Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve "hocam" olarak hitap edilen bir alim arasında geçen, İsmail Hakkı Bursevi ve İbn Arabi hakkında bilgilendirici bir dini sohbet programıdır.
- Programda İsmail Hakkı Bursevi'nin hayatı, eserleri ve İbn Arabi ile olan ilişkisi ele alınmaktadır. Konuşmacılar, İslam'da bilgi, akıl ve tasavvuf arasındaki ilişkiyi, Kur'an-ı Kerim'in bilimsel ilimlerle birlikte anlaşılmasının önemini ve farklı İslam düşünürlerinin görüşlerini tartışmaktadır. Video, İsmail Hakkı Bursevi'nin yüz küsür kitabından on beş tanesini inceleyeceğini belirterek sona ermektedir.
- Sohbette ayrıca kuantum fiziği gibi modern bilimlerin İslam ilmiyle nasıl ilişkilendirilebileceği, duyguların akıl ile ilişkisi, teslimiyet kavramı ve Kur'an'daki gönül meselesi gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacılar, İsmail Hakkı Bursevi'nin İbn Arabi'nin "Şerhi Eyatı" adlı kitabını yazdığını ve İbn Arabi'nin şiirlerini şerh ettiğini belirtmektedir.
- Bilim İnsanlarını Takip Etme Yaklaşımı
- Konuşmacı, birçok bilim insanını takip ettiğini ve onların bilgilerini birleştirdiğini, ötekileştirmediğini belirtiyor.
- Bilim insanlarının bilgilerini hakikat ilmi ile örtüşen ayet ve hadislerle birleştirerek kendi ilmini geliştirdiğini ifade ediyor.
- 00:35İsmail Hakkı Bursevi'nin Eserleri
- İsmail Hakkı Bursevi'nin "Seyri Suluk", "İmanın Şubeleri", "Esmaül Hüsna Şerhi" gibi önemli kitapları bulunmaktadır.
- "Kendi Mahfi Gizli Hazine", "Tuhfe-i Bahriye", "İman Hakikatleri" ve "Tuhfe-i Haliliye" gibi eserleri de mevcuttur.
- Mehmet Ali Ayni Beyefendi'nin İsmail Hakkı Bursevi'nin hayat hikayesini anlattığı bir kitabı da bulunmaktadır.
- 03:07İsmail Hakkı Bursevi'nin Şiirleri ve Celveti Yolu
- İsmail Hakkı Bursevi'nin şiirlerinden seçmeler "Kesit Yayınları" ve "Ketebe Yayınları" tarafından yayınlanmıştır.
- Celveti yolunu anlamak için Aziz Mahmut Hüdai Hazretleri'nin "Evradı Celvetiyye" kitabı önemlidir.
- Hasan Kamil Yılmaz Hoca'nın yazdığı "Aziz Mahmut Hüdai Hazretleri'nin Hayatı" kitabı da bu konuda bilgi vermektedir.
- 05:24İsmail Hakkı Bursevi ve İbn Arabi İlişkisi
- İsmail Hakkı Bursevi'nin şeyhi Osman Fazlı Atpazari Hazretleri, onun sözlerinde "Şeyh-i Ekber'in kokusu" olduğunu belirtmiştir.
- İsmail Hakkı Bursevi, şeyhi Osman Fazlı Akpazarı Hazretleri hakkında "Zahiri ilimlerde Seyyid Şerif Curcani'nin, batıni ilimlerde de Şeyh-i Ekber ile onun halifesi Sadrettin Konevi'nin bu asırdaki temsilcisidir" demiştir.
- İsmail Hakkı Bursevi'nin "Temamül Feyz" kitabında, şeyhi Osman Fazlı Efendi'nin kendisine Hz. Üftade-i Hüdayi ve Hz. Yunus'u çokça okuttuğunu, ancak Şeyh-i Ekber'in kitapları, menkıbeleri ve sözlerinin her sohbet ve derste muhakkak konuşulduğunu belirtmiştir.
- 09:22Bilim İnsanlarını Değerlendirme Yaklaşımı
- Konuşmacı, bilim insanlarını değerlendirirken sadece doğrularını değil, yanlışlarını da dikkate almanın önemini vurgulamaktadır.
- Bir bilim insanının söylediklerinde doğru ve yanlışların bir arada bulunduğunu, ancak tatlı bir dille eleştirildiğini ve doğru tarafın ön plana çıkarıldığını belirtmektedir.
- 10:23İlmin Peşinde Gitmek
- Kuantum fiziğindeki ilginç teoriler gibi bilimsel bilgiler, teorik olması gereken bir şekilde ele alınmalı ve kişiden ziyade ilmin kendisine odaklanılmalıdır.
- Kelamcılar, Mutezile ve Ceb gibi farklı görüşleri birleştiren ve ötekileştirmeyen bir bakış açısı benimsenmelidir.
- İlmin peşinde gitmek, kişinin değil ilmin kendisine odaklanmak önemlidir çünkü hiçbirimiz kusurdan muaf değiliz.
- 13:11İbn Arabi ve İbn Rüşd
- İbn Arabi ve İbn Rüşd aynı fikirde düşünmelerine rağmen, İbn Arabi İbn Rüşd'ün aleyhine kötü söz söylemez ve ondan ders aldığını söyler.
- İki düşünür arasında önemli bir çizgi vardır; İbn Arabi, İbn Rüşd'ün yollarının Allah'ın ilhamatı ve tecellisi gereği farklı olduğunu belirtir.
- Şeytanın "dokuz'u doğrudur, bir yanlıştır" sözüne peşinden gitmek yerine, ilmi alıp yürümek gerekir.
- 14:54Farklı Bilgilerden Faydalanmak
- Ateist bir bilim insanının kuantum fiziğindeki bilgilerini inkar etmek yerine, Kur'an ve hadis çerçevesinde değerlendirmek önemlidir.
- Hz. Muhammed'in gezdiği kavimlerin ritüellerini merak etmesi, farklı inanışlardaki bilgileri incelemesinin bir örneğidir.
- Meditasyon gibi farklı bilgileri öğrenmek, namazın içeriğini daha iyi anlamaya yardımcı olabilir.
- 17:11Tartışma ve İman
- Tartışma yapabilmek için karşı tarafın ne dediğini anlamak gerekir, aksi takdirde farklı telden çalınıp hizmetten uzaklaşılır.
- Önce insan aklıyla iman eder, sonra kalbi iman eder; akıl analitik bir zekadır ve ispat ister.
- Farklı fikirlerle konuşmaktan kaçınılmamalı, Kur'an ve hadis çerçevesinde kalmak şartıyla.
- 19:00Akıl ve Yaradan'a Kavuşma
- "Akıla da akılla veda edilir" ifadesi, deli olmadan, meczup olmadan akılla veda edilmesi gerektiğini vurgular.
- İslam meczupluğu önermez, meczupluğu savunmaz.
- Yaradan'a kavuşmak için şiddetli bir aşkın ortaya çıkması gerekir ve bu hale gelebilmek için akıllı akılla veda edilmesi gerekir.
- 20:01Duygular ve Akıl Arasındaki Fark
- Duygular ve akıl farklı şeylerdir, duyguların getirdiği zihin ve akıl yanıltıcıdır.
- Kendini gerçekleştirme yolunda teslimiyet sonunda, aklını ve iradesini teslim etmek gerekir.
- Nörolojik olarak geçmişten gelen bir varlık olduğumuz için gördüğümüz ve duyduğumuz şey gerçek değildir, sadece küçük bir versiyonudur.
- 20:41Kalbin Aklı ve İmam Gazali'nin Örneği
- Kalbin aklı dediğimiz gönül meselesi açığa çıkar ve müminin akıllısı çok makbul olur.
- İmam Gazali'nin bardak kalem örneğinde, suyun içine koyulan kalem uzaktan kırık gibi görünse de yanına yaklaşıldığında kırık olmadığını anlarsın.
- Beş duyuya tamamen teslim olup güvenmemek gerekir.
- 21:38Küçük Şeylerin Büyük Hakikatleri Örtmesi
- Küçük bir bulut güneşte kıyaslandığında buhar gibi görünse de koskoca güneşi örtebilir.
- Gözün içine bir parça toz kaçı göremiyorsun, bu sabit kademdir.
- Kur'an ve hadis çalışmak, kendini gerçekleştirmiş insanların anlatımları üzerinden kendini idrak etmek için çok önemlidir.
- 23:11Bilgi ve Tartışma
- Tartışırken karşı tarafla tartışabilmek ve onu doğru yola çekebilmek için bilgiye ihtiyaç vardır.
- Necip Fazıl'ın kitabında, bir papazla hazırlıksız tartışmaya gitmenin imanından olacağını, çünkü papazın çok fazla bilgi sahibi olduğunu belirtmiştir.
- İbn Arabi'nin "küfrün kaynağını öğrenmek küfürdür" sözü, bilgi ve inanç arasındaki ilişkiyi vurgulamaktadır.
- 24:24Bilim ve İnanç
- Bilim değişse bile inanç gider gibi düşünmemek gerekir, çünkü bilim ve inanç ikisi de doğrudur.
- Bilimden korkmamak ve daha çok öğrenmek gerekir.
- Kur'an öğrenmek ve anlatmak isteyenler için anatomi, astronomi, tıp, biyoloji, kimya, simya, psikoloji, siyaset, metafizik ve tasavvuf gibi alanlarda bilgi sahibi olmak önemlidir.
- 26:16Kur'an'ı Anlamak İçin Bilimsel Bilgi Gerekliliği
- Kur'an'ı sadece okuyarak anlamak yeterli değildir, bilimsel bilgi de gereklidir.
- Kur'an'da "açık kitap" olarak ifade edilir ve Allah'ın ibretlerinden bahsedilir.
- Kur'an'da "görmek"le ilgili farklı kelimeler kullanılır ve nörolojik bilgi olmadan bu kelimelerin anlamını tam olarak kavramak zordur.
- 27:35İlahi Çağrı ve İnkışaf
- Allah'a "basiret üzere" çağırmak gerekir, kafa gözü ile değil.
- İlahi çağrı için inkişaf ve mükaşefe gereklidir, duyuların oyuncağı olduğunu fark etmek önemlidir.
- Mevlana ve İsmail Hakkı Bursevi gibi büyüklerin anlattıkları ruh ve kainat hakkında bilgi birikimi vardır.
- 28:43Kelamcılar ve Bilimsel Bilgi
- Kelamcılar arasında hadis ve kadim konularında büyük tartışmalar olmuştur.
- Bilinçsiz olmak mümkün olsa da, hakikat ilmini öğrenmek için bilimsel bilgiye ihtiyaç vardır.
- Kainat açık bir kitaptır ve ayetleri okurken bilim dalları üzerinden ne anlatıldığını idrak etmeye çalışmak gerekir.
- 30:11Kur'an'ı Anlamak İçin Bilimsel Bilginin Önemi
- Kur'an'ı zahiri, batını ve sonsuz anlamı üzerinden ele almazsak, Allah'ın aklını ve ilmini küçümsemiş oluruz.
- Kur'an'da ameliyat gibi bilimsel konular da ele alınır, örneğin göz doktorlarının Kur'an'ı okuması farklıdır.
- Nöroplastisite nedeniyle farklı alanlarda çalışan kişilerin farklı şeyler görürler.
- 31:15İsmail Hakkı Bursevi'nin Bilimsel Yaklaşımı
- İsmail Hakkı Bursevi sadece dini ilimlerle değil, fenni ilimlerle de uğraşmıştır.
- İsmail Hakkı Bursevi, tefsirinde ve kitaplarında Şeyh Ekber ve Sadrettin Konevi'den alıntılar yapmıştır.
- İsmail Hakkı Bursevi, Şeyh Ekber'in şeriat ve tarikat halini bilmek isteyenlerin Fütühat-ı Mekkiyeyi okumasını tavsiye etmiştir.
- 33:39Aşk ve Şeriat İlişkisi
- Allah'ın dostlarıyla uğraşmak bela getirebilir çünkü Allah bunları savaşacak.
- İsmail Hakkı Bursevi'ye göre "bir- kul kuldur rab" ve "şeriatın eksiklik varsa kulluğunda eksiklik vardır".
- Peygamberimiz, insanları sevmedi sayılmazsın demiştir, bu da şeriatın önemini vurgular.
- 37:18Hz. Muhyiddin Arabi'nin Eserleri ve Konuları
- Hz. Muhyiddin Arabi'nin kitaplarında sadece aşktan değil, ilim, edebiyat, bilim ve toplumsal sorunlardan da bahsedilmiştir.
- Konuşmacı, İsmail Hakkı Bursevi'nin "Maddi-Manevi Çözüm Reçeteleri" başlıklı konuşmasını yaparken, Hz. Muhyiddin Arabi'nin kitaplarından topladığı bilgileri paylaşacağını belirtiyor.
- İnsanlık küreselcilerin karşısında perişan olmuş durumda ve Hz. Muhyiddin Arabi'nin kurtuluş reçetesi anlatması şaşırtıcı bulunuyor.
- 38:35İsmail Hakkı Bursevi ve Sadrettin Konevi İlişkisi
- İsmail Hakkı Bursevi, Hz. Muhyiddin Arabi'nin şeriat ve tarikat halini bilmek isteyenlerin Fütuhat-ı Mekke'yi okumasını tavsiye ediyor.
- İsmail Hakkı Bursevi, Sadrettin Konevi'yi Hz. Muhyiddin Arabi'nin bir şubesidir şeklinde tanımlıyor, bu ifade "evladıdır" veya "halifesidir" yerine kullanılmış.
- Konuşmacı, Sadrettin Konevi ile muhatap olmanın aslında Hz. Muhyiddin Arabi ile muhatap olmak anlamına geldiğini düşünüyor.
- 41:59Hz. Muhyiddin Arabi'nin Eserleri ve Anlamı
- İsmail Hakkı Bursevi, Hz. Muhyiddin Arabi'nin kitaplarını okumak isteyenlerin onun da kitaplarını okuyabileceğini belirtiyor.
- Sadrettin Konevi'nin "Ey talibi hak" ifadesi, hakkı gören gözle bakıldığında kalik kamillere alemde benzeri olmadığını vurguluyor.
- Konuşmacı, eski tekkelerde mürşid-i kamilin derviş olma niyetiyle huzura varan kişiye "Ey talibi hak buraya ne sebeple geldin" diye sorduğunu anlatıyor.
- 44:22İsmail Hakkı Bursevi'nin Diğer Eserleri
- İsmail Hakkı Bursevi'nin yüz küsur kitabı var ve konuşmacı bunların onbeş tanesini inceleyeceğini belirtiyor.
- İsmail Hakkı Bursevi'nin "Şerhi Eyatı" adlı kitabında Hz. Muhyiddin Arabi'nin bütün eserlerindeki şiirleri taramış ve şerh etmiş.
- Bazı alimler ve evliyalar, bu kitapların başına oturup sadece dilbilgisi olarak harf harf, kelime kelime şifre çözmeye çalışsa acayip bilimsel fikirler ve keşifler elde edilebileceğini söylüyorlar.