Buradasın
Koruyucu Ruh Sağlığı ve Dayanıklılık Dersi: Çocuk Gelişimi ve Modern Yaşam Tarzı
youtube.com/watch?v=ZzeW6lBPqq8Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Auezef Çocuk Gelişimi Bölümü'nde verilen Koruyucu Ruh Sağlığı ve Dayanıklılık dersinin yedinci ünitesinin ders özeti formatındadır.
- Video, modern yaşam tarzının çocuk ve ergen gelişimi üzerindeki etkilerini ele almaktadır. İçerik üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde değişen ebeveyn tutumları ve çocuk merkezli ebeveynlik anlatılırken, ikinci bölümde teknolojinin çocuk gelişimine etkileri ve koruyucu önlemler incelenmektedir. Son bölümde ise obezite riski, sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve çalışan kadınların çalışma hakları gibi konular ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca anne-baba bağının önemi, doğum sonrası ilk zamanların sağlıklı geçirilmesi, eksi iki yaş döneminde anne bakımının önemi ve ergenlik döneminde ebeveynlerin dışındaki büyüklerle kurulan ilişkilerin rolü gibi pratik bilgiler ve öneriler sunulmaktadır.
- 00:11Ebeveyn Tutumlarındaki Değişimler
- Modern zamanlar, sosyal, toplumsal ve kültürel dönüşümlerle birlikte ebeveyn-çocuk ilişkisinde büyük değişimlere sebep oldu.
- Günümüzde birçok ebeveyn çocuklarının hayatındaki otorite figürü olmayı tercih etmiyor, sert anne baba olmaktansa çocuğun yakın arkadaşı olmayı tercih ediyor.
- Ebeveynler çocuklarına sınırlar koymak ve hayır diyebilmek duygusal açıdan yıpratıcı olmaya ve kötü ebeveynlik anlamına gelmeye başladı.
- 01:28Ebeveyn ve Çocuk Arasındaki Rol Değişimi
- Geçmişte anne-babasının onayını almak için çabalayan çocukların aksine artık anne-babalar çocuklarının onayını almak için çabalıyorlar.
- Birçok ebeveyn çocuklarının isteklerini merkeze alarak yaşamlarını düzenliyor ve bu sayede özgüvenleri yüksek çocuklar yetiştireceklerini düşünüyor.
- Aile içindeki kararlarda ebeveynlerin çocuklarına söz hakkı vermeleri, çocukların ruhsal gelişimi ve öz yeterliliği konusunda kıymetli olsa da, gerekli dengenin kaçırıldığı ve çocuğun gerekli sınır ve ahlaki eğitimi alamaması ile sonuçlanan yetersiz ebeveynlik uygulamaları anlamına geliyor.
- 02:31Çocuk Merkezli Ebeveynliğin Olumsuz Etkileri
- Günümüzde ebeveynler eskiye kıyasla çocuklarından daha az görev ve sorumluluk beklemeye başladı, ders çalışma ve akademik başarının anne babaların neredeyse tek beklentisi haline geldiği söylenebilir.
- Çocuk merkezli ebeveynlik, küçük yaşlardan itibaren çocuğun tutturarak istediklerini yaptırması ile gitgide artan tatminsizlik ve boşluk hissine yol açıyor.
- Uzun çalışma saatleri sebebiyle ebeveynlerinden yeterli sıcaklık ve ilgiyi göremeyen çocuklarda sık verilen maddi ödüller ve aşırı hoşgörülü tutum ve övgüler çocuğun duygusal gelişimini olumsuz etkiliyor.
- 04:26Koruyucu Ebeveynlik Uygulamaları
- Modern yaşam tarzının getirdiği olumsuz sonuçların çocuklar üzerindeki zararlı etkileri alınacak bazı koruyucu önlemlerle engellenebilir.
- Ebeveynler olarak çocuğunuzun arkadaşı değil, anne ve babası olduğunuzu unutmayın ve çocuğunuz sizi rahatsız edecek şekilde bir kuralı ihlal ettiğinde, öğretmen, akraba ve komşu gibi diğer yetişkinler tarafından uyarılmalarına açık olun.
- Çocuğunuza sevgi ve övgüde bulunmak onunla olan bağlanmanızı güçlendirecek ve çocuğunuzun duygusal ve sosyal gelişimine katkıda bulunacaktır, ancak bunu yaparken aşırıya kaçmayın.
- 05:53Teknolojinin Çocuklara Etkisi
- Teknolojinin sunduğu imkanlar sayesinde eski insanların daha fazla güç, emek ve zaman harcayarak yaptıkları işler çok daha hızlı, pratik ve kolay olmuş durumda.
- Teknolojiyle iç içe büyüyen çocuk ve ergenler için medya araçları ve internetin yanlış kullanımı pek çok olumsuz sonucu beraberinde getirdi.
- Erken yaşlarda başlayan medya maruziyeti, ilerleyen yaşlarda ebeveynlerin çocuklarını televizyon ve diğer medya araçlarının gözetimine emanet ettikleri zamanlarda artış şeklinde devam edebiliyor.
- 07:32Medya Maruziyetinin Olumsuz Etkileri
- Bebek, çocuk ve ergenlerin medya araçlarıyla aşırı ve kontrolsüz ilişkisi bedensel ve ruhsal sağlıkları üzerinde olumsuz etkilerle kendini gösteriyor.
- Anne ile bebek arasındaki güvenli bağlanma, bir insanın bebekliğinden yetişkinliğine kadar bedensel, psikolojik ve sosyal gelişiminin sağlıklı olabilmesi açısından koruyucu işlev görür.
- Televizyon ve benzerleri ile kontrolsüz bir biçimde vakit geçiren ya da ailenin kontrol etme çabalarını kendi ısrarlarıyla aşmayı başaran çocuklar, televizyon programları ve reklamlardaki yabancı insanların etkisinde büyümeye bırakılmış oluyor.
- 09:46Teknoloji ve Sosyal Medya Etkileri
- Çocukların televizyonla henüz küçük yaşlarda başlayan tanışıklığı, ilerleyen yaşlarda yerini bilgisayar ve internette oynanan oyunlara bırakıyor.
- Teknoloji devriminin birçok çocuk açısından bir diğer olumsuz sonucunun oyun alışkanlığındaki değişim olduğu söylenebilir.
- Sosyal medyanın oluşturduğu sanal kimlikler sayesinde çocuklar kendilerini olduklarından daha iyi, daha büyük, daha havalı, daha güzel veya yakışıklı gösterme telaşı ve rekabeti içinde buluyor.
- 11:09Çocuk ve Ergenlerde İnternet ve Medya Kullanımının Önlenmesi
- Emzirme, anne ile bebek arasındaki duygusal bağlanmanın temel aracıdır ve bu vakitleri sıcak bir birliktelik olarak tasarlamak gerekir.
- İlk iki yaş boyunca televizyon, tablet ve bilgisayar gibi elektronik aletlerin kullanımı olabildiğince sınırlanmalı veya hiç kullanılmamalıdır.
- Çocuğun her şeyden çok anne-babasının ilgi ve zamanına ihtiyacı vardır, bu nedenle ekran karşısında yemek yedirmekten kaçınılmalı ve yemekler televizyonun bulunmadığı ortamlarda tüketilmelidir.
- 12:03Elektronik Aletlerin Kullanımında Koruyucu Öneriler
- Çocuğun edinmesini istediğiniz davranışları önce siz uygulamalısınız ve ekrandaki ünlü kişileri rol model olarak aldıklarında onların fikirlerini dinlemelisiniz.
- Elektronik aletlerin kullanımı konusunda ailecek net kurallar belirlenmeli ve internet ve televizyonun faydalı halde kullanılabilmesi için yollar aranmalıdır.
- Çocuğun internet ortamında şüpheli gördüğü şeyler hakkında konuşmasına fırsat verilmeli ve ailece izlenebilecek uygunluktaki dizi, film ve videolar evin ortak kullanım alanlarında birlikte izlenmelidir.
- 13:11Çocukların Dışarıda Oynaması
- Sokakların tehlikelerle dolu olduğu gibi abartılı korkulara direnç gösterilmeli ve açık havada oynamanın önemini akılda tutarak çocuğun dışarıda oynamasına izin verilmelidir.
- Çocuğun ve arkadaşlarının dışarıda oynayabileceği güvenli alanlar bulunmaya çalışılmalı ve birlikte dışarı çıkarak çocuğun çevreyi tanımasına yardımcı olunmalıdır.
- Potansiyel tehlikelere dikkat çekilmeli, güvenli güzergahları seçmeleri için yol gösterilmeli ve çevredeki diğer ailelerle iletişim halinde olunmalıdır.
- 13:58Aile Yemeklerinin Önemi
- Değişen beslenme alışkanlıkları, okula ya da işe yetişme telaşı ve hızlı yaşama gerekliliği, ailecek yenilen yemeklerin aksamasına veya ortadan kalkmasına sebep olmuştur.
- Birlikte yenen yemekler, aile bağlarını güçlendirmenin yanında ebeveynlerin çocuklara sofra adabı, paylaşım ve yardımlaşma gibi örnek davranışları kazandırabilmeleri için önemli işlevler görür.
- Sofra başında beraberce yenen geleneksel yemekler, sağlıksız atıştırmalık yemeği bağımlılık derecesinde alışkanlık haline getirmiş toplumlarda çocukları bu tehlikeden uzak tutmada oldukça başarılıdır.
- 15:22Obezite ve Etkileri
- Ailecek yenilen yemeklerin yerini televizyon karşısında tek başına yenen abur cubur tarzındaki yiyeceklerin almasıyla obezite, küçük çocuklar arasında da artan sıklıklarda görülmektedir.
- Obezite, kalp hastalıkları başta olmak üzere hormonal, sinirsel, kas-iskelet sistemi ve sindirim sistemi gibi pek çok organ ve sistemi ilgilendiren rahatsızlıklara yol açabilir.
- Çocukluk çağı obezitesi çocuğun fiziksel görünümünü etkilemekte, akranları tarafından etiketlenmesine, dışlanmasına ve benlik saygısında azalma gibi psikolojik sorunlara sebep olmaktadır.
- 16:30Obezitenin Önlenmesi
- Obezitenin ortaya çıkışında genetik faktörler etkili olmakla birlikte çevresel faktörlerin riskli genleri aktifleştirerek hastalığa yol açtığı bilinmektedir.
- Obezite bir kez geliştikten sonra tedavisi zahmetli olduğundan, obezite oluşmadan önce özellikle hayatın erken dönemlerinde alınan önlemlerin daha önemli ve etkili olduğu görülmektedir.
- Obezitenin önlenmesi, bebeklik ve erken çocukluk dönemlerinden itibaren anne sütüyle beslenmenin ileriki dönemlerde obeziteye karşı koruyucu olduğu bilinmektedir.
- 17:11Obeziteye Yol Açan Faktörler
- Erken çocukluk döneminden başlayarak okul çağında da devam eden yüksek kalorili yağ ve şeker içeriğinden zengin yiyeceklerle beslenmenin obeziteye sebep olabileceği bilinmektedir.
- Düzensiz beslenme, özellikle düzenli kahvaltı alışkanlığının ortadan kalkmasının obeziteyle doğrudan ilişkili olduğu gösterilmiştir.
- Televizyon, bilgisayar, tablet gibi ekran karşısında geçirilen sürenin de obezite ile ilişkili olduğu bilinmektedir.
- 17:49Okul Tabanlı Önlemler
- Obezitenin önlenmesinde okulla ilişkili önlemler de etkili olmaktadır.
- Eğitim süresince vakitlerinin önemli bir bölümünü okulda geçiren çocukların sağlıklı besinlere ulaşabilmeleri, okulda sunulan yiyeceklerin denetlenmesi ve sağlıklı beslenmenin eğitim programlarında yer alması önemlidir.
- Eğitimcilerin örnek tutum ve davranış içinde olması, çocukların yaşına uygun fiziksel aktivitede bulunabilmeleri obeziteden korunmada etkili olan uygulamalardır.
- 18:22Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları
- Kahvaltıları ve akşam yemeklerine en azından günde bir öğünü ailecek birlikte yemek önemlidir.
- Çocuğun neyi, nereden ve ne zaman yiyeceğine anne-babası karar vermelidir, ne kadar yiyeceğinin tercihini çocuğa bırakmalıdır.
- Yemek yerken televizyonu mümkün olduğunca kapalı tutmak, yemek saatlerinin eğitici ve eğlenceli vakitler olmasını sağlamak ve yemek aralarında sağlıksız atıştırmalık yenilmesini sınırlandırmak gerekir.
- 19:48Aile Yapısının Değişimi
- Değişen aile yapısı ve yalnızlaşma, özellikle sanayileşme sonucu insanların kırsal yaşamdan büyük şehirlere göç etmesiyle birlikte geniş ailelerin yerini çekirdek aileler almaya başlamıştır.
- Bu durum aile içindeki yapı ve işleyişte büyük ölçekli değişimleri beraberinde getirmiş, akrabalık ve komşuluk ilişkileri gibi sosyal destek sistemleri daha az çalışır hale gelmiştir.
- Modern yaşam tarzının getirdiği birçok değişimin doğum öncesi dönemden başlayarak bebek, çocuk ve ergenlerin bedensel ve ruhsal sağlıkları üzerinde oluşturabileceği riskli durumlar ve bunlara yönelik koruyucu faktörler önemlidir.
- 21:06Çalışan Kadınların Hakları ve Bebek Bağlanma
- Çalışan kadınların çalışma saatleri ve izin hakları gibi yasal haklarının farkında olmaları, bu hakların kullanımının teşvik edilmesi ve geliştirilmesi anne ve çocuğun beden ve ruh sağlığı açısından koruyucu olacaktır.
- Bebekler herhangi bir kişiye değil ancak anne ve babalarına bağlanma ihtiyacı ve fırsatı içinde dünyaya gelirler.
- Güvenli bağlanmanın oluşacağı eksi iki yaş döneminde bebeğe annenin tam gününü bakım sağlaması son derece önemlidir.
- 21:37Doğum Sonrası Destek ve Dil Gelişimi
- Doğum sonrası ilk zamanların hem bebek hem de anne için sağlıklı bir şekilde geçirilebilmesi amacıyla anneye yönelik sosyal destekte oldukça önem arz etmektedir.
- Eksi altı yaş dil becerilerinin gelişmesi açısından önemli olduğundan bu dönemde çocukların gerçek insan deneyimleri yoluyla öğrenmesi ve kendi akranı olan çocuklarla iletişim halinde olması dil becerilerinin kazanılmasında çok önemlidir.
- 22:03Aile Çevresindeki Yetişkinlerin Rolü
- Aile çevresindeki diğer yetişkinlerin çocuğun bilgi ve beceri düzeyinin gelişmesinde uygun rol modeller olarak yer alması, ebeveynlerin yeterli olamadığı bazı durumlarda doğal birer tampon vazifesi görebilmektedir.
- Akraba, komşu ve arkadaş ziyaretleri mümkün olduğunca arttırılmalıdır.
- Çocukluk yıllarında ebeveynler dışındaki diğer büyüklerle kurulacak yakın ilişkiler, ergenlik dönemi gibi kimlik gelişiminin hız kazandığı kritik bir dönemde daha da önemli hale gelmektedir.