Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İndeks Akademi'de maliye video derslerini çekmeye başlayan, iktisat mezunu bir eğitmen tarafından sunulan eğitim içeriğidir. Eğitmen, KPSS ve kurum sınavlarına hazırlanan öğrencilere yönelik maliye konusunu anlatmaktadır.
- Video, maliye testinin içeriği ve soru dağılımı ile başlayıp, kamu maliyesinin temel konularını ele almaktadır. Ardından kamu maliyesi ile ilgili yaklaşımlar detaylı şekilde incelenmekte, bu yaklaşımlar geleneksel yaklaşımlar (kurumsal, yapısal, gelir, refah ve değişim yaklaşımları) ve günümüz yaklaşımları (hukuki, iktisadi ve siyasi yaklaşımlar) olarak iki ana gruba ayrılmaktadır.
- Videoda ayrıca kamu maliyesinin tanımı, Türkiye'deki mali sistemi tanımlayan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, kamu hizmetleri sınıflandırması, kamu gelirleri, kamu harcamaları, kamu borçları, kamu bütçesi ve vergi hukuku gibi konular da ele alınmaktadır. Eğitmen, bu konuları KPSS sınavlarında nasıl sorulabileceğini de açıklamaktadır.
- 00:06KPSS Maliye Alan Testi İçeriği
- İndeks Akademi'de yeni dönem itibariyle maliye video dersleri başlamıştır.
- KPSS'de maliye alan testi kırk sorudan oluşur ve bunların yüzde on'u maliye teorisi bölümünden gelir.
- Maliye testinde soru dağılımı: maliye teorisi (4 soru), kamu gelirleri (6 soru), kamu harcamaları (6 soru), kamu borçları (6 soru), kamu bütçesi (6 soru), vergi hukuku (6 soru) ve maliye politikası (6 soru).
- 03:22Maliye Dersine Çalışma Yöntemi
- Maliye dersi sözel bir ders olup, yüzde doksan-doksanbeş'i sözel, sadece basit matematik içeren sayısal bölümler vardır.
- Maliye dersi çabuk unutulabilen bir derstir, bu nedenle konuları tamamlayıp soru bankasını çözdükten sonra haftada beş saat tekrar etmek gerekir.
- Maliye dersi sadece KPSS için değil, kaymakamlık hariç tüm kurum sınavlarında da sorulan bir ders olup, iktisadi, idari bilimler ve siyasal bilgiler fakültelerinde okuyan öğrenciler için de faydalıdır.
- 06:02Maliye Teorisi Bölümü
- Maliye teorisi bölümünde toplam dört soru gelir ve bu bölümde çok sayıda isim ve teoriden bahsedilecektir.
- Devlet, toplumların ortak ihtiyaçlarını karşılamaya dönük olarak örgütlenmiş bir organizasyondur ve bu ortak ihtiyaçlara günümüzde kamusal ihtiyaçlar denir.
- Devlet topluma çeşitli hizmetler sunar ve bu hizmetlere kamu hizmetleri denir; bunlar arasında savunma (dış güvenlik), kamu düzeni (iç güvenlik), diplomatik hizmetler, eğitim ve sağlık hizmetleri bulunmaktadır.
- 11:35Kamu Maliyesinin Konusu
- Kamu maliyesinin temel konusu kamu hizmetleridir; devlet topluma sunduğu hizmetler ve mallardır.
- Kamu hizmetleri tam kamusal, yarı kamusal ve erdemli (merid) mal ve hizmetler olarak sınıflandırılır.
- Maliye bilimi, devletin kamu hizmetlerini sunarken yaptığı kamu harcamalarını ve bu harcamaları finanse etmek için yarattığı kamu gelirlerini inceler.
- 13:10Kamu Gelirleri ve Borçlanma
- Günümüzde devletlerin en önemli gelir kaynağı vergidir, ancak vergi anlayışı ülkeler arasında farklılık gösterir.
- 1929 sonrası dönemde devletlerin ekonomik ve sosyal görevlerinde artış yaşanmış, harcamaları artmış ancak gelirlerini aynı oranda artıramamışlardır.
- Verginin psikolojik, mali, iktisadi ve siyasi sınırları vardır; bu nedenle devletlerin harcamaları var olan gelirleriyle karşılanamadığı için borçlanma ihtiyacı doğmuştur.
- 16:24Bütçe ve Maliye Politikası
- Kamu maliyesinin bir diğer inceleme konusu bütçedir; devlet belli bir zaman dilimi içerisinde topluma sunacağı hizmetleri, harcamaları ve finansman kaynaklarını planlar.
- 1929 sonrası dönemde kamu maliyesi alanına maliye politikası adı verilen yeni bir bölüm eklenmiştir.
- Maliye politikası, devletin çeşitli amaçlara ulaşmak için vergi ve kamu harcamaları gibi unsurları araç olarak kullanarak ekonomiyi düzeltmeye çalışmasıdır.
- 20:43Kamu Maliyesi Biliminin Tanımı
- Kamu maliyesi, devletin mali faaliyetleri (kamu harcamaları, kamu gelirleri, borçlanma, bütçe) ile ilgilenir ve bu faaliyetlerin ekonomik ve sosyal sonuçlarını inceleyen bir bilimdir.
- Maliye politikası, kamu maliyesinin neden olduğu ekonomik ve sosyal sonuçları ifade eder.
- Türkiye'de mali sistemi tanımlayan temel kanun 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'dur.
- 22:41Kamu Maliyesi Yaklaşımları
- Kamu maliyesi yaklaşımları iki ana başlık halinde incelenir: geleneksel yaklaşımlar ve günümüz yaklaşımları.
- KPSS ve kurum sınavlarında kamu maliyesi yaklaşımları başlık üzerinden soru olarak sorulabilir.
- Ders sözel olduğu için çok sayıda başlık ve alt başlık olduğu için ezberleme ve kodlama yöntemleri kullanılabilir.
- 25:25Geleneksel Yaklaşımlar
- Kurumsal yaklaşım, devlet faaliyetlerinin hukuki ve idari açıdan ele alındığı yaklaşımdır.
- Kurumsal yaklaşım devleti bir kurum gibi görür, kurumun yetki ve sorumluluklarını hukukla belirler ve devleti sınırlandıran bir yaklaşımdır.
- Yapısal yaklaşım, devlet faaliyetlerinin ekonomik yapı üzerindeki etkilerini inceleyen yaklaşımdır.
- Fonksiyonel (gelir) yaklaşım, devlet faaliyetlerinin milli gelir üzerindeki etkilerini inceler.
- Refah yaklaşımı, devlet faaliyetlerinin toplum refahı üzerindeki etkilerini inceleyen yaklaşımdır.
- Değişim yaklaşımı, kamu maliyesi yaklaşımlarının son geleneksel yaklaşımıdır.
- 32:19Vergi ve Kamu Hizmetleri İlişkisi
- Vergi ile kamu hizmetleri arasındaki ilişkiyi inceleyen yaklaşım, vergileri kamu hizmetinin karşılığı olarak görür.
- Modern vergi tanımına göre vergi karşılıksızdır ve vergi ödeyen mükellefin şahsına dönük özel fayda sağlayan bir hizmet taahhüdü altına devlet girmez.
- Devlet topladığı vergide toplumun bütününe kamu hizmeti üretir ve harcama yapar, bu nedenle günümüzde verginin birebir karşılığı yoktur.
- 33:48Geleneksel Yaklaşımlar
- Beş temel geleneksel yaklaşım tamamlanmıştır.
- Günümüz yaklaşımları iki gruba ayrılır: geleneksel yaklaşımlar ve günümüz yaklaşımları.
- 34:26Hukuki Yaklaşım
- Hukuki yaklaşım, kurumsal yaklaşımın 1950'li-60'lı yıllarda bir tekrarı niteliğindedir.
- Bu yaklaşımın iki önemli temsilcisi Gaston Jez ve Louis Trotas'tır.
- Hukuki yaklaşım, devlet faaliyetlerinin hukuki niteliğini ön plana çıkararak vatandaşların hukuk güvencesi altında olmasını amaçlar ve devletin aşırı müdahaleciliğini önlemeyi hedefler.
- Bu yaklaşım, mali hukuk alanının gelişmesine katkı sağlamıştır.
- 37:01İktisadi Yaklaşım
- İktisadi yaklaşımın en önemli temsilcisi Richard Maskrev'dir.
- Klasik iktisatçılar devlete sadece belli görevleri verirken, bu yaklaşım devlete üç temel fonksiyon yüklemiştir.
- Devletin üç temel fonksiyonu: ekonomide istikrar, kaynak tahsisinde etkinlik ve gelir dağılımında adalettir.
- Ekonomide istikrar ve kaynak tahsisinde etkinlik devletin ekonomik fonksiyonları, gelir dağılımında adalet ise devletin sosyal fonksiyonudur.
- 40:10Siyasi Yaklaşım
- Siyasi yaklaşımın en önemli temsilcisi James Bu Kanal'dır.
- Bu yaklaşım, devlette alınan kararların ekonomik kararlar üzerindeki etkisini siyaset bilimi çerçevesinde ele alır.
- Siyasi yaklaşım, karar alıcıların siyasi aktörler olduğunu ve bu aktörlerin tercihlerinin kamu alanında alınan kararlar üzerinde etkili olduğunu vurgular.
- Seçmenlerin temel beklentisi maksimum hizmet almaktır ve minimum vergidir; bu nedenle politikacılar seçmene daha çok hizmet sunacağı ve bunu en az vergi ile yapacağı vaadinde bulunur.
- 43:09Kamu Maliyesinde Maksimizasyon Davranışı
- Seçmenin maksimum vaat istemesi politikacıyı vaatlerini artırmaya ve oylarını maksimize etmeye yönlendirir.
- Baskı grupları, sendikalar ve sivil toplum gibi gruplar siyasiler üzerinde baskı oluşturarak maksimum rant elde etmeyi amaçlar.
- Bürokrasinin temel beklentisi maksimum fayda elde etmektir ve bu maksimizasyon davranışları kamu maliyesinde bütçe açığı oluşturur.
- 44:04Bütçe Açığı ve Ekonomik Etkileri
- Bütçe açığı, kamu harcamalarının artması ve vergilerin azalmasıyla oluşur.
- Kamusal alanda alınan kararlar ekonomiyi etkiler ve enflasyonist eğilim varsa enflasyonu daha da körükler.
- Politikacılar maksimum oyu almak için bu sonuçları bilirken, seçmenler genellikle bu durumu bilmezler çünkü bilgisizdirler.
- 45:26Kamu Maliyesi Yaklaşımları
- Kamu maliyesi ile ilgili yaklaşımlar geleneksel yaklaşımlar ve günümüz yaklaşımları olarak iki gruba ayrılır.
- Geleneksel yaklaşımlar kurumsal yaklaşım, yapısal yaklaşım, fonksiyonel gelir yaklaşımı, refah yaklaşımı ve değişim yaklaşımıdır.
- Günümüz yaklaşımları hukuki yaklaşım, iktisadi yaklaşım ve siyasi yaklaşım olmak üzere üç gruba ayrılır.