Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir seyahat belgeseli formatında olup, anlatıcı Kuzey Makedonya'daki Türk azınlığı ve tarihsel gelişimini anlatıyor.
- Video, Kuzey Makedonya'nın coğrafi ve demografik özellikleriyle başlayıp, Osmanlı İmparatorluğu'nun bölgedeki 600 yıllık hakimiyetini, Atatürk'ün gençlik yıllarının Manastır'da geçmesi ve bölgedeki Türk azınlığın günümüzdeki durumunu ele alıyor. Daha sonra 1991 yılında Yugoslavya'nın dağılmasından sonra Makedonya'nın bağımsızlığını ilan etmesi ve 2008 yılında Kuzey Makedonya olarak isim değişikliği süreci anlatılıyor.
- Anlatıcı, Manastır'daki Atatürk'ün eğitim gördüğü okulu ziyaret ederek deneyimlerini paylaşıyor ve Atatürk'ün burada yaşadığı aşk hikayesi gibi kişisel anıları da aktarıyor. Ayrıca Yunanistan'ın Makedonya isminin kullanımına karşı çıkması ve bu süreçteki isim tartışması da videoda yer alıyor.
- Kuzey Makedonya ve Türk Nüfusu
- Kuzey Makedonya, 25,71 kilometrekarelik yüzölçümüyle Ankara'nın büyüklüğüne eşdeğer bir ülke olup günümüzde yaklaşık 2 milyon insan yaşıyor.
- Makedonya'da Türkler yüzyıllardır yaşamakta olup, Üsküp'te Arnavutlardan sonra en büyük ikinci azınlık olup nüfusun yaklaşık %4'ünü temsil ediyorlar.
- 2021 yılında yayınlanan resmi verilere göre Makedonya'da yaklaşık 78 bin Türk yaşıyor, bu da ülkenin toplam nüfusunun yaklaşık %4-5'ine tekabül ediyor.
- 01:50Makedonya'nın Tarihi
- Makedonya tarih boyunca birçok medeniyetin buluşma noktasıydı; Makedonya Krallığı, Roma ve Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası olarak varlığını sürdürdükten sonra Sırp Krallığı'nın bir parçası haline geldi.
- Osmanlı İmparatorluğu 14. yüzyılın ortalarından itibaren Balkanlar'a doğru genişlemeye başlamış, 1389 yılında gerçekleşen Kosova Savaşı ile bölge Osmanlı kontrolü altına girmiştir.
- Kosova Savaşı'nda Sırp askeri Miloş Obiliç, Osmanlı padişahı I. Murat'a suikast düzenlemiş ve onu şehit etmiştir.
- 03:44Osmanlı Dönemi ve Türk Nüfusu
- Osmanlı İmparatorluğu Makedonya'yı fethettikten sonra bölgeye cami, medrese ve hamam gibi yapılar inşa ederek bölgenin İslamlaşması ve Türkleşmesi sağladı.
- Osmanlılar fethettikleri topraklarda isken politikalarını uygulayarak Anadolu'dan gelen Türk nüfusunu bölgeye yerleştiriyordu.
- Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'un fethinden sonra Anadolu'da bulunan Karamanoğullarını Üsküp ve Gostivar'a yerleştirmiştir.
- 05:37Atatürk ve Manastır
- Manastır, Osmanlı İmparatorluğu'nun en prestijli okullarından biri olan Manastır Askeri İdadisi'nin bulunduğu şehirdir.
- Mustafa Kemal Atatürk 1896-1899 yılları arasında burada eğitim görmüş ve gençlik yıllarının bu sokaklarda geçmiştir.
- Atatürk'ün eğitim gördüğü bu okul günümüzde müzeye dönüştürülmüş durumda ve içinde Atatürk köşesi, Makedon kültürünü ve tarihini yansıtan bölümler bulunmaktadır.
- 07:31Manastır'daki Türk Nüfusu
- Manastır Atatürk'ün eğitim hayatı için önemli olsa da kendisi için bazı buruk hikayeler barındırıyor; Eleni isimli bir genç kızla yaşadığı aşk hikayesi toplumsal normlara aykırı bulunmuştur.
- Günümüzde bile şehirde bazı bölgeler Türkler'e, bazı bölgeler gayrimüslimlere ait olup, bazı kafelerde Türk bölümleri vardır.
- Makedonya yaklaşık beş asır boyunca Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli bir vilayeti olmuş, ancak 1912-1913 yılları arasında gerçekleşen Balkan Savaşları sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki hakimiyeti sona ererken, Makedonya toprakları Yugoslavya Krallığı'nın bir parçası haline gelmiştir.
- 09:07Günümüzdeki Türk Nüfusu
- Balkan Savaşları sonrası Makedonya'daki Türk nüfusu azalmış ve birçok Türk Türkiye'ye göç etmek zorunda kalmıştır.
- Göç etmek zorunda kalan Türklerin önemli bir çoğunluğu İstanbul'un Eyüp, Zeytinburnu, Bayrampaşa ve Gaziosmanpaşa gibi semtlerinde yaşıyor.
- Gostivar neredeyse tam bir Türk şehri olup, burada Türkçe resmi dil statüsünde ve Gostivar Belediyesi'nin üç resmi dilinden biridir; nüfusun %97'sini Türklerin oluşturduğu Palace Nissa ve nüfusun %70'ini oluşturan Arnavut sınırındaki merkez Cuppa, Türklerin Kuzey Makedonya'da azınlık olmadığı ender yerlerdir.
- 10:13Makedonya'nın Bağımsızlık Süreci
- 1991 yılında Yugoslavya'nın dağılmasıyla birlikte 8 Eylül 1991'de yapılan referandum sonucunda Makedonya bağımsızlığını ilan etti.
- Makedonya, Yugoslavya'nın kurucu üyelerinden olup, bağımsızlığını ilan ettiğinde "Makedonya Cumhuriyeti" ismini kullandı.
- Bu isim bazı resmi kaynaklarda hala kullanılsa da Yunanistan'la anlaşmazlık yarattı.
- 10:47Makedonya'nın İsim Değişikliği
- Yunanistan hükümeti ve Makedonya hükümetinin ortak kararıyla 2008 yılından bu yana Makedonya ismi değiştirilerek Kuzey Makedonya olarak yeniden adlandırıldı.
- Yunanistan'da da Makedonya adında bir bölge bulunuyor ve milyonlarca etnik Yunan kendisini Makedon olarak nitelendiriyor.
- Yunanistan, komşusunun en büyük etnik grubu için Makedon ifadesinin kullanılmasına karşı çıkıyordu.
- 11:18Yunanistan'ın Makedonya'ya Karşı Tutumu
- Yunanistan, Makedonya Cumhuriyeti'nin Vergina Güneşi ve Büyük İskender gibi Yunan kültürüne ait değerlere el koymakla suçlamıştır.
- Her iki ülkede uzun bürokratik görüşmeler sonrasında orta yolu buldu ve 12 Haziran 2018'de ülkenin adı resmi olarak Kuzey Makedonya olarak değiştirildi.
- Konuşmacı, Makedonya'nın orada yaşayan Türkler ve Atatürk'ün eğitim gördüğü okul nedeniyle kendisi için çok özel bir ülke olduğunu belirtiyor.