Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan makine mühendisliği alanında kamalı birleştirmeler ve teknik resim konularını içeren kapsamlı bir eğitim dersidir. Eğitmen, öğrencilere (Cavidan gibi) sorular sorarak interaktif bir şekilde dersi ilerletmektedir.
- Video, dört ana bölümden oluşmaktadır: giriş, tasarım esasları, teknik resim kuralları ve uygulama. İçerikte kamalı birleştirmelerin çalışma prensipleri, farklı kama tipleri, mil ve göbek bağlantıları, tolerans değerleri ve teknik resim gösterimleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca, kama yuvası ve kanal tasarımı için gerekli ölçülerin nasıl belirleneceği ve montaj resimlerinde geçme toleranslarının nasıl gösterileceği de açıklanmaktadır.
- Eğitim, makine mühendisliği öğrencileri ve teknik çizim konusunda bilgi edinmek isteyenler için hazırlanmış olup, sınavlarda uygulanabilecek bilgileri içermektedir. Video, TS 147 gibi standart bilgileri ve farklı kama türlerinin (A türü, B türü, yarım ay kama) kullanım alanlarını karşılaştırmalı olarak ele almaktadır.
- Kamalı Birleştirmelerin Tanıtımı
- Kamalı birleştirmeler, mil göbek bağlantıları kapsamında incelenen uluslararası standartlaştırılmış hazır parçalardır.
- Ders, konunun tanıtımı, tasarım esasları, teknik resim kuralları ve uygulama olmak üzere dört aşamadan oluşmaktadır.
- Makine, güç ileten yapı olarak tanımlanır ve güç kuvvet çarpı hız veya moment çarpı açısal hız olarak ifade edilir.
- 02:51Makine Elemanları ve Bağlantı Türleri
- Makine elemanları arasında civata, somun, rulman, yay, kavrama, kama ve mil gibi parçalar bulunmaktadır.
- Makine mühendisliğinde kullanılan çoğu parça uluslararası standartlarca standartlaştırılmıştır.
- Mil, burulma momenti taşıyan eleman; aks ise sadece eğilmeye zorlanan eleman olarak adlandırılır.
- 05:17Mil Göbek Bağlantıları
- Mil göbek bağlantıları, milin göbeğe bağlanarak hareket aktarılması için kullanılan sistemlerdir.
- Kama, milin içine ve göbeğin deliğine girerek momenti iletmeye yarayan elemandır.
- Göbek, delik içeren bölge olarak adlandırılır ve dişli çark, el çarkı, kayış kasnağı gibi yapıların ortasında bulunur.
- 06:26Bağlantı Yöntemleri
- Malzeme bağı ile birleştirme, yapıştırma, metal ergitme veya lehim gibi yöntemlerle yapılır.
- Kuvvet bağı ile birleştirme, sıkı geçme, konik geçme, kısmen ve germe bileziği gibi sökülebilir veya sökülemez yöntemlerdir.
- Şekil bağı ile birleştirme, tespit vidası veya pin gibi yöntemlerle gerçekleştirilir.
- 09:29Kamalı Birleştirmeler
- Kamalı birleştirmelerde, milin üzerine yuva açılıp göbeğin içinde kanal oluşturulur.
- Araya yerleştirilen kama, milin dönme hareketi ile göbek arasında kilitlenme meydana getirir.
- Kamalar uluslararası standartlaştırılmış hazır parçalardır ve H9 toleransı ile üretilir.
- 10:57Kamu Yuvaları ve Açılma Yöntemleri
- Kamu yuvaları, mil üzerine freze çarkıyla ileriye doğru sürülerek açılabilir ve bu yöntemde freze çakısının yarıçapı kadar iz kalır.
- Parmak freze yöntemiyle açılan yuvalarda, freze çakısının çapı kadar yuvarlatma kalır.
- Göbek kanalları (bronşlama) ise özel bir broş makinesiyle adım adım açılır.
- 11:57Kama Çeşitleri
- Endüstride en sık kullanılan kama tipleri arasında enine çalışan kama, eğimli yüzeyli kamalar ve düz yüzeyli kamalar bulunur.
- Enine çalışan kamalar, sık sökülen yerlerde kullanılır ve çekiçle vurularak yerine takılabilir.
- Düz yüzeyli kamalarda A türü, B türü, C türü ve yarım ay kilitli kamalar gibi farklı formlar mevcuttur.
- 13:59Özel Kamalı Sistemler
- Tek başına bir kama kesilmeye zorlanarak mil üzerindeki dönme hareketi bu kamayı kesmeye zorlar.
- Yüksek tork gerektiren otomotiv ve ulaşım sanayisinde, kamalı miller ve kamalı göbekler kullanılır.
- Komik kilit (konik kilit) yöntemi, delikler deldikten sonra parçanın yuvaya takılmasını sağlar ve vida sıkıldığında kırmızı konik parçaların birbirine yaklaşmasıyla dış ve iç bilezikler baskı yapar.
- 16:01Kamalı Birleşim Örneği
- Segman, belirli bir segmenti sınırlayan bir parça olup, segman pensesi takılıp sıkıldığında çapı büyür ve yay çeliği olduğu için tekrar eski çapına döner.
- Dişli çarklar evolvend profil adı verilen özel bir profille üretilir ve sembolik gösteriminde diş yüksekliğini veren kısım belirtilir.
- Mil parçasında kama yuvası açılmış olup, A tipi kama yuvarlatılmış uçlara sahip olduğu için gömme şeklinde çalışır.
- 18:33Montaj ve Tolerans
- Kamalar, milin ön görünüşüne ve sol görünüşteki yuvaya oturtulur.
- Dişli çark, mil ve kaman üzerinden geçerken göbeği yuvaya oturtarak monte edilir.
- Düz kamalarda, kama yuvaya taktığında emniyet boşluğu bırakılır çünkü kama çekiçle zorla takılmamalıdır.
- Milin kama yuvasına sıkı, göbeğe ise biraz boşluklu geçmesi gerekir ki kama kolay sökülür ve mil yerinde kalır.
- 21:45Kama ve Mil Sisteminde Toleranslar
- Mil ve göbeğin aynı anda montajlı halinde anma çapı (B ölçüsü) olarak adlandırılan ölçü standartlaştırılmıştır.
- Anma çapına göre hangi boyutlarda kama takılacağı uluslararası standartta belirlenmiştir.
- Kama'nın teknik resminde köşe yuvarlatmaları ve pahları bulunur.
- 22:44Kama Boyutları ve Toleransları
- Anma çapı 20 olan bir milim üzerine 6x6 ölçüsünde (B6H6) bir kama takılmalıdır.
- Kama'nın toleransı H9'dur ve boyutları, yükseklik toleransları ve köşe kavisleri standartta belirtilmiştir.
- B1 (mile giren) ve B2 (göbeğe giren) kanal ölçüleri için farklı toleranslar (N9 ve simetrik tolerans) kullanılır.
- 24:14Kama Montaj Ölçüleri
- T1 ölçüsü, kama'nın milim içerisine ne kadar batırılması gerektiğini gösterir ve anma çapı 20 için 3,50 mm'dir.
- T2 ölçüsü, göbeğe ait ölçüdür ve delik çapının üstüne kalan yüksekliği belirtir.
- Standartta tavsiye edilen toleranslar H9, N9 ve JS9'dur.
- 25:00Normal Mil Sistemi
- Normal mil sisteminde kama'nın toleransı H9'dur ve bu sabit tutulur.
- Kama toleransı H9 olduğunda, karşı elemana (mil veya göbek) uygun toleranslar atanarak sıkılık veya boşluk ayarlanabilir.
- Sık tercih edilen toleranslar göbek için JS9, mil için N9'dur.
- 25:55Kama Türleri ve Kullanım Farklılıkları
- A türü kama genellikle mil ortasında yuvaya gömülerek kullanılır ve mille birlikte hareket eder.
- B türü kama mil ucunda kullanılır ve uçtan takılıp sökülmesi mümkündür.
- Eğimli B türü kamalarda, yüzeyin eğimi nedeniyle kama sıkışmadan göbeğe ve mile baskı yaparak eksenin kaymasına neden olabilir.
- 28:34Yarım Ay Kama
- Yarım ay kama A türüne benzer şekilde mil ortasında kullanılır ancak formu farklıdır.
- Yarım ay kamada yuva, doğrudan içeriye dikine daldırıp çıkartmakla eşdeğer bir formdadır.
- Konik yüzeylerde yarım ay kama, sıkma işlemi sırasında üst yüzeye değdiğinde kendi dönebilme serbestine sahip olduğundan dolayı üst düzeye kendini uydurabilir.
- 30:20Normal Mil Sistemi Hakkında
- Normal mil sisteminde kama hazır alınır ve toleransı H9'dur.
- Normal mil sisteminde kama sabit tutulur ve karşı delik (yuva veya kanal) uydurulur.
- Kama bir dış yapı ve mil özelliği taşıdığı için normal mil sisteminin tolerans sahnesine göre değerlendirilir.
- 32:34Kama Yuvası Ölçüleme ve Toleransları
- Kama yuvası ve kama kanalı için imalat şartları vardır, geleneksel gösterimde ön sol üst görünüş olarak bakıldığında T toleransı kama derinliğini kısıtlar.
- Kama yuvasının boyu standartlaştırılmıştır, fatura adı verilen kademe yerine muylu olarak adlandırılan dişli kama takılan yerlerdir.
- Kama boyutları standartlaştırılmıştır, örneğin 23'lük boyda bir kama yuvası açılamaz, sadece 22, 25 veya 28 gibi belirli boyutlar kullanılır.
- 34:34Kama Yuvası Ölçüleme Yöntemleri
- Kama yuvasının toleransı ve ölçüsü standart tabloda belirtilmiştir, fatura ölçüsü 4 olarak verilir çünkü kesici takımın faturaya çarpma ihtimalini önlemek için bu ölçü tercih edilir.
- Üst görünüşte ölçü vermek gerekmez çünkü tüm ölçüler ön görünüşte tanımlanmıştır, ancak A tipi kama kanalını belirtmek için üst görünüş kısmen çizilebilir.
- Tek görünüşte tüm ölçüleri ifade etmek için yuva boyutu, derinlik ve kama genişliği gibi ölçüleri göstermek mümkündür.
- 36:40Kama Kanalı ve Gösterim Çeşitleri
- A tipi kama kanalı kapalı olurken, B tipi kama kanalı uca kadar açılır ve bu durumda kanalın sonunda boşluk oluşur.
- Kama kanalının toleransı, milim üstünden ölçülür ve uç kapalıysa derinlik üstten, uç açıksa dipten verilir.
- Gösterim çeşitleri arasında simetrik görüntü kullanarak eksenden çizim yapma ve ölçüleri farklı yerlere yerleştirme gibi yöntemler bulunmaktadır.
- 40:31Montaj Gösterimi
- Montaj resmi, iç içe bir sürü parçanın bir araya takılmış halini gösterir ve gerekli tüm kesitleri almak gerekir.
- Kama ile ilgili montaj resminde dişlinin üst düzeyi kısmen koparılır ve milin bir kısmı koparılır ki kamaya ulaşılabilir.
- Sadece enine kesit yeterli olmaz, sol görünüşte enine kesit de verilmelidir ki kama milin içerisine ne kadar girdi, göbeğe ne kadar girdi ve boşluk ne kadar kaldı gösterilebilsin.
- 42:54Montaj Resmine Geçme Toleransları Ekleme
- Montaj resmine eklenmesi gereken önemli bir unsurlar geçme toleranslarıdır.
- Kama'nın mile geçme toleransı için H9 standartı kullanılırken, sıkı geçiş için P9 veya N9, kaygan boşluklu geçiş için ise N9 toleransı tercih edilir.
- Kama ve yuva çiftinde hem kama hem de yuva için ayrı toleranslar belirlenir; yuva için delik sistemindeki N toleransı, mil için ise dış yapı sistemindeki küçük harfle gösterilen tolerans kullanılır.
- 44:30Toleransların Resme Eklenmesi
- Toleranslar resme eklenirken, örneğin 10'luk bir kama için ölçü yanında N9 yuva toleransı ve H9 kama toleransı gösterilir.
- Göbek ve kama geçişleri için JS9 ve H9 toleransları kullanılır ve bu da resme eklenmelidir.
- Montaj resminde ayrıca elemanın teknik adı, standart numarası, boyutları ve malzeme bilgileri de antet kısmına eklenmelidir.