Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sosyal politika dersi kapsamında istihdam ve işsizlik konusunu anlatan bir eğitim içeriğidir.
- Video, istihdam ve işsizlik kavramlarını tanımlayarak başlıyor, ardından istihdamın geniş ve dar anlamlarını açıklıyor. Daha sonra tam istihdam, doğal işsizlik oranı, eksik istihdam ve aşırı istihdam gibi kavramlar ele alınıyor. Küresel işsizlik durumu, işsizliğin ekonomik, bireysel ve toplumsal etkileri anlatılıyor. Son bölümde çalışma hakkı, çalışma hakkı çerçevesinde düzenlenen sosyal politika tedbirleri ve işsizlikle mücadelede izlenen aktif ve pasif istihdam politikaları detaylı olarak açıklanıyor.
- 00:09İşsizlik ve Çalışma Hakkı
- Çalışmak isteği ve yeterliliği olmasına karşın düzenli ve sürekli gelir sağlayabilecek bir işi bulunmayan kişiler işsiz olarak nitelendirilir.
- İstihdam, milyonlarca insan için temel ve çoğunlukla yegane gelir kaynağı olup, aynı zamanda sosyal var olma ve özsaygı kaynağıdır.
- Çalışma hakkı, yaşama hakkının devamı niteliğindedir ve bu konularla bağlantılı olarak istihdam, işsizlik, aktif ve pasif istihdam politikaları anahtar kavramlardır.
- 01:16İstihdam Kavramı
- İstihdam, üretimi gerçekleştiren ve ekonomik değer yaratan emek unsurunu ele alması açısından iktisadın ilgi alanına girer ve doğrudan insana odaklanması sebebiyle sosyal politikanın da konusudur.
- Geniş anlamda istihdam, emek, sermaye, doğal kaynaklar, müteşebbis şeklinde sıralanan üretim faktörlerinin üretime sevk edilmesi şeklinde tanımlanır.
- Dar anlamda istihdam ise üretim faktörlerinden biri olan emeğin gelir sağlamak amacıyla çalışması, çalıştırılmasıdır.
- 02:05İstihdam Durumları
- Bir ekonomide üretim faktörlerinin tümü üretime katılıyor ise tam istihdam durumu söz konusudur ve ekonominin mevcut üretim potansiyelinden tam olarak yararlanılır.
- Tam istihdam durumunda yüzde üç eksi beş oranında bir işsizliğin varlığı kabul edilir ve bu doğal işsizlik oranıdır.
- Eksik istihdam, üretim faktörleri içinde yalnızca emek faktörü dikkate alındığında, istihdam edilmekte olan bireyin çalışma gücü ve arzusu olduğu halde halihazırda çalıştığından daha fazla çalışmaması veya gelişmiş şartlar altında çalışması veya başka bir mesleğe geçmesi halinde verimliliğin artması şeklinde tanımlanır.
- 03:35Aşırı İstihdam ve İşsizlik Problemi
- Aşırı istihdam, emek arzının emek talebini karşılayamadığı konjonktüre özgü bir durumdur.
- Küresel gelişmelere bağlı olarak günümüzde işsizlik problemi gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun tüm ülkelerin ortak sorunudur.
- Özellikle 1970'lerin ikinci yarısından itibaren büyüme aynı oranda istihdam artışı sağlayamamakta, işsizlik artmaktadır ve ülke ekonomileri krizler karşısında daha kırılgandır.
- 04:37İşsizlik Etkileri ve İstihdam Politikaları
- Özellikle gençler, kadınlar ve engelliler yüksek oranda işsizlik riski ile karşı karşıyadır ve küresel ekonomide yaratılan işlerin büyük bir kısmının niteliksiz işler olması nedeniyle çalışan ama yoksul olan insan sayısının da arttığı görülmektedir.
- Gelişmiş ve gelişmekte olan pek çok ülke aktif ve pasif istihdam politikaları üretme çabasındadır; amaç istihdamı geliştirmek veya en azından sürdürülebilir bir düzeyde tutmak, işsizlikle mücadele etmek ve işsizliğin sosyoekonomik yaşamda yıkıcı etkiler yaratmasını önlemektir.
- Çalışmanın sadece bir zorunluluk veya özgürlük meselesi olmayıp aynı zamanda bir hak olduğu düşüncesi, bu hakkın korunması gerekliliğini beraberinde getirir.
- 05:25Çalışma Hakkı ve Korunması
- Bireyin çalışma ve işini serbestçe seçme hakkı ulusal ve uluslararası anlamda korunmaktadır; İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 23. maddesine göre herkesin çalışma işini özgürce seçme, adil ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.
- Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi'ne göre herkes özgürce seçtiği ve benimsediği bir işte çalışarak hayatını kazanma fırsatına sahip olma hakkını içeren çalışma hakkını tanır ve bu hakkı korumak için uygun girişimlerde bulunur.
- 1982 Anayasası'nın 2. maddesinde sosyal bir hukuk devleti olarak tanımlanan ülkemizde çalışma hakkı Anayasa'nın 49. maddesinde düzenlenmiş ve böylece ulusal anlamda korunmuştur.
- 06:19Çalışma Hakkı Çerçevesinde Düzenlenen Tedbirler
- Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları korumak, çalışmayı desteklemek ve işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak için gerekli tedbirleri alır.
- Çalışma hakkı çerçevesinde düzenlenen tedbirler arasında yeterli istihdam imkanlarının yaratılması, yaşam boyu öğrenme perspektifi içinde mesleki eğitim yoluyla insan gücü kaynağının niteliklerinin geliştirilmesi bulunmaktadır.
- İş arayanlar ile iş gücü arayanların buluşturulması, çalışma hayatında iş güvencesi ve koruyucu standartların sağlanması, belirli bir gelir güvencesinin sağlanması, iş sağlığı ve güvenliği koşullarının iyileştirilmesi, ücretleri, örgütlenme hakkının kazandırılması ve sosyal güvenlik sistemi ile iş gücünün sosyal risklere karşı korunması da bu tedbirlerden bazılarıdır.
- 07:18Aktif ve Pasif İstihdam Politikaları
- İşsizlikle mücadelede izlenen sosyal politikalar aktif ve pasif istihdam politikaları olarak karşımıza çıkar.
- Aktif istihdam politikaları, emek arzı ve talebi açısından işsizliğin sebeplerini ortadan kaldırmaya çalışan ve genellikle belirli grupların hedeflendiği politikalardır; temel olarak yeni istihdam alanlarının açılması, işsizlerin iş bulma zorluklarının giderilmesi ve uzun dönemli işsizlerin istihdam edilebilirliklerinin artırılması hedeflenir.
- Pasif istihdam politikaları, işsizlik oranlarını azaltmak yerine, işsizliğin birey, ailesi ve toplum üzerindeki olumsuz etkilerini gidermeyi amaçlayan ve bunun için işsizlere belirli bir ekonomik güvence sağlamaya yönelik tedbirlerdir.
- 08:32İstihdam Politikalarının Örnekleri
- Başlıca aktif istihdam politikaları mesleki eğitim programları, girişimciliğin desteklenmesine yönelik programlar, ücret ve istihdam sübvansiyonları, doğrudan kamu istihdamıyla kamunun eşleştirme ve danışmanlık hizmetleri şeklindedir.
- Başlıca pasif istihdam politikaları işsizlik sigortası, işsizlik yardım ve çalışmanın paylaşımı olarak sıralanabilir.
- Program, işsizliğin gerek birey gerekse aile ve toplum yönünden oluşturabileceği olumsuzlukların konunun sosyal politikalar içinde önem kazanarak öne çıkmasına yol açtığını belirterek başlamıştır.