Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi'nde bir eğitmen tarafından sunulan İşletme Bilimlerine Giriş dersinin bir bölümüdür.
- Video, işletme fonksiyonlarından tedarik ve üretim konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde tedarik fonksiyonunun tanımı, uygunluk kriterleri ve üretim sistemleri anlatılırken, ikinci bölümde üretim sisteminin kurulumu, stok kontrolü yöntemleri ve kalite kontrolü konuları işlenmektedir.
- Ders içeriğinde tedarikte uygunluk kriterleri (miktar, zaman, kalite, kaynak ve fiyat uygunluğu), üretim sistemleri (el sanayi, ev işçiliği, imalathane, fabrikasyon ve ileri üretim sistemleri), üretim tiplerinin sınıflandırılması, ekonomik sipariş miktarı yöntemi ve kalite kontrolü yöntemleri (yüzde yüz muayene ve örnek muayenesi) gibi konular detaylı olarak açıklanmaktadır.
- 00:25Tedarik ve Üretim Fonksiyonu
- Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi İşletme Bilimlerine Giriş dersinde tedarik ve üretim fonksiyonu konusu ele alınmaktadır.
- Tüm işletme fonksiyonları birbirleriyle doğrudan veya dolaylı olarak ilişkilidir ve birbirlerini etkilerler.
- Tedarik ve üretim faaliyetleri özellikle üretim yapan sanayi işletmeleri için birbirini yakından ilgilendiren ve etkileyen faaliyetlerdir.
- 01:16Tedarik Fonksiyonu
- Tedarik fonksiyonu, işletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için ihtiyaç duydukları üretim faktörlerini sağlayan faaliyetlerin tamamını ifade eden bir kavramdır.
- Tedarik, üretim ve pazarlama faaliyetleri arasında yakın bağlantı vardır ve tedarik bölümü bu bölümlerden aldığı bilgilere göre hareket etmelidir.
- Tedarik fonksiyonunun etkili olması için düşük fiyat veren tedarikçileri araştırmak, standart malzeme tercih etmek, fiyat değişimlerini takip etmek ve stok bulundurma maliyetini düşürmek önemlidir.
- 03:02Tedarikte Uygunluk Kriterleri
- Tedarik süresince miktar uygunluğu, işletmelerin ihtiyaç duydukları anda gerekli hammadde ve stokları elinde bulundurmasıdır.
- Zaman uygunluğu, stokların vaktinde işletmede bulundurulma zorunluluğudur ve zaman uyumsuzluğu üretim sürecini aksatır.
- Kalite uygunluğu, işletmenin üretimde bulunduğu faaliyet süresince mamulün kalitesinin hammaddenin kalitesi ile birebir ilişkili olmasıdır.
- Kaynak uygunluğu, işletmelerin sürekli aynı tedarikçilerle çalışması veya farklı tedarikçiler araştırması olabilir.
- Fiyat uygunluğu, uygunluk kriterlerinin hepsini birden sağlayacak fakat fiyatı en düşük olan tedarikçiyi bulmaktır.
- 05:29Üretim Fonksiyonu
- Üretim, çeşitli üretim faktörlerini kullanarak insan ihtiyaçlarını karşılayacak mal ve hizmetlerin meydana getirilmesidir.
- Üretim sistemleri el sanayi sistemi, ev işçiliği sistemi, imalathane sistemi, fabrika fabrikasyon sistemi ve ileri üretim sistemleri olarak sınıflandırılabilir.
- El sanayi sistemi siparişe dayalı, kişisel özellik taşıyan ve genellikle küçük işletmeler halinde kurulur.
- Ev işçiliği sisteminde belirli alanlarda uzmanlaşmış kişiler kendi yerlerinde üretim yapar ve firmalar üretim yapacak kişilere kira karşılığı makine ve hammadde sağlar.
- İmalathane sisteminde mallar genel istek ve talepler ön planda tutularak üretilir, sabit sermaye yatırımları büyük boyutlara ulaşmaz ancak sabit maliyetler yüksektir.
- Fabrika fabrikasyon sistemi genellikle piyasa için üretim yapar, yığın (kütlesel) üretim yapılır ve üretilen mallar piyasanın talebinden yüksek olduğu dönemlerde stoklanır.
- İleri üretim sistemleri, sanayi robotları ve bilgisayar destekli üretim sistemleri haline dönüşmüştür.
- 10:12Üretim Sisteminin Temel Özellikleri
- Üretim sisteminin temel özellikleri arasında uzmanlaşma bulunmaktadır; bir işletmenin belirli bölümlerinin her işi iyi yapamayacağı, ancak sınırlı sayıdaki faaliyeti iyi yapabileceği anlamına gelir.
- Üretim tipleri üretim yöntemi, mamul cinsi, mamul miktarı ve üretim akışı kriterlerine göre dört grupta toplanabilir.
- Üretim yöntemine göre birincil (primer) üretim, analitik üretim, sentetik üretim ve fabrikasyon üretimi şeklinde gruplandırılabilir.
- Mamul cinslerine göre demir çelik üretimi, kimyasal madde üretimi, elektronik cihazlar üretimi ve tekstil malları üretimi gibi örnekler verilebilir.
- Üretim miktarına veya akışına göre sipariş üzerine üretim, parti üretimi, sürekli üretim ve proje yönetimi olarak gruplandırılabilir.
- 13:24Üretim Yönetimi
- Üretim sistemlerinin kurulması ve işletilmesi ile ilgili zorluklar, üretim yönetimi kavramını ortaya çıkarmıştır.
- Üretim yönetimi, işletmenin sahip olduğu malzeme, makine ve insan gücü kaynaklarının belirli miktardaki mamulün istenilen kalitede, zamanda ve maliyetle üretimini sağlayacak biçimde bir araya getirilmesidir.
- Üretim yönetimi, üretim sisteminin kurulması ve işletilmesi olarak iki ana başlıkta faaliyet gösterir.
- Kuruluşla ilgili yer seçimi ve fabrika içi düzenleme konuları ön plana çıkarken, sistemin işletilmesi ile ilgili üretim planlaması, stok kontrolü, kalite kontrolü ve bakım planlaması gibi başlıklar ön plandadır.
- 14:37Üretim Sisteminin Kuruluşu ve Planlaması
- Üretim sisteminin kurulması aşamasında en önemli konu yer seçimidir.
- Üretim planlaması, üretimin nerede, ne zaman ve nasıl yapılacağı, ne üretileceği ve ne kadar üretileceği gibi soruların cevaplanmasıdır.
- İşletmeler önceden üretim planlaması yaparak mevcut kaynakları rasyonel ve verimli olarak kullanabilirler.
- 15:21Stok Kontrolü Yöntemleri
- Stok kavramı, üretim sürecinde üretilen mamule dolaysız ve dolaylı olarak katılan tüm fiziksel varlıklar ile mamulün kendisini kapsar.
- Stok kontrol yöntemlerinin amacı piyasa taleplerini ve siparişleri yeterince ve zamanında karşılayabilmektir.
- İşletmeler sahip oldukları ölçeğe, üretim tipine, yönetim politikalarına ve finansman olanaklarına uygun olarak farklı stok kontrol yöntemleri uygulayabilirler.
- 16:34Ekonomik Sipariş Miktarı Yöntemi
- Ekonomik sipariş miktarı yöntemi, stok kaleminin bir dönemlik tüketiminin bilindiği, tedarik süresinin değişmediği ve verilen sipariş miktarının aynı kaldığı varsayımları altında geliştirilen bir modeldir.
- Ekonomik sipariş miktarı formülü: Q = √(2 × D × C1 / C2) şeklindedir.
- Formülde Q ekonomik sipariş miktarını, D yıllık talep miktarını, C1 sipariş maliyetini, C2 ise stoklama maliyetini göstermektedir.
- 18:06Kalite Kontrolü
- Kalite kavramı genellikle yanlış algılanan ve kişisel yargılara göre tanımlanan bir kavramdır.
- Kaliteyi, bir ürünün kendinden beklenen işlevleri en üst düzeyde yerine getirmesi olarak tanımlamak mümkündür.
- Kalite kontrol yöntemlerinden en çok kullanılanlar yüzde yüz muayene ve örnek muayenesidir.