Buradasın

Kur'an Ayetleri Tefsiri ve İslam Dini Üzerine Dini Bir Sohbet

youtube.com/watch?v=y8DWQ93xM8U

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Mustafa İslamoglu tarafından Hilal TV'de sunulan ve Samsun'daki Doster derneğinde on bir yıldır tefsir dersi veren bir din eğitmeninin Kur'an ayetlerini yorumladığı dini bir sohbet formatındadır. Konuşmacı, kırk yıldır Kur'an'ı okuyan ve anlamaya çalışan, 11 yaşında Kur'an-ı Kerim'i 5 saat 40 dakikada okuyabilen bir hafız olduğunu belirtmektedir.
Videoda Alak Suresi'nin tefsiri ile başlayıp, Hz. Muhammed'in "ümmi" olarak nitelendirilmesi, Allah'ın ilim sıfatı, Kur'an'ın kolaylığı ve anlamlı okunması gibi konular ele alınmaktadır. Konuşmacı, Kur'an'ı anlamak için meallerden başlamak, tefsir okumak ve Kur'an'daki peygamber kıssalarını anlamak gerektiği vurgusunda bulunmaktadır.
Sohbet boyunca "ümmi" kavramının okuma yazma bilmemek anlamına gelmediği, Allah'ın her şeyi bildiği, Kur'an'ın insan diline uyarlanarak kolaylaştırıldığı ve her ayetin hayatımıza peyderpey inmesi gerektiği gibi konular detaylı şekilde açıklanmaktadır. Konuşmacı ayrıca Hz. Muhammed'e dair altı görevimiz olduğunu (iman etmek, tanımak, anlamak, tabi olmak, örnek almak ve peygamberliğine şahit olmak) ve Kur'an'ı hayatımıza taşımak için çaba göstermemiz gerektiğini vurgulamaktadır.

Allah'ın İsimleri ve Anlamı: Allah'ın en güzel isimleri, bu isimlerin manaları ve hayatımıza tecellileri Mustafa İslamoglu'nun anlatımıyla Hilal TV'de ele alınmaktadır.
"Esma" kelimesi, Allah'ın mükemmel olmasının ve insanın noksan olmasının ifade ettiği bir kavramdır.
03:35Dersin Başlangıcı: Konuşmacı, Allah'ın selamı, rahmeti, bereketi, afiyeti ve mağfireti izleyicilerin üzerine olsun diye dua ediyor.
Dersin konusu Alak Suresi'nin altıncı ayetinden başlayarak ilerleyecek.
Geçen derslerde Alak Suresi'nin ilk beş ayeti detaylı olarak incelenmiş ve bu ayetlerin Allah'ın yüceliği, yaratıcılığı ve takdir eden sıfatlarını anlatması vurgulanmıştır.
07:44Alak Suresi'nin Altıncı Ayeti: Altıncı ayette Allah, Hz. Muhammed'e "Biz yakında sana okutacağız ve sen unutmayacaksın" diyerek vahiyin tekrarlanacağını ve unutulmayacağınu belirtiyor.
Allah'ın dilediği müstesna olmak üzere, açığını ve gizliyi bildiğini, Hz. Muhammed'e kolay olanı daha da kolaylaştıracağını ifade ediyor.
Gerçeği hatırlatmanın faydalı olacağı, rabbine derin saygı duyan kişinin öğüt alacağı, azgın kişinin ise en büyük ateş azabına gireceği vurgulanıyor.
09:30Vahiy ve Unutma Endişesi: Altıncı ayetteki hatırlatmanın sebebi, vahyin indirildiği ilk dönemlerde toplumda yaygın yazı kültürü ve kurumsal vahiy katipliği kurumunun henüz şekillenmemiş olmasıdır.
Hz. Peygamber'in vahiyleri unutma endişesi taşıması normaldir, bu nedenle vahiy sıklıkla tekrarlanmıştır.
Taha Suresi'ndeki bazı ayetlerde, vahyin tamamlanmadan önce acele edilmemesi gerektiği uyarısı verilmiştir.
12:23Vahiy Almanın Prosedürü: Kıyamet Suresi'nin bazı ayetleri, Hz. Peygamber'in vahiy alırkenki pozisyonu ile ilişkilendirilmesi doğru değildir.
Vahiy almanın prosedürü, Cebrail'in okuyup Hz. Peygamber'in tekrar etmesi şeklinde değildir.
Vahiy kalbe gelir ve "Kalbe kul men kane aduvven nici biriyle fe innehu nezzelehu alakabike" ayeti bu gerçeği ifade eder.
14:31Vahiy ve Mukabele Kavramı: Vahiy, güvenilir ruha kalbine indirilmiştir ve kalbe gelen bir şeyi dilin tekrarına konu etmek bir yanılgıdır.
"Biz sana yakında okutacağız" ifadesi, Peygamberimize her yıl gelen vahiylerin Cebrail tarafından tekrar edilerek kontrol edildiği anlamına gelir.
Mukabele, karşılıklı olarak birbirini onaylamak anlamına gelirken, günümüzde bu kavram anlamdan uzaklaşıp sadece anlamadan okumaya ve dinlemeye dönüştürülmüştür.
17:27Peygamberin Vahyi Tanıma Özlemi: Peygamberimize vahiy akışı başladıktan sonra, yeni bilgiler öğrenme özlemiyle Cebrail'i beklemekteydi.
Peygamberimiz, Kur'an'ı vahy etmeden önce Tevrat'ı bilmiyordu ve iman sistemi bağlamında henüz dört başı mamur bir iman bilgisi yoktu.
Ankebut Suresi 48. ayette, Peygamber'in Kur'an'dan önce hiçbir kitap okumadığı belirtilmektedir.
22:31Ümmi Kavramının Doğru Anlaşılması: Peygamberimizin okuma yazma bilmemesi konusunda ümmi kavramı yanlış anlaşılmaktadır.
Bakara Suresi 78-79. ayetlerinde, ümmilerin Tevrat'ı bilmediği ancak kendileriyle yazdıkları kitaplardan yararlanarak dünyevi bedel elde ettikleri belirtilmektedir.
Ümmi kavramı, okuma yazma bilmemek değil, ehli kitaptan olmamak anlamına gelmektedir.
27:54Ehli Kitaptan Kişilerin Davranışları: Ehli kitaptan olan bazı kişiler, onlara emanet edilen malı aynen teslim ederken, bazıları ise bir dinar bile emanet edildiğinde dünyayı başına kaldırmadan teslim etmez.
Ehli kitaptan olanlar, "Bizim ümmilerle alakalı bize herhangi bir yol, herhangi bir borç yok" diyerek "leyse aleynafil ümmiyyine sebilun" sözlerini kullanırlar.
Ümmiler, ehli kitaptan olmayan kişilerdir ve ehli kitaptan olanlar onlara borcu olmadığını düşünürler.
29:13Ehli Kitaptan Kişilerin Kitabı Çarpıtmaları: Ali İmran 78. ayet, hakikati bile bile yazarak ve söyleyerek çarpıtan ehli kitaptan kişileri anlatır.
Bu kişiler kitapla ilgili olarak dillerini bükerler ve söylediklerini Tevrat'tan zannedilmesi için kitaptan gibi gösterirler.
Bu kişiler, okuduklarını Allah'ın katından geldiğini söyleyerek bile bile Allah'a yalan isnad edenlerdir.
31:41Ümmiler ve Peygamberler: Ümmilik okuma yazma bilmemek demek değildir.
Cuma suresi 2. ayette, Allah'ın ümmilere içlerinden peygamber gönderdiğini, onlara ayetleri, kitabı ve hikmeti öğrettiğini belirtir.
Peygamberimiz ilk defa Mekkeliler arasında çıktı ve Mekkeliler "ümmü" olarak da anılır çünkü Mekke "Ümmül-Kur'a" (şehirlerin anası) olarak bilinir.
33:14Hz. Muhammed'in Ümmi Anlamı: Allah Teala, Araf Suresi 157. ve 158. ayetlerinde Hz. Muhammed'i "nebiyyil ümmiyye" (ümmi peygamber) olarak tanımlamıştır.
Ümmi kelimesi üç farklı anlamda kullanılmıştır: Tevrat'ı bilmemek, ehli kitaptan olmamak ve Mekkeli olmak.
Hz. Muhammed ümmiydi, Tevrat'ı bilmiyordu, ehli kitaptan değildi ve Mekkeliydi.
34:51Ümmi Kelimesinin Doğru Anlamı: Ümmi kelimesinin kelime anlamı itibariyle "annesinden doğduğu gibi" anlamına gelir, bu da günahsız, ak pak ve tertemiz bir anlam taşır.
Hz. Muhammed'in okuma yazma bilmemesi iddiası, Hudeybiye Barış Antlaşması örneğiyle desteklenir, ancak Buhari'deki rivayetler bu iddiayı desteklemez.
Hz. Muhammed'in okuma yazma bilmemesi iddiası mantıksızdır, çünkü onsekiz yıllık peygamberlik döneminde "Allah" ve "Resul" kelimelerini bile öğrenememiş olması imkansızdır.
41:38Vahiy Akışının Kesintileri: Duha Suresi 4. ayette, vahiy akışının kesintileri (fetretül vahiy) olduğu ve bunun vahyin tabiatı olduğu belirtilmiştir.
Mekke'deki azgınlar, vahiy kesintilerini Hz. Muhammed'in "şeytanları terk etti" şeklinde yorumlayarak onu bunaltırlardı.
"Sen oku ki biz sana okutacağız, fela tesa ve sen unutmayacaksın" ifadesi, vahyin kesintilerinin normal olduğunu ve Hz. Muhammed'in unutmayacağını bildirmek içindir.
43:49Fela Tesa'nın Farklı Anlamları: "Fela tesa" ifadesi farklı okuma alternatifleri (kıraat) içinde "fela tense" şeklinde de okunabilir.
"Fela tense" şeklinde okunursa "unutma" anlamına gelir ve vahiy ile ilgili dikkatli davranma ve muhafaza etme uyarısı içerir.
Bu ayet, Hz. Muhammed'e hem moral verme hem de vahiy ile ilgili dikkatli davranma uyarısı içerir.
44:52Allah'ın İltica Etmesi: "İlla maşaallah" ifadesi, Allah'ın dilemesi hariç unutma olasılığını vurgular.
İnsan hafızasına sınırsız güvenmemeli, Allah unutmayı dilerse unutulabilir.
Hz. Peygamber'e Allah'ın hayatın her anına ve alanında müdahil olduğu gerçeği öğretildi.
46:12İnsanın Unutkanlığı: İnsan kelimesinin kökü iki ihtimal içerir: "ünsiyet sağlayan" ve "unutan" anlamına gelir.
İnsan unutan bir varlıktır ve ilk unutma tecrübesini Hz. Adem'den biliyoruz.
Kur'an'da uzun vadeli ve kalıcı bir unutma yaşanmış olamaz, çünkü Hicr Suresi 9. ayette Allah'ın zikrin koruyucusu olduğu belirtilir.
47:57İlla Maşaallah İfadelerinin Kullanımı: Kehf Suresi 23-24. ayetlerinde "İlla maşaallah" ifadesi, Hz. Peygamber'in Yahudilere cevap verirken kullanıldığı anlatılır.
"İlla maşaallah" dini bir duyarlılıktır ve gelecek ile ilgili kullanılır.
"İnşallah" ve "Maşallah" ifadeleri hayatın gelecek bölümüyle alakalı kullanılır, geçmişle alakalı değil.
50:47Kur'an'daki İstisna İfadeleri: Kur'an'da bu tür istisna ifadeleri bazen gerçekleşmeyen şeyler için de kullanılır.
Örneğin Enam Suresi 116. ayetinde "Sen yeryüzündekilerin çoğunluğuna itaat edersen seni Allah yolundan saptırırlar" ifadesi gerçekleşmiş değildir.
Zümer Suresi 65. ayette "Eğer şirk koşarsan amelin silinir" ifadesi de gerçekleştirmemiştir.
53:30Unutmanın Lütufları: Bazı şeylerin unutulması büyük bir lütuftur, unutmasaydık büyük acılar yaşar insanlar.
Unutulan şeyleri rabbim unutturuyor diye insan kendini teselli etmelidir.
Bir hadis-i şerifte üç kişi vardır ki onlardan kalem kaldırılmıştır: hiç bilmeden bir hata yapmak, unutmak ve ölüm tehdidi karşılığında bir şeye zorlanmak.
56:47Allah'ın Bilgisi: Allah açık olan her şeyi de bilir, gizli olan her şeyi bilir.
Vahyin muhafazası bağlamında, Allah açıkta yapılan vahiy tekrarlarını da bilir.
Allah açıktan yapılanlarla gizlide kalanlarla ilgili her şeyi bilir.
58:17Allah'ın Bilgisi: Allah'ın ilim sıfatı ile ilgili olarak, Allah her şeyi bilir; açığa çıkarmış olan her şeyi, gizli olan her şeyi bilir.
Allah, gayb alemini (gizli olanı) ve şehadeti (açığa çıkarmış olanı) bilen tek varlıktır.
Allah'ın bir şeyi bilmemesi söz konusu değildir.
59:00Kur'an'daki İlihiler: Ali İmran Suresi 5. ayette "Allah'a yerde ve gökte hiçbir şey gizli kalmaz" ifadesiyle Allah'ın her şeyi bildiği vurgulanmaktadır.
Enam Suresi 59. ayette "Gaybın anahtarları sadece Allah'ın katındadır" ifadesiyle Allah'ın gaybın anahtarlarının sahibi olduğu belirtilmektedir.
Cümledeki ögelerin sıralaması değiştirilerek vurgulu ifadeler kullanılarak Allah'ın bilgisi konusunda anlamlı detaylar eklenmektedir.
1:02:54Allah'ın Bilgisi Üzerine Ayetler: Allah'ın karada ve denizde ne varsa bildiği, hiçbir yaprak onun bilgisi olmadan yerinden düşmediği ifade edilmektedir.
Yeryüzünün derinliklerinde, herhangi bir yerde bulunan her şeyin Allah'ın ilminde mevcut olduğu belirtilmektedir.
Lokman Suresi'nde Hz. Lokman'ın oğluna "Allah bilgisine engel konulamayan, her türlü bilgiye anında ulaşabilen ve her şeyden haberdar olan" olarak tanımlanmaktadır.
1:06:57Allah'ın Bilgisi ve Şehitlik: Mücadele Suresi 6. ayette Allah'ın insanların unuttuğu şeyleri teker teker hatırlayacağı ve her şeye şahit olduğu belirtilmektedir.
Kur'an'da "şehit" kelimesi günümüzdeki anlamıyla kullanılmamaktadır; şehit, Allah'ın dinini hayatına hakim kılıp yaşamayı sürdüren kişilere verilen bir addır.
Allah'ın göklerde ve yerde ne varsa bildiği, başbaşa kalan herkese Allah'ın şahit olduğu ifade edilmektedir.
1:11:00Allah'ın Bilgisi ve Kontrolü: Allah her şeyi hakkıyla bilendir ve bilmemesi söz konusu değildir.
Bakara Suresi 284. ayette "Allah göklerde ve yerde ne varsa hepsini kontrol etmektedir" denilmektedir.
Allah, insanların gizli bilgilerini bile bilir ve hesaba çekecektir.
1:12:01Allah'ın Bağışlama ve Azap Verme İlkesi: Allah dilediğini bağışlar, dileyeni de bağışlar.
Dünya hayatında bağışlanmayı dileyen ve ona uygun yaşayan kişi mahşerde bağışlanır.
Azabı tercih eden kişi de onu tercih ettiği için mahşerde azaba uğratılır.
1:13:27Kur'an'ın Kolaylaştırılması: Alak Suresi 8. ayette "Biz seni en kolaya muvaffak kılacağız" denilmektedir.
Kur'an-ı Kerim'de Allah vahyini kolaylaştırdığını belirtmektedir.
Kamer Suresi'nde "İnsanlar gerçeği hatırlasınlar diye biz onlara Kur'an'ı kolaylaştırdık" denilmektedir.
1:17:52Kur'an'ın Kolaylığı ve Anlaması: Kur'an kolaylaştırılmıştır, anlayamıyorsak sorumlu değiliz çünkü Allah insana kaldıramayacağı yükü yüklemeyecektir.
Meryem Suresi 97. ayette "Biz senin diline Kur'an'ı kolaylaştırdık" denilmektedir.
Allah'ın kelamını insan idrakinin algılayabileceği şekle getirerek bize göndermiştir.
1:21:54Kur'an'ın Kolaylığı Hakkında: Kur'an'da "fe innema yessernahu bi lisanik" ifadesi, Allah'ın vahyini kolaylaştırdığını belirtiyor.
"Yetezekkerun" ifadesi, insanlara gerçeği hatırlatmak ve zikretmek için kullanılıyor.
Kur'an'ın kolaylaştırılmış olduğu, ancak bazı kişilerin bunu anlamadığı vurgulanıyor.
1:23:12Aklın Önemi: Allah hiçbir aklı bir başkasının kontrolüne vermemiş, en adil dağıttığı her şeyi adil dağıtmıştır.
Aklı kullanmayı aklına ziyan sayanlar var, ancak aklı kullanmak önemli bir vaadir.
"Mürit" kelimesi, iradesini rafa kaldıran ve gassalin teslim aldığı ölü gibi olan kişiyi ifade ediyor.
1:25:08Kur'an'ın Anlaşılması: Konuşmacı, kırk senedir Kur'an'ı okuyup anlamaya çalıştığını ve kitabın 6236 ayetini tamamen anlayamadığını belirtiyor.
Kur'an'ı okumaya başlamak için bir ayet bile yeterli, ancak okumayı bitirmek değil, devam etmek önemli.
Kur'an'ın anlaşılabilir ve üzerinden yürümelidir.
1:26:34Kur'an'da Kolaylık Ayetleri: Leyl Suresi'nde "fe emma men a'ta vetteka ve saddeka bil husna feyessiruhu lil yusra" ifadesi, cömert davranan ve güzel hakikatleri tasdik edenlere Allah'ın daha kolay yolu gösterdiğini belirtiyor.
İnsirah Suresi'nde her bir zorlukla beraber en az iki kolaylık olduğu vurgulanıyor.
Talak Suresi'nde Allah'ın her bir zorluktan sonra mutlaka bir kolaylık yaratacağı vaat ediliyor.
1:28:54Kur'an'ın Amacı: Konuşmacı, ümmetin içinde hadisler dirilere, Kur'an ölülere okunduğunu belirtiyor.
Kur'an'ı anlamadan sadece metin olarak okumak eleştiriliyor.
Yasin Suresi'nde Allah'ın kitabı hayatta olanlar uyarısı uyarsın diye indirdiği belirtiliyor.
1:30:23Kur'an'ın İndirilişi ve Anlaşılması: Kur'an, insanların hayatta olanları uyarmak için indirildi.
Kur'an 23 senede parça parça indirildi, topluca indirilebilirdi ancak "linusebbihi fua dek yüreğini onunla dayanıklı hale getirelim diye" yavaş yavaş indirildi.
İndirilişi yavaş olan kitabın anlaşılması da yavaş yavaş olacak.
1:32:03Kur'an'ı Hafızlık Deneyimi: Konuşmacı 11 yaşında Kur'an-ı Kerim'i 5 saat 40 dakikada yanlışsız okudu.
Hafızlık diplomasında Süleyman Ateş Hoca'nın imzası var ve konuşmacı onun manevi evladı olarak kendini tanımlıyor.
Hafızlık bitirildikten sonra 6.000-600 sayfa okunması gerektiği belirtildi.
1:34:15Hafızlık ve Anlama İlişkisi: Hafız olmak önemli ancak hafız olmanın daha önemli olması gerekir.
Hafız kalabilmenin yolu Kur'an'ın manası ile buluşmaktan geçer, manasını bilmezsen bir sene sonra hiçbir şey bilmezsin.
Konuşmacı artık her gün Kur'an'ı anlayarak, her ayeti okurken manasını düşünerek okuyor ve her okuyuşta yeni şeyler öğreniyor.
1:35:22Kur'an'ı Anlama ve Uygulama: Kur'an'ı anlamak için karşılaştırmalı okuma ve kısa tefsirlerden başlayarak tefsir okumaya başlamak gerekir.
Konuşmacı, 70 yaşında ve 55 yıldır din görevliliği yapan birinin Kur'an'da böyle ayetler olduğunu ilk defa duyduğunu öğrenmiş.
Kur'an kolay bir kitaptır ve hayatımızda Kur'an'ı anlamak ve hayatınıza aksettirmek gerekir.
1:37:30Kur'an'ı Anlamak İçin Öneriler: Kur'an hakkında bilgi edinmek için meallerden başlayın ancak tefsirlere de ilerleyin.
Tefsir okurken anlaşılmayan yerler olabilir, ancak sürekli okumak yeni şeyler öğreneceksiniz.
Konuşmacı, Samsun'da Doster derneğinde on bir yıldır tefsir dersi verdiğini ve Saat Suresi'ni defalarca anlattığını, hala yeni şeyler öğrendiğini belirtiyor.
1:38:35Peygamber Kıssalarının Önemi: Kur'an'daki peygamber kıssalarının maksadı sadece hikaye anlatmak değil, her peygamberin hayatının her insanın hayatında karşılığı vardır.
Eyyub, Yunus ve Hz. Muhammed gibi peygamberleri tanımak için Kur'an'ı anlamak gerekir.
Kur'an'ı anlamayan insanlar Hz. Muhammed hakkında tahminlerde bulunur ve sosyal medyada paylaşılan yanlış bilgiler yüzünden ümmetin rehberi olacak kişiyi seçmesi zorlaşır.
1:39:47Hz. Muhammedle İlgili Altı Görev: Her Müslüman'ın Hz. Peyamberle ilgili altı görevi vardır: ona iman etmek, onu tanımak, onu anlamak, ona tabi olmak, onu örnek almak ve onun peygamberliğine şahit olmak.
Hz. Muhammed'in peygamberliğine şahit olmanın yolu Kitabullah'ı hayatınıza taşımaktan geçer.
Derslerin amacı, Kitabullah'tan birkaç ayeti dahi olsun hayatımıza indirmeye gayret etmektir.
1:41:28Program Bilgileri: Bir sonraki derste surenin dokuzuncu ayetinden sonraki kısmı aktarılacak.
Pazar günlerinde "Öze Dönüş" adlı bir program düzenleniyor ve her onbeş günde bir farklı hocalar sunum yapıyor.
Bir dahaki hafta Anadolu İlâhiyat Akademisi'nin başında Tuncer Namlı'nın sunum yapacağı bilgisine ulaşılmış.

Kur'an Ayetleri Tefsiri ve İslam Dini Üzerine Dini Bir Sohbet

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir