Buradasın

Kur'an ve Bilimsel Zihin İlişkisi Üzerine Akademik Bir Sohbet

youtube.com/watch?v=fpjqCMimX5U

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

"Kur'an'ın İzinde" programında Emre Doğman'ın sunduğu bu sohbet programında, Prof. Dr. Caner Taslaman ve diğer akademisyenler din, bilim ve felsefe arasındaki ilişkileri tartışmaktadır.
Program, Kur'an'ın bilimsel zihin inşa etme sürecindeki rolünü merkeze alarak, kuantum teorisi, ateizm karşıtı argümanlar, Allah'ın varlığının delilleri ve İslam dünyasının bilime yaklaşımı gibi konuları ele almaktadır. Konuşmacılar, İslam'ın bilimsel düşünceye katkılarını, evrenin rasyonel yapısına inanmanın bilimsel araştırmaları nasıl desteklediğini ve ilahiyatçıların felsefe bilgisine sahip olması gerektiğini vurgulamaktadır.
Programda ayrıca "yeni ateizm" kavramı, Pascal'ın bahsi, fıtrat delilleri ve "Allah'ın Varlığı On İki Delili" gibi konular da tartışılmaktadır. Konuşmacılar, İslam dünyasının bilim ve teknoloji konusundaki geri kalma durumunu ele alarak, eğitim sistemlerindeki eksiklikleri ve ilahiyat fakültelerinde modern bilim disiplinleriyle entegrasyon olasılıklarını da tartışmaktadır.

01:24Programın Tanıtımı: Emre Doğman'ın konukları Prof. Dr. Caner Taslaman ve teorik fizikçi Enis Doko'dur.
Programda Kur'an'ın nasıl bir bilimsel zihin inşa ettiğinin, din-bilim-felsefe ilişkisinin ve Allah'ın varlığının delillerinin konuşulacağı belirtiliyor.
Programda "Kur'an'a Sor" ve "Kur'an ve Bilimsel Zihin" isimli kitaplar izleyicilere hediye edilecek.
02:53Celal Şengör ile Tartışma Daveti: Prof. Dr. Caner Taslaman, Celal Şengör'ün din ve peygamberler hakkında yakışıksız ifadeler kullandığını belirtiyor.
Caner Taslaman, Şengör'ün tartışmadan kaçtığını ve "aptallarla tartışmam" gibi sözler söylediğini söylüyor.
Caner Taslaman'ın Boğaziçi Üniversitesi'nden sonra Cambridge, Oxford ve Harvard üniversitelerinde din-bilim ilişkisi üzerine çalışmalar yaptığı belirtiliyor.
05:11Tartışma Davetinin Açıklaması: Caner Taslaman, Celal Şengör'le jeoloji ile din ilişkisi, dünyanın yaşı gibi konularda tartışmaya hazır olduğunu belirtiyor.
Taslaman, Şengör'ün din felsefecisi olarak "din saçma sapan bir şey mi" sorusunu tartışmak istediğini söylüyor.
Taslaman, İslam'a medya üzerinden hücum eden biri varsa cevap vermeyi kendi vazifesi olarak gördüğünü ifade ediyor.
09:28Celal Şengör Hakkında Tartışma: Programda Celal Şengör'ün peygamberleri Hitler'e benzetmesi ve "peygamberler de katliam yapmıştır" şeklindeki açıklamaları eleştiriliyor.
Eleştiri eden kişi, Şengör'ün ateist olma ve dinin inkar ettiğini belirtme hakkı olduğunu kabul ediyor ancak insafsız eleştirilerin yapılamayacağını vurguluyor.
Konuşmacı, peygamberlerin savaşlarının sadece savunma amaçlı olduğunu, hiç kimseyi öldürmeye davet etmediğini ve fikirlerinden dolayı insan öldürme çağrısı yapmadıklarını belirtiyor.
14:19Kuantum Teorisi Hakkında Şarlatanlık: Kuantum teorisi popüler olmaya başladığı dönemden itibaren suistimal edildiği, kuantum eğitimi, terapi ve hatta deterjan gibi alanlarda kullanıldığı belirtiliyor.
Kuantum teorisi mikro fiziği ve atomların hareketini tarif eden ağır bir teori olduğu, ancak bu teoriyi kullanan "kuantum şarlatanları" tarafından zihin kontrolü, maddeyi kontrol etme veya tedavi gibi iddialarla kullanıldığı söyleniyor.
Kuantum teorisinin bilimin içinde zor bir teori olduğu, klasik mantıksal yaklaşımımızla çözülemeyen fenomenleri içerdiği ve bilim felsefecileri tarafından ciddi sıkıntılar yaşadığı belirtiliyor.
16:42Kuantum Teorisinin Bilimsel Değeri: Kuantum teorisi bilimin birçok alanında, bilgisayarlardan lazere kadar sayılamayacak kadar çok alanda deneysel ve ciddi sonuçlar verdiği vurgulanıyor.
Anlaşılması zor kısımları olan kuantum teorisinin, saçma iddiaları temellendirmek için "kuantum" atıf yapmak isteyen kişiler tarafından istismar edildiği belirtiliyor.
Kuantum teorisinin deneysel olarak kendini ortaya koyan ve müthiş başarılara imza atan bir teori olduğu, ancak kuantum kavramını kullanarak ortaya atılan fikirlerin hiçbir deneysel gözlemsel süreçten geçmediği ve bu yüzden şarlatanlık olduğu vurgulanıyor.
18:39Kuantum Teorisi ve Teoloji: Kuantum teorisinin bazı yorumlarında kaypaklık var ve bu teori determinizmin evrende ortaya çıkmasına ilk kez olanak sağlamıştır.
Kopenhag yorumunun doğru olduğu bir ortak kabul yoktur, bu nedenle kuantum teorisini teolojik tartışmalara mutlak doğru bir şekilde sunmak yerine, felsefi tartışmalara nasıl girebileceği gösterilmelidir.
Newtoncu determinizm, evrenin herhangi bir saniyesindeki parçacıkların konum ve hızlarını bilen bir kimsenin, evrenin sonuna kadar süreçleri hesaplayabileceği bir görüşü savunurken, kuantum teorisinin determinist yorumu bu görüşe alternatif sunabilir.
22:00Yeni Ateizm ve Özellikleri: Yeni ateistlerin en önemli özelliği popüler bilim adamları olmaları ve bilim dışında hiçbir bilgi kaynağı olmadığını iddia etmeleridir.
Yeni ateistler felsefeyi eleştirirken, nesnel ahlak olmadığını iddia ederken dinsizliği ahlaksızlıkla suçlayarak çelişkiye düşmektedirler.
Yeni ateistler aydınlanmacı geleneği ileri sürerken, bilimcilik yaparak bilime hak etmediği kadar otorite verip argümanlarını ileri sürmeye çalışıyorlar.
23:30Yeni Ateistlerin Yaklaşımları ve Mücadele: Yeni ateistlerin dörtlüsü Richard Dawkins, Christopher Hitchens, Sam Harris ve Daniel Dennett olarak bilinir ve onlar dine karşı daha saldırgan yaklaşırlar.
Yeni ateistler dinsizliği adeta bir din gibi yaymaya ve organize etmeye çalışıyorlar, Richard Dawkins gibi belli dernekler ve örgütler kuruyorlar.
Müslümanlar bu fikirlerle karşılaştığında cevap vermeye hazır olmalı, ancak şiddet yerine fikirlerin özgürce ifade edilebilmesi gerektiğini vurgulamak gerekir.
25:03İnsaflı Eleştiri ve Mücadele Yolları: Bilim adamlarının ahlakın bir gereği olarak tespitlerini yaparken insaflı olmaları gerektiği, eleştirdiklerini kaynağından okumaları gerektiği belirtiliyor.
Ateizmle mücadelede kalem ve dil kullanmak, programlar yapmak, kitaplar yazmak önemli silahlar olarak görülüyor.
İslam adına uyduruların gösterilmesinin önemli bir rolü var ve Allah'ın varlığının, Kur'an'ın varlığının delilleri olduğu kanaatindeyiz.
27:33İlahiyatçıların Hazırlığı: Konuşmacı, ilahiyatçıların yeni ateistlerin argümanlarına karşı hazır olmalarının önemini vurguluyor.
İnternetten yayılan bilgiler gençlere ulaşarak fikirlerini etkiliyor ve bu gençler bu fikirleri arkadaşlarına aktarıyorlar.
İlahiyatçılar (din dersi öğretmenleri, cami hocaları) gençlerle sürekli etkileşimde bulunacaklar ve tartışmadan kaçmak yerine hazır olmaları gerekiyor.
28:51Gençlerin İmanı ve Yardımcı Kaynaklar: En önemli alan gençlerin imanıdır ve gençlerle ilgili sorunlara cevap verilmesidir.
Konuşmacı, ilahiyatçıların kendilerini yetiştirmeleri için YouTube videoları ve "Allah'ın Varlığı Oniki Delili" gibi kitapları ücretsiz PDF olarak internete koyuyor.
Ateizmi "uçak sallanana kadardır" gibi boş argümanlarla ele almak yerine, ciddi bir sorun olarak görmeli ve ona ciddi bir şekilde yaklaşmalı.
30:40Kur'an ve Bilimsel Zihninin İnşası Kitabı: Konuşmacı, "Kur'an ve Bilimsel Zihninin İnşası" adlı kitabını tanıtmakta ve Kur'an-Bilim ilişkisini ele almaktadır.
Kitapta, Kur'an'ın evrenin anlaşılabilir olduğuna güven verdiğini ve tek Allah inancının bilim yapmaya olanak sağladığını vurgulamaktadır.
Kitabın orijinal tezi, Kur'an'ın bilimsel bir zihin inşa etmesi ve bunun bilim yapmaya daha müsait olmasıdır.
35:38Bilimsel Devrim ve Bilimin Değeri: Bilimsel devrim 17. yüzyılda gerçekleşmiş, sanayi devrimi ise bilimsel devrimin üzerine inşa edilmiş.
Bilimin değerli bir şey olduğunun kabulü ve yaygınlaşması, bilimin sanayi ve teknolojideki faydaları ve geri dönüşüyle ilgili bir mantıkla gelişmiştir.
Bilimsel devrim öncesinde bilim yapmaya motivasyon kaynağı olmadığı dönemde, bilim yapacak bir zihnin olması çok daha önemliydi.
36:24Kur'an'ın Bilime Teşvik Edici Özellikleri: Kur'an, evrenin incelenmeye değer olduğunu göstererek, Allah'ın sanatını ve kudretini anlamak değerli bir faaliyet olarak sunmaktadır.
Evrenin rasyonel yapıda olması ve Allah'ın evrenini incelemek değerli olduğu ön kabulü, bilimsel faaliyeti desteklemektedir.
Kur'an, hakikatleri anlamanın bir yolu olarak evrende gözlem yapmaya davet eder ve bunu birçok ayette vurgular.
38:47Bilim Tarihi ve Gözlem: Eski Yunan'da Aristo öncesinde biyoloji ile ilgili gözlem yoktur, bilim yapmada akıl yürütmenin değerli olduğu fikri vardır.
Gözlem yapmaya ciddi atıfın olduğu dönemler özellikle 9., 10., 11. yüzyılda İslam dünyasında ve 17. yüzyılda Galile, Kepler, Newton'un yaşadığı bilimsel devrim döneminde olmuştur.
Kur'an, zihin inşa etme ve motivasyon oluşturmayı beraber vererek bilim yapılması için değerli bir kaynak olmaktadır.
41:19İlahiyat ve Bilim İlişkisi: İlahiyatçıların önemli bir kısmı bilim-din ilişkisinin değerini anlamamıştır.
Bilimin teknoloji üretmekte faydalarının kendilerine veya topluma dönmesine olumlu bakarken, bilimin dinin sunduğu hakikatleri anlamamıza katkıda bulunacağına ilgi göstermemektedirler.
Ateizm bilimcilikten, bilime yanlış bir rol biçmekten kaynaklanmaktadır.
42:33Bilim ve Felsefe İlişkisi: Bilimcilik, bilimi kendi alanının dışına çıkmaya zorlamaktır; bilim her şeyi açıklamaz.
Bilimin sınırlarını ileri sürmek ve bilimcilik yapmak, felsefe düşmanlığı yapmak, felsefe fukaralığıyla bilimin alanının dışına çıkıp bilimle alakası olmayan cümleler kurmaktır.
Bir kişinin ileri sürdüğü fikirler, kimin söylediğine göre değil, içeriklerine göre bilimsel, felsefi veya ilahiyatla ilgili olurlar.
44:56İlahiyat Fakültelerinde Bilim Eğitimi: Kur'an-ı Kerim'in bilime teşvik eden ayetleri ve modern bilimle örtüşen ayetleri üzerine birçok program yapılmıştır.
İlahiyat fakültelerinde astronomi, fizik, biyoloji gibi modern bilim disiplinlerinin dersleri okutulması, din görevlilerinin dünyaya daha etkili olabileceği düşünülmektedir.
Şu anda kısa vadede bu değişiklik yapılabilecek gibi görünmüyor, ancak ileride devrimsel bir değişiklik gerekebilir.
45:59Çift Anadal ve Seçmeli Ders Önerileri: Kısa vadede ilahiyatla diğer alanlar arasında çift anadal yapmayı kolaylaştırmak daha uygulanabilir bir çözüm olabilir.
Marmara İlahiyat Fakültesi'nde bilim, mühendislik ve tıp ile çift anadal yapan öğrenciler bulunmaktadır.
İlahiyat fakültelerinde derslerin önemli bir kısmını seçmeli derslerle doldurarak öğrencilerin farklı alanlardan ders alabilmesi önerilmektedir.
47:30Seçmeli Ders Programı Fikri: Öğrencilerin üçte bir veya dörtte bir derslerini seçmeli olarak doldurabilmeleri için uygun bir program yapılması önerilmektedir.
Öğrenciler kendi ilgi alanlarına göre hukuk, sosyoloji, fıkıh gibi farklı alanlardan dersler seçerek kendilerini yetiştirebilirler.
Her hocanın kendi dersini çok önemli bulması nedeniyle bol seçmeli bir ders programı uygulanması zor olabilir, bu nedenle çift anadal yapmayı teşvik etmek daha etkili olabilir.
49:41Bilim ve İslam Dünyası: Bilimle ilgili politikaları iyi olmayan, gerekli bütçeyi ayırmayan ve ilerlemeyi sağlamayan ülkelerde eğitimde bilimsel bilgi aktarımı başarılı olamamaktadır.
İslam dünyası nüfus olarak dünyanın dörtte birini oluşturmasına rağmen ekonomik güce sahip olduğu yirmide biri kadar pay almakta ve bu durumun arkasında bilimle aralarındaki mesafe ve bilgiyi kontrol edememe durumu yatmaktadır.
İslam dünyası bilim-din ilişkisi konusunda geri kalmaktadır; Big Bang, evrim teorisi ve nöroloji gibi alanlarda İslam'ın ilişkisi konusunda ciddi çalışmalar yapılmamaktadır.
53:08Evrenin Potansiyeli Delili: Evrenin potansiyeli delili, Allah'ın varlığına dair delillerden biridir ve bilimsel bulgulara bağlı değil, tamamen felsefi bir argümandır.
Bu argüman, evrenin atomlarının yapboz parçacıkları gibi potansiyel sınırları olduğunu ve bu sınırların ötesinde hiçbir şeyin ortaya çıkamayacağını öne sürmektedir.
İslam'ın evren görüşüne göre, atomlardaki parçacıkların potansiyeli tesadüfen oluşmamış, bilinçli bir güç tarafından verilmiştir, bu da evrenin bilinçli şekilde yaratıldığını göstermektedir.
57:59Kur'an ve Fıtrat Delilleri: İslam'ın Allah tarafından gönderildiği ve Kur'an'ın vahyin kendisi olduğu belirtiliyor.
Kur'an'da Allah'ın varlığını gösteren delillerin iç dünyamızda, dış dünyada ve ufuklarda bulunduğuna dikkat çekiliyor.
Rum suresi 30. ayette insanların hepsine verilmiş bir fıtrat olduğu, ancak çoğu habersiz olduğu belirtiliyor.
59:01Fıtrat Meselesinin İncelenmesi: İslam düşünürleri ve tasavvufta fıtrat meselesine çok atıf yapılsa da, kelam ve felsefede bu konu iyi doldurulmamış.
Kur'an'da Allah'ın varlığını ve dinin hakikatlerini gösteren özelliklerin incelenmesi gerekiyor.
Fıtrat delilleri için beş tane incelenmesi gereken özellik tespit edildi.
1:00:36Fıtrat Delilleri: İnsanların içindeki yaşam arzusu, korkulardan kurtulma arzusu, mutlu olma arzusu gibi yedi tane arzunun Allah'ın varlığını gösterdiği.
Doğuştan ahlaki temelimiz olduğunu ve bu temelin Allah'ın varlığını ve dinin hakikatlerini temellendirdiği.
Akıl, irade, bilinç ve benlik gibi özelliklerin Allah'ın varlığını gösterdiği.
1:02:13Felsefenin Zor Konuları: Felsefede en çok tartışılan ve tartışması en zor olan konuların başında bilinç, irade ve benlik gibi içkin özellikler geliyor.
Bilinç ve irade günlük hayatımızda sürekli kullandığımız unsurlar olmasına rağmen, felsefe açısından çok zor tartışmaların konusu.
Fıtratla ilgili deliller sadece Allah'ın varlığını değil, dinin nasıl olması gerektiğini ve hangi dinin doğru olduğunu da temellendirdiği.
1:05:24Pascal'ın Bahsi Meselesi: Konuşmacı, Allah'ın varlığının on iki delili diye bir kitap yazmış ancak Pascal'ın bahsini içermiyor.
Pascal'ın bahsi objektif bir delil olarak görülmediği, ancak dini konuları düşünmekten kaçan geniş bir kitle için ciddi şeyler söylediği belirtiliyor.
Hz. Ali'ye atfedilen bu düşünce şekli, Pascal'ın bahsi olarak felsefe literatüründe ünlü olmuştur.
1:06:12Pascal'ın Bahsi ve Allah'ın Varlığı: Allah'ın varlığına inanmak veya inanmamak iki temel seçenek sunar.
İnsan eylemde bulunmak zorundadır ve mutlu olmak için bir tavır almalıdır.
Pascal'ın bahsi, Allah'ın varlığıyla ilgili bir tavır almanın mantıklı olduğunu vurgulamaktadır.
1:07:05Allah'ın Varlığı Durumunda Kar ve Zarar: Eğer Allah varsa, O'na yönelmek sonsuz büyük bir kar getirir, inkar etmek ise büyük bir zarar anlamına gelir.
Allah yoksa, O'na yönelmekle insanların ciddi bir zararı olmaz, sadece ufacık bir zarar ederler.
Allah yokmuş gibi yaşayan bir insanın zaten çok az şeyi değişir, namaz ve oruç gibi ibadetlerin dünya hayatındaki kaybı sonsuz hayatı mukayese ettiğimizde ölçülebilir bile değildir.
1:08:33Mantıklı Tavır: Hangisinin doğru olduğunu bilemiyorsak bile, akılcı tavır Allah'a yönelmektir.
Allah'a yönelirsek yanlış çıkarsa bile ciddi bir zarar elde etmeyeceğiz, doğruysa büyük bir kar elde edeceğiz.
Allah yoksa, Allah'a yönelmekle insanların ciddi bir zararı olmaz, ancak Allah varsa ve O'na inanmazsak, telafi edilmeyen büyük bir zarar olacak.
1:09:18Yangın Örneği: Bir telefonla evin yangında olduğu haberini aldığımızda, eve koşup ailemizi kurtarmak için risk almak mantıklıdır.
Eve koşup yangın yoksa üç dakika kaybetmek ciddi bir zarar değildir, ancak ailemizi kaybetmek çok büyük bir zarardır.
Allah'a yönelen insanın ciddi bir kaybı olmazken, Allah'tan kaçan insanın çok büyük bir zararı olabilir.
1:11:14Dinin Önemi: Dinin mesajına karşı agnostik veya şüpheci yaklaşamazsınız çünkü yapacağı zarar çok büyük.
Bu mesaj inatla karşılanamaz, kendisinden kaçınılacak bir mesaj değildir.
Allah'ı inkar etmek, yakınlarımızı kaybetmekten daha büyük bir kayıptır çünkü ahiretini kaybetmek kısa dünya hayatını kaybetmekten çok daha önemlidir.
1:13:28İlahiyat ve Felsefenin İlişkisi: Gençlerin (14-16 yaş arası) hem bilimsel hem felsefi soruları ve çözüm aradıkları görülüyor.
Kur'an'da sürekli akıl yürütmeye davet edildiği ve sapıtanların aklını kullanmadıkları için sapıttıkları belirtiliyor.
Gerçek anlamda ilahiyatla ilgilenenlerin ve İslam'ın reddedilmesini sorun olarak görenlerin akılcı bir yaklaşımla felsefe ile ilgilenmemeleri düşünülemez.
1:14:25Felsefenin İlahiyat Alanlarındaki Önemi: Kelamcılara ve din dersi öğretmenlerine varoluş, ölüm, hayat gibi temel düşüncelerle ilgili cevap vermeleri veya bu konuları gündeme getirmeleri gerekiyor.
Varoluş felsefesi, Allah'ın varlığını delillerle kanıtlama gibi konular felsefe ile ilgilenmiş olmak sayesinde daha iyi ele alınabilir.
Felsefe, metinlerin epistemolojik açıdan önemini, bilgi açısından ne kadar önemli olup olmayacağıyla ilgili bir tartışma alanıdır.
1:15:48Felsefenin İlahiyat Alanlarına Katkısı: Tefsir bilimine ilgi duyan birinin yorum bilimiyle ilgili felsefedeki tartışmalara vakıf olması tefsir anlayışına ciddi bir katkı sağlar.
Fıkıh alanında çalışan birinin hukuk felsefesindeki tartışmalardan haberdar olması muazzam bir katkısı olacaktır.
İlahiyattan felsefeyi koparmak, çapsız fıkıhçıların, tefsircilerin ve hadisçilerin ortaya çıkmasına sebebiyet verir.
1:17:10İslam Felsefe Geleneği: İslam felsefesi ve din felsefesi gibi alanlar ilahiyat fakültelerinde bulunmaktadır.
İslam felsefe geleneğimiz var ve ilk dönem İslam düşünürleri hem felsefede hem bilimsel alanda ciddi etkiler bıraktıklarını ve katkılar sağladıklarını görüyoruz.
Bugün de o bakış açısına sahip olmamızın çok önemli olduğu vurgulanıyor.
1:18:31Gençler İçin Tavsiyeler: Gençlerin başlangıçta Kur'an'a ve İslam'a güvenmeleri, bu güvenle yola çıkmaları önemli.
Bilim ve felsefe alanlarına birden ilgi duymaları gerekiyor çünkü felsefe en temellerle ilgili bir tartışma alanıdır.
Bilim ve felsefeye açık gençlerin olması, kur'an'a güvenleri ile beraber bilimcilik ve felsefeye gerekli değeri verme eksikliği giderilmelidir.
1:21:40Kitap Tanıtımı: Programda "Kur'an ve Bilimsel Zihin İnşası" adlı kitap tanıtılıyor.
"Kendini Kınayan Nefis" kitabı da izleyicilere hediye edilecek.
"Kur'an'a Sor" isimli çalışması, Kur'an ayetlerini anlamak ve Kur'an bilgisini arttırmak için faydalı bir kitap olarak tanıtılıyor.

Kur'an ve Bilimsel Zihin İlişkisi Üzerine Akademik Bir Sohbet

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir