Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Anthony Online Mektep'te sunulan, 15-16 yıldır Japonya'yı ziyaret eden ve ülkeyi iyi tanıyan bir eğitmen tarafından verilen kapsamlı bir Japonya tarihi ve kültür dersidir.
- Video, Japonya'nın coğrafi konumu, nüfusu ve ekonomik durumundan başlayarak, tarihsel gelişimini kronolojik olarak ele almaktadır. Ainu halkından başlayarak Yayoi dönemi, Kofun dönemi, Nara döneminden şugunluk sistemi, Tokugawa şogunluğu, II. Dünya Savaşı ve sonrasında Japonya'nın yeniden canlanması süreci anlatılmaktadır. Ayrıca Japonya'nın dini inançları (Şinto ve Budizm), toplumsal yapısı, kast sistemi ve kültürel özellikleri de detaylı şekilde incelenmektedir.
- Videoda Tokyo'daki Ulusal Japonya Müzesi ziyareti de yer almakta ve eğitmen, izleyicilerden gelen soruları yanıtlamaktadır. Japonya'nın erkek egemen toplum yapısı, kadın hakları, eğitim sistemi, sanatı ve Japonya-Türkiye ilişkisi gibi konular da ele alınmaktadır. Eğitmen, bir sonraki derslerde samuraylar, geyşalar, çay törenleri gibi kültür konularını anlatacağını belirtmektedir.
- 00:36Japonya Tarihi Semineri Tanıtımı
- Japonya Online Mektep'te Japonya tarihi semineri yapılacak.
- Japonya, kültürel açıdan Türkiye'ye bazı özellikleri bakımından benzer bir ülke.
- Pazar günü Japonya tarihi konuşulacak, önümüzdeki hafta ise Japonya'nın kültür özellikleri anlatılacak.
- 03:17Japonya'nın Genel Özellikleri
- Japonya Uzakdoğu'nun en doğusunda bulunuyor ve birçok marka ve kültürel özelliği olan bir ülke.
- İkinci Dünya Savaşı sonrası Tokyo başkenti Amerikan bombardımanı neticesinde yerle bir olmuş, ardından atom bombası atılmış ve yeniden canlanmış.
- Japonya bir ada ülkesi olup, 217 milyon nüfuslu, 380 bin kilometrekare büyüklüğünde ve Türkiye'nin yaklaşık yarısı kadar büyüklüğünde.
- 06:23Japonya'nın Coğrafi Yapısı
- Japonya muz gibi uzanmış bir ülke olup, kuzey-güney arasındaki mesafe yaklaşık 3 bin kilometre.
- Ülke içinde toplam dört büyük ada (Honshu, Kyushu, Shikoku ve Hokkaido) ve 3.500 küçük adacık bulunuyor.
- Japonya oldukça dağlık bir ülke olup, en yüksek dağı Fuji Dağı (Fuji-san) ve bu dağın "kutsal dağ" anlamına geldiği, Japonların Şinto geleneğinden kaynaklanan bir özelliğidir.
- 08:30Japonların Çalışkanlığı ve Toplumsal Yapısı
- Japonlar çok çalışıyor, pazartesi-cumartesi arası günde en az 12 saat çalışırlar.
- Japon toplumu oldukça eril (maço) bir toplum olup, kadınların çok fazla çalışmasına olumsuz bakılıyor.
- Japon geleneksel hayatı halen yoğun bir şekilde yaşanıyor, ancak son yüzyıl içinde kadınların liberalleşme ve güvenlerinin artmasıyla geleneksel toplumdan kopan genç nüfus oluşmuş.
- 10:20Japon Toplumunda Kadınların Durumu
- Japon toplumunda kadınların evlendikten sonra çocuk doğurması, evde çocuk bakması ve yemek yapması bekleniyor.
- Japonya'da kadınlar erkeklere göre daha az maaş kazanıyor, aynı işte erkek 100 bin kazanıyorsa kadın sadece 65 bin kazanıyor.
- Japonlar kast sistemi ile tanışıyorlar, bu sistemin Konfüçyüs'ün toplumsal barışın sağlanması için kastların oluşması gerektiğini belirtmesinden kaynaklanıyor.
- 12:01Japon Toplumunun Sınıf Yapısı
- Japon toplumu dört temel kasta ayrılmıştır: yönetici ve soylular sınıfı, tüccar sınıfı, köylüler sınıfı ve asker sınıfı.
- Japonya'da "Burakmin" adı verilen bir kast vardır; bu kastın üyeleri cenaze işleri ve et kesme gibi toplumun istemediği işlerle uğraşır.
- Japonlar oldukça içine kapanık insanlardır ve konuşmaları genellikle fısıltı tonunda olur.
- 13:52Japon Toplumunun Tarihsel Gelişimi
- Japonya, 19. yüzyılın ilk yarısında Batı ile tam entegrasyona geçmiştir; tam entegrasyon ise İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra gerçekleşmiştir.
- Kast sistemi, Japon toplumunu şekillendirmiş ve ast-üst ilişkisi, koca-karı ilişkisi, büyük-küçük ilişkisi ve devlet-toplum ilişkisi gibi alanları etkilemiştir.
- 19. yüzyılda yapılan Meiji reformları ile kast sistemi ortadan kaldırılmış ve çalışan ile çalıştıran iki temel sınıf oluşmuştur.
- 14:34Japon Toplumunun Dinî Yapısı
- Japonlarda pragmatizm vardır; yaklaşık %87-88'i Şinto dinine, %90'u ise Budizm'e inanır.
- Budizm'in reenkarnasyonu ve Şinto'nun pratik din anlayışı, Japonların geleneksel toplum yapısının temelini oluşturur.
- Japonlar en iyisinden eğitim almayı ve en iyisini yapmayı tercih ederler; bu nedenle hem Budizm ve Konfüçyüs'ün geleneklerini hem de Amerika'yı model olarak ele almışlardır.
- 16:00Japon Ekonomisi ve Toplumsal Yapısı
- Japon toplumu perfeksiyonist bir toplumdur ve dünyanın ikinci en önemli sanayileşmiş toplumu olup yaklaşık 4,5 trilyon dolarlık gayri safi milli hasılası vardır.
- Japonlar kendilerini üstün ırk olarak görürler ve en iyisi, en mükemmeli kendi insanı için ayırırlar.
- Japonya'nın %75'inde orta sınıf bulunurken, "Burakmin" sınıfı toplumun en alt katmanını oluşturur ve şehir dışında yaşar.
- 18:03Japon Toplumunun Coğrafi Yapısı
- Japonya'nın %75'i şehirlerde yaşar ve sahilleri oldukça dar olan ülke, peş peşe şehirlerle doludur.
- Tokyo ve Osaka arasında ülke nüfusunun %70'i yaşar, geri kalan %30 ise diğer bölgelerde yaşar.
- Japonya'nın en hızlı tren sistemi saatte 350 kilometreye kadar hız yapabilir ve trenlerin zamanlaması saniye cinsinden kesindir.
- 22:27Japon Mitolojisi ve Kraliyet Ailesi
- Japon mitolojisinde, İzanagi ve İzanami kardeşlerden sonra güneş tanrıçası Amaterasu doğar.
- Amaterasu, Japonya'nın ilk kralı olacak kişi olan Jimbo'nun büyük büyükannesidir.
- Japon bayrağı kırmızı bir güneşi temsil eder ve kraliyet ailesi kendisini tanrısal soya bağlar; bu hanedanlık yaklaşık 2600 yıldır aynı aileden devam etmektedir.
- 25:18Japonya'nın İlk Yerlileri
- Japonya'da Tokyo'daki ulusal müzede, Japonya'nın ilk kaydedilmiş insanları olan Ainular (Aynalar) sergilenmektedir.
- Ainular, Japonlara çok benzemeyen, daha çok Moğolistan ve Orta Asya toplumlarına benzeyen, farklı bir dil konuşan ve günümüzde Hokkaido adasında yaşayan bir topluluktur.
- Ainular, Neolitik dönem insanları olup, elmacık kemikleri çıkık ve geniş bir yüz yapısıyla Orta Asya topluluklarına benzer özelliklere sahiptir.
- 26:49Japonların Oluşumu
- Japonya'nın ilk yerleşimcileri Ainular ve Japonlardır.
- Daha sonra Çin'den veya Kore'den gelen başka bir grup, Ainuları yukarıya doğru çekerek Japonya'nın ilk organize devletini kurmuştur.
- Bu dönemde yaklaşık yüz tane Japon şehri kurulmuş olup, Neolitik dönemden avcı ve derleyici toplumdan şehir devletine geçiş yaşanmıştır.
- 28:00Kofun Dönemi
- Milattan sonra yaklaşık 200'lerin başlarında bir kadın lider ve savaşçı ortaya çıkmış, tüm Japon şehirlerini birleştirmiştir.
- Japonlar anaerkil bir toplum olup, bu dönemde Japon liderlerine bir tanrılık payesi gelmiş ve büyük mezarlıklar inşa etmeye başlamışlardır.
- Bu dönem, Kofun dönemi olarak adlandırılmış olup, yaklaşık 650-700 yılları arasında Japon imparatorluk mezarlarının yapılmasıyla karakterize edilmiştir.
- 29:29Konfüçyüs Sistemi ve Budizm
- Japonya'da yazı gelmesiyle birlikte, 4. yüzyılda Konfüçyüs sistemi de Japonya'ya gelmiştir.
- Konfüçyüsün temel öğretisi denge üzerine kuruludur; kral tebaasına adaletli davranır, tebaa da ona bağlı olur; eşler, kardeşler arasında da denge olması gerekir.
- 6. yüzyılda Japonya'ya Budizm gelmiş ve Budist rahiplerin yönettiği bir devlet kurulmuştur.
- 32:00Japon Tarihi ve Yazılı Kayıtlar
- Prenses Shotoku döneminde yazı ilk defa ortaya çıkmış ve Japonya'nın kültürel tarihi onunla beraber başlamıştır.
- Temmuz döneminde imparator her şeyi kayıt altına almaya başlamış, vergi sistemi, doğumlar, yaşanan olaylar kayıtlara geçmiştir.
- Japonya tarihinin yazıldığı "Nihon Shoki" adlı belge, manzum bir yazıya sahip olup, 7. yüzyılda yazılmaya başlanmıştır.
- 33:51Nara Dönemi
- 710 yılında Nara şehri başkent olmuş ve bu başkentlik, bazı dengeleri de beraberinde sarsmıştır.
- Nara'da dünyanın en büyük ahşap yapısı olan Todaiji tapınakı inşa edilmiş, içinde 33-34 metre yüksekliğinde bronzdan yapılmış bir Buda heykeli bulunmaktadır.
- Japonya'da sakura (çerez ağacı) mevsimi ve koyu (yaprak döküm) mevsimi önemli olup, her iki mevsim de çok hoş görülmektedir.
- 35:11Japonya'nın Uzun Tarihi
- Japonya'da hanedan 2600 yıldır aynı soydan gelen kişiler tarafından yönetilmektedir.
- Japonya'da dünyanın en eski şirketleri bulunmaktadır; 1200-1700 yıllık şirketler hala faaliyet göstermektedir.
- Japonya'da büyük depremler ve salgın hastalıklar yaşanmış, bunun sonucunda başkent değişmek zorunda kalmıştır.
- 36:35Kyoto Dönemi
- Kyoto, Japon kültür özelliklerini taşıyan, hem mimari açıdan hem yaşayış açısından hem birçok sanatsal açıdan Japonya'nın kültürel kalbindir.
- 8. yüzyılda (yaklaşık 770-780'lerde) başkent olan Kyoto, yaklaşık 1000 yıl boyunca Japonya'yı yöneten yöneticiler ve imparatorlar tarafından yönetilmiştir.
- 8. yüzyıl, 9. yüzyıl ve onu takip eden yüzyıl boyunca Japonya'da çok refah içinde yaşanmış, saray yaşantısı varmış ve bu yaşantı Japon sanatlarında doğmasına neden olmuştur.
- 38:48Japon Edebiyatı ve Saray Hayatı
- Saray nedimeleri müzik, dans, resim ve edebiyatla uğraşmaya başlayarak Japon edebiyatının temeli olan Murasaki Shikibu'nun "Gencinin Masalları" adlı eseri ortaya çıkarır.
- Bu eser saray hayatını, dedikoduları, entrikaları ve çevrilen dolapları anlatır.
- Bu dönemde çiçek güzelleştirme sanatı ikebana ve sakura'nın toplum içindeki değeri de geliştirilir.
- 40:28Samurayların Doğuşu
- İmparatorun şatafatı ve görkemi süren bir şey olmaz ve saray çevresindeki savaşçı sınıfı olan samuraylar ortaya çıkar.
- Samuraylar başlangıçta part-time savaşçılar olarak çalışır, pirinç tarlalarında tarım yaparlar ve gerektiğinde silah kuşanırlar.
- Japon toplumunun temel gıdaları pirinç ve deniz mahsulleridir, hayvancılık oldukça azdır.
- 43:40Şogunluk Sistemi
- Minamoto ve Taira gibi güçlü aileler ortaya çıkarak çatışmaya girerler ve Minamoto zaferle çıkarak Minamoto no Yoritomo ilk şogun olur.
- Şogunluk sistemi, kast sisteminin yerleştiği ve ulusal bilincin doruğa ulaştığı dönemdir.
- Şogun, imparatorluktan bağımsız olarak devlet idaresini ele geçirir ve imparatorlar sadece sembolik bir isim haline gelir.
- 47:58Kamakura Dönemi
- Yoritomo'nun ölümünden sonra eşi Hōjō Masako Japonya'yı yönetmeye başlar ve Kamakura şehrinden yönetilir.
- Bu dönemde Şinto dini yeniden Budizm'den ayrıştırılarak parlamaya başlar.
- Hōjō döneminde iki Moğol istilası yaşanır: 1273 ve 1281 yıllarında, ancak Moğollar "kamikaze" (kutsal rüzgar) olarak bilinen tayfunlar sayesinde yenilir.
- 51:37Sonraki Şogunlar ve İç Savaşlar
- Hōjō'nun son dönemleri zafiyete uğrar ve İmparator Go-Daigo geçici olarak iktidara gelir.
- Ashikaga Takauji şogun olarak tekrar başa geçer ve oğlu Ashikaga Yoshimitsu tarafından inşa edilen "Altın Köşk" günümüzde hala ayaktadır.
- Takauji'nin güçten düşmesi 200 yıl süren "Derebeyler Savaşı"na yol açar.
- 53:59Toyotomi Dönemi ve Avrupalıların Etkisi
- Toyotomi Hideyoshi, Nobunaga'nın oğlunun yerine geçerek otokratik bir yönetim kurar.
- 16. yüzyılda Avrupalılar Japonya'yı keşfetmeye başlar ve ateşli silah ve Hıristiyanlık getirir.
- Hıristiyanlık hızla yayılır, ancak Toyotomi Hideyoshi bunun Japon ulusallığına tehdit olduğunu görerek onbinlerce Hıristiyanı şehit eder ve Hıristiyanlığı neredeyse tamamen ortadan kaldırır.
- 56:32Japon Sosyal Sistemi
- Japon toplumunda en üstte imparator, ardından shogun ve daim yollar bulunur.
- Samuraylar askeri sınıftır, köylüler, zanaatkarlar ve tüccarlar en alttadır, bunların altında ise en alt sınıftaki brokominler (kaslar) yer alır.
- Samuraylar kılıç ve ok kullanırken, ateşli silah kullanımı nadirdir çünkü ithalat yapılmamaktadır.
- 57:40Edo Dönemi ve Tokugawa Yönetimi
- Edo (bugünkü Tokyo) şehri, Tokugawa ile beraber başkent olarak seçilmiş ve Tokyo'nun anlamı "doğudaki başkent"tir.
- Kötü imparator sembolik bir isim olarak kalırken, ülke Tokugawa tarafından yönetilmektedir.
- Tokugawa, daimyoların ailelerini Edo'da rehin olarak bırakmalarını şart koşmuş, böylece isyan riskini azaltmıştır.
- 1:00:51Edo Dönemindeki Gelişmeler
- Edo/Tokyo'da muazzam bir şehir oluşmuş, köprüleri, ekonomik sistemi ve yapılarıyla yeni bir oluşum ortaya çıkmıştır.
- Çay töreni ve bunraku (kukla tiyatrosu) gibi kültürel yenilikler ortaya çıkmıştır.
- Bu dönemde genelevler yoğun bir şekilde var olup, seppuku (harakiri) töreni yaygınlaşmıştır.
- 1:04:23Meiji Dönemi ve Batılılaşma
- 1840'larda İngilizler Çin'i istila ederken, Japonya kapalı bir toplum olarak kalmıştır.
- Komodor Perry ve Amerikan gemileri baskı yaparak Japonya'yı zorlamış, sonunda shogunluk istifa etmek zorunda kalmıştır.
- İmparator Meiji dönemi başlamış, samuraylar karşı çıkmış ancak kısa bir iç savaş sonucu yenilmişlerdir.
- 1:06:45Japon İmparatorluğu'nun Güçlenmesi
- Batılılaşma sürecinde Edo sokaklarında batılı tarzda giyinen insanlar ve teknoloji gelmiştir.
- Japonya kısa sürede gemi sanayisi kurmuş, milliyetçilik gelişmiş ve komşu ülkeleri küçümsemeye başlamıştır.
- 1875'te Bonin kökü adasını, 1895'te Tayvan'ı, 1910'da Kore'yi ve 1905'te Rusya'ya ait Külli adalarını almıştır.
- 1:08:55Rus-Japon Savaşı
- Rus-Japon Savaşı 1904 yılında Rusların Japonya'yı tehlike gördükleri için savaş ilan etmesiyle başlamıştır.
- Japonya'da Rusya'yı "ahtapot gibi" gösteren antirus propagandası yapılmıştır.
- 1905 yılında 27 Mayıs'ta Tsushima Boğazı'nda gerçekleşen deniz savaşında Japonlar Rus filosunu yenmiştir.
- 1:10:28Japon İmparatorluğu'nun Yayılmacılık Dönemi
- Japon İmparatorluğu'nun yükselişi sırasında milliyetçiliğe yönelik bir dalgası oluştu ve İngiliz kolonileriyle çıkar çatışmasına girdi.
- Japonlar kendilerini üstün bir ırk olarak gördüler ve Batılıların sömürgelediği Asyalıları kendilerinin sömürgelemeye karar verdiler.
- Hitler, Mussolini ve Japonya, ortak düşmanları olan Amerika nedeniyle bir üçlü antant oluşturdu.
- 1:12:05Japon İmparatorluğu'nun Fethi
- Rus-Japon Savaşı'ndan sonra Japon İmparatorluğu, Tayland, Burma, Vietnam, Malezya, Endonezya ve Çin'in birçok şehirini fethetti.
- Japonya, Amerika'ya saldırmaya kadar geldi ve Pearl Harbor'a baskın düzenleyerek Amerikan filosunu yerle bir etti.
- Japonya'nın işgali, Pekin ve Singapur gibi şehirleri de kapsadı.
- 1:13:02İkinci Dünya Savaşı ve Japon İmparatorluğu'nun Düşüşü
- General Mac Arthur, gençliğinde Japonya'da üniversite eğitimi almış ve Japonları iyi tanıyordu.
- Amerika, Tokyo bombardımanı ve Hiroşima-Nagasaki'ye atılan atom bombalarıyla Japonya'yı yenmeyi başardı.
- Japonya, Amerikan heyetinin imzaladığı teslim tutanağıyla kayıtsız şartsız teslim oldu ve Amerikan işgali başladı.
- 1:15:09Savaş Sonrası Japonya ve Kültür
- İkinci Dünya Savaşı sonrası Japonya'da ciddi sosyal problemler oluştu, bunlardan biri Amerikalı askerler tarafından Japon kadınlarına yapılan tecavüzlerdi.
- Tecavüzlerin önlenmesi için hükümet, gönüllü kadınlar ve paraya ihtiyacı olan birçok kadının çalıştığı "yasura evleri" kuruldu.
- Japon kültürünün geyşalar, samuraylar, çay törenleri, mimari ve mitolojisi gibi yönleri önümüzdeki hafta anlatılacak.
- 1:16:15Japonya Seyahati
- Konuşmacı, Japonya'ya gitmek isteyenler için kasım ve mart ayı tarihlerinde tur düzenlediğini belirtti.
- Japonya'yı kaçırmamak gerektiği, yemeklerinden endişe etmemek ve şabu, ocakbaşı, suşi gibi lezzetli yemeklerin bulunabileceği vurgulandı.
- Japonların dini olarak %85-86'ları Şinto, %90'ı ise aynı zamanda Budist'tir; "Şinto olarak doğar, Şinto olarak yaşar fakat Budist olarak ölür" ifadesiyle özetlenebilir.
- 1:20:16Japon Mitolojisi ve Dini
- Taoizm Japonya'da yaygın değildir, Zen Budizmi daha yaygın bir dindir.
- Güneş tanrıçası mitolojisi MÖ 7. yüzyıla dayanmaktadır ve sözlü tarih anlatımıdır.
- Şogunluk kavramı 11. yüzyılda başlamıştır ve bu dönemde imparatorluk zayıflamıştır.
- 1:21:49Japon Kültürü ve Sanatı
- Japon Hristiyan katliamı hakkında özel bir anma günü vardır ve özellikle Amerikan Protestan Hristiyan anlayışında anılmaktadır.
- Japon kültürünü anlamak için "Bir Genç Anıları" kitabı ve "Son Samuray", "Yedi Samuray", "Narayama Türküsü" filmleri önerilmektedir.
- Japonlarda kadınların diskrimine edildiği konusu yaygın olmasına rağmen, modern sanayi toplumunda kadınların evde kalıp çocuk yetiştirmesi geride kalmıştır.
- 1:26:21Japon İlişkileri ve Tarihi
- Japonlar, Rusya'dan ve Kore'den nefret edilmektedir çünkü II. Dünya Savaşı sırasında bu ülkeleri işgal etmişlerdir.
- Kore'de 1910 yılında Japon işgali başlamış ve II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar devam etmiştir.
- Japonlar, Kuzey Kore'nin nükleer denemeleri nedeniyle tedirgin olmaktadır.
- 1:27:52Anti-Turizm ve Vizyonu
- Anti-Turizm, bilgilenmek, bilgiyi paylaşmak ve aydın bir toplum hedefleyen bir kuruluştur.
- Anti-Turizm turizm acentesi olmasına rağmen, haftanın üç günü ücretsiz seminerler düzenlemektedir.
- Pandemi döneminde turizm sektörü zarar görmüş olsa da, Anti-Turizm'in rehberleri çıkar işten çıkartılmamıştır.
- 1:31:42Japon Turu ve Vegan Besleme
- Japonya'da vegan besleme oldukça yaygın olup, kahvaltı, öğle ve akşam yemeklerinde vegan seçenekler bulunuyor.
- Japonlar geleneksel olarak erkek egemen bir toplumda yaşıyorlar ve kadınlar erkek arkadaşlarının maaşının yüzde altmışbeşini alabiliyor.
- Japonlar ırkçı bir toplum olarak tanımlanabilir, ancak şu anda bu durumun devam ettiğine dair bilgi yok.
- 1:34:13Japon Kültürü ve Sanatı
- Samurayların giysileri çok süslü ve dekoratif olup, görkemli elbiseler düşmana açık ve net bir mesaj gönderiyordu.
- Japonlar çok gezen bir millet olup, özellikle "bubble ekonomi" döneminde çok seyahat etmişlerdi.
- Japonya'da üç farklı yazı tipi bulunuyor: Çin yazısı, katagana ve bir diğer yazı tipi.
- 1:39:25Japon-Türk İlişkileri
- İstanbul'un Baltaliman'ında sakura ağaçları ve Ertuğrul Fırkateyni'ne ait bir ağaç bulunuyor.
- Mersin'de Kuşimato Sokağı Japon-Türk dostluğu anısına adlandırılmış ve Ertuğrul Fırkateyni seferi anısı için bir mezarlık mevcut.
- Ertuğrul Fırkateyni Japonya-Türkiye dostluğu pekiştirmek için Ruslarla ortak düşmanlık nedeniyle gidiyor.
- 1:40:55Gelecek Programlar
- Ramazan nedeniyle program saatleri değişmiş olup, hafta içi saat sekiz'de ve dokuz virgül otuzta yayınlanıyor.
- Salı ve Perşembe günleri ücretsiz seminerler düzenleniyor: İslam ve Bahilik, Mardin ve Etnik Gruplar konularında.
- Pazar günü "Japonya 2" adlı ikinci seminer yapılacak.