Buradasın
Klasik Koşullanma ve İstenmeyen Davranışları Yok Etme Yöntemleri
youtube.com/watch?v=KP513P6UHrUYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan psikoloji dersi formatındadır. Eğitimci, klasik koşullanma yoluyla oluşan istenmeyen davranışları yok etme yöntemlerini anlatmaktadır.
- Videoda klasik koşullanma yoluyla oluşan korkular, duygular ve fobilerin nasıl yok edilebileceği beş farklı yöntemle açıklanmaktadır. Bu yöntemler arasında karşıt koşullama, itici uyarıcı ile koşullama, maruz bırakma, görmezden gelme ve sistematik duyarsızlaştırma bulunmaktadır. Özellikle John Watson'un Peter adlı çocuğun beyaz tavşan korkusunu ortadan kaldırmak için uyguladığı sistematik duyarsızlaştırma yöntemi detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Dersin sonunda, bir sonraki ünitede bitişiklik kuramları, Watson ve Gatri'nin çalışmaları ele alınacağı belirtilmektedir. Sistematik duyarsızlaştırma yönteminin beş temel özelliği (korku hiyerarşisi, korkulan uyarıcının en son gelmesi, adım adım uygulanması, ödül-ceza kullanılmaması) vurgulanmaktadır.
- 00:03Klasik Koşullanma ve İstenmeyen Davranışları Yok Etme Yöntemleri
- Klasik koşullanma yoluyla oluşan korkular, duygular, sevgi ve özellikle fobiler baskın olarak karşımıza çıkar.
- İstenmeyen davranışları yok etmek için beş farklı yöntem kullanılır ve bunların en önemli olanı sistematik duyarsızlaştırmadır.
- 00:36Karşıt Koşullama Yöntemi
- Karşıt koşullama, kişide olumsuz tepkiye neden olan uyarıcının tam tersi verildiğinde tepkinin olumlu hale dönüşmesidir.
- Örneğin, asık suratlı öğretmenin okul korkusu yarattığı bir durumda, güler yüzlü bir öğretmenin gelmesi okul korkusunu sevgiye dönüştürür.
- Bu yöntemde önemli olan uyarıcının tam tersinin gelmesidir.
- 02:39İtici Uyarıcı ile Koşullama
- İtici uyarıcı ile koşullama, organizmayı rahatsız eden uyarıcının sık sık verilmesinden sonra organizmanın o davranıştan vazgeçmesi amaçlanır.
- Tırnak yiyen çocuklarda acı oje kullanılarak, sigarayı bırakmak isteyenlerde nikotin bantları kullanılarak itici uyarıcılar uygulanır.
- Obez kişilerde elektrik şoku veren tabaklar veya çocukların emziklerinde acı biber kullanılarak itici uyarıcılar uygulanır.
- 05:27Maruz Bırakma Yöntemi
- Maruz bırakma, kişinin korktuğu durumla doğrudan yüz yüze gelmesi anlamına gelen sert bir yöntemdir.
- Kedilerden korkan birine kendini kedilerle dolu bir odada düşünmesi istenir veya deniz korkusu olan birine denizin ortasına götürülür.
- Deprem korkusu gibi travmatik olaylardan dolayı yaşam kalitesi etkilenenlerde, göçük altında kalmış hissi veren aşamalı ve uzman kontrolünde maruz bırakma uygulanır.
- 07:54Görmezden Gelme Yöntemi
- Görmezden gelme, istenmeyen davranışa sebep olan pekiştireç ortamdan çıktığında davranışın giderek azalması beklenen bir yöntemdir.
- Tüküren bir çocuğa bakılmadığında veya sakız çiğneyen bir öğrenciyle öğretmen ilgilenmezse, zamanla bu davranışlar azalır.
- 08:54Sistematik Duyarsızlaştırma Yöntemi
- Sistematik duyarsızlaştırma, John Watson'ın ortaya koyduğu, sadece korkuları yok etmek için kullanılan bir yöntemdir.
- Bu yöntemde önce kişiye gevşeme egzersizleri veya imajinasyon yaptırılır, sonra korku hiyerarşisi yapılır ve korkular aşama aşama ortadan kaldırılır.
- Sistematik duyarsızlaştırma, korkuları yok etme konusunda özellikle çocuklarda işe yarayan bir yöntemdir ve bu yöntemde asla ödül veya ceza kullanılmaz.
- 11:08Albert ve Peter Deneyleri
- John Watson'un yaptığı Albert deneyi başarısız olmuştur; dokuz aylık Albert'e kasten bir korku yaratılmış ve bu korku ortadan kaldırılamamıştır.
- Peter deneyinde ise hazır bir korkusu olan, beyaz tavşanlardan korkan bir çocuk üzerinde sistematik duyarsızlaştırma yöntemi uygulanmıştır.
- 12:31Sistematik Duyarsızlaştırma Yöntemi
- John Watson'ın sistematik duyarsızlaştırma yönteminde, korkulan uyarıcı en son gösterilir.
- Peter'ın beyaz tavşan korkusu için önce tavşanlarla ilgili hikayeler okunur, sonra "Box Bunny" çizgi filmi izletilir ve oyuncak tavşan hediye edilir.
- Son aşamada kafes içindeki beyaz tavşan gösterilir ve Peter tavşanı sevmeye başladığında, tavşan kafesten çıkarıldığında korkusu ortadan kalkar.
- 14:54Sistematik Duyarsızlaştırma Özellikleri
- Sistematik duyarsızlaştırma sadece korku yok etmek için kullanılan bir yöntemdir.
- Yöntemde korku hiyerarşisi yapılır ve korkulan uyarıcı en son gösterilir.
- Adım adım uygulanan bu yöntemde asla ödül ya da ceza kullanılmaz.
- 15:28Klasik Koşullanma Yöntemleri
- Klasik koşullanma duygularımız, korkularımız ve sevgi duyduğumuz şeylerle ilgilidir.
- Olumsuz uyarıcıları ortadan kaldırmak için karşıt koşullama, itici uyarıcı ile koşullama, maruz bırakma ve görmezden gelme yöntemleri kullanılır.
- Sistematik duyarsızlaştırma özellikle korkuları yok etmek için kullanılan bir yöntemdir.