Buradasın
İstanbul'un Kültürel Miras Alanlarının Koruma ve Dönüşümü Üzerine Panel ve Sunum
youtube.com/watch?v=SytnuEKSvtoYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İstanbul Şehir Üniversitesi'nde gerçekleşen bir panel ve sunum formatında olup, Yunus Uğur, Eda Yücesoy, Halil Hoca ve diğer konuşmacılar tarafından sunulmaktadır. Konuşmacılar arasında Birleşik Krallık'ta akıllı şehir yaklaşımları ile miras yönetimi konularında çalışan Lakshmi de bulunmaktadır.
- Video, İstanbul'un kültürel miras alanlarının (Fatih, Eyüp, Galata, Süleymaniye, Sultanahmet, Zeyrek ve Kara Surlar) koruma ve dönüşüm stratejileri üzerine odaklanmaktadır. Sunum, 2015-2016 yıllarında İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin katkılarıyla gerçekleştirilen "İstanbul Kültürel Mirası Koruma Stratejileri ve Dünya Miras Alanları Sosyal Araştırması" projesinin sonuçlarını paylaşmaktadır. Araştırmada 30 mülakat, 5 odak grup çalışması ve 2000'den fazla kişiyle dört dilde anket yapılmıştır.
- Sunumda, tarihi alanların korunması ve günlük yaşamla entegrasyonu, doğal ve kültürel peyzajların korunması, ulaşım ve erişim sorunları, kamusal odakların oluşturulması gibi konular ele alınmaktadır. Ayrıca, İstanbul 2023 planında küresel rekabetçilik vizyonu, korumanın somut mirasın yanı sıra somut olmayan miras ve sosyal yaşamı da kapsaması gerektiği vurgulanmaktadır. Sunum, 7 strateji, 24 hedef ve 139 proje başlığı içeren bir rapor sunarak turizm, sektörel çeşitlilik ve ekonomik canlılık gibi stratejileri detaylandırmaktadır.
- İstanbul'un Kültürel Miras Alanlarının Geliştirilmesi
- İstanbul'un farklı ilçelerinde farklı üretimler yapılmış, bazıları unutulmuş veya bölge dışına çıkmış, bunları tekrar mekansallaştırmak ve mekana bağlı kılmak önemlidir.
- Galata'nın, Unkapanı'nın ve Eyüp'ün müziği gibi kültürel değerleri tekrar mekana iade etmek ve sektörler üzerine vurgu yapmak gerekir.
- Önemli ticaret aksalarının birbiriyle olan süreklilik ilişkilerini kurmak önemlidir.
- 01:00Desantralizasyon ve Yeniden İşlevlendirme
- Desantralizasyon ve yeniden işlevlendirme, tarihi miras alanlarının en önemli sorunlarından biridir.
- Süleymaniye bölgesinde hala üretim yapan imalat ve kağıt sektörünün trafik ve güvenlik açısından risk oluşturduğu için bölgeden uzaklaştırılması gerekmektedir.
- Desantralizasyon sırasında orada çalışan insanların yeni iş kollarına istihdamı için görüşmeler ve workshoplar düzenlenmiştir.
- 02:48Kültürel Miras ve Gündelik Yaşam
- Kültürel mirasın dondurulmaması ve gündelik yaşamın mirasın içerisine dahil edilmesi hedeflenmektedir.
- İnsanların hem mirastan uzaklaşmayacakları, hem içerisinde olacakları ve onu müzeleştirmeyecekleri bir çözüm aranmaktadır.
- İstanbul'un doğal ve kültürel peyzajı, Eyüp'ten başlayarak Haliç kıyısı, Kara Surları ve Yenikapı bölgesi bütünüyle birleşen bir peyzaj oluşturur.
- 04:08Yeniden İşlevlendirme ve Doğal Alanların Korunması
- Kara Surları'nın yaklaşık on suru, senelik, aylık, günlük sanatçı ofisleri ve bienallerde kullanılmak üzere iki-üç aylık kalma iş üretme birimleri olarak yeniden işlevlendirilmesi planlanmaktadır.
- Haliç'teki neredeyse hiç kullanılmayan adalar ve Kara Surları'nın alanları korunmalıdır.
- İstanbul'un altı farklı ağacı (erguvan, portakal vb.) ve çiçekleri (lale) gibi doğal peyzaj unsurları korunmalıdır.
- 06:06Miras ve Yaşam Meselesi
- Miras ve yaşam meselesinde koruma ve kullanım dengesi sağlanmalıdır.
- Arazi kullanım türleri ve uyumlu işlevsel ilişkiler oluşturulmalıdır.
- Yaşam kalitesinin artırılması için kamusal odakların oluşturulması ve güçlendirilmesi önemlidir.
- 07:03Ulaşım ve Yönetim
- Ulaşım ve erişim meselesi en önemli konulardan biridir.
- Eğitim, kültür-sanat, zanaat-sektör ilişkilerinin kurulması hedeflenmektedir.
- Yönetimsel ve kurumsal organizasyon kapasitesi üzerine düşünmenin gerektiği aşikar olmuştur.
- 07:56Soru-Cevap
- Yerel yönetimlerin tarihi çevrenin yönetimine yeterince yatırım yaptığı konusunda farklı durumlar vardır, bazıları çok yakın, bazıları çok uzaktır.
- İmar Barışı Yasası'nda Fatih ilçesinde yalnızca Süleymaniye ve Sultanahmet'i kapsayan bölgenin yasa kapsamı dışında bırakılmasının kültürel mirasa zarar vereceği düşünülmektedir.
- Sürdürülebilir kültürel miras yönetimi bağlamında adalardaki atlı faytonlar konusu tartışmalı bir konudur ve dengeli bir çözüm gerektirmektedir.
- 14:14İstanbul'da Roman Kültürü ve Sulukule Projesi
- İstanbul'da roman kültürünün yerleşik bir kültür olarak korunması konusunda negatif dersler çıkarılması gerekiyor.
- Sulukule projesi hem götürdüğü hem yaptığına değmedi ve en önemli mesele oradaki yönetişim ve işin süreci, katılım meselesi oldu.
- Tarihi alanların yeniden işlevlendirilmesinde, projelerin gerçekleşme aşamasında yatırımcıların rant odaklı yaklaşımları ile kentin o bölgesi için doğru işlev ihtiyacını kurmak ve yerin ruhunu korumak arasındaki denge sağlanmalıdır.
- 17:50Kent Tasarımı Yaklaşımı
- Tasarımcılar kentsel alanlara yaklaşırken plan seviyesinde kalmış, plan ve harita, kuşbakışı bakış açısı kullanmışlardır.
- Yerden duran kişinin bakış açısı dikkate alınmamış, sonuç olarak umulduğu gibi çıkmamıştır.
- Tasarımcılar artık göz seviyesinden şehre bakışa ve kullanıcı perspektifine daha çok geri dönmelidir.
- 20:52Akıllı Kent ve Miras Yönetimi
- Akıllı şehir yaklaşımında kültürün tam ortasına yerleştirilmesi gerekiyor.
- Akıllı şehir, kültürel arayüzü, metabolizması ve yönetişim ayağı olmalı.
- Teknolojiyi insanlar tarafından deneyimleyebilir hale getirmek için farklı disiplinlerin birlikte çalışması gerekiyor.
- 24:29Tarihi Binaların Sigortalanması
- Bazı tarihi binalar için sigorta şirketleri sigorta vermek istemiyor çünkü yüksek riskli binalar olarak görüyor bunu.
- Birleşik Krallık'ta iki tane sigorta şirketi var ve bunların uzmanlık alanı bağış kuruluşları adına sigortalama yapmak ve kiliseleri sigortalamak.
- Aon adlı şirket emanet fonları ile yakın işbirliği yapıyor ve risk altında bile olsa bazı projeleri desteklemektedir.
- 44:51Oturumun Genel Değerlendirmesi
- Oturum, dijital teknolojiler, ölçek problemleri, turizm ve yerel kalkınma boyutunda çeşitli fırsatlar ve tehditler ile ilgili sunumlarla birlikte anlamlı oldu.
- Lakşimi'nin sunumu, Londra ve İstanbul gibi büyük mega kentlerin ötesinde küçük kentlerde ve ilçeler boyutunda koruma meselelerine dair bir vizyon sunuyor.
- Büyük kentler içinde de hareketliliği azaltıcı şeyler için eylem planları için bir tartışma alanı açıyor.
- 46:22İstanbul Kültürel Mirası Koruma Stratejileri Çalışması
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin katkılarıyla gerçekleştirilen ve belediye tarafından basılmış bir araştırma sunulmaktadır.
- Raporun kapsamı çok büyük olup, zaman ve yer kısıtlaması nedeniyle sadece bazı önemli konular ele alınacaktır.
- Sunum, 2015-2016 yıllarında yapılan bir çalışma hakkında olup, proje tanımı somut miras odaklı ve koruma odaklı bir çalışmayı içerir.
- 48:08Çalışmanın Amacı ve Yöntemi
- Çalışma somut kültürel miras (fiziki binalar) odaklı olmasına rağmen, sonunda hem koruma konusunda hem de somut mirasla somut olmayan miras arasındaki yakınlığı daha iyi fark ettiler.
- Çalıştaylarda somut miras konusu daha çok vurgulanırken, koruma konusunda ise kafaların karışık olduğu ve meselenin korumanın ötesinde bir mesele olduğu anlaşıldı.
- Çalışmalar sırasında en önemli meselenin yönetişim olduğu, karar vericilerle şehirlilerin birlikte bu meseleleri ele alması gerektiği vurgulandı.
- 50:37Çalışmanın kapsamı ve yöntemolojisi
- Çalışma "İstanbul Kültürel Mirası Koruma Stratejileri ve Dünya Miras Alanları Sosyal Araştırması" başlığıyla, İstanbul'un geneli, dört tarihi ilçe (Fatih, Eyüp, Sultan, Beyoğlu ve Üsküdar) ve dünya miras alanları (Sultanahmet, Zeyrek, Süleymaniye ve Kara Surları) üzerinde yapıldı.
- Proje İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile yapılmış olup, BİMTAŞ ve İTÜ'nün desteğiyle tamamlanmıştır.
- Çalışma üç aşamada gerçekleştirilmiş: birinci aşamada stratejik vizyon çalışması, ikinci aşamada dünya miras alanlarında anketler, odak grup çalışmaları ve mülakatlar yapılmıştır.
- 52:22Çalışmanın Veri Toplama Yöntemleri
- Anketler dört dilde (Arapça, Almanca, İngilizce ve Türkçe) yapılmıştır çünkü araştırılan bölgelerde farklı diller konuşulmaktadır.
- Toplam 2035 kişiyle anket yapılmış, 30 mülakat gerçekleştirilmiş ve 5 odak grup çalışması (muhtarlarla) yapılmıştır.
- Çalışmada 12 kişilik bir proje ekibi, 70 akademisyen ve 2000'in üzerinde kişiyle anketler yapılmış, 15 rapor hazırlandı.
- 54:18Çalışmanın Sonuçları
- Koruma meselesinin toplumun meselesi olması, yönetişim ve katılımın iç içe giren şeyler olduğu vurgulanmıştır.
- Koruma işinin bütüncül ve sürdürülebilir olması, yasal ve kurumsal düzenlemeler çerçevesinde yapılması ve ekonomik, sosyal yönünün olması gerektiği belirlenmiştir.
- İstanbul ölçeğinde çok katmanlı ve çeşitli kültür, tarihsel bir katmanlılık (Roma, Bizans, Osmanlı, Cumhuriyet dönemleri) olduğu ve somut ve somut olmayan mirasın keşfedilmesi, kaydedilmesi, korunması, yaşatılması ve dünya ile paylaşılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
- 56:09Yaşayan Dünya Miras Alanları
- Yaşayan (livable) dünya miras alanları kavramı en çok vurgulanan husus olmuştur.
- Sadece bir binanın restorasyonu değil, o mirasın gündelik yaşamda ve şehrin gelişiminde nasıl parçası olabileceği de önemlidir.
- Koruma fikirleri revize edilmesi gerektiği, mirasın sadece restorasyonla değil, şehrin yaşayan bir parçası olarak korunması gerektiği vurgulanmıştır.
- 56:51İstanbul'un İlçelerine Özel Vizyonlar
- İstanbul'un küresel ve yerel aidiyetler birlikteliğinin örneği olarak İstanbul Vizyonu'nun bir parçası olmuş oldu.
- İstanbul'un 39 ilçesinin her birinin özgünlükleri var ve bu çalışma dört ilçede vizyonlar ve misyonlar geliştirilmiştir.
- Fatih ilçesi "İstanbul'un kalbi ve dünya miras alanı" olarak tanımlanırken, Eyüp "İstanbul'un manevi merkezi" olarak, Beyoğlu "kozmopolit ve yeniliğe açık" olarak, Üsküdar ise "tarihi yarımadanın bakan, onu gözleyen bir ilçe" olarak tanımlanmıştır.
- 1:00:27Kültürel Miras Anlayışı
- Korumanın ötesinde yaşayan bir kültürel miras anlayışının olması gerekiyor ve bu kentlerin sürdürülebilir gelişimi ve dayanıklılığı için önemlidir.
- Kültürel miras, kentlerin geçmişiyle uyumlu bir gelişim yapmasını sağlayarak dayanıklılığına ve rezilyasına katkıda bulunuyor.
- Kültürel miras hem somut mirasıyla hem de somut olmayan mirasıyla kentlerin gelişimine katkı sağlıyor.
- 1:02:11İstanbul 2023 Planı ve Kültürel Miras
- İstanbul 2023 Planında küresel rekabetçilik öne çıkıyor ve İstanbul'un küresel ekonomide söz sahibi, yüksek katma değer üreten bir kent olma vizyonu çiziliyor.
- Stratejik planın üç en önemli ayaklarından biri "keyifle yaşanan özgün kentsel mekanlar ve sürdürülebilir çevre" olarak belirtiliyor.
- İstanbul belleğini oluşturan öğelerin somut ve somut olmayan kültürel mirasının tarihi kentsel peyzaj yaklaşımıyla korunması ve özellikle yaşayan alanlar olarak korunması öne çıkıyor.
- 1:04:21Dünya Miras Alanları ve Koruma Sorunu
- 1985 yılında UNESCO tarafından ilan edilen dört dünya miras alanı, tarih yarımadanın içinde, Fatih ilçesinin içinde önemli yerlere işaret ediyor.
- Bu alanlar günümüzde korumanın tam tersine kentsel yoksulluğun çöküntüsünü koruyamamanın temsil alanları haline gelmiş durumda.
- İstanbul'un dünya miras alanları statüsünü kaybetmesi veya bu alanlara dair sıkı tedbirler alması konusunda politika önerileri geliştirilmeye çalışılıyor.
- 1:05:42Koruma Metodolojisi
- Koruma metodu geliştirmek için 1913-1914 İstanbul haritası incelenmiş ve korumanın öznesi olan yapıların mekansal çerçeveye yerleşimi izlenmiş.
- 1950'lerden sonra İstanbul'un mekansal ölçeği ve ilişki sistemi değişmeye başlamış, farklı katmanların eklenmesiyle koruma mekansal ilişkisi farklı değerlendirilmeye başlanmış.
- Sokağı gözlem ve analiz birimi olarak seçerek, somut olmayan kültürel mirasın önemli bir kısmı olan sosyal yaşamı da araştırmaya alabildiler.
- 1:09:02Sokak Bazlı Çalışma Yaklaşımı
- Ada bazlı çalışmalarda adanın sosyal özelliklerini homojenize ederken, sokak bazlı çalışma yaparak korumaya konu olan yapının özelliklerini sokakla birlikte değerlendirmek mümkündür.
- Dünya miras alanlarının değerinin bazen sokak dokusu ve yapısıyla öne çıkan özellikleri üzerinden alındığını gözlemlemektedir.
- Sokak üzerine yapılan çalışmada alanların mekansallığı ve özellikleri üzerinde saptamalar yapılmıştır.
- 1:10:16Dünya Miras Alanlarının Sosyoekonomik Özellikleri
- Dört dünya miras alanı birbirinden tamamen bağımsız olup, bazıları benzer şekilde ele alınsa da farklı sosyoekonomik yapılar göstermektedir.
- Zeyrek'te geniş bir hane halkı formasyonu ve ev sahibi oranlarının diğer dünya miras alanlarına göre daha fazla olduğu gözlemlenmiştir.
- Sokak bazlı çalışma, ek veri kaynaklarını analizlere dahil etme imkanı sağlamıştır.
- 1:11:31Emlak Değer Vergi Değişimleri
- 2006-2014 yılları arasında emlak değer vergi değişimleri incelenmiş ve üç farklı durum ortaya çıkmıştır: negatif değer değişimleri, durağan değerler ve pozitif değer artışları.
- Süleymaniye ve Sultanahmet'in belli bölgelerinde hızla değer çöküşü tespit edilmiştir.
- Bu analizler sayesinde hangi alanların köhneleştiğini, hangi sokaklarda çöküş olduğunu veya yükseliş olduğunu izlemek mümkün olmuştur.
- 1:12:46Öneriler ve Model Geliştirme
- Anketler ve sokak çalışmalarından çıkan iyileştirilmesi gereken özellikler, uzaklaştırılması gereken konular ve korunması gereken alanlar belirlenmiştir.
- İstanbul'daki çeşitli baskılar altındaki kentsel alanları korumak için sadece bir iki çerçevele yetinmek mümkün değildir.
- Finansman, yönetişim ve farkındalık gibi konularda uygulanabilirlik üzerine bir model sunulmuştur.
- 1:14:46İstanbul'un Karmaşıklığı
- İstanbul'un çok katmanlı ve karmaşık bir yapıya sahip olması, somut önerilerin dile getirilmesini zorlaştırır.
- İstanbul'u anlamak, korumanın başlangıç noktasıdır.
- İstanbul'un karmaşıklığını fiziksel olarak da okumak mümkündür.
- 1:16:38Dünya Miras Alanlarının Görsel Tanıtımı
- Süleymaniye Külliyesi, Sultanahmet, Yeni Cami ve Mısır Çarşısı, Topkapı Sarayı, Galata Kulesi gibi dünya miras alanları gösterilmiştir.
- Eyüp Sultan ilçesinde yüzlerce kubbe, Üsküdar'da dünya miras alanları ve koruma alanları bulunmaktadır.
- Zeyrek Camii ve çevresi koruma alanı, Bizans dönemi kilisesi camiye çevrilmiş ve etrafı apartmanlarla doludur.
- 1:20:13Stratejiler ve Projeler
- Kırk yedi sayfadan oluşan raporda yedi strateji, yirmi dört hedef ve yüz otuz dokuz proje başlığı bulunmaktadır.
- Birinci strateji turizm meselesini ele alır ve kültürel miras alanlarında sektörel çeşitliliğin, istihdamın ve rekabetin artırılması hedeflenmektedir.
- İkinci strateji, sektörel çeşitliliğin, istihdamın ve rekabetin artırılması ile katma değerinin artırılması ve ekonomik canlılığın sağlanmasıdır.