olgunlaşmasına, ölümü ise 1492 Floransa'nın altın çağının bitişine denk gelmiş ve İtalya şehirlerini ayakta tutan barış ve refah dönemi sona ermiştir.
02:54Machiavelli'nin "Prens" Eseri: Machiavelli "Prens" eserini Giuliano de Medici yönetimindeyken yazmaya başlamış, ancak Giuliano'nun ölümüyle yerine Lorenzo di Piero de Medici geçmiştir.
Machiavelli bu eseri Lorenzo di Piero de Medici'ye ithaf etmiştir.
Machiavelli'nin düşünceleri üzerine kurulu "Makyavelizm" ekolünün çıkış noktası "Prens" adlı eserdir ve "zafere giden her yol mübahtır" felsefesinin kaynağını oluşturur.
03:38Makyavelizmin Temel Prensibi: Makyavelizm siyaseti ahlaktan ayırır ve amaç yolunda kullanılan her türlü aracın geçerli kabul edilebileceğini savunur.
Bu düşünce ahlaki ilkelerin işlevsiz olduğunu ve gücün esas alınması gerektiğini öne sürer.
"Prens" eseri tarihten günümüze pek çok kişi tarafından değerlendirilmiş, kimi zaman yenilmiş, kimi zaman da övülmüştür.
03:59"Prens" Eserinin Değerlendirmeleri: Prusya Kralı Büyük Fred'in kaleme aldığı "Antichevel" eserinde Machiavelli'nin "Prens" adlı eserinin bölüm bölüm incelenip reddedilmesi yer almıştır.
Jean-Jacques Rousseau, Machiavelli'nin ahlaksızlığı savunmadığını ve yönetimin tek kişinin elinde toplanmasının sakıncalarını vurguladığını belirtmiştir.
Francis Bacon, Machiavelli'yi "onlar insanların ne yaptığını yazar, ne yapmaları gerektiğini değil" diyerek övmüştür.
06:05Machiavelli'nin Eserinin Amacı: Machiavelli, prensin dikkatini çekmek isteyenlerin genellikle pahalı hediyeler sunulduğunu belirterek, kendi eserini en değerli varlığının önemli insanların davranışlarına ilişkin bilgiler olduğunu vurgulamıştır.
Bu bilgilerin çağdaş meselelerle ilgili uzun süreli deneyimler ve mütemadi bir tarih araştırması ile kazanılmış olduğunu belirtmiştir.
Eserini basit ve açıklayıcı bir dille yazmasının amacı, biçiminden ziyade temasının önemi gözetilerek kabul edilmesi arzusudur.
08:08Prenslik Türleri: Yalnızca iki çeşit yönetim şekli vardır: cumhuriyet ve prenslik.
Prenslikler, hükümdar ailenin uzun süredir yönetimde olduğu verasete dayalı olabilir veya yeni kurulmuş olabilir.
Yeni kurulan prenslikler tamamen yeni olabilir veya bir hükümdarlığın daha yeni üyeleri olabilir.
09:07Verasete Dayalı Prenslikler: Verasete dayalı yönetimleri sürdürmek, prenslerin soyuna epey müddet aşinalığı olanlarda yeni prensliklere nazaran daha az meşakkatlidir.
Bu yönetimlerde bir prensin kendi soyunun geleneklerini sürdürmesi ve vuku bulan yeni koşulları dikkate alması gerekir.
Verasetle başa gelen prens, zarar vermek için fazla sebep ve gereksinim olmayacağından elbette daha çok sevilir.
10:56Karma Prenslikler: Yeni bir prenslikte, eski bir devlete yeni topraklar eklenmesi durumunda zorluklar baş gösterecektir.
Bu zorlukların esas kaynağı tüm yeni prensliklerin doğasında bulunan bir meseledir.
Halk daha iyi bir duruma gelecekleri umuduyla hükümdarlarını kendi istekleriyle değiştirir ve bu umut onları prenslerine karşı silahlanmaya teşvik eder.
11:40Yeni Prensliğin Zorlukları: Yeni prensliğin elde edilmesi, düşmanların düşmanlığını kazanmak ve dostların kaybedilmesi anlamına gelir.
Fransa Kralı XII. Louis, Milano'yu hızlı bir şekilde işgal etmiş ancak aynı hızla da kaybetmiştir.
İsyankar toprakların ikinci defa ele geçirilmesi daha zor çünkü prens ayaklanmayı fırsat bilerek cezalandırır ve şüphelileri temizler.
13:46Farklı Toprakların Kontrolü: Aynı milliyet ve dile sahip topraklarda kontrol daha kolay olur, özellikle halk kendi kendini yönetmeye alışık değilse.
Farklı diller, gelenekler ve yasalar olan topraklar alındığında büyük talih ve çaba gerekir.
Prensin bizzat yerleşmesi veya koloni kurması, toprakları elinde tutmanın en yararlı yöntemidir.
16:47Koloniler ve Ordular: İnsanlara iyi muamele göstermek veya onları sindirmek önemlidir, çünkü asgari zararların öcünü alabilirler.
Koloniler masrafsız, sadık ve zarar vermezken, ordu muhafızları daha çok masrafa gider ve memnuniyetsizlik yaratır.
Prens, kendini daha az güçlü komşularının koruyucusu kılmalı, güçlü olanları güçsüzleştirmeli ve kendi kadar güçlü olanların yerleşmesini engellemelidir.
19:18Romalıların Stratejisi: Romalılar ele geçirdikleri her devlette koloniler yerleştirip, güçsüzlerle dostane ilişkiler kurmuşlardır.
Romalılar, yaklaşıp büyüyen tehlikeleri öngörerek ertelemek yerine bir kerede alt etmişlerdir.
Romalılar, savaştan kaçmanın mümkün olmadığını ve ertelemenin düşmanlarının yararına olacağını biliyorlardı.
21:02Fransa Kralı XII. Louis'un Hataları: XII. Louis, Lombardiya'yı alarak otoriteyi geri kazanmış, Cenova teslim olmuş ve Floransalılarla dost olmuştu.
Louis, Papa Alexander'ın Romagna'yı işgal etmesinde yardım ederek kendi gücünü zayıflatmış ve dostlarını kaybetmiştir.
Louis, İspanya Kralı ile ortaklık kurarak Napoli Krallığını elde etmek istemiş, ancak bu hareket ondan memnun olmayanların sığınacak bir yer bulmasını sağlamıştır.
23:42Toprak Ele Geçirme İlkesi: Toprak ele geçirmek doğal bir arzudur, ancak bunu gerçekleştiremediklerinde hatalar ve yanılgılar ortaya çıkar.
Louis, toprakları işgal edip ellerinde tutmak için gerekli ilkeleri uygulamamıştır: daha güçsüz olanları yok etmedi, güçlü olanların kilisenin yetki kazanmasına sebep oldu, yabancı kuvvetleri soktu, bölgeye yerleşmedi ve Venediklilerin topraklarını ele geçirdi.
Fransızların Lombardiya'yı kaybetmesi, toprakları yönetmenin gerektirdiği ilkeleri anlamamalarından kaynaklanmıştır.
26:05İskender'in İmparatorluğu: İskender, Asya'yı fethetti ancak başladığı işi bitiremeden hayatını yitirdi; varisleri ise hırsları yüzünden kendi aralarında sıkıntılar yaşamışlardır.
Prenslikler iki yönetim şekli izler: prens ve vekilleri tarafından yönetilenler, veya prens ve veraset yoluyla ünvanlarını alan baronlar tarafından yönetilenler.
İskender'in imparatorluğu, Darius'un yönetimi gibi Türklerin yönetimine benzerdi; bu nedenle İskender, Darius'u yenilgiye uğratıp öldürdükten sonra ülkeyi kolayca elinde tutabildi.
32:07Fethedilen Toprakların Yönetimi: Kendi yasaları altında özgürce yaşayan topraklar fethedildiğinde elde tutulabilmeleri için üç adım izlenmelidir: onları tarumar etmek, bizzat oraya yerleşmek ve halkların kendi yasaları altında yaşamalarına müsaade etmektir.
Hürriyete alışkın bir topluluğun başına yönetici olan, orayı yıkmazsa kendi sonunu hazırlamış olur çünkü onlar her zaman istiklale ve köklü haklara sahip olacaklardır.
Bir prensin boyunduruğu altında yaşamaya aşina bir halk, o prensin ailesi yok edildiğinde itaat etmeye alışkın ve eski prenslerini kaybetmiş olduklarından birlik olmak üzere uzlaşamazlar; bu nedenle yeni bir prensin lider kabul edilmesi daha kolay olur.
34:57Yeni Prenslere İlişkin Genel Öneriler: İnsanlar başkalarının yolundan ilerlerse bile, onların başarılarını tam olarak tekrarlayamazlar; bu nedenle bilgi olan herkes mühim kişilerin yolundan gitmeli ve en iyilerin davranışlarını taklit etmelidir.
Kabiliyetli okçular, hedefin çok daha yukarısına nişan alırlar çünkü yüksekten alınan nişanın yardımıyla istedikleri hedefi vurabilmek için.
Tümüyle yeni prensliklerde prens ne kadar kabiliyetli ise toprağı elinde tutması da o kadar kolay olur.
36:26Tarihle İlgili Prenslere Örnekler: Tarihle değil, kendi kabiliyetleriyle prensliğe yükselenler için en mükemmel örnekler Musa, Büyük Kiros, Romulus ve Theseus'tur.
Bu prenslerin başarıları sadece talihe değil, ferasetlerine de borçludur; ferasetleri olmasaydı fırsatlar faydasız olacaktı.
Yenilikler için yardım beklemek başarısızlığa yol açar, sadece kendilerine güvenip güç kullanmak başarıya ulaşılmasını sağlar.
38:05Silahsız Dini Liderlerin Durumu: İnsanların tabiatı değişken olduğundan, onları bir fikre ikna etmek kolay olsa dahi bu fikirde kalmalarını sağlamak çok zordur.
Silahlanmamış dini liderler (örneğin Keşiş Girolamo Savonarola) kendi yasalarını uzun süre dayatamayacaklardır.
Silahlanmayan dini liderler, meziyetleri sayesinde zorlukları aşabilir, tehlikeler atlatıldıktan ve başarılarını kıskananlar itlaf edildikten sonra saygınlık kazanmaya başlayabilirler.
39:21Sirakuzalı Hiéro Örneği: Sirakuzalı Hiéro yokluktan gelerek Siracusa prensliğine yükselmiş, tarihine talihin yardımı dışında başka bir şey borçludur.
Hiéro eski orduyu kurtararak yeni bir ordu kurmuş, eski anlaşmaları feshedip yenilerini düzenlemiş ve kendi askerleri ve destekçilerinin oluşturduğu altyapıyla her şeyi yapma yetisine sahip olmuştur.
Mevkiini kazanmak için çok zorluk yaşasa da elinde tutmakta neredeyse hiç güçlük çekmemiştir.
40:27Başkalarının Orduları veya Talihin Yardımıyla Edinilen Prenslikler: Talihin yardımıyla sivil bir vatandaşken prensler yükselmekte hiç zorlanmazlar, ancak mevkilerini korumakta zahmet çekerler.
Toprakları para karşılığında ya da birinin lütfuyla verilen prenslikler, Yunanistan'da Darius tarafından seçilen İyonya ve Hellespontos şehirlerinde pek çok kez görülmüştür.
Bu prensler mevkilerinin gerektirdiği bilgilere sahip değildir ve kendilerine sadık tutabilecekleri güçlere sahip olmadıklarından mevkilerini koruyamazlar.
42:21Francesco Corsa ve Cesare Borgia Örnekleri: Francesco Corsa büyük hüneri ve sahip olduğu imkanlar sayesinde sivilken Milano dükü oldu ve kazandığı mevkiyi sorunsuzca koruyabildi.
Cesare Borgia topraklarına babası Papa Alexander baştayken kazandı ve her önlemi almasına rağmen babası itirazları sebebiyle buraları kaybetti.
Temellerini önceden atmayanlar, kabiliyetleri sayesinde bunu sonradan yapmayı başarabilirler, ancak bu yaşayacakları sıkıntılar ve inşa ettiklerine gelecek tehlikeler pahasına olur.
43:27Cesare Borgia'nın Stratejisi: Papa Alexander, oğlu Cesare'yi kendi istediği pozisyona getirmek isterken pek çok ani ve muhtemel zorlukla karşılaştı.
Kilisenin topraklarını kullanmak Milano dükünün ve Venediklilerin buna razı gelmeyeceğini biliyordu.
Venediklilerin başka sebepler yüzünden Fransızları İtalya'ya geri sokma niyetinde olduklarını öğrenince, Fransa Kralı Louis'in evliliğini bitirmesine yardım ederek destekte bulundu.
44:58Cesare'nin İtalya'daki Güçlendirilmesi: Cesare, Romagna'yı alıp kolonnaları mağlup ettikten sonra ilerlemesini engelleyen iki sorunla karşılaştı: orduların ona sadık kalmaması ve Fransa'ya yönelik iyi düşünceler.
Cesare, Orsinlerin ve Kolonnaların Roma'daki kollarını zayıflatıp, takipçilerini iyi maaşlar ve rütbelerle kendine kattı.
Orsinlerin ve Kolonnaların destekçilerini dağıtıp, Magione'de düzenlenen toplantıdan sonra Urbino ve Romagna'daki isyanları Fransızların yardımıyla bastırdı.
47:05Cesare'nin Yönetim Stratejisi: Cesare, Orsinlerin ılımlı yaklaşmasıyla yöneticilerden kurtulup onların destekçilerini dost edinerek Romagna ve Urbino Dükliği'nin tamamını ele geçirdi.
Cesare, Romagna'yı işgal edince zayıf efendilerin halklarını soymakta olduğunu ve ayaklanmaları teşvik ettiğini gördü.
İlk başta Ramiro de Lorca'yı atayarak huzur sağladı, ancak sonra ülkede başkan yönetiminde yargı mahkemesi kurarak Ramiro'yu öldürdü.
49:13Cesare'nin Stratejik Hamleleri: Cesare, Fransa'yı göz önünde bulundurarak yeni müttefikler arayışına girdi çünkü kral onu artık desteklemeyeceğini biliyordu.
Cesare, babası Alexander'ın ölümünden sonra kendisine karşı gelebileceklerini önlemek için dört adım izledi: yenilgiye uğrattığı lordların ailelerini öldürdü, Roma'nın soylularının sadakatini kazandı ve Kardinaller Birliği'ndeki en büyük grubu kontrol altına aldı.
Cesare, Perugia ve Piombino'yu elinde bulundurduğu ve Pisa'nın onun koruması altında olduğu için Toskana'nın efendisi olmaya niyetlendi.
52:03Papa Alexander'ın Ölümü ve Sonuçları: Papa Alexander, Cesare'yi güvenli ve huzurlu bir Romagna'nın başında, iki düşman ordusu arasında ve ölümcül bir hastalığın pençesinde bıraktı.
Cesare, babasının ölümünden sonra olabilecek her şeyi düşünmüş ve çare bulmuş olsa da, kendi hastalığını tahmin edemediğini söyledi.
Cesare'nin tüm yaptıkları eleştirilemez, ancak talihle ya da başkalarının orduları sayesinde başarıya ulaşan herkes için örnek olarak gösterilebilir.
54:13Cesare'nin Hataları ve Sonu: Cesare, Papa II. Julius'un seçiminde kötü bir karar almasından ötürü eleştirilebilir.
Cesare, kendi istediği papayı seçememesine rağmen istemediği herhangi birinin seçilmesini engelleyebilirdi.
Cesare, yeni çıkarların büyük insanlara eski zevallerini unutturacağını düşünenlerin yanıldığını gösteren bir hata yaptı.
55:14Prensliğe Ulaşmanın Yolları: Bir sivili prense ancak iki şekilde gelebilir: alçakça hareketleriyle ya da vatandaşların lütfuyla.
Sicilya'nın Sirakuza kralı Lagotocles, çanakçının oğlu olmasına rağmen aklı ve bedeninin kabiliyetiyle askerliğe adayarak tüm rütbeleri tırmandı.
Lagotocles, Sirakuza'nın halkını ve senatosunu toplayıp askerlerin tüm senatoyu ve halkın en zenginlerini katletmesiyle prensliğe yükseldi.
56:52Agatokles'in Stratejisi ve Başarıları: Kartacalılar tarafından iki kez yenilgiye uğratılıp şehri kuşatılmasına rağmen, Agatokles askerlerinin bir kısmını savunmaya bırakarak diğerlerini Kartacalılara saldırdı.
Kartacalılar Sirakuza'daki kuşatmayı durdurmak zorunda kaldı ve Agatokles ile barış yapmak için Sicilya'yı ona bırakmak zorunda kaldılar.
Agatokles'in başarıları talihe değil, askerlikte adım adım yükselerek kazanılmıştır ve bu ilerleme binlerce sıkıntı ve tehlikeyle edinilmiştir.
58:23Oliveretto'nun Hainlik Planı: Oliveretto, amcası Giovanni Fogliani tarafından yetiştirilip orduda rütbe kazanmıştır ve kısa sürede ordu liderliğine yükselmiştir.
Fermo şehrinin özgürlüğünü istemeyen Oliveretto, amcasına ziyarete gideceğini söyleyerek şehri ele geçirmek için hain planlar yapmıştır.
Oliveretto, amcasını ve şehrin önde gelenlerini davet ederek bir yemekten bahis açarak onları öldürtmüş ve şehri ele geçirmiştir.
1:01:26Zalim Prenslere Güven Verme: İnsanlar, Agatokles ve onun gibi zalim prenslerin nasıl olur da ülkelerinde güven içinde yaşayıp isyanla karşılaşmadıklarını merak edebilirler.
Zalim prenslerin kontrolü için sıkı önlemler kullanmaları gerekir; tek darbede yapılması ve zamanla azalmak yerine çoğalması gerekir.
Zararlar tek seferde verilmelidir ki daha az hissedilir ve halkı daha güvende hissettirir, yararlar ise yavaş yavaş verilmelidir.
1:03:54Meşrutiyete Uygun Prenslikler: Meşrutiyete uygun prenslik, ileri gelen bir vatandaşın halkının lütfuyla ülkesine prens olmasıdır ve bunun için gerekli olan şey şanslı bir uyanıklıktır.
Bir şehirde her zaman halk ve soylular olmak üzere iki farklı grup bulunur ve bu iki tarzın sonucu prenslik, özyönetim veya kaostur.
Prenslik, ya halkın ya da soyluların desteğiyle edinilebilir; soylular prens olacak birini öne sürerken, halk da kendilerinden birini prens yapmak ister.
1:05:18Prenslere Karşı Halk ve Soyular: Soylular tarafından prensliğe getirilen kişi, halkın yardımıyla prens olan birinden daha çok zorluk çekecektir.
Prens, soylulara adil davranarak onları memnun edemez, çünkü soylular üstün gelmek isterken halkın tek istediği ezilmemektir.
Prensin iyi niyetli olmayan kişilerden bekleyebileceği en kötü şey, onlar tarafından terk edilmektir; soylular ise ona karşı ayaklanmaları tehlikesi de taşır.
1:08:50Prensliklerin Güvenliği: Sparta prensi Nabiz, ülkesini ve mevkisini Yunan ve Roma ordusuna karşı korumayı başardı, ancak halkı ona düşman olsaydı bu yeterli olmazdı.
Bir prens, kendini halkı tarafından terk edilmiş olarak bulmamak için, halkın ona sadık kalacağına inanmalı ve kendini komuta edebilecek biri olarak yetiştirmiş olmalıdır.
Prenslikler meşrutiyetten mutlak güce geçerken tehlikeye açıktır, çünkü konsey ile birlikte yönetimi kabul eden prensler, halkın onlara itaat etmeye gönüllü olmayacağı ve endişe verici durumlarda güvenebileceği kişilerin eksikliğiyle karşılaşacağından zayıf ve emniyetsizdir.
1:11:17Prensliklerin Kudretinin Ölçülmesi: Prenslerin kudreti, kendi kaynaklarıyla yetinebilecek kadar güçlü olup olmadığıyla ölçülebilir; yeterli ordu ve kaynaklarla tehditlere karşı koyabilenler güçlüdür.
Savaş meydanında kendisi bizzat çıkmayıp duvarların ardından kendini savunmak zorunda kalanlar ise her daim başkalarına muhtaç olanlardır.
Prenslerin en iyi öğüdü, herhangi bir durumda savaşa girip topraklarını korumaya çalışmak yerine ülkesini sağlama alması ve güçlenmesidir.
1:12:50Güçlü Bir Şehre Sahip Olmak: Alman şehirleri özgürdür, etrafındaki ülkelerin çok azına sahiptirler ve krallarına ancak istediklerinde itaat ederler.
Bu şehirler iyi korunur, silahları ve ambarda bir sene yetecek kadar yiyecek, içecek ve savaş malzemeleri vardır.
Halkı sakin tutabilmek için toplumun şah damarı olan iş gücünü sağlarlar ve askeriye çok önem verirler.
1:14:00Halkın Desteklenmesi: İnsanların şehir dışında mülkiyetleri varsa sabırlı davranmayacaklardır; uzun süren saldırılar ve kendi çıkarlarını gözetmeleri onlara prenslerini unutturacaktır.
Kudretli ve cesur bir prens, bazen halkına umut vererek, bazen de düşmanın gaddarlığıyla onlara korku salarak bu zorluklarla başa çıkabilir.
Halk, prenslerinin onlara borçlu olduğunu düşünecektir çünkü onlar evleri yakılan ve mülkleri mahvedilen halkı korurken, insanların doğasında başkalarına yaptıkları iyiliklere de bağlanmanın olduğu için.
1:15:29Kilise Prenslikleri: Kilise prenslikleri, nitelik ya da talihle alınabilir, ancak dinin köklü yasalarından güç alarak ikisine de ihtiyaç olmaksızın korunabilirler.
Bu prenslerin savunmaya gerek duymadıkları, kendi şehirleri yönetmedikleri halkları vardır; şehirler korunmadıkları halde onlardan alınmaz ve halk yönetilmediği halde sorun çıkarmaz.
Kilise prenslikleri, insan aklının kavrayamayacağı güçler tarafından desteklenmeleri sebebiyle daha fazla bahsedilmemelidir.
1:16:38İtalya'daki Kilise Gücü: İtalya'da kilisenin dünyevi güçlerde nasıl söz sahibi olduğunu anlamak için, Alexander zamanına kadar İtalyan liderlerin kilisenin bu gücüne pek değer biçmemiş olmaları ve şimdi Fransa kralının bu güç karşısında titreyerek İtalya'dan geri çekiliyor olması gösterilir.
İtalya'da kilisenin dünyevi gücünün önemli bir yerinin olmasının sebebi, Roma'nın baronlarının (Orsinler ve Kolonolar) papa karşısında silahlarıyla tehdit oluşturarak onu zayıf ve itibarsız tutmalarıydı.
Papa VI. Aleksandr'ın döneminde durum değişti; oğlu Cesare Borgia'nın yardımı ve Fransa'nın İtalya'ya girmesiyle kilisenin gücünün büyümesine katkı sağlandı.
1:19:39Papa Julius'un Etkisi: Papa Julius, Romagna'nın tamamını kilisenin yönetiminde, Roma'nın baronlarını güçsüz kolonisi ve Orsin ve Kolon ailelerini zayıflatılmış olarak buldu.
Julius, Bologna elde tutmayı, Venediklileri yıkmayı ve Fransızları İtalya'dan çıkarmayı amaçladı ve bu gayelerinde başarı elde etti.
Papa Hazretleri onuncu Leo en güçlüleridir; diğerleri kilise ordularına güç kattıysa, onun daha çoğunu yapacağını ve kiliseyi saygını kalacağını umulmaktadır.
1:21:11Prensliklerin Temelleri ve Ordular: Prenslerin temellerini sağlam atmaları gerektiği, aksi takdirde mahvolacakları belirtilmiştir.
Eski, yeni veya karma prensliklerin kökü iyi yasalar ve ordudur; orduları yetersiz yerlerde iyi yasalar olamaz, orduları yeterli yerlerse iyi yasalara sahiptir.
Prensin topraklarını korumakta faydalandığı ordular kendilerine ait olabilir, paralı askerlerden veya yardımcılardan oluşabilir ya da hepsinin karışımıdır.
1:22:17Paralı Askerlerin Tehlikeleri: Paralı askerler ve yardımcılar işe yaramaz ve tehlikelidir; prensin orduları bunlara dayanırsa sağlam ya da güvenli olamaz.
Bu askerler hırslı, itaat etmeyen, sadakatsiz, dostları önünde cesur, düşmanlar önünde korkaktır; ne tanrı korkuları vardır, ne de insana vefa gösterirler.
İtalya'nın yıkımının sebebi uzun yıllar boyunca bütün umutlarını paralı askerlere dayamalarından kaynaklanmıştır.
1:23:56Paralı Askerlerin Komutanları: Paralı askerlerin kumandanları kabiliyetlidirler ya da değildirler; kabiliyetliyse ona güvenemezsiniz çünkü her zaman ya onların efendisi olan sizi ya da sizin isteğiniz dışında başkalarını bastırarak daha güçlü olmaya çalışırlar.
Kumandan yetenekli değilse sonuç yine sizin menfaatiniz olmayacaktır.
Prens komutanlık görevini bizzat kendisi gidip yerine getirmelidir; cumhuriyet ise vatandaşını göndermelidir ve bu vatandaş memnun edici sonuçla dönmezse savaşmaya geri dönmelidir.
1:24:51Kendi Askerlerle Korunan Devletler: Deneyimlerden görülmüştür ki, prensler ve cumhuriyetler en fazla ilerlemeyi tek başlarını gerçekleştirirler; paralı askerler ise zarar vermekten başka bir şey yapmaz.
Kendi kuvvetleriyle silahlanmış bir cumhuriyetin kendi halkından biri tarafından ele geçirilmesi, yabancı güçlerle silahlanmış bir orduya nazaran daha zordur.
Roma ve Sparta asırlar boyunca silahlanmış ve özgür şekilde varlığını sürdürmüştür; İsviçre'de kudretli bir orduya sahiptir ve son derece özgürdür.
1:25:24Paralı Askerlerin Tarihsel Örnekleri: Kartacalılar, Romalılarla ilk savaşlarından hemen sonra komutanları Kartaca vatandaşı olduğu halde kendi paralı askerleri tarafından bastırılmışlardı.
Makedonyalı Philip, Epaminodos'un ölümünden sonra Tebailar tarafından ordularına komutanı yapılmış, ancak zaferin akabinde özgürlüklerini ellerinden almıştı.
Dük Philippon'un ölümünden sonra Milanolular Francesco Forsa'yı Venediklilere karşı savaşması için tuttular; Forsa, düşmanları alt etmesinin ardından Venediklilere katılıp Milanolular yani kendi efendilerine saldırdı.
1:26:25Venedikliler ve Floransalıların Deneyimleri: Venedikliler ve Floransalılar paralı askerler kullanarak topraklarını genişletmişlerdi; ancak komutanları kendini prens yapmaya çalışmadan onları korumuştu.
Floransalıların kabiliyetli komutanları konusunda şanslarının yaver gittiğini düşünüyorum; kimi komutanlar fetih yapmamış, kimi başarılı bir şekilde bastırılmış, kimi de hedeflerini başka yöne çevirmiştir.
Floransalılar tedbirli ve sivil vatandaşlıktan yükselip ün salmış biri olan Pagolo Vitelli'yi komutana atadılar; bu adam Pisa'yı alsaydı, Floransalıların onunla dostane geçinmeye devam etmesinin oldukça münasip bir karar olacağını kimse inkar edemez.
1:27:52Venediklilerin Deneyimi: Venedikliler kazanımları göz önünde bulundurulursa, kendi insanlarını savaşa yolladıkları sürece tedbirli ve başarılı görüleceklerdir; bu silahlanmış hasizade ve vatandaşlar savaş ortamında becerikliydi.
Toprakları gelişmeye başladığında, daha önceden hakimiyetlerinde fazla toprakları olmamasına rağmen güçlü bir itibara sahip oldukları için komutanlarından korkmalarını gerektirecek fazla sebepleri yoktu.
Ancak bu geniş topraklarda paralı asker tutma gafletinde bulundular; Vitali liderliğinde Milano Dükünü yenip cesaretine tanık olmalarına rağmen, savaş zamanındaki isteksizliğine şahit olduklarından, yönetimi altında daha fazla fetih yapamayacaklarından korktular.
1:29:13Paralı Askerlerin Etkileri: Vaili adası'nda büyük zorluklarla alıp sekiz yıl boyunca ellerinde tuttukları toprakları bir muharebede kaybettiler.
Paralı askerler yönetiminde fetihler yavaş ilerler, uzun süre ertelenir ve çok nitelikli olmaz; ancak kayıplar ani ve çok muazzam olur.
İtalya'daki imparatorluğun yakın zamanda yıkıldığını, Papa'nın daha çok dünyevi güç toplamış olduğunu ve İtalya'nın daha çok eyalete ayrıldığını anlamalısınız.
1:30:06İtalya'da Paralı Askerlerin Yaygınlaşması: Büyük şehirlerin pek çoğunun önceden imparatorun destek vermiş olduğu soylulara karşı silahlanmalarının nedeni, halka baskı uyguluyor olmalarıydı; Kilise dünyevi bir otorite kazanmak için ayaklanmaları destekliyordu.
Pek çoğunda halktan kişiler prensliğe geçti; böylece İtalya Kilisenin ve cumhuriyetlerin eline düştü.
Paralı askerliği tanıtan Romagnalı Alberrigo da Konio'ydu; kendi dönemlerinde İtalya'nın efendileri Bariso, Fortebressio ve Musio Sorsa da onun öğrencileriydi.
1:31:09Paralı Askerlerin Taktikleri: Paralı askerlerin izledikleri ilkelerden ilki, erlerin itibarını düşürüp kendi statülerini yükseltmekti; bunu yapmalarının sebebi, onlara gelir sağlayacağı kendi toprakları olmaması sonucu maaşlarıyla hayatta kalmaya çalışmalarıdır.
Zehmete girmemek, kendilerini ve askerleri tehlikeye atmamak için bütün numaraları denediler; muharebede kimseyi öldürmemek, savaş esiri alıp karşılığında fidye almadan onları salıvermek de dahildi.
Şehirlere ve diğer askerlerin kamplarına gece saldırmıyorlardı; kendi kamplarını da ne duvar ne de hendeklerle çevriliyorlardı; kışın da savaşmıyorlardı.
1:32:51Yardımcı Askerlerin Tehlikeleri: Papa Julius, Ferrara'yı almak için İspanya Kralı II. Ferdinand'ın askerlerini çağırmış, ancak yabancı askerler savaşı kaybederlerse prensi yenilmiş, kazanırlarsa kendilerinin kontrolü altına alırlar.
Yardımcı askerler, fetih yapmak istemeyenler için daha tehlikelidir çünkü başarısızlık mutlaktır ve hepsi birlik olurken, paralı askerler ise daha az tehlikelidir.
Bilge bir prens, başkalarının ordusuyla kazanmaktansa kendi askerleriyle kaybetmeyi tercih eder çünkü gerçek bir zafer başkalarının ordularıyla kazanılamaz.
1:35:35Cesare Borgia ve Asker Tüzelikleri: Cesare Borgia, Romagna'ya yalnızca Fransızlardan oluşan yardımcı orduyla girdi, sonra güvenilir olmadığını anlayıp paralı askerlere dönünce, bunların da tehlikeli olduğunu fark ederek kendi askerlerini kullandı.
Sirakuzalı Hiyo, paralı askerlerden oluşan ordunun yararsız olduğunu anlayınca onları ortadan kaldırdı ve kendi ordularını kullandı.
Davut, Şal'a kendini sunduğunda verilen silahları geri verdi çünkü düşmanla kendi basi silahlarını kullanarak karşılaşmak istediğini söyledi.
1:37:42Fransa'nın Askeri Durumu: Kral II. Charles, kendi silahlı kuvvetlerini kullanmanın gerekliliğini anlayarak askerleri ilgilendiren yasalar koydu.
Oğlu Kral Louis, kendi askerlerini İsviçreli askerlerle değiştirdi ve bu hata krallığa büyük bir tehlike arz etti.
Fransızlar İsviçreliler olmadan başkaları karşısında şansları olmadığı için, paralı askerler ve kendi askerlerinden oluşan karışık ordu sınıfına girdiler.
1:39:24Prenslerin Güvenliği ve Savaş Sanatı: Roma İmparatorluğu'nun Gotların almasıyla başlayıp zayıflamaya başladığı görülür, hiçbir prens kendi ordu solmadan güvende değildir.
Prensin kendi güçleri vatandaşlar veya mükelleflerden oluşur, diğerleri ise paralı veya yardımcı askerlerdir.
Bir prensin toprak kazanmasına olanak veren, savaş sanatında uzmanlaşmasıdır; silahlanmamak beraberinde çok kötülük getirir ve hakir görülmenize neden olur.
1:42:22Savaş Sanatının Önemi: Barış zamanlarında bir prens, savaş konusuna daha fazla zaman ayırmalıdır; bu konuda eyleme geçebilir veya inceleyebilir.
Prens, adamlarını iyi eğitip örgütlemeli, uzun süre tecrübe ettiği talimleri muharebe alanına taşımalı ve toprağın tabiatını öğrenmelidir.
Philopemen, barış zamanında bile savaş kurallarını aklından çıkarmaz, arkadaşlarıyla sürekli savaş stratejileri hakkında tartışarak beklenmedik durumlarla karşılaşma ihtimallerini ortadan kaldırırdı.
1:44:57Prenslerin Öğrenmesi Gerekenler: Prensler, tarihi olayları okuyup büyük insanların davranışlarını öğrenmelidir.
Büyük insanların zaferlerini taklit ederken, yenilgilerinden kaçınmalıdır.
Prensler, kendinden önce ün salan kişileri örnek almalı ve onların başarılarını aklında tutmalıdır.
1:45:54Prenslerin Barış Zamanında Davranması: Bilge bir prens, barış zamanını boşa geçirmemeli ve kaynaklarını zor zamanlarda yanında olacak şekilde ayarlamalıdır.
Prenslerin halklarına ve dostlarına davranış kurallarını inceleyeceğiz.
Var olmayan prenslikler ve cumhuriyetleri anlatmak yerine, gerçek prensler hakkındaki gerçekleri tartışacağız.
1:47:34Prenslerin Özellikleri: Herkesin özgürlükçü, zalim, cömert, açgözlü, gaddar, nezaketli, hain, sadık, zayıf, gözü karalı, dostane, kırgın, gösteriş meraklı, sade, içten, yalancı, sert, yumuşak başlı, ciddi, lakaytı, inançlı veya inançsız olarak bilinmesi mümkündür.
Bir prenste iyi nitelikteki özelliklerin tümünün toplanması en iyisi olurdu ancak bunların tümüne birden sahip olunması mümkün değildir.
Prens, kötü kabul edilen davranışlardan kaçınarak eleştirileri engellemeli, topraklarını kaybettirecek davranışlardan mümkün olduğunca uzak durmalıdır.
1:49:34Cömertlik ve Cimrilik Hakkında: Cömertlik dürüstçe yapılırsa diğerleri tarafından bilinmeyecek ve prens cimrilik için eleştirilecektir.
Cömertlik namını korumak isteyen prens gün geçtikçe daha çok cömertlik yaparak bütün varlığını tüketecektir.
Cimri olarak görülmeyen kişilerin büyük işler başardığı pek görülmemiştir.
1:52:02Cimrilikin Faydaları: Bir prens halkını soymadığı takdirde kendini koruyabilir, mallarından olmaz ve halkının gözünden düşmez.
Cimriliğinden ötürü eleştirme korkusu yaşamaz çünkü bu, devleti yönetmesinde ona yardımcı olacak kötü sayılan özelliklerden biridir.
Cömertlik her şeyi harcamak anlamına gelirken, cimrilikle ün salmak eleştiri getirse de nefret uyandırmaz.
1:54:41Prensliğin Gaddarlık ve Nezaket İlişkisi: Bir prens nezaketiyle bilinmeyi tercih etmeli, ancak bu nezaketi yanlış kullanmamalıdır.
Cesare Borgia gaddar olarak tanınıyordu, ancak bu özelliği sayesinde Romagna'yı yatıştırmış, barış ve sadakat getirmiştir.
Bir prens, halkını birlikte ve sadık tutmayı başarabildiği sürece gaddar olarak anılmasını aldırmamalıdır.
1:55:35Gaddarlık ve Merhamet İlişkisi: Birkaç kişiyi ibret olsun diye cezalandıranlar, ayaklanmalara ve cinayetlere sebep olan merhametli prenslerden daha merhametli görünecektir.
Yeni bir prens için gaddar olarak anılmamak mümkün değildir çünkü yeni topraklar tehlikelerle çevrili olup, prens bu durumda acele etmemeli ve katien kaygısını sezdirmemelidir.
Prens serin kanlı hareket etmeli, başkalarına önem verdiğini ve ilgili olduğunu göstermelidir.
1:56:35Korkulmak ve Sevilmek Arasında: İnsan hem sevilmek hem korkulmak ister, ancak bu ikisini tek kişide birleştirmek çok zor olduğundan, korkulmanın sevilmekten daha güvenli olduğu görülür.
İnsanların genel özellikleri arasında nankörlük, tutarsızlık, kötülük, korkaklık ve açgözlülük bulunmaktadır.
Başarılı olduğunuz müddetçe size adarlar, ihtiyaç duyacağınız zamanlarda ise sırtlarını dönerler.
1:57:42Korku ve Sevgi İlişkisi: İnsanlar sevilen birini değil, korkulan birini gocundurmaktan daha çok endişelenirler.
Sevgi minnettarlığa dayalı olduğundan zayıf tabiatından ötürü her fırsatta yıkılabilir, korku ise cezalandırma kaygısıyla sizi her daim koruyabilir.
Bir prens korkuyu öyle bir şekilde sağlamalıdır ki, sevgi kazanmayacak olsa bile nefretten kaçınmalıdır.
1:58:53Prensliğin Gaddarlığı ve Ordusu: Prens ordusuyla birlikteyken ve emrinde yüzlerce asker olduğunda, gaddarlığı ile üns almaktan korkmaması gerekir çünkü bu özellik olmaksızın orduyu birlik halinde tutamaz ve görevlerini yapmalarını sağlayamaz.
Hannibal Barca'nın muhteşem işleri arasında birçok kuyruktan oluşan devasa bir orduyu yönetmiş, yabancı ülkelerde savaşmış olmasına rağmen ne ordu içinde ne de prense karşı bir anlaşmazlık çıkması vardır.
Bu durumun oluşmasının ardındaki tek sebep amansız gaddarlığıdır ve bu özelliği sınır tanımayan cesaretiyle birleştiğinde onu askerlerinin gözünde saygı duyulan ve korkunç bir yapıt yapmıştır.

Machiavelli'nin "Prens" Kitabı ve Prenslik Sanatı

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir