Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Öykü Cengiz'in sunduğu "Açık Sorular" programında, uzman psikolog Hazal Arslan'ın katılımıyla gerçekleşen bir sohbet programıdır. Program, kuşaklar ve kuşak çatışması konusunu ele almaktadır.
- Video, dünyadaki beş kuşak (Sessiz kuşak, Baby Boomer, X kuşağı, Y kuşağı ve Z kuşağı) hakkında bilgiler vererek başlamakta ve özellikle Z kuşağı ile ilgili detaylı bir analiz sunmaktadır. Program, kuşakların özellikleri, aralarındaki farklılıklar, teknoloji kullanım şekilleri ve sosyal ilişkiler üzerine odaklanmaktadır. Ayrıca, dijitalleşen dünyanın ilişkiler üzerindeki etkileri, sosyal medyanın evlilik ilişkilerine etkisi ve çocukluk travmalarının yetişkin ilişkilerine yansıması gibi konular da ele alınmaktadır.
- Programda, Z kuşağı çocuklarının %97'sinin YouTube izlediği, %50'den fazlasının bilgisayar oyunu bağımlısı olduğu ve %56'nın yalnız hissettiği gibi istatistiksel bilgiler paylaşılmaktadır. Ayrıca, ebeveynlerin çocuklarının teknoloji kullanımını nasıl takip edebilecekleri, "dört s kuralı" olarak sevgi, saygı, sadakat gibi değerlerin önemini vurgulayan pratik öneriler de sunulmaktadır.
- 00:17Açık Sorular Programı ve Konular
- Öykü Cengiz'in sunumunda "Açık Sorular" programında önemli konular ele alınacak.
- Programda şu an dünyada kaç kuşak var, kuşak çatışması nedir, Z kuşağı neden en yalnız yaşayacağı öngörülen kuşak gibi konular konuşulacak.
- Uzman psikolog Hazal Arslan programın konusunu ele alacak.
- 01:08Kuşakları Ayırmak Hakkında Farklı Görüşler
- İnsanoglu her zaman bir gruba üye olmayı tercih etmiş ve bu gruba üye olunca rahat hissetmiştir.
- Bazı kuşak araştırmacıları, kuşakları ayırmak ve tanımlamak insanın ihtiyaçlarına cevap vermek ve farkındalık oluşturmak için gerekli olduğunu düşünürken,
- Diğer araştırmacılar kuşakları ayırmayı kültür iktidarlarının ve pazarlamacıların yarattığını, farklı kuşaklara farklı ürünler satmak için kullandıklarını savunur.
- Psikolog olarak Hazal Arslan, kuşakları tanımlamak ve onlarla etkileşim kurmak ötekileştirme olmadan doğru bir yaklaşımdır.
- 02:28Beş Kuşak ve Sessiz Kuşak
- Dünyada beş tane kuşak bulunmakta ve bunlardan biri sessiz kuşak veya geleneksel kuşak olarak adlandırılmaktadır.
- Sessiz kuşak, 1925-1945 yılları arasında doğan, savaş görmüş ve küresel problemlerle karşı karşıya kalan kişilerden oluşmaktadır.
- Bu kuşak itaatkar, "otomatik pilot" olarak nitelendirilen, konforuna düşkün olmayan ve her koşulda çalışkan kişilerden meydana gelmektedir.
- 03:43Sessiz Kuşakın Özellikleri
- Sessiz kuşak, dünyayı "homo secret" olarak görür; erkek dünyası, kadınları kutsallaştırmış bir dünyada (kadınların evde olmalı, yemeğini pişirmeli, çocuklarıyla ilgilensin) yaşamışlardır.
- Bu kuşak, erkeğin aldatması cinsel istekten kaynaklı olarak görülürken, kadının aldatması ise sadece duygusal boşluktan kaynaklanır ve suç olarak nitelendirilir.
- Sessiz kuşak ve diğer eski kuşaklar kendinden sonra gelecek kuşaklar için ümitsizdir, bu durum tarihte her kuşağın kendinden sonraki kuşaklara yönelik endişesiyle birlikte tekrarlanmaktadır.
- 05:45Baby Boomer Kuşağı
- Baby Boomer kuşağı, 1945-1965 yılları arasında doğan, savaş ortamı bittikten sonra dünyayı güvenilir bir yer olarak gördükleri için dünyaya bir milyar çocuk getiren kişilerden oluşmaktadır.
- Bu kuşak hayalperest olmayan, "bebek patlaması" olarak adlandırılan bir kuşağa aittir.
- Bu kuşak Türkiye'de ve Ortadoğu'da Mevlana'yı çok seven ancak Mevlana'nın pergel metaforuna göre bir ışığa ulaşmaya çalışmayan, aktivist bir yaklaşım sergileyen kişilerden meydana gelmektedir.
- 07:30X Kuşağı
- X kuşağı, 1960-1980 yılları arasında doğan, haber kaynaklarını radyolardan öğrenen, disiplinli ve çalışkan kişilerden oluşmaktadır.
- Bu kuşak, Y ve Z kuşaklarının babası olup, iki kuşağın çatışma halinde olduğu için "ortanca kuşak" olarak adlandırılmaktadır.
- X kuşağı, ılımlı olmasına rağmen Y ve Z kuşaklarının isteklerine karşılık verememekte, kendisine saygı beklemekte ve kendinden sonraki kuşaklara karşı homofili (benim gibi olanlar iyidir) eğiliminde bulunmaktadır.
- 10:50Y ve Z Kuşakları
- Y kuşağı, 1980-1994 yılları arasında doğan, kendini göstermeyi seven ve kendisini "efsane nesil" olarak nitelendiren kişilerden oluşmaktadır.
- Y kuşağı cesur ve her şeyi kendisinin çözebileceğini düşünen, pasif-agresif olmayan ancak Z kuşağına göre boş çıkaran bir nesildir.
- Z kuşağı, Y kuşağı kadar kendini göstermeyi seven değil, daha konforist ve "Generation DA" olarak adlandırılan, ünvansız, gösterişe önem vermeyen bir nesildir.
- 13:37Y ve Z Kuşakları Arasındaki Farklar
- Y kuşağı, 2000 sonrası doğanlar olup, Z kuşağının aksine daha fazla evlenme oranına sahiptir ve bağlanmayı seviyor.
- Y kuşağı, aile değerlerini önemser ve ev sahibi olmayı statü olarak görürken, Z kuşağı bağlanmayı sevmez ve daha özgür ruhlu olur.
- Z kuşağı, 2000-2020 arası doğan çocuklara verilen isimdir ve artık oy kullanacak, tatile çıkacak ve kendi parasını harcayacak yaşta.
- 16:27Z Kuşağı'nın Özellikleri
- Z kuşağı, X kuşağı ve genç Y kuşağı tarafından yetiştirilmekte olup, çok özgürlükçü ve toplumsal uzlaşı figürlerini önemsiyor.
- Bu kuşak çok hayalperest ve kendilerini ülkelerini kurtarabileceklerini düşünüyor, ancak bu özgüveni bazen boş olabiliyor.
- Z kuşağı, ebeveynlerinden bilgi almak istemiyor çünkü internet sayesinde her şeyi biliyorlar ve yatay ilişki kurmak istiyorlar.
- 18:04Z Kuşağı ile İletişim
- Z kuşağı, sosyal medyada takip ettikleri influencer'lar ve youtuber'larla ilgili konuşmak istiyor ve yetişkinlerin ağdalı sözlerinden hoşlanmıyor.
- Ebeveynler, Z kuşağı çocuklarıyla çok fazla konuşmalı ve onların toplumdan ve dünyadan ne beklediklerini anlamalılar.
- Ebeveynler, sosyal medyada çocuklarının ne yaptığını takip etmeli, gerekirse sahte hesaplar açarak onları izlemeli.
- 20:44Z Kuşağı'nın Eleştirel Dili
- Z kuşağı, sosyal medyada sert yorumlar yapabiliyor ve eleştirinin dozunu kaçırabiliyor.
- Bu durumun sebebi, "helikopter ebeveynler" olarak adlandırılan anne-babaların çocuklarını öylesine yetiştirmeleri ki herkesi eleştirebilirler.
- Alfa kuşağı, Y kuşağı tarafından yetiştirilecek ve Z kuşağından daha özgüvenli olabilir, ancak henüz tam olarak tanımlanmamıştır.
- 23:16Kuşak Çatışması ve Z Kuşağı
- Virüs herkesi etkiledi, özellikle yeni doğan çocukların en büyük problemi anne babaların sürekli telefonla meşgul olmasıdır.
- Anne babalar çocuklarına ders çalışmasını, kitap okumasını, araştırma yapmasını söylerken kendileri telefonla meşgul olunca çocuklar "neden" diye sorarlar.
- Kuşak çatışması, insan ömrünün uzaması ve beş-altı kuşak bir arada yaşamasıyla ortaya çıkmıştır.
- 25:53Z Kuşağı ve Teknoloji İlişkisi
- Z kuşağı internetle doğmuş, büyümüş bir kuşak olup, pandemi döneminde online ders çalışması zorunlu hale gelmiştir.
- Z kuşağı çocuklarının %97'i YouTube izliyor, %50'den fazlası bilgisayar oyunu bağımlısı ve telefonla ilişkileri kesildiğinde ölüm acısı hissediyorlar.
- Manchester City Üniversitesi'ne göre Z kuşağı %56'dan fazla yalnız hissediyor, X kuşağı ise sadece %20'den azı yalnız hissediyor.
- 28:01Z Kuşağı'nın Sosyal İlişkileri
- Z kuşağı çocukları asla sosyal değiller, arkadaşlıkları internet üzerinde olup, internet sekmeleri gibi açıp kapatabilirler.
- Bu çocuklar daha çok bilgisayar oyunlarıyla arkadaşlık edip, oyun karakterleriyle kendilerini özdeşleştiriyorlar.
- Çocukların WhatsApp görüşmelerinde en çok intihardan konuşuluyor ve ailelerin çocuklarının neler konuştuğunu takip etmesi gerekiyor.
- 30:42Z Kuşağı'nın İlişkileri ve Sorunları
- Z kuşağı aile içi ilişkilerinde genellikle odalarında yalnız takılıyor.
- İşverenleriyle ilişkilerinde çalışma saatine önem vermiyor, asgari ücretle işe başlamak yerine kısa sürede çok yoğun çalışmayı tercih ediyorlar.
- Okul ortamında öğretmenlerini beğenmeme, ebeveynleriyle ilişkilerinde yaşlılara saygısızlık gibi sorunlar yaşamaktadırlar.
- 32:44Bilinçli Ebeveynlik ve Çözüm Önerileri
- Aileler çocuklarının sosyalleşmesi için parklarda vakit geçirmelerine dikkat ediyorlar.
- Bilinçli ebeveynlik tarzları olarak "çocuğunuzu internet büyütmeyin, siz büyütsün" şeklinde teşvik ediliyor.
- Z kuşağı çocuklarının odalarında vakit geçirmesi ve bilgilerin doğru-yanlış ayrımı konusunda ailelerin büyük sorumlulukları var.
- 33:46Dijitalleşen Dünya ve İlişkiler
- Dijitalleşen dünyanın ilişkilere etkisi kaçınılmaz bir gerçektir.
- Sosyal medya ilişkileri çok etkileyen bir faktördür.
- Yeni kuşak (45 yaş ve altı) bağlanmayı sevmeyen, bağımlılıklardan kaçınan bir nesildir.
- 35:06Evlilik ve Sosyal Medya
- İnsanlar evlenene kadar çok irdeliyorlar, "evet diyoruz, evlenene kadar gözünüzü dört açın, evlendikten sonra yarım açın" diye danışanlara tavsiye ediliyor.
- Sosyal medyada herkes en mutlu, en güzel, en sevecen ve en pozitif anlarını gösterir, bu da insanların gerçek hayatlarını kıskançlığa ve hayal kırıklığına neden olur.
- Danışanlar sosyal medyada gördükleri hayatlar kadar mutlu olmak istediklerini söyler, ancak bu imkansızdır çünkü kimse orada göründüğü kadar mutlu değildir.
- 36:15Estetik Bağımlılığı
- Estetik bağımlılığı günümüzde çok yaygın bir sorundur ve estetik yaptırma yaşı Türkiye'de 13 yaşa kadar düşmüştür.
- İnsanlar sosyal medyada görülen estetik ideali takip etmek için estetik müdahalelerine başvurmaktadır.
- Estetik müdahalelerine başvurmadan önce psikoloğa gidilmesi önerilmektedir, çünkü insanlar sadece görünümü değil, o kişinin hayatını da istediklerini fark etmemektedir.
- 36:53Sosyal Medya ve Eş İlişkileri
- Sosyal medyada sürekli rekabet vardır ve bu rekabet eş ilişkilerini de etkilemektedir.
- Sosyal medyada paylaşılan hayat tarzı ve eşlerin birbirlerine gösterdiği ilgi, kişileri karşılaştırmaya ve kıskançlığa sürüklemektedir.
- Sosyal medyada paylaşılan yüksek maliyetli alışverişler, kişileri isyana teşvik etmektedir.
- 38:14Sosyal Medya Bağımlılığı ve Özgüven
- Sosyal medyada paylaşmak altında yatan psikoloji özgüvensizlik olup, insanların beğeniyle özgüven depolarını doldurmasıdır.
- Güvenli bağlanma kuramadığımızda (güvensiz bağlanma) sosyal medya bağımlılığı, internet bağımlılığı veya beğeniye bağımlılık gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
- Sosyal medyada paylaşımlarla takipçi kazanıp özgüven depolarını doldurmak, başlangıçta etkileyici olabilir ancak zamanla içi boş olduğu görülür.
- 39:31Dijital Çağda Aldatma ve Boşanma
- Sosyal medya artık haber kaynağımız haline gelmiş, deprem veya ünlülerle ilgili haberleri sosyal medyadan öğreniyoruz.
- Dijitalleşen dünyayla aldatmanın şekli değişmiş, artık duygusal bağlanma ve sosyal medyada takıntı gibi davranışlar da aldatma olarak görülüyor.
- Aldatma sonrası kişiler ölüm acısı gibi bir acı hissediyor ve bu durum kadınlar ve erkeklerde ortaklaşa yaşanıyor.
- 41:22Sosyal Medyanın Evlilikler Üzerindeki Etkisi
- Sosyal medyada sürekli en güzel halin paylaşıldığı ve evdeki eşle karşılaştırma yapmanın yaygınlaştığı bir ortam oluşmuştur.
- İnsanların birbirlerini takip etmesi ve ulaşması kolaylaşmış, evin mahremiyeti ortadan kalkmıştır.
- İnsanlar birbirlerinin vücutlarını, ev hayatını, çalışma yerlerini ve günlük yaşamlarını bilmekte ve uygun kişilerle beraber olma isteği göstermektedir.
- 42:27Aldatmanın Psikolojik Yönleri
- Hiçbir hatanın karşılığı aldatma değildir, aldatma arkadan iş çevirmektir ve bir hatadır.
- Her aldatma olayı boşanmayla sonuçlanmamaktadır, bazen çift terapilerine başvurarak ilişkileri devam ettirmektedir.
- İlişkide yara varken kişi aldattıktan sonra kendine bakarak hatayı çözüp ilişkiye devam edebilir.
- 44:30Aldatmanın Nedenleri ve Sonuçları
- Aldatmanın altında yatan sebepler arasında monotonluk, evlilikteki heyecanın azalması bulunabilir.
- Bilim, "evlilik aşkın mezarıdır" atasözünü doğrulayarak iki-üç yıldan sonra dopamin (heyecan hormonu) yerini oksitosin ve serotonine bırakıyor.
- Bazı kişiler monotonluktan kurtulmak için sevse bile eşlerini aldatabilmektedir.
- 46:31Çocukların Aldatma ve Ayrılıkların Etkisi
- Aldatmalar ve ayrılıklarda en çok etkilenen kesim çocuklar olmaktadır.
- Bilinçli ebeveynler olup çocuklarına iyi bir ortam sağlayacak olursak çocuk doğurmalıyız.
- Çocuklar güvenli bağlanma ile büyürlerse sağlıklı kişiler olurlar, aksi takdirde güvensiz bağlanma ile büyümeleri durumunda yapışkan kişiler olurlar.
- 47:22Güvensiz Bağlanmanın Sonuçları
- Güvensiz bağlanma ile büyümüş çocuklar, "ben asla aldatılmayacağım" veya "ben prenses olacağım" gibi düşüncelerle yetişkin olurlar.
- Bu tür kişiler terk edilmeye mahkum çocuklar olarak büyümüş olurlar ve sağlıklı ilişkiler kuramazlar.
- Sağlıklı bir ilişki "bir elmanın yarısı olmak" değil, herkesin sağlıklı bir elma olması gerekir.
- 48:31Mağdur Psikolojisi
- Bazı kişiler sürekli terk edildiklerini düşünür ve kendilerini kurban hissederler.
- Gerçekten mağdur değiller, çevresindeki kişilerin ortalamasıdır.
- Bu çocuklar ömür boyu mağdur psikolojisi ile yaşarlar.
- 49:04Çocukluk Travmalarının Etkileri
- Çocukluk travmaları ilişkilerde çok etkilidir.
- Bazı erkekler eşlerinden annelerini isteyebilir veya yaş farkı olan genç kızlar babalarını yerine bir eril güç olarak görebilirler.
- Kişiler genellikle çocukluk travmalarını gidermek için yeni ilişkilerde aynı anne-baba modellerini yeniden yaratmaya çalışırlar.