Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Bay Jonker tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, önceki bir videoda ulusalcılık konusunu ele aldığını ancak bu konuyu tarihsel bağlamından kopuk bir şekilde ele aldığını fark ettiğini belirtiyor.
- Video, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu ideolojisi olan kemalizmin 1990'larda yaşadığı meşruiyet sarsıntısını ve bu süreçte ortaya çıkan ulusalcılık hareketini inceliyor. Konuşmacı, ulusalcılığın 1990'ların ortalarında Soğuk Savaş sonrası dönemde ortaya çıkan yeni dünya düzeni söylemine ve küresel siyaset anlayışına karşı geliştirilen kemalist eleştirileri barındırdığını, aynı zamanda kimlik hareketlerine karşı verilen tepkilerle şekillendiğini açıklıyor. Video, ulusalcılığın tanımı, özellikleri ve ekonomik görüşleri hakkında detaylı bilgiler sunarak, kemalistlerin sosyal demokrat olup olmadığı sorusuna tarihsel bir perspektiften yanıt veriyor.
- 00:10Kemalizm ve Ulusalcılık Kavramı
- Ulusalcılık kavramı kolay ve net bir şekilde tanımlanabilecek bir kavram değildir, öncelikle tarihi koşulları incelemek gerekir.
- Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu ideolojisi olan tek parti iktidarı döneminde şekillenen ve resmiyet kazanan kemalizm, 1950'de çok partili hayata geçildikten sonra da Türkiye'nin siyasal sistemi üzerindeki hakimiyetini devam ettirmiştir.
- Kemalizmin stratejik hedefi olan milliyetçi ve modernleşmiş toplum fikri 1990'lı yılların başına kadar Türkiye siyasetinin asgari zeminini oluşturmuştur.
- 01:05Kemalizmin Meşruiyet Sarsıntısı
- Sovyetler Birliği'nin çöküşü, Körfez Savaşı ve Soğuk Savaşın sona ermesiyle birlikte hız kazanan küreselcilik düşüncesiyle oluşan yeni uluslararası düzene uyum sağlama sıkıntısı nedeniyle kemalizmin hedeflerine dair tartışmalar başlamıştır.
- 1990'lı yılların başlarında kemalist düşüncenin yaşamış olduğu meşruiyet sarsıntısı, felsefi düzlemde modernitenin yaşadığı krizle bağlantılı olmakla beraber kimlik politikalarıyla da ilişkilidir.
- İslamcılığın ve Kürtçülüğün taraftar kazanması, kemalizmin laiklik ve milliyetçilik prensiplerine aykırı olduğundan bir çeşit çatışma ortaya çıkmıştır.
- 02:21Kemalizmin Yeniden Üretimi
- Bu kriz hali daha da derinleşerek yeni bir sürece girmiş, bu sürecin önemli bir parçası resmi kemalist söylemin savunmacı, tepkisel ve otoriter bir biçimde yeniden üretilmesi olmuştur.
- 1990'ların ortalarında başlayan ulusalcılığın ortaya çıkış sürecini kemalizmin yeniden üretimi olarak adlandırmak mümkündür.
- Türkiye'deki modernleşmenin genel çerçevesi olan kemalist düşünceye verilen tepkilerden oluşan genel refleks, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu fikri olan kemalizme yeniden bir nevi kan vermeye başlamıştır.
- 03:27Ulusalcılığın Sembolizmi ve Siyasi Yeri
- Kemalizm, Cumhuriyetin kuruluşundan beri en zayıf anlarını yaşadığı bu süreçte yoğun bir sembolizm üzerinden yeniden üretilmiştir.
- 1990'lı yıllarda kemalizme karşı oluşan tepki modernleşmiş ve milliyetçi toplum fikrini yeniden canlandırmıştır.
- 1990'ların ortalarından sonra kemalizm kısmen 1930'lardakine benzer şekilde, bu sefer tamamıyla Atatürk'ü sembolizmi üzerinden devletin temel aktörü konumunda olduğu sistematik bir programın ideolojik sabitleyenlerinden biri durumuna gelmiş, dahası genel bir siyasi programın başat ideolojik göstereni olmuştur.
- 04:17Ulusalcılığın Siyasi ve Toplumsal Yeri
- Kemalizmin yeniden üretim süreci, bütün askeri niteliğine rağmen 28 Şubat'ı da oldukça ciddi bir popüler destekle donatmıştır.
- 1990'larda uygulamaya konan resmi kemalist restorasyon projesi 28 Şubat sürecinde zirve noktasına ulaşmıştır.
- 1990'ların ortalarından itibaren kitleselleşmeye başlayan bu yeni hareket ulusalcılık olarak adlandırılmaktadır.
- 05:37Ulusalcılık Kavramının Özellikleri
- Ulusalcılık, milliyetçiliğin yeni dile tercümesi olan ulusçuluktan farklı bir anlam ifade etmektedir; bu farklılık, ulusalcılığın bir hissiyatı değil, ulusal olanı öne koyma iddiasını ifade etmesinde kendini göstermektedir.
- Ulusalcılara göre milliyetçiler duygusal ve hamasi sebeplerle milletlerini ön plana çıkarırlarken, ulusalcılık rasyonel olarak milli çıkarları gözeten ekonomist bir sağduyuculuktur.
- Ulusalcılık özel yapısı itibariyle İspanyolca'daki nasyonalizm kavramına benzer, ancak ulusalcılık kökünü faşizmden değil, kemalizmden alır.
- 07:14Ulusalcılığın Siyasi Algısı
- Genel olarak Türkiye'de solcu hareket kendi milliyetçi reflekslerini ulusalcılık olarak adlandırmış, sağ siyaset ise bu kelimeyi kullanmaktan uzun bir süre kaçınmıştır.
- Sağın bu kelimeyi kullanmaktan kaçınmasının bir nedeni kelimenin ifade ettiği sol politik söylem vurgusu olmakla beraber diğer bir nedeni de kelimenin zamanla daha çok seküler milliyetçi bir anlam kazanmasıdır.
- Milliyetçiliğin ve kendini milliyetçi olarak adlandıranların özellikle 1960'ların ortalarından itibaren dine ve dini değerlere yaptığı vurgu artmıştır.
- 07:54Ulusalcılığın Tanımı ve Özellikleri
- Ulusalcılık elbette ki kemalist düşünce geleneğinden beslenmekle beraber, hem kemalizm hem de milliyetçilikle açıklanamayacak kadar çapraşık, aynı zamanda bağlama açısından önceki on yılları uzatılamayacak kadar güncel bir ideolojidir.
- Ulusalcılık, keskin ve sert çekirdekli, bazen zenofobik ve hatta belirli yerlerde oldukça sert hale gelmiş olan bir milliyetçiliğin seküler kaygılardan türeyen bir otoriterlikle harmanlanmasıyla oluşmuş zihinsel bir yapıdır.
- Ulusalcılık, küreselleşme ile beraber ulus-devletin sosyal bağların aşınması ve bu dinamik ortamda eski, güvenilir ve bilinen refah devleti dünyasının çözülmesi sürecinde, bu karmaşık ve sert sürece tepki duyan ve direnmek isteyen, köken olarak birbirinden farklı gözüken ama birbiriyle iç içe geçmiş ideolojilerin ve halet-i ruhiyelerin özgün ve yeni bir harman olarak da tanımlanmıştır.
- 09:44Ulusalcılığın Ekonomik Görüşü
- Ulusalcılığın net bir politik sabitleyeni olmadığından açık bir ekonomik görüşü de yoktur.
- Ulusalcıların güttüğü ekonomik düşüncelerin genel çerçevesi; neoliberalizme karşıtlık, devlet müdahaleciliğine ya da kısaca devletçiliğe sıcak bakmak, ekonomik milliyetçilik ve sosyal adaleti savunmak olarak nitelenebilir.
- Bu sayılanlar kendi içerisinde ulusalcı kesimler arasında değişkenlik gösterebilir, ancak söylenenler ortalama genel çerçeveye hitap etmektedir.
- 10:25Ulusalcılık Kavramının Tarihsel Yeri
- Ulusalcılık kavramının genel çerçevesinin 1990'larda ortaya çıktığını bu videoda ifade etmiştir.
- Türkiye'de bugün anladığımız anlam ayrımıyla ulusalcılık 1990'larda kendi döneminin koşullarına bir tepki ve bir politik konumla, bir toplumsal refleksle ortaya çıkmıştır.
- Ulusalcılığı kendi tarihi koşullarını tamamen geri plana atıp değerlendirerek sadece sol-kemalizm olarak ele almak veya sol-kemalist tüm akımları ulusalcılık çerçevesinde değerlendirmek tarihsel bir yanılgı olacaktır.