Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Hüseyin Avni Sifahi Ticaret Meslek Lisesi Edebiyat Öğretmeni Filiz tarafından sunulan bir ders anlatımıdır.
- Ders, İslam öncesi Türk edebiyatının genel özelliklerini ve nazım şekillerini ele almaktadır. Öncelikle sözlü ve yazılı edebiyatın özellikleri anlatılmakta, ardından sözlü edebiyatın dört ana türü (koşu, sagu, destanlar ve mitler) detaylı olarak incelenmektedir. Her bir nazım şeklinin özellikleri, örnekleri ve Divan edebiyatındaki karşılıkları açıklanmaktadır. Video, Türk destanlarının tarihsel gelişimi ve mitlerin önemi hakkında bilgilerle sonlanmaktadır.
- İslam Öncesi Türk Edebiyatı Genel Özellikleri
- İslam öncesi Türk edebiyatı sözlü edebiyat ve yazılı edebiyat olmak üzere iki grupta incelenir.
- Sözlü edebiyat ürünleri daha önce ortaya çıkmış, 8. yüzyıldan itibaren Türkler yazıyı kullanmaya başlamıştır.
- Yazılı edebiyat ürünleri Göktürk yazıtları ile günümüze kadar devam etmiştir.
- 00:52İslam Öncesi Sözlü Edebiyatın Özellikleri
- Bu dönem edebiyatında yalın bir dil ve sade Türkçe kullanılmıştır.
- Şiirlerde hece ölçüsü, yarım kafiye ve dörtlük nazım birimi kullanılmıştır.
- Şiirlerde aşk, tabiat, kahramanlık ve yiğitlik gibi temalar işlenmiş, en önemli örnekleri Divan-ı Lügati Türk'te görülebilir.
- 01:46Koşup Türü
- Koşup türündeki şiirler hayata dair neşeli temaları işleyen şiirlerdir.
- Eski Türklerde sığır adı verilen toplu törenlerde ve şölen adı verilen büyük kahramanlıkların kutlandığı törenlerde söylenen şiirlere koşup adı verilmiştir.
- Koşup türünde hece ölçüsü, dörtlük nazım birimi ve yarım kafiye kullanılmış, lirik anlatım vardır ve kopuz eşliğinde söylenir.
- 03:54Sagular
- Sagular, ölen kişinin ardında onun yiğitliklerini, yaşadıklarını ve ölümden duyulan acıyı dile getirmek amacıyla söylenen şiirlerdir.
- Sagular divan edebiyatındaki karşılığı mersiye'dir.
- Sagular atasözü niteliğinde özlü sözlerdir ve günümüzde atasözleri olarak görülebilir.
- 06:23Destanlar
- Destanlar, savaş, kıtlık gibi olayların olağanüstü anlatımlarıyla dile getirilen nazım türüdür.
- Destanlar yapay destanlar ve doğal destanlar olmak üzere iki grupta incelenir.
- Doğal destanlar kendiliğinden ortaya çıkan, bir milletin ortak malı olan destanlardır (Ergenekon, Oğuz Kağan destanları).
- 09:06Yapay Destanlar ve Türk Destanları
- Yapay destanlar, bir ozan tarafından doğal destanların özelliklerine uygun bir şekilde dile getirilen, söyleyeni yazanı belli olan destanlardır.
- Türk destanları yaradılış destanı ile başlayıp, Saka, Alper Tunga, Oğuz Kağan, Atilla, Ergenekon, Bozkurt gibi destanlar içermektedir.
- Destanlarda kutsal vatan toprağının kutsiyetini anlatan kutsal taş, Türklerin yayılmasını sağlayan geniş ovalar gibi simgesel nitelikte varlık ve kavramlar bulunmaktadır.
- 12:13Genel Özet
- İslam öncesi Türk edebiyatındaki dört türde ortak olan sözlü edebiyat ürünleri olması ve bunların daha sonra yazıya geçirilmesi vardır.
- Bu şiirlerin örneklerine Divan-ı Lügati Türk'te rastlanabilir.
- Genel olarak hece ölçüsünün, yarım kafiyenin ve dörtlük biriminin kullanılmış olması söz konusudur.