Buradasın
Laiklik ve Sekülerizm Kavramlarının Tarihsel Gelişimi ve Din İlişkisi
youtube.com/watch?v=2s2opeMaPjMYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Araştırmacılar Yunus Yılmaz tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, laiklik ve sekülerizm kavramlarının tarihsel gelişimini ve din ile ilişkisini ele almaktadır.
- Videoda, laikliğin dinsizlik olmadığını ancak bir yönüyle de ateist bir unsuru olduğu vurgulanmaktadır. Konuşmacı, sekülerizm kavramının Avrupa'nın kuzeyinde, özellikle Protestan ve Anglikan ülkelerde nasıl geliştiğini, laiklik kavramının Fransa'da nasıl ortaya çıktığını ve Türkiye'nin bu konudaki durumunu Fransa ile karşılaştırarak anlatmaktadır. Ayrıca, laikliğin demokrasinin sigortası olduğu ve milli devlet anlayışının temelini oluşturduğu vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca, İslam'ın 7. yüzyıldaki hükümlerinin 21. yüzyılda kabul edilemeyeceği, Afganistan'daki Taliban yönetimi örneği üzerinden şeriat yönetiminin zorlukları ve Avrupa'daki sekülerizm hareketinin tarihsel gelişimi ele alınmaktadır. Konuşmacı, 19. yüzyılda Avrupa'da liberalizm ve sekülerizm arasındaki ilişkiyi, komünistlerin ateist olma eğilimini ve laikliğin dinsizlikle ilişkisini tartışmaktadır.
- 00:05Laiklik ve Dinsizlik Tartışması
- Araştırmacı Yunus Yılmaz, 80. videosunda "Laiklik dinsizlik midir? Laiklik dinin hayatın içinden dışlanması mıdır?" sorusunu ele alıyor.
- Son dönemde Afganistan'da Taliban yönetiminin yönetime el koyması, Türkiye'deki bazı şeriat özlemi duyan insanların bu söylemlerini coşturmuş.
- Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş'ın adli yıl açılışında dualı açılışı ve laiklik karşıtı söylemleri tartışma getirmiş.
- 01:17Ali Erbaş'ın Laiklik Anlayışı
- Ali Erbaş, eleştiriye yanıt olarak "İnanç insan ile Allah arasında olsun, siyasetine, adaletine, yargısına yansımasın diye ortalığı ayağa kaldırıyorlar" diyerek laiklik tanımı yapmış.
- Laiklik, inancın siyasete, adalete, yargıya karışmasını istemeyen bir devlet anlayışıdır.
- Türkiye'de şeriat yönetimi değil, laik bir devlette yaşamak istiyoruz.
- 02:12Afganistan Örneği
- Afganistan'da Taliban'ın şeriat yönetiminden kaçmak için insanlar uçakların kanatlarına binip düşüyorlar.
- Afganistan'daki kadınlara burka giyinmesi ve vücudun tamamının kapatılması istenmesi Türkiye'de benimsenen bir şey değil.
- Kur'an'da Ahzab Suresi 59. ayette kadının yüzü ve tamamıyla vücudunun kapalı olması gerektiği belirtiliyor.
- 04:18İslam'ın Modern Çağda Uygulanması
- 7. yüzyıldaki İslam'ın 21. yüzyılda uygulanması Türkiye'deki laik devlet yapısına uyan bir şey değil.
- İslam'da kadın dövülmesi, yüz kırbaç olayı, el kesme olayı ve köleleştirme gibi 7. asırdaki İslam kanunları 21. yüzyılda kabul edilecek bir şey değil.
- Modern İslamcılar bu hükümleri kabul etmemiş olsa da, Afganistan'da gerçek hükümlerin uygulanması durumunda insanlar kaçacak.
- 05:57Laikliğin İnançsızlık Anlayışı
- Laiklik tamamen dinsizlik değildir, ancak bir yönüyle inançsızlık, dinsizlik veya ateizm değil deist bir unsuru vardır.
- Batıda kiliseler kapanmamış, tam ateist değil de kiliselerin dinsizlik hükmü uygulanmamıştır.
- Ali Erbaş'ın konuşmasında yaşanan hayatın, bireysel sorunların ve sosyal gerçekleri dikkate alınmayan bir din anlayışının nesiller ve kitleler tarafından kabul görmesi mümkün olmadığı belirtilmiştir.
- 09:17Sekülerizm ve Laiklik
- Avrupa'da seküler olmayan bir eğitim anlayışı vardı, eğitim tamamıyla kilisenin tahakkümü altındaydı.
- 1400'lü yıllarda coğrafi keşiflerle beraber Rönesans ve dinde reform hareketi ile sekülerizm hareketi başladı.
- 17-18. yüzyılda sekülerizm diye bir kavram çıktı ve kiliseye bir tepki olarak kullanıldı, özellikle liberaller üzerinden.
- 11:08Sekülerizm ve Laiklik Kavramları
- Avrupa'nın kuzeyinde seküler bir altyapı oluşturulmuş, ancak bu tam laikliği karşılamamıştır.
- İngiltere'de Anglikan Kilisesi, milli bir dinin ve inancın varlığını göstermektedir.
- Sekülerizm, Katolik Kilisesi'ne karşı bir tepki olarak ortaya çıkmış, Martin Luther'in Protestanlık hareketini başlatması da bu tepkinin bir sonucudur.
- 11:57Laiklik Anlayışının Gelişimi
- Laisizm kavramı Fransa'da gelişmiştir, Fransa aslında Katolik bir ülkedir.
- 1789 Fransız İhtilali'nde eşitlik, özgürlük ve kardeşlik gibi kavramlar ortaya çıkmış, ancak bu kavramların hemen yerleşmediği görülmektedir.
- Fransa'da laik anlayışın 1901-1905 yılları arasında 20. yüzyılın başında 30 yıl tutabildiği belirtilmektedir.
- 12:51Türkiye ve Fransa Karşılaştırması
- Türkiye açısından Fransa'yı baz alırsak, laiklik anlayışını çok geç getirmemiş, arada sadece 20-25 yıl fark vardır.
- Avrupa'nın güneyindeki Katolik ülkelerdeki Katolik Kilisesi'nin tahakkümünü kırmak çok zordur.
- Almanya'da bile Katolik Kilisesi'nin tahakkümü kırmak çok zor olmuştur.
- 13:4819. Yüzyıl Avrupa'sında Sekülerizm ve Komünizm
- 19. yüzyıl Avrupa'sında liberalizm sekülerizm kavramı üzerine gelişmiştir ve liberaller sekülerizme sahip çıkmıştır.
- 19. yüzyılın ortalarında Almanya'daki komünistlerin ateist veya deist olmadıkları, kilisenin takvimine karşı açıkça tavır almadıkları görülmektedir.
- Fransa'daki komünistler de kilisenin takvimine karşı açıkça tavır almamışlardır.
- 14:45Marx ve Laikliğin Gelişimi
- Karl Marx'ın 1850-1860'larda görüşlerinin deklare edilmesinden sonra, bazı komünistlerin ateist olması gerektiği savunulmaya başlanmıştır.
- Avrupa'da kilisenin tahakkümü 20. yüzyılın başında açıkça kırılmıştır, ancak Avrupa'da kilise ve Katolik inancı hala güçlü bir inançtır.
- Avrupa'nın kuzeyindeki Protestan ülkelerde daha çok ateist ve deist olduğu söylenirken, güneyinde inançsızlık daha azdır.
- 16:12Laiklik ve Dinsizlik İlişkisi
- Laiklik dinsizlikte bir yönü vardır ve bu yönü Avrupa'da da görülmektedir.
- 28 Şubat sürecinde imam hatiplerin ve ortaokulların kapatılması gündeme gelmiş, başörtülü öğrencilerin üniversiteye girmesi istenmemiştir.
- Bazı kişiler laikliğin dinsizliği dayattığını, İslam'a göre başörtüsünün farz olduğunu iddia etmişlerdir.
- 18:08Laikliğin Dinsizlik Yönü
- Laiklik dinsizlik değildir, ancak arka planda laisizmin arkasında bir dinsizlik vardır.
- Laiklik bilimi esas alır ve bu söylemde "senin inancının doğru olduğunu nereden biliyoruz?" sorusu ortaya çıkar.
- Laiklik, ateistler ve deistlerin "senin inancının doğru olduğunu nereden biliyoruz?" sorusunu cevaplamaya çalışır.
- 19:49İslam ve Laiklik İlişkisi
- Kur'an'da başörtüsü geçmiyor, Nur Suresi 31. ayet evde kadının giyinmesini anlatırken, Ahzab Suresi 59. ayet sokakta kadının nasıl giyinmesi gerektiğini düzenler.
- İslam'da haramlık selamlık bir oturma vardır, bir kadın erken olduğu ortamda olamaz ve perde çekilmesi gerekir.
- Laiklik, modern İslamcıların yapmak istediği şeyi bir yönüyle yapıyor ve bu durumda laikliğin bazı yerlerde katı uygulandığı yönünde kanaat vardır.
- 23:15Laikliğin Tarihi Kökenleri
- Laik kavramı Yunanistan'da, eski Yunan'da, Girit'te ve Roma'da demokrasi hakim olduğu dönemlerde ortaya çıkmıştır.
- Yunan'da "laikos" kavramı, rahip sınıfının dışındaki kişi anlamına gelir ve demokrasinin olduğu yerde ön plana çıkmıştır.
- Roma'da ise "sekülerizm" kavramı, senatörler tarafından yönetilen cumhuriyet rejimi döneminde ortaya çıkmıştır.
- 24:33Pagan İnanç ve Sekülerizm
- Pagan inançlar hayatın her yerine dini kural koyan bir din anlayışı değildir, bu da sekülerizmin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
- Semavi dinler (Yahudilik, Hıristiyanlık, İslam) hayatın her yerinde müdahale etmek isteyen bir din anlayışıdır.
- Eski Yunan'da demokrasinin olduğu yerde laik kavramı çıkarken, Roma'da laik anlayış yoktu.
- 26:00Demokrasi ve Sekülerizm İlişkisi
- Eski Yunan'da bazı filozofların ateist veya agnostik olduğu görülmektedir, bu da demokrasinin olduğu yerde dinsizlik alanının çıktığını göstermektedir.
- Demokrasinin olduğu yerde sekülerizm çıkması kaçınılmazdır.
- Fransa'da Roma ve Vatikan'a tepki olarak çıkan protestanlık hareketi, milli kiliselerin ve milli devletlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
- 27:06Laikliğin Önemi
- Türkiye'deki laiklik, Türk milliyetçiliğinin ve Türkçülüğün sigortasıdır.
- Laiklik demokrasinin, milli devletin ve milliyetçiliğin sigortasıdır.
- Laiklik kaldırıldığında şeriat yönetimine geçildiğinde, milli devlet ve milli kimlik kalkar, daha sonra demokrasi kavramı da kalkar.
- 28:04Laikliğin Değerlendirilmesi
- Laiklik ne kadar önemli bir şey olduğu ve buna saldırmanın tehlikeli olduğu vurgulanmaktadır.
- Laikliğin tamamen bir dinsizlik olmadığı belirtilmektedir.
- Atatürk'te kalınması, bilimle kalınması ve çağdaşlıkta kalınması gerektiği, çağdaşlığın gelmesi için kitap okumaya devam edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.