Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan kamu mali yönetiminde stratejik planlama konulu kapsamlı bir eğitim dersidir.
- Video, stratejik planlama kavramının tanımı ve tarihsel gelişimiyle başlayıp, planlama ve stratejik planlama arasındaki farkları açıklamaktadır. Ardından Türkiye'de kamu mali yönetim sisteminin gelişimi, 2003 ve 2013 yıllarındaki önemli yasal düzenlemeler ve stratejik planlama sürecinin dört temel aşaması (durum analizi, geleceğe ilişkin bakış, kurumsal önceliklerin ortaya konması, planın kaynak çerçevesinde belirlenmesi ve izleme değerleme sistemi kurması) detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca misyon ve vizyon oluşturma, temel değerler, amaçlar, hedefler, stratejiler ve ana faaliyetlerin belirlenmesi, performans göstergeleri, maliyetlendirme, izleme ve değerlendirme sistemleri ile eylem planı hazırlama konuları da işlenmektedir. Bu içerik, özellikle kamu idareleri için stratejik planlama yapmak isteyenler ve sınavlarda çıkabilecek önemli bilgileri öğrenmek isteyenler için faydalı bilgiler sunmaktadır.
- 00:36Stratejik Planlama Kavramı
- Planlama, toplumların ve yönetimlerin geleceğe ilişkin alacağı politika kararlarını beyanlara dayandığı metinlerdir.
- Planlama eylemi, sistematik bir şekilde amaç, hedef, faaliyet ve projelerin öncelikleri ve kısıtlar çerçevesinde ortaya konması şeklinde ele alınmaktadır.
- İktisadi planlama, belirli bir dönemde belirli sosyo-ekonomik amaçlara ve sayısal olarak ifade edilen hedeflere ulaşabilmek için görevlendirilmiş organlar tarafından daha önceden saptanan araçlar kullanılarak belirli bir bölgede yürütülen faaliyetlerin tümüne denir.
- 02:16Planlamanın Faydaları
- Planlama, zaman ve emek israfını önler, yöneticilerin dikkati amaç üzerine çeker ve çabaları ortaklaştırma imkanı sağlar.
- Tüm imkanları amaca yönetip yönetilmediğini kontrolü temin eder ve daha rasyonel kural ve ilkelerin geliştirilmesini sağlar.
- Yetki devrini kolaylaştırır ve denetimde kullanılacak standartları ortaya çıkarır.
- 02:57Stratejik Planlamanın Tanımı ve Tarihsel Gelişimi
- Stratejik planlama, mevcut ile ulaşılması istenen durum arasında yolu, amaç, hedef ve bunlara ulaşmayı mümkün kılacak yöntemleri ortaya koyarak tarif eden bir süreçtir.
- Stratejik planlama süreci, kuluç içi-dışı ortamı kapsamlı bir analiz sonrasında orta-uzun vadeli bir bakış açısı ile geleceğe yönelik kararlar verilmesini esasına dayanmaktadır.
- Stratejik planlamanın ilk teorik temeli, Duru Kara'nın 1954 tarihli "Yönetim Pratikleri" adlı kitabında yer alan amaçlarla yönetim yaklaşımının oluşturduğu söylenebilir.
- 04:12Stratejik Yönetim Kavramı
- 1960'lı yıllarda Çander ve Ansof'un çalışmaları stratejik kavramını işletme yazılımına yerleştirmiştir.
- Stratejik yönetim, örgüt, örgütü hedeflerine ulaştırabilmek için verilen kararların formülasyonu, uygulaması ve değerlendirilmesi bilim sanatı olarak tanımlanabilir.
- Stratejik yönetim kavramı stratejik planlamaya göre daha yeni bir kavramdır.
- 05:40Kamu Sektöründe Stratejik Planlama
- Kamu sektöründe stratejik planlama, kamu kesiminin büyümesi, kurumların sayısının artması ve kaynak tahsisi ile etkin işletmesine yönelik çaba arayışlarını, özel sektörde kullanılan araçların kamu sektöründe kullanım konusundaki yaklaşımların gelişmesine yol açmıştır.
- Amerika'da 1993 yılında çıkarılan Tam Performansı ve Sonuçları Kanunu ile kamu kuruluşları stratejik planlama uygulaması geniş geçiş başlamıştır.
- İngiltere'de 1990'ların sonuna kadar kamu yönetiminde yapılan reformlarla kamu mali yönetiminde kullanılan temel araçlar harcama gözden geçirme raporları ve kamu hizmetleri sözleşmeleri olmuştur.
- 07:20Kamu ve Özel Sektör Stratejileri Arasındaki Farklar
- Kamu kurumlarının üretmiş olduğu mal ve hizmetlerin kamusal müdahaleye konu olan alanlar olması, kar amaçlarının olmaması ve siyasi yapının belirleyici de atanmış yöneticiler tarafından hazırlanması, kamu sektörünün stratejik planının özel sektör kurumlarından temel farkıdır.
- Kamu kurumlarına hazırlanan stratejik planların çıktılara değil sonuçlara odaklanması, kurum olarak özellikle bakanlık düzeyindeki yapılarda sektöre odaklanma ve maliye politikasının temel tanımında kaynaklı olmak üzere politik çerçeve kararlarını daha fazla etkili olması vardır.
- Kamu kurumlarının güçlü, zayıf yanları, fırsat ve tehditleri analizinin özel sektör kurumları kadar yaygın ve etkin olmaması ve bazı dışsal faktörlerin içselleştirilmesi gereği vardır.
- 09:10Bütçe Sistemi ve Stratejik Planlama
- Kamu kaynaklarının etkin tahsisine yönelik olarak bütçe sisteminde yapılan reformlarla performans yönetimine geçiş, strateji planlaması uygulaması yaygınlaşmasını da beraberinde getirmiştir.
- Bütçe, bir kamu kurumunun merkezi veya yerel yapmayı düşündüğü harcamaları ile toplamayı düşündü gelirlerin ilişkin ileriye yönelik tahminlerini ve politikalarını içeren bir belgedir.
- Ulusal plan, bölgesel plan, kumsal plan, tematik plan ve eylem planı gibi dökümanlar bütçe sistematiği için farklı şekillerde kullanılmaktadır.
- 10:36Stratejik Planlamanın Kurumsal ve Toplumsal Etkileri
- Politika oluşturma sürecinde kurumsal katkıyı ortaya koyan strateji planları, kurumsal olarak iş yapma biçiminde önemli değişimlere yol açmaktadır.
- Hizmet önceliklerinin belirlenmesi, kurumun aktif katılımı, kurumsal kültürün ve hesap verme sorununun geliştirilmesi, hedeflere ilişkin performansın ölçülmesine ilişkin altyapının güçlendirilmesi ile saydamlık ve katılımcılık temel kurumsal kazanım olmaktadır.
- Toplumsal açıdan stratejik plan süreciyle kurumun sunduğu hizmetten etkilenen kesimlerin katılımının çok çeşitli şekillerde katılmanın yolu açılmakta, bu da hizmetin kalitesi açısından olumlu sonuçlar ortaya koymaktadır.
- 11:41Türkiye'de Kamu Kurumları Stratejik Planlama
- Şubat 2001'de yaşanan mali krizin belirleyicinin mali sektör ve kamu sektörüne yönelik orta vadeli reform programı uygulamalarının desteklenmesi amacıyla 12 Temmuz 2001 tarihinde Dünya Bankası ile bir program amaçlı mali ve kamu sektörü uyum kredi anlaşması imzalanmıştır.
- Bu program kapsamında kamu kurumlarına yönelik 2001 yılında politikaların maliyetlendirilmesi boyutunda içecek şekilde stratejik planlama kılavuzu taslağı hazırlanması kredi anlaşması'nın bir koşulu olarak getirilmiştir.
- 2003-2005 döneminde hükümetin program ve acil eylem planı koymasıyla birlikte seçilen sekiz kuruluşta pilot uygulamaya geçilmiştir.
- 13:26Mali Yönetim ve Performans Esaslı Yeni Bütçe Sistemi
- Mali yönetim ve performans esaslı yeni bütçe sisteminin yasal altyapısı 2003 yılında çıkarılan 508 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu ile sağlanmıştır.
- CMYK'dan öncesinde uygulanan plan, program, bütçe sistemi yasal bir yapıda yoksun şekilde genelge ve talimat ile sağlanmaya çalışılmaktaydı.
- 2006 yılında bütün hükümleri ile uygulamaya konulan 508 sayılı KYK'nın getirdiği hüküm çerçevesinde stratejik plan uygulamasına ilişkin yönetmelik pilot uygulamalar dışında çıkarılmıştır.
- 15:06Stratejik Planlama Sürecinin Gelişimi
- 2013 yılında çıkan 685 sayılı Sayıştay'ın dış denetimine ilişkin düzenlemelerle hesap verme sorumluluğu etkin bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır.
- 2005 tarihinde yayımlanan 554/36 sayılı kanun ile kamu idareleri strateji geliştirme birimleri oluşturulmuş ve 18 Şubat 2006 tarihinde yayınlanan yönetmelik ile stratejik planlama çalışma koordinasyonunda görevlendirilmiştir.
- 26 Mayıs 2006 tarihinde yayınlanan "Kamu İdareleri Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" ile sürece ilişkin yasal altyapı genel unsurları açısından tamamlanmıştır.
- 18:08Stratejik Planlama Sisteminin Temelleri
- Kamu idareleri üst politika ve plan belgeleriyle uyumlu olarak hazırlayacakları stratejik planlarını kurumsal bir mali yönetim modeli çerçevesinde hayata geçireceklerdir.
- Stratejik planlama süreci, bütçe döneminin her yıl performans programının hazırlanmasıyla devam etmektedir.
- Stratejik planlamanın temel amaç kurumsal öncelikler ve hedeflerin ulusal para başta olmak üzere diğer plan metin ile ilişki kurmak olarak belirlenmiştir.
- 19:37Stratejik Planlama Kılavuzunun Özellikleri
- Stratejik planlama kılavuzunda yönetimsel bir araç olarak sonuçların planlanması, değişimlerin planlanması, gerçekçi olması ve kaliteli yönetim aracı olması beklenmektedir.
- Hesap verme sorumluluğunun temelini oluşturan stratejik planlama katılımcı bir yaklaşımdır ve günü kurtarmaya yönelik değildir.
- Stratejik planlama sadece bütçeye dönük değildir ve sağlıklı bir bölge değildir.
- 20:15Stratejik Planlama Süreci
- Türkiye'de uygulamasına geçilen kurumsal düzeyde stratejik planlama modeli dört temel sorunun yanıtlanmasına üzerine kurulmuştur: neredeyiz, nereye ulaşmak istiyoruz, nasıl ulaşabiliriz ve nasıl ölçer ve değerlendiririz.
- Stratejik planlama süreci dört ana aşama üzerinde oturtulmuştur: durum analizi, geleceğe ilişkin bakış ve kurumsal önceliklerin ortaya konması, planın kaynak çerçevesinde belirlenmesi ve izleme değerleme sistemi kurması.
- Planın başarısı, hazırlık aşaması sürecinin organize edilmesi, kurumsal kapasitenin oluşturulması, zaman planlarının gerçekçi yapılmasına ve stratejik plan ekibi tarafından hazırlanacak bir hazırlık programına bağlıdır.
- 22:22Durum Analizi ve Paydaş Analizi
- Stratejik planlama sürecinin ilk adımı olan durum analizi kuruluşun "neredeyiz" sorusuna cevap verir.
- Durum analizinde kuruluşun yasal yükümlülükleri çerçevesinde yürüttüğü faaliyetler, sunduğu hizmetler, kalkınma planları ve sektöre ve bölgesel plan ve programlar değerlendirilir.
- Paydaş analizi, paydaşların tespiti, önceliklendirilmesi, değerlendirilmesi ile görüş ve öngörülerin alınması aşamalarından oluşur ve paydaş sitesinin çıkması beklenen çıktılardan biridir.
- 24:55GZFT Analizi
- Durum analizinin son aşaması kurumu etkileyen iç ve dış koşulları sistematik bir şekilde gözden geçirilmesi ve analizin yapılmasıdır.
- GZFT (Güçlü Yönler ve Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler) analizi, kuruluşun kendisini ve kuruluşu etkileyen koşulların sistematik olarak incelendiği bir yöntemdir.
- Kuruluş içi analiz, kuruluşun mevcut durumu ve geleceğini etkileyebilecek iç ortamdan kaynaklanan koşulları incelenerek güçlü ve zayıf yönlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesidir.
- 26:36Stratejik Planlama Sürecinde Misyon ve Vizyon
- Stratejik plan sürecinde misyon ve vizyon ifade edilir, temel değerler belirlenir, amaçlar, hedefler, stratejiler ve ana faaliyetler ortaya konulur.
- Vizyon, kuruluşun ideal geleceği sembolize eder, uzun vade neden ve neleri yapmak için güçlü bir anlatımdır ve farklı birimleri birleştirici bir unsurdur.
- Misyon ve vizyonla birlikte temel değerlerin ortaya konması, planın çatısının tamamlanması anlamına gelir.
- 28:09Amaçlar ve Hedefler
- Amaçlar, belli bir zaman diliminde kuruluşun ulaşmayı hedeflediği kurumsal sonuçları ifade eder ve kurumun ürettiği hizmetlere ilişkin temalar önemlidir.
- Hedefler, amaçların gerçekleşmesine yönelik spesifik amaçlardır ve miktar, maliyet, kalite ve zaman cinsinden ifade edilebilir olmalıdır.
- Hedefler sayısal olarak ifade edilir, elde edilebilir nitelikte olabilir ve amaca göre kısa vadeyi kapsayabilir.
- 29:21Performans Göstergeleri
- Performans göstergeleri, gerçekleşen sonuçları önceden belirlenen hedefe ne ölçüde ulaşıldığını ortaya konulmasında kullanılır ve miktar, zaman, kalite ve maliyet cinsinden ifade edilir.
- Performans göstergeleri girdi-çıktı, verimlilik, sonuç ve kalite göstergeleri olarak sınıflandırılabilir.
- Stratejik planda yer alan göstergelerin mümkün olduğunca sonuç odaklı olması beklenir.
- 30:32Performans Göstergelerinin Türleri
- Doğrudan göstergeler, hedeflenen sonucu doğrudan ölçen göstergelerdir (örneğin trafik kazalarında ölüm oranı).
- Vekil göstergeler, hedefi tam olarak yansıtmayan ama başarı hakkında genel bilgi veren göstergelerdir (örneğin trafik güvenliği için ölüm hızı).
- Endeks göstergeleri, birden fazla performans göstergesinin tek bir göstergeye dönüştürülerek ifade edilmesidir.
- 31:24Strateji ve Maliyetlendirme
- Strateji, amaç ve hedeflerin hayata geçirilmesi için neler yapılacağını, temel sorunları ve alternatiflerin ortaya konulmasıyla tanımlanır.
- Maliyetlendirme sürecinde temel amaç, geliştirilen politikaların gerektirdiği maliyetlerin ortaya konulmasıyla politika tesisleri ve karar alma sürecinin rasyonelleşmesine katkıda bulunmaktır.
- Maliyetlendirme, kamu idarelerin stratejik planı ile bütçeler arasında bağlantıyı güçlendirmeyi ve harcamaların önceliklendirmesi sürecine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
- 32:32İzleme ve Değerlendirme
- Kurumların orta-uzun vadede hedeflerinin sonuçlarına ulaşması, iyi tanımlanmış, etkin bir izleme ve değerlendirme sistemi ile mümkündür.
- İzleme, stratejik plan uygulamasını sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır.
- Değerlendirme, uygulama sonuçlarının amaç hedeflere kıyasla ölçülmesi ve tutarlılık analizidir.
- Stratejik planda yer alan amaç ve hedeflerin gerçekleştirmeye dönük proje ve faaliyetleri uygulanabilmesi için eylem planı hazırlanması yararlı olacaktır.