Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan işyeri sağlığı ve güvenliği konulu kapsamlı bir eğitim çalıştayıdır. Eğitmen, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri ve hemşireler için hazırlanmış bir ders sunmaktadır.
- Video, işyeri sağlığı ve güvenliği konusunu dört ana bölüme ayrılmış olarak ele almaktadır: sağlık gösteriminin tanımı ve işverenin sorumlulukları, işe giriş muayeneleri ve formunun detaylı incelemesi, meslek hastalıklarının tarihsel gelişimi ve sınıflandırılması. Eğitmen, meslek hastalıklarının beş ana grupta (kimyasallarla, mesleki demonyoz, tüberküloz, fiziksel etkenler ve şeker tozuyla meydana gelen hastalıklar) toplandığını ve her birinin özellikleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video ayrıca ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tipleri ve sınav stratejileri hakkında bilgiler içermekte, dokuz yıldır sınavlarda çıkan soruların da paylaşıldığı bir eğitim kaynağı niteliğindedir. Çocuk işçi tanımı, engelli çalıştırma oranları, gürültü sınırları ve tetkiklerin nasıl yapılacağı gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:13Çalıştay Amacı ve Soru Çözümü Stratejisi
- Soru cevap yapmak istemeyenler cepteki kısmını kapatabilir, sadece soruyu okuyup cevabını bir tarafa ayarlayabilir.
- Çalıştayların amacı konuları anlatmaktan çıktı, daha çok konuları çalışmış insanların hangi sorular çıkıyor, nelere dikkat edecekleri üzerine kurgulanmış.
- ÖSYM'de çıkan sorular genellikle uzun ve "hangisi yanlıştır" şeklinde çıkmaktadır.
- 03:22İşyeri Sağlığı ve Güvenliği Tanımı
- 1952'de ILO ve Dünya Sağlık Örgütü'nün çalışanların fiziksel, ruhsal, sosyal yönden tam ilk hali tanımlanmıştır.
- Çalışma Bakanlığı çalışanların sağlığından, Sağlık Bakanlığı ise herkesin sağlığından sorumludur.
- 1930'daki Umursa Kanunu'na göre toplum sağlığını etkileyen olaylarda çalışanların sağlığından sorumlu işveren, hem Çalışma ve Sağlık Bakanlığı'na bildirim yapmalıdır.
- 04:33İşyeri Sağlığı ve Güvenlik Riskleri
- Sağlık gözetiminde çalışanların karşılaştığı beş ana grupta toplanan riskler: fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal ve ergonomik risklerdir.
- 6331 sayılı kanunun 15. maddesine göre işveren, çalışanların işyerine maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık tabi tutulmalarını sağlar.
- İşyeri hekimi görevlendirilerek sağlık turizmi hedeflenir ve sağlığın sürdürülmesi amaçlanır.
- 05:24İşe Giriş Muayenesi ve Biyolojik Monitörizasyon
- İşe giriş muayenesinde hem iş ortam faktörleri değerlendirilir, hem de kişinin bireysel özellikleri değerlendirilir.
- Kimyasal etmenleri varsa işyerinde Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MGBF) takip edilir, bu 16 maddelik bir formdur.
- Biyolojik monitörizasyon, işyerindeki tehlikeye göre yapılan tetkiklerle kişinin sağlık durumunu takip etmeyi ifade eder.
- 07:59Sağlık Muayenelerinin Yapılması
- 6331 sayılı kanunun 15. maddesine göre sağlık muayeneleri işe girerken, iş değiştiğinde, iş kazası veya meslek hastalığı sonrası ve bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla yapılmalıdır.
- İşyeri hekiminin poliklinik olayı yoktur, koruyucu hekimlik yapar.
- Tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduğunu belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.
- 10:07İşe Giriş Muayenesi Formu ve Maliyetler
- İşe giriş muayene formunu işyeri hekimi doldurur, ancak 50 kişiden az ve az tehlikeli işyerlerinde aile hekimlerinden veya kamu sağlığı merkezlerinden alınabilir.
- Tüm sağlık gösterimi ile ilgili maliyetler işverence karşılanır, çalışana yansıtılmaz ve sağlık bilgileri gizli tutulur.
- Çalışma Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü (İSKİM), tetkikleri ve hangi laboratuvarların yetkili olduğunu belirler.
- 13:03İşe Giriş Muayene Formu
- ASM Eğitim Araştırma ile ilgili bakanlık, işe giriş muayenesi formunu görmeyenlere soruyor.
- İşe giriş muayene formu, çalışanın sağlık durumunu, ameliyat geçmişi, sigara içme alışkanlığı ve maliyet almış olup olmadığını bildiren standart bir formdur.
- Formda çalışanın muayene olmayı kabul ettiğini, doğum tarihini ve mesleğini belirtmek önemlidir.
- 15:51Çocuk İşçi Tanımı ve Muayene Kriterleri
- Çocuk işçi, 14 yaşını doldurmuş, 15 yaşını tamamlamamış ve ilköğretimi tamamlamış kişidir.
- Muayene formunda çalışanın daha önce çalıştığı yerlerden sağlık kayıtları istenebilir ve işveren bu kayıtları bir ay içerisinde göndermelidir.
- Kronik hastalığı olan çalışanlar altı ayda bir muayene edilmelidir.
- 17:49Aşılamalar ve Muayene Süreci
- İşveren, çalışanın etkenlerle karşılaşacağı durumda aşılarını yaptırmak zorundadır.
- Muayeneye istemeyen bir kişi işe alınamaz.
- Muayene formunda yakınların sağlık durumu, kalp hastalığı, şeker hastalığı ve sarılık gibi hastalıklar sorgulanmaktadır.
- 19:00İşitme ve Göz Sağlığı
- Çalışma ortamında 80 desibel üzerinde gürültü olduğunda işitme testi yapılmalıdır.
- Şoför olarak çalışan bir kişinin her iki tarafta orta derece işitme kaybı varsa çalıştırılmamalıdır.
- Şoför olarak çalışan bir kişinin miyopisi varsa gözlükle çalıştırılabilir, ancak işitme cihazıyla çalıştırılmamalıdır.
- 21:50Engelli Çalıştırma ve Tetkikler
- Özel sektörde engelli çalıştırma oranı %3, kamuda %4'tür ve 50 kişi ve üzeri işyerlerinde uygulanır.
- Aynı şehirde olan işyerlerinde toplam kişi sayısı üzerinden engelli çalıştırma oranı hesaplanır.
- Muayene sırasında çalışanın beyanı ve tetkikler (kan, idrar, radyolojik analiz, fizyolojik analiz) değerlendirilir.
- 23:32Radyolojik Tetkikler ve Raporlama
- Radyolojik tetkikler sadece akciğer filmi değil, kolyoz, fosforda alt çene nekrozu gibi durumlar için de yapılabilir.
- Tozlu iş yerlerinde E35-35 normlarına göre akciğer filmi çekilir ve en geç iki yılda bir tekrarlanmalıdır.
- Muayene sonucunda "burada çalışır" veya "gece çalışır" gibi kararlar verilir ve itirazlar sağlık bakanlığına yapılır.
- 25:32Eskiden Bilinen Hastalıklar
- Hipokrat kurşun zehirlenmiş, kolik tarzı ağrılar, kabızlık, cinsellikte azalma ve diş etlerinde sarı-kahverengi çizgi (buton çizgisi) gibi belirtiler göstermiştir.
- Paracelsus toksikolojinin babası olarak bilinir ve "her ilaç, her madde ilaç, ilaçlar, zira zaten farkı dozudur" sözünü söylemiştir.
- Bernardo Ramazane, is sağlığı babası olarak adlandırılır ve o zamana kadar çıkan olayları bir kitap haline getirmiştir.
- 27:17İş Sağlığı Tarihi
- İlk bilimsel iş sağlığı çalışmalarının İtalya'da yapıldığı, ancak ilk iş kanunlarının İngiltere'de çıktığı belirtilmiştir.
- İngiltere'de 1802'de çıraklık kanunu ve 1833'te fabrikalar kanunu çıkarılmıştır.
- Meslek hastalığı 1931 ve 1951 sayılı kanunlarda tanımlanmış, 5510 sayılı kanunda ise "sigortanın çalıştığı ve yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple geç ya da sürekli hasta oluyor, bedensel ruhsal engelli hale geliyor" şeklinde tanımlanmıştır.
- 29:45Meslek Hastalığı ve İşle İlgili Hastalık
- Meslek hastalığında sebep-sonuç ilişkisi vardır ve 1919'da Io'nun ilk tanımladığı meslek hastalığı şarbon olarak geçmektedir.
- İşle ilgili hastalık ise karışık bir sebeptir, birçok sebebin oluşturduğu bir hastalıktır.
- Meslek hastalığına sebep olan işte çalışırken hastalık en geç belirli bir sürede çıkabilir, bu süre yükümlülük süresi olarak adlandırılır.
- 31:09Yükümlülük Süresi ve Maruziyet Süresi
- Yükümlülük süresi, meslek hastalığına sebep olan işten ayrıldıktan sonra hastalık çıkabileceği en uzun süredir.
- Maruziyet süresi, bir hastalığa meslek hastalığı kabul edilebilmesi için en az ne kadar süre orada etkilenmesi gerektiği süredir.
- Gürültü örneğinde, 80 desibelden sonrası gürültüden bahsedilir ve 85 desibelin üzerinde 30 gün çalışıldığında meslek hastalığı olarak kabul edilir.
- 34:36Meslek Hastalığı Kayıtları ve Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu
- Tozlu iş yerlerinde tozun meslek hastalığı kabul edilebilmesi için yeraltı yer üstünde 3 yıl çalışmış olması gerekir.
- Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu, meslek odaları, bakanlıklar ve sağlık bakanlığından oluşan, meslek hastalığı ve işle ilgili hastalık konusunda karar vermeye yetkili bir kuruludur.
- Meslek hastalığı görülme sıklığı binde 412, işle ilgili hastalık ise yüzde 2 ile 10 arasındadır.
- 37:01Meslek Hastalığı Grupları
- Meslek hastalığı listesi A, B, C, D, E olmak üzere beş ana grupta toplanmıştır.
- Şarbon ve tüberküloz mesleki bulaşıcı hastalıklar içerisine girer.
- Gürültüye bağlı işitme kaybı fiziksel etkenlere, demir tozuyla meydana gelen hastalık ise fiziksel etkenlere girer.
- 38:44Mesleki Cilt Hastalıkları
- Pamuk tozuyla meydana gelen hastalık "seçim" olarak adlandırılır ve kontakt dermatit ve mesleki cilt hastalığına girer.
- Mesleki cilt hastalıkları A, B, C, D ve E gruplarına ayrılır; A grubu kimyasallarla ilgili, B grubu civa ve arsenik zehirlenmesiyle ilgilidir.
- Mesleki deri hastalıklarının yaklaşık %30'u kanserleşmeyen cilt hastalıklarıdır ve bunların %90'ı kontakt dermatit, %80'i ise alerjik hastalıklardır.
- 41:01Tozların Sınıflandırılması
- Tozlar biyolojik etkilerine göre inat toz, toksik toz ve alerjik toz olarak sınıflandırılır.
- Fibrojeni tozlar (silisyum, silikon, talk, asbest) en tehlikelidir çünkü kronik obstrüklü akciğer hastalıklarına ve fibroza sebep olur.
- Solunabilir tozlar 0,1 ile 5 mikron arasındaki tozlardır ve bu tozlar akciğerlerin en ucuna kadar gelebilir.
- 44:14Diğer Mesleki Hastalıklar
- Mikroorganizmalarla (bakteri, mantar, parazit) oluşan hastalıklar D grubuna girer.
- Fiziksel etkenler (ışınlar, gürültü, titreşim) ile meydana gelen hastalıklar vardır.
- Nistagmus, göz titremesi olarak tanımlanır ve özellikle madencilerde daha çok görülür.