Buradasın
İşletmelerde Karar Verme Teknikleri Ders Kitabı Dördüncü Ünite Özeti
youtube.com/watch?v=wQJOUPEsmFEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim içeriği olup, konuşmacı işletmelerde karar verme teknikleri ders kitabının dördüncü ünitesinin özeti sunmaktadır.
- Video, çok kriterli karar verme problemlerinde kullanılan teknikler kapsamında analitik hiyerarşi sürecini (AHP) detaylı olarak ele almaktadır. İçerikte analitik hiyerarşi sürecinin ne olduğu, çözüm aşamaları (ayrıştırma, hiyerarşik yapının geliştirilmesi, tercihlerin ikili karşılaştırılması ve sentez), ikili karşılaştırma matrisleri, göreli önem değerleri ve tutarlılık kavramı açıklanmaktadır. Ayrıca, bu tekniklerin sağlık, savunma, proje planlama, tahmin, pazarlama, yeni ürünlendirme, finans ve yöntem yönetim gibi çeşitli alanlarda uygulamaları da belirtilmektedir.
- Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri
- İşletmelerde karar verme teknikleri ders kitabının dördüncü ünitesi, çok kriterli karar verme problemlerinde kullanılan teknikleri ele almaktadır.
- Bu ünitede AHP (Analitik Hiyerarşi Süreci) tekniği hakkında bilgiler bulunmaktadır.
- Gerçek hayatta karşılaşılan problemler karmaşık yapıda olabilir ve bu karmaşıklığın kaynağı birden fazla faktörün ve amacın bir arada değerlendirilmesi gerekliliği, amaçların çatışması, belirsizlikler ve karar verme sürecine birden fazla kişinin dahil olmasıdır.
- 01:02Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri
- Çok kriterli karar verme teknikleri, sonlu sayıda seçeneğin birden fazla kritere göre değerlendirilmesi, karşılaştırılması, sıralanması veya en iyisinin seçilmesinde kullanılan tekniklerdir.
- Karar probleminde kriterler sayısal değerlerle ifade edilebilen nicel kriterler olabileceği gibi, sayısal değerlerle ifade edilemeyen nitel kriterler biçiminde de olabilir.
- Analitik hiyerarşi süreci, problemin çözümünde nitel ve nicel kriterleri birlikte ele alabilen, basitlik, esneklik ve kullanım kolaylığı sayesinde pek çok karar vericinin kullandığı bir tekniktir.
- 02:22Analitik Hiyerarşi Süreci
- Analitik hiyerarşi sürecinde ele alınan problemi bir hiyerarşik yapıya dönüştürmek gerekir ve kriterler ve seçenekler üzerinde ikili karşılaştırmalar gerçekleştirilir.
- Elde edilen değerler ikili karşılaştırma matrisi olarak adlandırılan matrislerle gösterilir ve bu matrisler analiz edilerek iki elemanın hangisinin daha önemli olduğu ortaya konur.
- Hiyerarşik yapı, problemin ayrıntılı bir biçimde ortaya konması amacıyla oluşturulan ve bir dizi elemandan oluşan katmanlardır.
- 03:14Hiyerarşik Yapının Oluşturulması
- Analitik hiyerarşi sürecinde karar problemi hiyerarşik bir modele dönüştürülür ve hiyerarşinin bir seviyesindeki elemanların, kendisinden önce gelen bir üst seviyedeki tüm elemanlara göre anlamlı bir şekilde karşılaştırılabilir olup olmadığı göz önünde bulundurulur.
- Hiyerarşik yapı amaç, kriter ve seçeneklerden oluşur ve hiyerarşik yapının oluşturulmasında ilk adım amacın belirlenmesidir.
- Hiyerarşide amacı izleyen ikinci seviyede kriterler yer alır, kriterler amacın başarılmasında katkıda bulunacağı düşünülen faktörlerdir ve gerekli görülmesi durumunda kriterlerin daha alt seviyeleri tanımlanır.
- 05:15İkili Karşılaştırma Matrisi
- Analitik hiyerarşi sürecinde homojen elemanlar (kriter, alt kriter ve seçenekler) ikili olarak karşılaştırılmaktadır ve bu karşılaştırmalarda yargılar 1'den 9'a temel ölçeği kullanılarak sayısallaştırılır.
- İkili karşılaştırmalar matrisi, analitik hiyerarşi sürecinde kriterler ve seçenekler için yapılan karşılaştırmaların temel ölçek yardımıyla dönüştürülen sayısal değerli bir matrise girilerek elde edilir.
- Matriste yer alan değerler, seçeneklerin ortak unsura göre ne kadar tercih edilebilir olduğunu ifade etmektedir ve ikili karşılaştırmalar matrisi, analitik hiyerarşi sürecinde gerçekleştirilen analizin gerisini oluşturmaktadır.
- 07:28Analitik Hiyerarşi Sürecinin Aşamaları
- Analitik hiyerarşi süreci kullanılarak problem çözümünde izlenen aşamaları ayrıştırma, hiyerarşik yapının geliştirilmesi, tercihlerin ikili karşılaştırılması ve sentez olmak üzere üç temel ilke ile tanımlamaktadır.
- Ayrıştırma aşamasında karar probleminin amaç, kriter, alt kriter ve seçenekler biçiminde sıralanan elemanların tanımlanması ile başlanır ve problemin elemanlarının aralarındaki ilişki hiyerarşik bir yapı ile gösterilir.
- Hiyerarşik yapı yardımıyla karar probleminin amaca ulaşabilecek şekilde alt problemlere ayrıştırılması sağlanır ve problemin ayrıştırılması, problemin daha kolay anlaşılmasını olanaklı hale getirir.
- 09:04Göreli Önem Değerleri ve Tutarlılık
- Analitik hiyerarşi sürecinin çözümünün üçüncü adımında, her seviyede yer alan elemanların göreli önem değerleri bulunur.
- Göreli önem vektörünü elde etmek için önce matriste her bir sütun değeri ayrı ayrı ilgili sütun toplamına bölünerek normalleştirme işlemi yapılır, daha sonra normalleştirilmiş matriste her bir satırın ortalaması alınır.
- Tutarlılık kavramı, ikili karşılaştırma yargılarının tutarlılığını ölçer ve belirli bir oranın altında ise kabul edilebilirken, bu oran yüzde 10 olarak kabul edilmektedir.
- 11:09Uygulama Alanları
- Yapılan hesaplamalar sonucunda tutarlılık oranı yüzde 10'un altında ise yapılan değerlendirme doğru kabul edilir.
- Analitik hiyerarşi süreci sağlık, savunma, proje planlama, tahmin, pazarlama, yeni ürünlendirme, finans ve yöntem yönetim gibi pek çok alanda uygulanmaktadır.