Buradasın
Kelimelerin Yalın Hali ve Dilin Geniş Zamanı Üzerine Bir Düşünce
youtube.com/watch?v=81y0JlRlKPsYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının dilbilimsel kavramları açıklayan akademik bir sunum formatındadır. Konuşmacı, daha önce de benzer konuları ele aldığını belirtmektedir.
- Video, kelimelerin sözlüklerde yalın halde bulunması ve dilin geniş zamanı arasındaki benzerlikleri incelemektedir. Konuşmacı, kelimelerin sözlüklerde maddeler olarak, yalın ve yalıtılmış bir halde durduğunu, cümle içine girdiklerinde ise anlamlarına kavuştuğunu açıklar. Ayrıca isimlerin anlamı olmadığı, sadece bir bütünlük içinde tuttuğu ve bu durumun hem kelimeler hem de insanlar için benzer bir yalınlık ve yalnızlık hissi yarattığı konusunda düşüncelerini paylaşır.
- 00:03Kelimelerin Sözlüklerdeki Durumu
- Kelimelerin yalın hali anlamda taşıma sözlüklerde görülmez, sözlükler kelimeleri somut bir yalınlık ve yalnızlık içinde tutarlar.
- Kelimelerin anlamları, kelimelerin maddi varlıklarından sonra gelir ve kelimeleri maddeler olarak sadece sözlüklerde buluruz.
- Kelimeler sözlüklerde somut varlıklar olarak yer yer sözlüklerde kapladıkları yer, kelimelerin kendinde atıl durduğu, uykuda olduğu yerdir.
- 01:28Kelimelerin Zaman Durumu
- Kelimeler yalın halleri ile bir geniş zamandadırlar ve onu başka bir zamana getirmek için cümle içine katmamız gerekir.
- Cümlenin zamanı her ne zamansa oraya katılırlar, ama kendi başlarına yalın halde durdukları yer, dilin geniş zamanı olan bir zamandır.
- Kelimelerin sözlükte durmasıyla, kelimelerin yalın halde dilde durması aynı şeydir ve ikisi de nesnelliğinde durur.
- 02:15Kelimelerin Yalıtılmışlığı
- Sözlüklerde maddeler olarak bulunurlar ve bunların kelimelerin maddi varlıklarıyla sadece sözlüklerde karşılaşırız.
- Bir kelimeyi sözlükte yalın halde, huzurlu uykusunda, kendi yatağında, kendi yerinde, bir işe koşulmamış, vasıfsız çocuklar gibi buluruz.
- Herhangi bir işe koşulmamış, cümle içinde bir vazifeye vazife verilmemiş, bir yer verilmemiş, kendi yalınlığında ve yalnızlığında ve her şeyden yalıtılmış olarak dururlar.
- 03:56Kelimelerin Dil Bağlılığı
- Söz konusu bu yalınlık, sözlüklerde kelimelerin yalın halde bulunmaları, onları her ne kadar Türkçe sözlük bile olsa kelimelerin sanki Türkçe değilmiş gibi durmasına neden olacak bir yalınlıktır.
- Kelime hem kendi anlamına hem de bağlı bulunduğu dile kolaylıkla yerleşmiş görünsün diye kanıt bekleriz.
- Bu yalınlık ve yalıtılmışlık konusu biraz bizim durumumuza benzer.
- 04:49İsimlerin Anlamı
- İsimlerin anlamı yoktur şeklinde kurulmuş olabilir, ancak isimlerin anlamları vardır.
- İsim olduktan sonra anlamları artık isim isimlikleri dolayısıyla bizzat kendilerince dışlanır.
- İsim olmaları, artık o şeyi kuşatıcı bir şekilde bizim için orada tutmalarını sağlayan bir gücü onlara vermektir.
- 06:11Kelimelerin Sözlüklerdeki Durumu ve İnsanlar
- Sözlüklerde kelimeler isimler olarak dururlar ve bir dile ait olmayışı gibi bir görünümün altında olmalarının nedeni, onların her birinin yalın olarak bir kendi adlarını kendileriyle, kendi somut varlıklarıyla kendi adlarını tutan kelimeler olarak durmaları nedeniyledir.
- İnsanlar olarak bizim isimlerimiz de bizi kendi bütünlüğümüzde tutan kararlı yapılar olarak dururlar.
- Yalın olarak bakılmaya başlandığında bütün bağların kopmaya başladığını görürüz, tıpkı kelimelerin sözlüklerde madde başlıkları olarak bulunmaları gibi.
- 09:19Yalınlık ve Yalnızlık
- Kendimizi de çocuklar gibi buluruz, bir isimden ibaret ve başka bir aidiyeti hemen ve her an sağlayamayan bir yalınlığı ve yalıtılmışlığı gördüğümüz zamanlar olur.
- Kelimelerin sözlüklerde yalın halde durmaları, onları belirlenemez ve tanınamaz bir genişlikte bulmaya götürdüğü gibi, bizi de kendi yalınlığımızla değerlendirmeye başladıklarında bir genişlik içinde yalnız buluruz.
- Bu yalınlık ve yalnızlık tek tek bütün ehliyetlerin dışlanarak yapılmasını gerektirecek bir durum değil, anlık bir his olarak böyle hissettiğimiz zamanlar olur.