Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, otomotiv sektöründe güvenlik teknolojileri hakkında bilgi veren eğitici bir otomobil programıdır. Programda Faris Arslan, Utku Kaymaz, BMC Pro 827 Ertuğrul Yılmaz, Akay Türkeş ve tekrar Utku Kaymaz gibi bölüm kahramanları yer almaktadır.
- Video, Türkiye'deki trafik kazalarının istatistiksel verileriyle başlayıp, özellikle kamyonlara arkadan çarpma kazalarının nedenleri ve önleyici çalışmalar hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. İçerikte Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Institute for Highway Safety'nin arka tampon demirinin önemi için gerçekleştirdiği testler anlatılmakta ve Türkiye'de bu tür kazaları önlemek için alınan yasal düzenlemeler, yönetmelikler ve denetim süreçleri detaylandırılmaktadır.
- Program ayrıca yüksek hızlarda meydana gelen ağır bilançolu trafik kazalarının nedenleri ve önleme yöntemleri üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacı, yedek lastiklerin şasenin alt kısmına konumlandırılması gibi önerilerin yetersizliğini vurgulayarak, hız limitlerine uymak, yorgun araç kullanmamak ve trafik işaretlerine uymak gibi önleyici yöntemleri anlatmaktadır. Video, trafik kazalarında hayatını kaybeden Rümeysa Hoca ve diğer vatandaşlara saygı ifade etmektedir.
- 00:10Otomotiv Sektöründe Güvenlik ve Kazalar
- Otomotiv sektöründe güvenlik teknolojileri geliştirilse de kazaların önüne geçilemiyor, özellikle ağır bilançolu kazaların engellenebilmesi hız limitleri dahilinde olabiliyor.
- Dünyanın en güvenli otomotiv markaları olan Volvo, Bentley ve Rolls-Royce için de kaza sonuçları aynı oluyor.
- Araçların metal yapısı ve ortaya çıkan enerji mukavemetinin önüne geçilemiyor, bu durum neredeyse tüm kazalar için geçerli.
- 00:53Trafik Kazalarının İstatistikleri
- 1966 yılında trafikteki motorlu kara taşıtı sayısı 231.977 iken, 2024 yılına gelindiğinde 28.951.792 araca ulaşmış durumda.
- 2023 yılında karayollarında ölümlü ve yaralanmalı 82.145 adet kaza yaşanmış.
- Kayıtlı kamyon veya çekici cinsi araçların %1,5'i (13.942 adet) trafik kazasına karışmış, bu oran düşük görünse de ölüm oranı yüksek olduğu için derin izler bırakan kazalar arasında yer alıyor.
- 01:53Arkadan Çarpma Kazalarının Nedenleri
- Kamyonlarda veya dorselerde son dingilden sonra kasa çıkıntısı yaklaşık 1-2 metre ve yerden yüksekliği yol konumunda 75-80 cm civarında.
- Bu alan genellikle taşıtların yük taşıma amacıyla üretilmiş üst yapılarının son dingilden sonra devamı olduğu için sağlam materyallerden demirlerden üretilmiş oluyor.
- Yüksek hızlarda gerçekleşen kazalarda arkadan çarpan otomobil bu alanın içerisinde ya da altında kalıyor ve en zayıf noktası olan tavan kısmı adeta bir kağıt parçası gibi geriye katlanıp "hoşaf oluyor" ve can kayıplarını beraberinde getiriyor.
- 02:43Arka Tampon Demirinin Önemi
- Hatalarıyla kabul görmüş kuralların düzeltilmesi için yapılan çalışmalar yakın geçmişe dayanıyor.
- Amerika Birleşik Devletleri merkezli Institute for Highway Safety (Yol Güvenliği Sigorta Enstitüsü) tarafından yapılan testlerde, küçük sınıf araçların dorselerin altına girmesinin önüne geçilmesi amacıyla geliştirilmiş arka tampon demirinin önemini canlı kaza testleriyle anlatıyor.
- Testlerde saatte 56 kilometre hızla gerçekleştirilen üç farklı turda kaza senaryoları hazırlanıyor: fullvet (aracın ön kısmını tamamen kapsayacak şekilde dorse arkadan çarpma), %50 small overlap (aracın %50 kısmını kapsayacak şekilde dorsenin yarısına gelecek biçimde arkadan çarpma) ve %30 small overlap (aracın önünün %30'unu kapsayacak şekilde dorsenin arka kısmının bir köşesine çarparak).
- 04:12Arka Tampon Demirinin Geliştirilmesi
- Yapılan testlerde görevini yerine getiremeyen arkadaki koruma demiri dikey bir sabitleme tekniği yerine çapraz bağlantıların kullanıldığı dışa doğru bir sabitleme tekniği ile değiştirilip mukavemeti arttırılarak daha yüksek hızlarda demirin de koruyuculuğunu arttırıyorlar.
- Bu sayede yapılan testlerle bu alandaki gelişmeleri liderlik ederek şimdiki arka tampon veya arka koruma demiri adına her ne derseniz deyin, bu sistemin gelişmesine ön ayak olarak günümüzdeki modern trailer üreticilerinin tamponlarının dizaynının yerleşmesine neden oluyorlar.
- Tampon demirleri eski çift tamponların yerini alarak dorselerin yanı sıra Ford Trucks, Mercedes-Benz gibi çoğu ağır vasıta üreticisinin kamyon modellerinde de sabit bir şekilde şase kamyonlarda satışa sunuldu.
- 05:06Türkiye'de Arka Koruma Demirinin Yasağı
- Kamyonlara, çekicilere arkadan çarpma durumunda ölüm ihtimalini en aza indiren bir tampon yasası var.
- Arkadan çarpmaya karşı koruma demiri 1993 yılında araçların imal, tadil ve montajı hakkındaki yönetmelikte tadilat kapsamına alınarak 1997 yılında Karayolları Trafik Yönetmeliği 1 sayılı cetvelde zorunlu kılındı.
- 1999'a gelindiğinde ise Motorlu Araçlar ve Römorklerinin Yakıt Depoları ve Arka Koruma Donanımlarına Dair Tip Onayı Yönetmeliğinde yapılan düzenleme ile 2000 yılı itibariyle üretilen kamyon, kamyonet, çekici ve römork kategorisi araçlar için zorunlu hale getirildi.
- 05:51Arka Koruma Demirinin Standartları
- Tüm bu yönetmeliklerde ortak kullanılan dil ECE-R58 oluyor, yani Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan bu arka koruma donanımının yönetmeliği.
- Taşıtların arkasında bu tip onayına göre 10 tona kadar dayanıklı koruma düzeneği bulunması zorunlu hale getirildi.
- Tampon mukavemetleri 10 tondan 18 tona çıkartan yasa, Avrupa Birliği'nde 1 Eylül 2021, Türkiye'de ise 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren geçerli oldu.
- 06:32Denetimler ve yaptırımlar
- Araç muayenesi sonucunda belirlenen eksiklikler 2014 yılından itibaren ağır kusur olarak belirlendi.
- 2021-2023 Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planında, yük taşımacılığı yapan ağır tonajlı araçların arka koruma demirinin sürekli ve yoğun olarak denetlenmesi hedeflendi.
- Arkadan çarpmaya karşı koruma demiri bulunmayan araçlar hakkında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 32. maddesinden idari yaptırım uygulanarak araç trafikten men edilmekte ve eksikliğini gidermesi için bir günden yedi güne kadar izin verilmektedir.
- 07:14Denetim Standartları ve Uygulama
- Arka koruma demiri 55 santimetreden yukarıda olursa hakkında idari işlem yapılıyor.
- Aracın tampon demiri ile yerin mesafesi 55 santimetre ve demirin kalınlığı 10 santimetre olmalı ve aracın iz genişliğinden de 10 santimetre içeride olmalı.
- Ağır araç ve trailer muayenelerinde tüm muayene istasyonları bu koruma donanımlarının kontrolünü gerçekleştiriyor ve aracın şasesi yol konumundayken bu standartları yansıtmayan demirler muayene tekrarı yapılıyor.
- 08:06Tampon Demiri Hakkında Gerçekçi Yorumlar
- Trafik güvenlik uzmanları ve bilirkişi olarak gösterilen şahısların tampon demiri ile ilgili iddiaları asılsızdır.
- Tampon demiri zorunlu bir teknik donanımdır ve araç her yıl zorunlu muayeneden geçemez.
- Maksimum 100 kilo civarı olan demirin sonradan sökülmesi kimseye yararı sağlamaz ve kaslı bir durum söz konusu değildir.
- 08:36Kaza Türleri ve Tampon Demiri Etkisi
- Bu kaza türleri ölümlü kazaların ilk sırasında yer alır.
- 55-60 km hız limitlerinde yapılan testlerde arkadan çarpan otomobil sürücüsü hayatta kalırken, yüksek hızlarda gerçekleşen kazalarda tampon demiri olumsuz durumu önleyemez.
- Yüksek hızlarda oluşan enerjiyi durdurabilecek hiçbir kuvvet şu an yoktur.
- 09:52Kazaların Önlenmesi ve Sonuç
- Bu tarz kazaların önüne geçilmesindeki tek yol hız limitlerine uymak, yorgun araç kullanmamak ve trafik işaretlerine uymaktır.
- En sağlam otomobil ve tampon demiri bile, trafik akışını tehlikeye düşürecek park veya duraklama durumlarında veya yüksek hızlı araç kullanıldığında araç metal bir tabuta dönüşebilir.
- Trafik kazalarında hayatını kaybeden vatandaşlara Allah'tan rahmet, ailelerine başsağlığı dilenmiştir.