Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bereket TV'nin İzmir Torbalı'da yayınlanan bu eğitim programında, ziraat mühendisi Mine Pakkaler ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Konseyi'nde çalışan Erdal Gündök, aile işletmesi yapan Erdal Bey ile birlikte kütükte istiridye mantarı yetiştiriciliği hakkında bilgi veriyor.
- Program, istiridye mantarının (kavak mantarı, kayın mantarı, kulak mantarı olarak da bilinen) besin değerleri ve sağlık faydalarını anlatarak başlıyor, ardından Erdal Bey'in aile işletmesi hikayesi ve yetiştirme yöntemleri paylaşılıyor. Video, kütükte istiridye mantarı yetiştirme sürecini adım adım gösteriyor: kütüklerin hazırlanması, talaş hazırlanması, misellerin yerleştirilmesi, kütüğün kapatılması ve bir ay boyunca karanlık bir yerde bekletilmesi.
- Programda ayrıca mantarların pazardaki fiyatları (kavak kütükleri 20 TL, istiridye mantarları 10-15 TL), üretim süresi (5 yıl), nem kontrolü, sulama teknikleri ve mevsimsel dikkat edilmesi gereken noktalar da detaylı olarak anlatılmaktadır. Program, Kent Konseyi'nin İstiridye Mantarı Köy Tezgahı Projesi kapsamında hazırlanmıştır.
- 00:01İstiridye Mantarı Tanıtımı
- İzmir Torbalı'da Ziraat Mühendisi Mine Pakalär, kütükte istiridye mantarı yetiştiriciliği ve besin değerinden başka faydalarını anlatacak.
- Aile tipi yetiştiricilik yapan bir üretici ile birlikte üretim yöntemi ve uygulama gösterilecek.
- İstiridye mantarı (kavak mantarı, kayın mantarı, kulak mantarı) ormanlarda, özellikle Marmara ve Karadeniz'de kayın ormanlarında görülen mantar türüdür.
- 02:32İstiridye Mantarının Besin Değeri
- İstiridye mantarı pazarlarda bol miktarda bulunabilir ve diğer beyaz şapkalı mantarlara göre daha fazla proteini, karbonhidratı ve besin değerine sahiptir.
- Glisemik indeksi düşük olduğu için kilo almaz ve diyet besin olarak değerlendirilir.
- Yüksek oranda vitamin, mineral ve aminoasitler içerir.
- 03:30Sağlık Faydaları
- Yurt dışında istiridye mantarından çeşitli droplar elde edilip kapsüllenerek satılmaktadır.
- Kolesterol düşürücü özelliğine sahiptir, kötü kolesterolü düşürür ve iyi kolesterolün artmasına sebep olur.
- Kan yağları üzerinde etkili olup trigliserit ve özellikle lipitin düşmesini sağlar, bu da damar sağlığını korur ve kalp hastalıklarından korunmada etkili olur.
- Kanser savcı, kanserden koruyucu ve kanseri kovalayıcı bir üründür.
- 04:56Mantarın Yetiştirilme Ortamı
- Mantarlar bitki sınıfında değil, kendi başına ayrı bir aleme sahiptirler.
- Toprakta değil, ağaçların ve diğer bitkisel atıkların üzerinde yetişir: saman, mısır koçanı, kepek, buğday kepeği, pamuk telefi gibi ürünlerin üzerinde yetişir.
- Yetiştirilme ortamı önemlidir; örneğin Uzakdoğu'da okaliptüs ve narenciye kütüklerinin üzerinde uzun soluklu, az ürün veren üretimler yapılıyor ve bu kütüklerin aromaları ve besin değerleri farklıdır.
- 06:21Diğer Sağlık Etkileri
- Mantar dolaşım sistemini güçlendirir, kanı temizler ve kanın oksijenlenmesini sağlar.
- Aşırı tüketildiğinde alerjik bünyeli kişilerde karın ağrısına sebep olabilir.
- Diüretik etkisi vardır, vücuttan idrar söktürür ve vücuttan su attırır.
- İçindeki enzimler ve aminoasitler beyin dostudur, beyin fonksiyonlarını ve sinir sistemini güçlendirir.
- 07:35İstiridye Mantarının Kullanımı
- İstiridye mantarı ilaç yapımında kullanılabilecek organik bir yetiştiriciliktir.
- Gıda olarak tüketilebilir, normal şapkalı mantarlar gibi kullanılabilir.
- Kurutulabilir ve konservesi yapılabilir.
- 08:45Yetiştirme Ortamı ve Üretici Hikayesi
- İstiridye mantarı için yumuşak ağaçlar kullanılır: kavak, kayın, ıhlamur gibi.
- Zeytin ağaçları ve reçineli ağaçlar (çam gibi) için uygun değildir çünkü mantar gelişimine engel olur.
- Erdal Bey, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Konseyi'nde çalışan bir üretici olup, ailesiyle birlikte aile tipi istiridye mantarı yetiştiriciliği projesine katılmıştır.
- İzmir Büyükşehir Belediyesi, Kent Konseyi ve Ziraat Mühendisleri Odası'nın ortaklaşa projesi olan "İstiridye Mantarı Köy Tezgahı" kapsamında aile tipi yetiştiricilere eğitim verilmektedir.
- 12:46Kavak Kütüğü Üreticiliği
- Konuşmacılar 35 kütükle başlayıp büyütmeyi hedeflediklerini belirtiyor.
- Küçük aile işletmeleri bu ürüne hobi olarak başlayıp başarıp pazarlarda satabilir ve ek gelir elde edebilir.
- Pazardaki kavak kütüklerin fiyatı 20 TL, kompost tarzında üretilen istiridye mantarları ise 10-15 TL arasında değişmektedir.
- 14:41Kütüklerin Hasat Süresi ve Üretim Koşulları
- İyi bakıldığı takdirde bir kütükten bir yılda 5 yıl arası mantar alınabilir.
- Kütüklerden en az 5 yıl ürün alınabilir ve bu küçük bir işletmeye çok uygun bir üreticilik şeklidir.
- Kapalı ortamda ısısını, ışığını ve nemini kontrol ederek 12 ay ürün alınabilir, ancak doğada açıkta yapıldığında ürün alınabilen mevsimler kısıtlanır.
- 16:56Kütük Bakımı ve Aşılama
- Kütüklerin suyunun ve neminin eksik edilmemesi ve hasatın fazla geçirilmemesi gerekir.
- Mantarhanede üretirken alerjik veya astım olan kişilerin dikkatli olması gerekir çünkü mantarlar spor salarlar.
- Açıkta yetiştirilen mantarlar için bu sorun yoktur.
- 17:52Kütük Bakımı ve Su Gereksinimi
- Kütük yetiştiriciliğinde ekstra maliyet olmadan sadece özveri gerekiyor.
- Kütükler damla sulama sistemi ile veya alttan kuyu suyu ile sulanır.
- Mantarın büyük bir kısmı su olduğu için kütüklerin nemli tutulması gerekir.
- 19:01Kütüklerin Nemi ve Konumu
- Kütükler hem topraktan hem de üstten su alır, üstlerinde talaş bulunur.
- Kütüklerin devamlı nemli durması önemlidir, üstten damla sulama veya süzgü ile su verilebilir.
- Yazın sıcak olduğu zamanlarda kütükler serin, gölgeli yerlere taşınır, kışın ise bahçede ideal bir mevsimdir.
- 21:01Kütük Aşılama İşlemi
- Mantar misalleri doğrudan kütüğün üzerine aşılama şansı olmadığı için misaller talaşa sarılır.
- Kütük aşılama için 50-60 cm yüksekliğinde, 45-50 cm çapında kavak kütüğü kullanılmalı ve nemli olmalıdır.
- Kütüğün üzerine kesilen kapaklar yerleştirilirken çizgi atılması gerekir, böylece kapağı tam oturtmak için sağa sola çevirmeye gerek kalmaz.
- 25:31İstiridye Mantarı Kütüğü Hazırlama
- Kütük katları birbirinden ayrılırken, ilk katta başlanır ve kütük yere konulmamaya özen gösterilir çünkü topraktan gelebilecek mantari hastalıklar kütüğe bulaşmaması için.
- Kütük kesiminde kullanılan talaş, reçineli ağacın talaşı olmamalı, mobilyacıların kullandığı MDF veya sunta talaşından yapılmamalıdır.
- Misel aşılamadan önce, misellerin duracağı yuva olarak talaşla bir kat hazırlanır ve misel serpilirken kenarlara doğru düşmesini engellemek için misel bir parmak yüksekliğinde yerleştirilir.
- 29:09Misel Aşılama İşlemi
- Miseller hafifçe ufacıklaştırılıp dağıtılır, aşılamayacak miseller buzdolabında sebzelik kısmında saklanabilir.
- Misellerin çok ufacıklaştırılması onları öldürür, bu nedenle hafif bir şekilde ufacıklaştırılması gerekir.
- Miseller talaş katının üzerine serpilir ve üzerine talaşla kapatarak miseller korunur.
- 30:54Kütüğün Kapatılması
- Kapağın çapı kütüğün çapına göre dengeli şekilde yerleştirilir ve iki noktadan tutturulur.
- Kapağın dengeli şekilde çakılması önemlidir, miseli ezmek için iki taraflı dengeli bir şekilde çakılması gerekir.
- İkinci kat için aynı işlemler tekrarlanır ve her kat için misel ve talaş katı serpilir.
- 35:10Kütüğün Son Hazırlığı
- Kütüğün tamamen kapalı hale getirilmesi için talaş katları hafifçe nemlendirilir.
- Kütük kağıt bantla bağlanır ve üzerine yapıştırılmaz, arada mesafe kalsın.
- Kütüğün üzerine bugünün tarihi ve bir ay sonranın tarihi yazılır, bir ay boyunca açılmaması ve kurcalanmaması gerekir.
- 38:21Kütüğün Bakımı ve Hasat
- Kütük bir ay boyunca güneşin görmediği karanlık bir yerde bekletilir, bir aydan önce açılmamalıdır.
- Bir ay sonra kütük açılıp bakılır, eğer sarmış gibi kütüğün üzeri kaplanmamışsa tekrar kapatılıp bir hafta daha bekletilir.
- Kütük açıldıktan sonra bahçede ağaçların gölgesinde toprakta oturtulur, düzenli olarak nemlendirilir ve iklim şartlarına göre 15-20 gün arayla ürün alınabilir.
- 41:02İstiridye Mantarı'nın Faydaları
- İstiridye mantarı çok şifalı, kalp-damar sağlığını korur, kolesterolü düşürür ve kan seviyesini düzenler.
- İstiridye mantarı amino asit, enzim, vitamin ve mineral kaynağıdır.
- Çiftçiler depoların ve ambarların bir köşesinde birkaç kütük kendilerine yapabilir veya pazardan satın alabilirler.