• Buradasın

    Karl Marx'ın Toplumsal Teorileri ve Komünist Felsefesi Dersi

    youtube.com/watch?v=dRVvgT5y1BA

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan, Karl Marx'ın toplumsal teorileri ve komünist felsefesi hakkında kapsamlı bir eğitim dersidir. Konuşmacı, öğrencilere hitap ederek Marx'ın "Kapital" ve "Komünist Manifesto" kitaplarındaki görüşlerini açıklamaktadır.
    • Ders, Marx'ın kapitalist toplumda insan ilişkilerini meta düzeyinde belirleyen görüşünü, özgürlük anlayışını ve komünist toplum modelini ele almaktadır. Video, Marx'ın bilinç anlayışını, kapitalist toplumda bilincin egemen güçler tarafından şekillendirildiğini ve komünist toplumda herkesin özgürlüğü anlamında bir özgürlük olduğu vurgusunu içermektedir.
    • Ayrıca, dersde Marx'ın milliyetçilik kavramına bakışı, komünist toplumda "insanlık tarihinin" başlayacağı fikri ve kapitalist toplumda yaşanan açlık, işsizlik sorunlarının komünist toplumda nasıl çözülebileceği gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacı, burjuva toplumundaki "ifade" özgürlüğü ile Marx'ın komünist toplumundaki "içerik" özgürlüğü arasındaki farkı orkestra ve caz örnekleri üzerinden açıklamaktadır.
    00:09Marx'ın Felsefi Metodolojisi
    • Sunumda Marx'ın metodolojisi, teorisi ve felsefesi, insan doğası, toplum anlayışı, komünist toplum ve özgürlük kavramları ele alınacak.
    • Marx, 1818-1883 yılları arasında yaşamış Alman bir filozofdur.
    • Hegel ile Marx felsefesinin karşılaştırılması sunumun önemli bir kısmını oluşturacak.
    01:18Hegel'in Felsefesi
    • Hegel, dünyanın, insanın ve tarihin "Tin" (tanrıyı andıran bir varlık) kendisini açma süreci olarak görür.
    • Hegel'e göre Tin kendisini koruyarak aşar; bu süreç, Tin'in kendi özünü korurken sürekli kendini açma ve kendini bulma biçimidir.
    • Hegel idealizminde insanlar ve devletlerin önemi yoktur, çünkü onları harekete geçiren Tin'dir.
    05:51Marx'ın Felsefi Yaklaşımı
    • Marx'ın maddeciliği diğer maddeciliklerden farklılık gösterir.
    • Hegel'e göre düşünce insanı var ederken, Marx'a göre insanların tasavvurları maddi koşullarından ortaya çıkar.
    • Marx, hem Hegelci felsefeye hem de kendisinin dışındaki maddecilere karşı çıkarak, insanları anlamak için önce toplumsal koşullara bakmanın gerektiğini savunur.
    11:08Diyalektik Yaklaşımı
    • Diyalektik, neden ve sonucun eşit olduğu, sonucu nedensiz, nedeni de sonuçsuz düşünememe halidir.
    • Marx'ın yöntemine göre tarihi analiz ederken sadece varoluş veya yok oluşa değil, tamamına bakmak gerekir.
    • Marksi yöntemle tarihteki dönüşümlerin ana nedeninin tespit edilmesi daha bilimseldir çünkü görüntüye takılıp kalmaz.
    13:14Marx'ın Tarihsel Yaklaşımı
    • Hegel, "gerçek olan aklidir, akli olan gerçektir" diyerek bir durumun maddi koşullar içinde bir dönüşüm içerisinde olduğunu belirtirdi.
    • Marx, sadece bir olayın veya durumun görüntüdeki betimlenmesine değil, o betimlemenin altında yatan şeylere odaklanır.
    • Aristoteles politikada yöneten ve yönetilenin ayrışmasını yaparken, Marx'a göre bir zenci kölelik özüne sahip değildir, onu köleliğin olduğu bir toplumsal sisteme sokarsanız köle olur.
    15:43Marx'ın Tarihsel Yöntemi
    • Marx, tarihte yeni bir yöntem izlemiş olup, görünenin bir hakikati vermediğini söyler.
    • Hegelci anlamda tarihçiler, tarihin dönüşümünü büyük kişilere bağlarlar (örneğin "Atatürk olmasaydı böyle bir şey olmazdı"), Marx ise maddi koşulların önemini vurgular.
    • Marx, insanın antropolojik bir varlık olduğunu ve farklı bir evrimsel süreç geçirdiğini görür.
    18:23İnsan ve Hayvan Arasındaki Fark
    • Marx'a göre insan, tarihsel süreç içerisinde kendi eylemi yoluyla kendisinin bilincine varan bir varlıktır ve sürekli dönüşüm içerisinde olur.
    • Hayvanlar içgüdüsüyle hareket ederken, insan kendi öz bilinciyle hareket eder.
    • Hayvanın eylemi tarafından ele geçirildiği ve içgüdülerine bağımlı olduğu, insanın ise içgüdüyü aşabildiği ve kendisini özgür hissedebildiği belirtilir.
    21:07İnsanın Doğa Karşısındaki Durumu
    • Marx'a göre insan doğa karşısında kendi iradesiyle vardır ve karşılaştığı bir taşı alıp ondan süs eşyası da yapabilir.
    • Marx'ın kapitalist toplumu eleştirdiği, insanların sabit etkinlikler tarafından ele geçirildiği ve işbölümünün yabancılaştırıcı olduğu nedenlerindendir.
    • İnsanın antropolojik doğasını ortaya çıkaran temel, insanın kendi etkinliğinde kendi bilincine varmasıdır.
    23:00Tarihsel Dönüşümün Nedeni
    • Marx, hayvanın kendi geçimini kendi bedeniyle kazanmak zorunda olduğunu, insanın ise bir araç aracılığıyla geçimini kazanma yoluna girdiğini belirtir.
    • İnsanın kendi geçimini kazanmak için yaratmış olduğu araçların insanı kendi bilincine vardığı ve tarihsel süreç içerisinde bu araçların sürekli dönüşüm geçirdiği görülür.
    • Marx'a göre insanlar kendi hayatlarını kazanma biçimiyle bir toplumdan bir topluma dönüşüm yaşayışları, bu dönüşümün nedeni ise üretim araçları veya üretim güçleridir.
    24:54Marx'ın Produn'un Eleştirisi
    • Marx, Produn'un tarihte değişimin olduğunu ancak nedenini açıklamadığını eleştiriyor.
    • Marx'a göre insanlar kendi geçim araçları artık ihtiyaçlarını karşılamadığında eyleme geçip onları dönüştürürler.
    • Üretim aracı, toplumun yapısını belirler; el değirmeni feodal toplumu, buharlı makine ise kapitalist toplumu temsil eder.
    26:15Toplumsal Dönüşüm ve Üretim Aracı
    • Feodal toplumda işlenecek toprak parçası kadar kişiye ihtiyaç vardır, ancak kapitalist toplumda bir buharlı makine onca kişinin yapacağı işi yerine getirebilir.
    • Tarihteki dönüşüm, insanların kendi geçimlerini veya toplumların kendini geçindirme biçimlerinde görülür ve bu dönüştükçe toplumlar da değişir.
    • Marx'a göre kapitalist toplum, toplumların son aşamasıdır.
    27:13Maddi Koşullar ve Bilinç
    • İnsanların maddi olarak kendi hayatlarını kazanma biçimleri onların bilincini de şekillendirir; kültürel, ahlaki, dini ve sanatsal faaliyetleri dahil tüm bilinç biçimlerini kapsar.
    • Bir toplumda bir dinin ortaya çıkması tesadüf değildir, o maddi koşullara uygun bir fikrin ortaya çıktığını gösterir.
    • Faiz tartışması gibi konular, insanların geçim biçimleriyle çeliştiğinde gündeme gelir; örneğin Hristiyanlık'ta faiz tartışması 1570'lere gelene kadar gündeme gelmemiştir.
    29:37Üretim Aracı ve Toplumsal İlişkiler
    • Hukuk kurallarının ortaya çıkması alelade bir şekilde gerçekleşmez, insanların maddi yaşamlarını kazanma biçimlerine göre şekillenir.
    • Amerika'da "dünyaya yakın geçen göktaşında maden aramasında rekabeti düzenleme yasası" gibi uzay hukuku konuları, insanların maddi dünyasının farklılaşmasıyla gündeme gelir.
    • Tarihteki ilk ticaret hukuku, ticaretle ünlü Amalfi kenti gibi yerlerde ortaya çıkmıştır.
    30:40Hegel ve Marx'ın Farklı Yaklaşımları
    • Hegel'e göre, Tin (Tanrı) tarihteki gelişmeleri seçer ve bu sayede ticaret hukuku gibi kurallar ortaya çıkar.
    • Marx'a göre ise fikirler ve düşünceler, insanların maddi koşullarından bağımsız ele alınamaz.
    • İnsan, üretim aracı üreten bir varlıktır ve bu yönüyle hayvandan farklılaşır; üretim aracı zamanla ihtiyaçlarına karşılık vermediğinde yeni bir üretim aracı ortaya çıkar ve bu yeni üretim aracına yönelik yeni toplumsal ilişkiler oluşur.
    32:46Tarihe Bakış ve İnsan Doğası
    • Tarihe bakarken, kişilerin kendi hakkında söyledikleri sözlerle tarihi ele almak yerine, o tarihteki koşulları ve insan eylemini analiz etmek gerekir.
    • Marx'a göre insanın değişmez bir doğası vardır (yemek, içmek gibi temel ihtiyaçlar) ancak aynı zamanda toplumsal bir doğası da vardır.
    • İnsan doğası tarihseldir ve insan içine doğduğu toplum içerisinde kendi doğasını ortaya çıkarır.
    36:25Praksis Felsefesi
    • Marx, insanların sadece bilinçlendirme ile toplumun dönüşebileceğini düşünmez; insanların bilinçlerinin varlığı onların maddi koşullarının varlığına bağlıdır.
    • Maddi koşullar değişmediği sürece, insanlar kendi maddi koşullarına uygun eylemleri sürdürürler.
    • İnsanlar, koşulların kendilerine dayattığı durumları yaşadığında ve bu durumlarla yüzleştiğinde bilincine varırlar.
    40:40İnsan Doğasının Özellikleri
    • İnsan doğası hem değişmez özellikler barındırır (yemek, içmek gibi) hem de tarihseldir çünkü her tarih durumunda insanın kendisini ortaya çıkarma biçimi farklıdır.
    • İnsan doğası aynı zamanda evrenseldir (herkesin uzuvları olduğu gibi) ve toplumsaldır (toplumsal ilişkiler içerisinde ortaya çıkaran bir doğası vardır).
    • İnsanlar toplum içerisinde kendi geçimlerini kazanma araçları elinden alınmışsa (kapitalist toplumda olduğu gibi), kendi doğasını ortaya çıkarmasına imkan veren bir toplumsal düzendir.
    43:27Kapitalist Toplum Eleştirisi
    • Marx'ın temel eleştirisi, üretim araçlarının birilerinin özel mülküne geçtiği ve bu nedenle insanların kendi geçimini kazanma olanağı ortadan kalkmasıdır.
    • İnsanlar üretim aracından mahkum edilmiş durumdadır ve bu araç özel mülk olarak başkalarına geçtiği için insanlar arasındaki ilişki de o üretim aracı aracılığıyla belirlenmiştir.
    44:08Kapitalist Toplumda Meta ve İlişkiler
    • Marx'ın "Kapital" kitabında, kapitalist toplum muazzam bir metal yığını üreten bir topluluk olarak tanımlanmaktadır.
    • Kapitalist toplumda insan ilişkileri de metaya indirgenir; bakkala ekmek alırken para karşılığı ilişki kurulur ve patronla olan ilişkimizi de ücret karşılığı belirler.
    • Kapitalist toplumda insanın kendi faaliyetine sahip olamaması sonucu, bir bankacı veya akademisyen olarak sabahtan akşama kadar aynı rolde kalmak zorunda kalır.
    45:40Marx'ın Toplum ve Birey Anlayışı
    • Marx'a göre tarihte insan veya birey iki şekilde ortaya çıkmıştır: feodal toplumda kitle olarak birey ve kapitalist toplumda rastlantısal birey.
    • Feodal toplumda birey "konglomera" (kum-çakıl taşları) gibi bir kavramla tanımlanır; sarayda doğan biri saraylı, çiftçi çocuğu doğan biri çiftçi olur ve bu durumu aşma imkanı yoktur.
    • Kapitalist toplumda insanlar rastlantısaldır; mesela üniversite tercihlerinde hangi bölüm gelse o olunur ve bu durum bir özgürlük gibi yaşanır.
    49:42Komünist Toplum ve Özgürlük Anlayışı
    • Marx'ın komünist toplumda birey anlayışı ve özgürlük anlayışı birleşik bir yapıdadır.
    • Marx'tan önceki özgürlük anlayışı orkestra gibi düşünülmüştür; orkestrada hangi bireyin olduğunun önemli olmadığı gibi.
    • Marx'ın alternatif toplum anlayışı bu özgürlük anlayışından farklıdır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor