Buradasın
İtilaf Devletleri'nin İstanbul İşgali ve Mustafa Kemal'in İstanbul'a Gelişi
youtube.com/watch?v=yAuQTL1YHJwYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 1918-1919 yıllarında İtilaf Devletleri'nin İstanbul'u işgal etmesi ve Mustafa Kemal'in İstanbul'a gelişini anlatan tarihsel bir anlatımdır. Videoda Mustafa Kemal, Damat Ferit Paşa, Lord Kinros, Süleyman Nazif gibi tarihi karakterler yer almaktadır.
- Video, Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra İtilaf Devletleri'nin İstanbul'a ayak basması ve şehrin işgalini kronolojik olarak anlatmaktadır. 13 Kasım 1918'de İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan donanmasının İstanbul Boğazı'na girmesi, İstanbul halkının yaşadığı üzüntü ve işgalcilerin şehirdeki hareketleri detaylı şekilde aktarılmaktadır. Video, Mustafa Kemal'in 10 Kasım 1918'de Adana'dan İstanbul'a gelişini ve düşman donanmasını izlerken yaşadığı duyguları anlatarak sona ermektedir.
- 00:15Mondros Ateşkes Antlaşması Sonrası İşgal
- Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan bir hafta sonra İtilaf Devletleri İstanbul'a ayak basmışlardır.
- İtilaf Devletleri, Mondros Ateşkes Antlaşması'na dayanarak 6-12 Kasım 1918 tarihleri arasında Çanakkale Boğazı istihkamlarına el koydular.
- 7 Kasım 1918'de dört İngiliz subayından oluşan bir heyet Basra torpidosu ile İstanbul'a geldi ve bazı memurlar ve "Yaşasın İtilaf" diye bağıran Ermeni ve Rumlar tarafından karşılandı.
- 01:18Fransız Subayların İstanbul'a Gelişi
- 8 Kasım 1918'de dört Fransız subayından oluşan bir heyet Arian adlı bir gemi ile Galata rıhtımına çıktı ve Beyoğlu'ndaki Fransız elçiliğine yaya olarak gittiler.
- Fransız subayların geçişleri sırasında azınlıklar sevinç gösterileri ile selamladı ve sokaklarda binlerce İstanbul Rum, Ermeni, Yahudi ve Lavanta ile bazı işbirlikçi Türkler "Yaşasın Fransa, Yaşasın Hürriyet" diye bağrıştı.
- İşgalcilere sempatik görünmek isteyenler Galata rıhtımı, Tophane, Yüksek Kaldırım, Beyoğlu caddesi ve yan sokakları İngiliz ve Fransız bayrakları ile donattılar.
- 02:39Büyük İşgal Gösterisi
- 13 Kasım 1918'de İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan donanmalarından oluşan altmış bir parçalık bir işgal gücü Çanakkale Boğazı'ndan elini kolunu sallayarak geçip İstanbul Boğazı'na girdi.
- Bu işgal, dört yıl önce Çanakkale Savaşı'nda 200 bin den fazla şehit verip düşman donanmasının Çanakkale Boğazı'na girmesine engel olan Türk insanını derin bir yasa boğdu.
- İlhami Soysal, bu kahredici işgalin günlerce Çanakkale ağzındaki mayınlı arazilerin temizlenmesini bekleyen İtilaf ortak donanmasının İstanbul ufuklarında dev bir armada olarak görünmesini ve tüm taretleri şehre çevrilmiş olarak limana demir atmasını tasvir etmiştir.
- 04:17İşgalin Etkileri
- 13 Kasım'daki büyük gösterinin çok daha ufak çaplı bir versiyonu 10 Kasım'da İngiliz ve Fransız generalleri karaya çıkarken yapılmıştı.
- Sirkeci kıyıları, Galata Köprüsü, Galata rıhtımı, Tophane, Salıpazarı ve Dolmabahçe kıyıları onbinlerce karşılayıcı ile dolu, binalar İngiliz, Fransız ve Yunan bayrakları ile donatılmıştı.
- Rum ve Ermeni okulları, Musevi okulları, çeşitli kilise ve havraların papazları, keşişleri, zangoçları, hahamları, rengarenk giyinmiş genç kadın ve kızlar, İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan ulusal renkleri eşarpları ile kadınlar, donanmış gemileri ve bandolarla gösteri yapan yabancı askerleri alkışlarla karşıladılar.
- 05:24Müslüman Türk Halkının Durumu
- İstanbul'un Müslüman Türk halkı için asıl üzücü olan, Yunanlıların ünlü Averof zırhlısının Yunan bayrağıydı.
- Limanda istim üstünde demir atan savaş gemileri, kıyılarda kendilerini çılgınca alkışlayan işbirlikçilerin gösterileri arasında hemen karaya bahriye silah, endazlı zırhlı araçlar, devriye birlikleri, toplar ve makineli tüfekler çıkarmaya başladı.
- Şevket Süreyya Aydemir, o günkü manzarayı "bütün karşı sahiller Rumların, Levantenlerin sarhoş çığlıkları ve Palikarya naraları ile çınlıyordu" diye tasvir etmiştir.
- 06:24Azınlıklar ve Türklerin Durumu
- Lord Kinros, o işgal günlerindeki İstanbul'u ve İstanbul'daki azınlıkların ve Müslüman Türklerin durumunu çarpıcı bir dille ifade etmiştir.
- Türkler evlerine kapanmış, sadece ekmek almak için dışarı çıkıyorlardı; bazıları iş bulabilmek için feslerini atarak Türk olmadıklarını ileri sürüyorlardı.
- Rumlar sokaklarda caka satarak dolaşıyor, Türkleri itip kakarak duvar kenarına sürüyor ve Yunan karargahında dalgalanan mavi-beyaz bayrağı selamlamaya zorluyorlardı.
- 07:37İşgalin Teknik Detayları
- Beyoğlu'nda bir İngiliz taburu, İstanbul'da bir Fransız taburu, Boğaziçi'nde bir İngiliz tugayı ve bir Fransız tümeninin önemli bir bölümü bulunuyordu.
- İngilizler İstanbul'da Kilyos'a kadar olan bölgeleri işgal etmişler, işgal kuvvetleri Karadeniz'den gelebilecek denizaltılara karşı boğaz girişinin her iki yanına birer batarya yerleştirmişler, üç İngiliz motoru da boğaz ağzına konuşlanarak boğazı gözetlemeye başlamıştı.
- 27 Kasım 1918'de İngiliz Generali Mil İstanbul'a gelerek Haydarpaşa'dan Anadolu'ya uzanan demiryoluna el koymuştur.
- 08:19Fransız General Desperey
- 8 Şubat 1919'da Fransız General Desperey'in İstanbul'a ikinci gelişinde yaşananlar, işgalin çirkin yüzünü olanca açıklığıyla gözler önüne sermiştir.
- Desperey, İstanbul'dan Beyoğlu'na doğru bir zafer alayı düzenlemiş, kendisini karşılayan Osmanlı bandosunu atını ürküttüğü için kırbacını sallayarak ve "sus" diye bağırarak durdurmuş ve Dolmabahçe Sarayı'na oturmak istediğini belirterek padişahın oradan uzaklaştırılmasını istemiştir.
- Despere, küstahça tavırlarıyla Osmanlı sadrazamlarını ve Türk subaylarını bile aşağılamaktan çekinmemiştir.
- 09:45Mustafa Kemal'in İstanbul'a Gelişi
- Yıldırım Orduları Komutanı Mustafa Kemal'in 10 Kasım 1918'de Adana'dan bindiği tren, 13 Kasım 1918 Çarşamba günü saat 12:45'te İstanbul Haydarpaşa Garı'na indi.
- Mustafa Kemal, yanında yaveri Cevat Abbas ile birlikte üzerinde asker üniformalarıyla o trenden inerken, aralarında Yunan kruvazörü Averof'un da bulunduğu ellibeş parçalık müttefik donanması ağır ağır Haydarpaşa önlerinden İstanbul Boğazı'na doğru ilerliyordu.
- Tüm karşı sahiller Rumların, Levantenlerin sarhoş çığlıkları ve Palikarya naralarıyla çınlıyordu ve düşman donanmasının boğaza giriş töreni nedeniyle deniz trafiği durdurulmuştu.
- 10:35Mustafa Kemal'in Düşünceleri
- Mustafa Kemal, işgalcilere Osmanlı hükümeti adına "hoş geldiniz" dedi ve işgal gemilerinden