Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan İslamiyet öncesi Türk edebiyatı dersinin ikinci bölümüdür. Eğitimci, "My Mapping" yöntemi kullanarak konuyu anlatmaktadır.
- Ders, İslamiyet öncesi Türk edebiyatının zihniyet, tema, konu, tür, dil ve anlatım açısından genel bir değerlendirmesiyle başlıyor. Ardından dönemin sözlü ve yazılı dönemlerine ayrılarak detaylı bir şekilde inceleniyor. Sözlü dönemde koşuklar, destanlar, savlar ve törenler ele alınırken, yazılı dönemde Orhun yazıtları, Uygur metinleri ve bu dönemdeki edebi eserler hakkında bilgiler veriliyor. Video, eğitimcinin hazırladığı haritalar üzerinden konuyu görselleştirmesiyle devam ediyor.
- İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Genel Çerçevesi
- İkinci derste my mapping yöntemi ile İslamiyet öncesi Türk edebiyatı genel bir çerçevede incelenecek ve ardından dönemi ince ayrıntılarıyla değerlendirilecek.
- Dönem dört ana kolda değerlendirilecek: zihniyet, tema, konu, tür, dil ve anlatım.
- Şiirlerin müzik eşliğinde söylenmesinin önem taşıdığı ve sözlü olarak verilen eserlerin yoğun olduğu bu döneme kaynaklık eden divani, guati, türk gibi eserlere sonraki dönemlerde bakılacak.
- 00:48Dönemin Temaları ve Türleri
- Bu dönemde kalple şekillendirilen aşk, tabutla şekillendirilen ölüm ve doğa resmi ile şekillendirilen doğa konuları şiirlerde daha çok ele alınmıştır.
- Türlerin ortaya çıkışında ölçü olarak hece vezni, biçimlerin ve kolay tekrar sağlayan yarım uyak ve kafiyenin kullanıldığı görülmektedir.
- Dil ve anlatım olarak sade bir kahve ile dilin oldukça sade olduğu zihniyet olarak hatırlanmaktadır.
- 01:46Sözlü Dönem
- Sözlü dönem belirli törenlerle verilen edebi türlerin, yani şiirlerin genel olarak haritada nasıl şekillendirildiği incelenmektedir.
- Ölüm törenlerinde söylenen şiir olduğu için tabutla anlatılmış ve destan türünün önemli bir motifi olan bozkurtla destan türü verilmiştir.
- Savlar o dönemde şiir türünden bağımsız olarak verilen atasözleridir ve sığırların, büyük avların ardından yapılan törenlerde koşuklar ve destanlar okunduğu belirtilmiştir.
- 04:02Yazılı Dönem
- Yazılı dönemde Orhun yazıtlarının çok önemli olduğu, normalde edebi metin değil hitabet niteliği taşıdığı ve günümüzde nutukla ölçülebileceği belirtilmiştir.
- Kül, Tigin, Tonyukuk ve Bilge Kağan adına yazılan yazıtlarda Arı Türkçe kullanılmıştır, bu da İslamiyet etkisiyle birlikte dilimizde yabancılaşma başlayacağını göstermektedir.
- Uygur metinlerinde Budizm ve Valizm dinlerine ait özel bilgilerin verildiği, "Kırk Birlik" bir fal kitabı olarak karşımıza çıktığı belirtilmiştir.