Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İsmet Paşa'nın Lozan Konferansı'ndaki mücadelesini anlatan tarihsel bir belgeseldir. Videoda İsmet Paşa, Mustafa Kemal, Lord Curzon ve diğer dönemin önemli siyasi figürleri yer almaktadır.
- Video, İsmet Paşa'nın 1920'de İstanbul'a dönüşünden başlayarak Lozan Konferansı'ndaki mücadelesini kronolojik olarak anlatmaktadır. İlk turda başarısız olan İsmet Paşa, ikinci turda daha tecrübeli ve güvenli bir şekilde müzakerelere katılmış, Mustafa Kemal'in desteğiyle Lozan Antlaşması'nı imzalamıştır. Video, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecini ve İsmet Paşa'nın bu süreçteki rolünü detaylı şekilde ele almaktadır.
- 00:23Lozan Konferansı'na Yolculuk
- Dışişleri Bakanı İsmet Bey, Lozan'a giderken İstanbul'a uğradı ve 1920'de kaçarak terk ettiği kente alkışlar arasında geldi.
- Bir hafta önce mecliste saltanat lağvedilmiş, bu nedenle İstanbul hükümetine Lozan için yapılan davet geçersiz kılınmıştı.
- İsmet Paşa, cebinde sterlinlerle İngiliz işgal kuvvetleri komutanı tarafından uğurlanarak İngilizlerle diplomatik savaşa gidiyordu.
- 01:43Lozan Konferansı'nda Karşılaşma
- Türkiye heyeti Lozan'a geldiğinde herkes şaşırdı; takım elbise giymişlerdi ancak başlarındaki kalpaklarıyla savaş meydanından yeni çıkıp barış masasına gelmiş gibiydiler.
- İsmet Paşa'nın asıl rakibi Britanya İmparatorluğu'nun Kurt Dışişleri Bakanı Lord Curzon olacaktı.
- Lord Curzon gösterişi ve süslü cümlelerle konuşmayı seven, asırlık İngiliz diplomasisinin inceliklerini bilen iri yarı bir aristokrattı, İsmet Paşa ise ufak tefek, gösterişsiz, kendi halinde bir askerdi.
- 02:54Müzakere Süreci
- Görüşmeler başlayınca İnönü rakiplerini yıpratarak zaman kazanma taktiği izlemeye başladı ve sabrıyla Lord Curzon'ı deli ediyordu.
- Lord Curzon, İsmet Paşa'nın reddettiklerini birer birer çıkarıp önlerine koyacağını söyledi ve bu sözler İsmet Paşa'nın hafızasına kazındı.
- Amerikan elçisi Gre, anılarında İsmet Paşa'nın durumunu anlatırken, onun ecel terleri döktürüldüğünü, gözlerinin altında derin halkalar belirmiş, saçları dimdik olmuş, tüm gücü tükenmiş olduğunu belirtti.
- 04:48Lozan Konferansı'nın Sonucu
- İki buçuk aylık müzakere maratonu sonunda Lozan Konferansı'nda tartışmalar kapitülasyonlar sorununda kitlenmişti.
- Lord Curzon, İsmet Paşa'ya "ülkenizi kurtarmak için yarım saatiniz var, yoksa gidiyorum" dedi ve trene binip gitti.
- İsmet Paşa, sonucun ne olduğunu soran gazetecilere "esaret altına girmeyi kabul etmedik" diyerek Lozan Konferansı'nın büyük bir hayal kırıklığı ile sonuçlandığını belirtti.
- 05:55İkinci Lozan Seferi
- İkinci Lozan seferinde İsmet Paşa'nın yanında genç eşi Mevhibe Hanım da vardı.
- İkinci tur müzakereler üç ay sürdü ve Temmuz ayına gelindiğinde ihtilaflar çözümlendi, 143 maddelik anlaşma üzerinde uzlaşmaya varıldı.
- Türkiye için en önemli konu olan kapitülasyonlar kaldırılmış, Batı Trakya alınamamış, İmroz ve Bozcaada Türkiye'de kalmıştı, Musul sorunu ertelenmişti.
- 07:16Lozan Antlaşması'nın İmzalanması
- Lozan Antlaşması'na ekli bulunan bir milyona bir ölçekli haritayla yeni Türkiye'nin sınırları çizilmişti.
- İmza için Ankara'nın anlaşmayı onaylaması gerekiyordu, ancak Başbakan Rauf Bey verilen tavizleri fazla buluyordu.
- İsmet Paşa, Mustafa Kemal'in 19 Temmuz 1923 tarihli telgrafını aldı ve 20 Temmuz 1923'te "her dar zamanda hızır gibi yetişirsin" diyerek cevap yazdı.
- 09:01Barış Antlaşması'nın İmzalanması
- Savaşı sona erdirecek barış antlaşması'nın imza günü gelmişti ve İsmet Paşa, törenin yapılacağı Lozan Üniversitesi'nin merdivenlerini gururla tırmandı.
- İmza sırası kendisine gelince masaya yürüdü ve iç cebinden Gazi'nin anlaşmayı imzalaması için kendisine gönderdiği altın kalemi çıkardı.
- İmzaladığı şey Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş senediydi ve kapıdan çıkarken aylardır çektiği sıkıntıların ardından bir sigara yaktı.